2022                            22	84/ШШ2022/03723

 

 

                         МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Х.Оюунжаргал даргалж,

 

Нэхэмжлэгч: Хан-Уул дүүрэг, ******* дүгээр хороо, ******* ******* ******* дүгээр байр ******* тоот хаягт оршин суух, ******* овогт *******ийн ******* /РД:*******/-ийн нэхэмжлэлтэй,

 

Хариуцагч: Сонгинохайрхан дүүрэг, дүгээр хороо, ******* гудж, тоотод оршин суух овогт гийн /РД:ХП6202200/

 

Хариуцагч: Сонгинохайрхан дүүрэг, дүгээр хороо, ******* гудж, тоот хаягт байрлах “” ХХК /РД:5*******6997/ нарт холбогдох

 

 “******* овогтой *******ийг /XЛ6206622/ Сонгинохайрхан дүүргийн - р хороо Бор д байрлах таун хаус цогцол*******ын тоотод байрлах 50 м2 хэмжээтэй айлын 2 давхар таун хаус үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөгчөөр тогтоолгож, өмчлөх эрхийг шилжүүлэхийг хариуцагчид даалгах” тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б., нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч С.Пүрэвдорж, хариуцагч болон хариуцагчийн төлөөлөгч С., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Т.Тунгалаг нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

.Нэхэмжлэгч Б.******* шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: ******* овогтой ******* миний бие 200.02.28-ны өдөр “” ХХК-тай “нэг айлын 2 давхар Таун хаус захиалгаар бариулахаар гэрээ” байгуулж, Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо Бор д байрлах “ морь” таун хаус цогцол*******т тоотод байрлах 50 m2 хэмжээтэй нэг айлын 2 давхар таун хаус захиалгаар бариулахаар тохирсон. Гэрээгээр барилгыг гурван жилийн хугацаанд барьж 203.02.28-нд хүлээн авахаар байсан. Гэрээний дагуу сууцны 50 m2 талбайг 72,500 .доллароор автомашин зогсоолын үнэ 5,000 .доллар, бүгд 77,500 /далан долоон мянга таван зуун/ .доллар төлөхөөр тохирч 200.02.28-наас эхлэн 203 оныг дуустал 79,250 .доллар төлж гэрээнд заасан мөнгийг гэрээний дагуу 00 хувь бүрэн төлсөн. Мөнгийг компанийн захирал С. өөрийн биеэр надаас шаардаж бэлнээр авч байсан. Чанартай шал тавиулах, 2 давхар руу гарах шатыг чанартай хийлгэхээр нэмэлт мөнгө гаргах шаардлагатай гэснийг нь гэрээнээс гадна нэмж төлсөн юм. Ингээд барилгын ажил ихэнх нь хийгдсэн мөртлөө бидэнд хүлээлгэж өгөхгүй байсан тул бид удаа дараа шаардаад дуусгахгүй байсан тул 204 оны нар 9,0 дугаар сарын үед С.аас байрны түлхүүрээ албан ёсоор хүлээн авсан. Засал чимэглэл дутуу байсан ч бид байраа хүлээн авч ороод өөрсдөө дутуу зүйлээ хийсэн. Өвөл дулаалга хангалтгүй хүйтэн, дээврээр ус орж байсан тул гадна талдаа дулаалгын пасад хийлгэж, дээврийн ажлыг өөр гадны компаниар бид өөрсдийн зардлаар чанартай хийлгэсэн. Гал зуухны тавилга захиалгаар хийлгэж, тавилгануудаа байршуулж одоог болтол ьдарч байна. Тогны мөнгийг менежер Ц. нь манай тоолуурын заалтыг үзэж хараад тоолуурын дагуу мөнгийг бэлнээр төлүүлдэг байсан.Мөн харуул, манаачийн мөнгийг cap бүр бэлнээр төлж байсан. Би “” ХХК-д захиалгын гэрээгээр худалдан авсан үл хөдлөх хөрөнгийн төлбөрийг гэрээнд заасан үүргээ миний бие зохих ёсоор биелүүлж төлбөрөө 00 хувь төлж таун хауса хүлээн авсан тул 205 оноос эхлэн гэрээнд заасны дагуу үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээг газрын эрхийг гэрчилгээний хт авахад шаардагдах бичиг баримтыг бүрдүүлж өгөхийг удаа дараа хүссэн, шаардаж байсан юм. Захирал С. танайх гэрээнд заасан төлбөрөө бүрэн төлсөнг хүлээн зөвшөөрч байна.Гэхдээ энэ 2 айлын сууцыг бүрэн цогцол*******оор нь барьж дуусгасны дараа үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ, газрын эрхийн гэрчилгээний хт гарах юм гэж тайлбар хийж байсан. Одоо цогцол*******ын таун хаусыг тоолоод үзэхээр 2 айлын барилгаас 7 айл нь байраа хүлээн аваад орчихсон, үлдсэн айлуудын барилга дуусаагүй, дутуу баригдсан байдалтай байсаар байсан. Гэтэл захирал С. өөрийн хаатан саданд зарсан байрнуудын үл хөдлөхийн гэрчилгээ гаргаж өгсөн бололтой, тэд нь цаашаа зарж *******луулаад байгаа нь ажиглагдсан юм. 202 он хүртэл олон жил шаардсан боловч С. жаахан байж бай жаахан юман дээр гацаад байна гээд өдий хүрсэн юм. Юу болоод яагаад ийм байдалтай байгааг бидэнд нарийн тайлбарлаж өгдөггүй юм. Би бүр өөрөө хөөцөлдөөд арга барагдаад гадаадад байж байгаад ирсэн хүү Б. маань нэг жил тэр байрандаа өвөлжөөд хэцүүхэн нөхцөлтэй байр байна гээд бичиг баримтыг нь хөөцөлдөхөөр надаас итгэмжлэл аваад С.тай уулзахад мөн л үл хөдлөхийн болон газрын эрхийн гэрчилгээ гаргуулахад жаахан хугацаа хэрэгтэй байна, ганцхан юман дээр гацаж байна гээд хэрвээ болохгүй бол уг үл хөдлөх хөрөнгийг 50,000,000 төгрөгөөр би буцааж худалдаж авья, гурван сарын хугацаанд төлье гэж 202.0.30-ны өдөр бичиг хийж өгөөд нэг ч төгрөг төлөөгүй юм. Энэ тохиролцоо, лалт бүтээгүй юм. Ингэж гэрээний 5.-д зааснаар “гэрээг биелүүлэх явцад гарсан санал зөрөлдөөнийг харилцан ойлголцох зарчмаар шийдвэрлэнэ” гэсний дагуу асуудлыг эвээр шийдвэрлэх бололцоотой бүх боломжийг түүнд олгосон. Би нэгэнт үл хөдлөх хөрөнгөө хүлээн авсан юм чинь үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээгээ “” ХХК, түүний захирал С.аас авахаас өөр арга з үлдсэнгүй. Гэвч заасан хугацаанд “” ХХК болон захирал С. нар нь үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ авах, газар эзэмших эрх шилжүүлэхэд шаардагдах бичиг баримтыг бүрдүүлж өгөөгүй тул аргагүй эрхэнд би шүүхэд хандаад байна. Миний хувьд гэрээний .5,2.,2.2-д зааснаар үүргээ бүрэн биелүүлж гэрээнд заасан төлбөрөө 00 хувь төлж, гэрээний .-д зааснаар үл хөдлөх хөрөнгөө хүлээгээд авсан байгаа тул Иргэний хуулийн 00 дугаар зүйлийн 00., *******3 дугаар зүйлийн *******3., *******8-р зүйлийн *******8.2 дахь хэсгүүдэд зааснаар энэ үл хөдлөх хөрөнгийг хуулийн дагуу өмчлөгч мөн гэж үзэж байна. “” ХХК, захирал С. нар энэ гэрээний 2.3-д заасан үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээг газар эзэмших гэрчилгээний хт гаргуулж, хүлээлгэн өгнө' гэсэн үүргээ биелүүлэхгүй олон жил өнгөрлөө. Иймд ******* овогтой ******* /*******/ Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо Бор д байрлах “ моры” цогцол*******ын “” тоотод байрлах 50 m2 хэмжээтэй айлын 2 давхар таун хаус үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөгчөөр тогтоож, шаардлагатай бичиг баримтыг бүрдүүлж, эд хөрөнгийн улсын бүртгэлд бүртгүүлэхийг ” ХХК, болон түүний захирал С. нарт даалгаж өгнө үү гэжээ.

2. Нэхэмжлэгч Б.******* 2022 оны дүгээр сарын 0-ний өдрийн шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн өөрчилсөн шаардлагаа... Нэхэмжлэгч Б.******* миний бие өөрийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагаа дараах байдлаар өөрчлөх хүсэлт гаргаж байна. Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа хийх явцад “” ХХК-ийн захирал овогтой нь хувийн сууцны зориулалттай барилгын 70 хувийн гүйцэтгэлээр Сонгинохайрхан дүүрэг -р хороо, ын ,/8*******0/, Найрдлын з гудж /7 тоот хаягтай Улсын бүртгэлийн Ү2200*******74 дугаартай гэрчилгээ авч өмчлөгчөөр бүртгүүлсэн болох нь тогтоогдож байна. 200.02.28-нд бидний байгуулсан гэрээн дээр болон миний нэхэмжлэлийн шаардлагад бичигдсэн гэрээний зүйл болох хувийн сууцны зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийн байрлах хаяг нь С.ын нэр дээр бүртгэсэн бүртгэлийн байгууллагын Ү-2200*******74 дугаартай гэрчилгээ дээрх хаягаас зөрүүтэй байгаа тул Улсын бүртгэлийн гэрчилгээ дээрх хаягийг баримтлан өөрчлөх, С. энэ үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөгчөөр бүртгүүлж нэгэнт гэрчилгээ гаргуулан авсан байх тул “шаардлагатай бичиг баримтыг бүрдүүлж, эд хөрөнгийн улсын бүртгэлд бүртгүүлэхийг” даалгах гэдгийг өөрчлөх шаардлага гарсан... Үүнд “******* овогтой *******ийг Сонгинохайрхан дүүрэг -р хороо, ын ,/8*******0/, Найрдлын з гудж /7 тоотод байрлах 96,3 м.кв талбайтай,хувийн сууцны зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөгчөөр тогтоолгож, үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэхийг “” ХХК болон түүний захирал С.д даалгах тухай” болгож өөрчлөх хүсэлт гаргаж байна гэжээ.

3. Нэхэмжлэгчийн  итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б. шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 2200 онд анх Сонгинохайрхан дүүргийн нутаг дэвсгэр болох -р хорооны Бор д байрлах гэдэг газар таун хаус  худалдаж авахаар Жатт ХХК-тай тохироод  гэрээ байгуулан мөнгөө бүрэн өгч байраа хүлээн авсан. Гэвч байрны гэрчилгээ одоог хүртэл гараагүй учир шүүхэд хандсан. Байрны гэрчилгээг *******ийн нэр гаргуулж өгөх талаар олон удаа хэлж байсан боловч гаргаж өгөөгүй тул шүүхэд хандсан байгаа. Одоо Сонгинохайрхан дүүргийн нутаг дэвсгэр болох -р хорооны Бор д байрлах   таун хаус цогцол*******ын тоотод байрлах  хувийн орон сууцны өмчлөгчөөр *******ийг тогтоож,  үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэхийг   “ “ ХХК болон С. нарт даалгаж өгнө үү  гэв.

5. Хариуцагч болон хариуцагч -ийг итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх эрхтэй  С. шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа... тоотод байрлах 50 м.кв хэмжээтэй айлын 2 давхар  таун хаусыг 204 онд ашиглалтад оруулах хугацаанд иргэн Б.*******ээс 77,500 доллар/ тэр үеийн ханшаар/ бэлнээр авсан нь үнэн. Өгсөн мөнгийг барилгадаа зарцуулсан.Тэгэхдээ бэлэн мөнгөний орлогын баримт үйлдсэн байгаа. Захирлын хувьд би гарын үсэг зурсан.Компанийн тга тэмдэг дарагдсан . “” ХХК нь Найрдал явах з дагуу 3 айлын таун хаусыг барьж байх хугацаанд санхүүгийн хүндрэл, дутагдал гарсны улмаас эхний ээлжийн хүмүүсээс мөнгөө аваад байраа дуусгахын тулд 70 хувийн гүйцэтгэлтэй байруудыг өөрийн нэр дээр өмчлөх эрхийн гэрчилгээг гаргуулан  “ “ХЗХоршоонд барьцаанд тавьж  зээл авч барилгаа үргэлжлүүлсэн боловч “ “ХЗХоршоо нь 4-5 жилийн өмнөөс  татан буугдсан тул барьцаанд байгаа үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээг авахад хүндрэлтэй байгаа. Нэхэмжлэгч Б.*******т учир байдлаа хэлж, хүлээж байгааг ч гэж  өдий хүргэсэн нь үнэн. Б.******* нь 203 онд дээрх хаягт байрлах тоот байрны түлхүүрийг гардан авснаас хойш өдийг хүртэл ашиглан ьдарч байгаа нь үнэн. 70 хувийн гүйцэтгэлтэй байрны гэрчилгээг гаргуулаад барьцаанд тавьсан учраас нэхэмжлэгчийн нэр дээр шилжүүлж чадалгүй өнөөдрийг хүрсэн. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрч байна. 70 хувийн гүйцэтгэлтэй барилга дээр талбайн хэмжээ 96.3 м кв, одоо бол хоёр давхар нь баригдаад 50 м.кв болсон гэж гэв.

6. Нэхэмжлэгчээс шүүхэд: Таун хаус худалдах, худалдан авах гэрээ, иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа, бэлэн мөнгөний орлогын баримтууд, фото гэрэл зургууд, лалтын бичиг, хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх гэрээ, итгэмжлэл зэрэг нотлох баримтууд ирүүлжээ /хх 7-22, 36-37/

7. Хариуцагчаас шүүхэд: Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн лавлагааг нотлох баримтаар ирүүлжээ. /хх 28/

8. Шүүхийн журмаар: Сонгинохайрхан дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 2022 оны 0 дугаар сарын 3-ны өдрийн *******40 тоот албан бичиг, 2022 оны дүгээр сарын 03-ны өдрийн 2098 тоот албан бичиг зэрэг нотлох баримтуудыг бүрдүүлжээ. /хх 44, 65-95/

Хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Б.******* нь хариуцагч “” ХХК, С. нарт холбогдуулан “Б. *******ийг /XЛ6206622/ Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо Бор д байрлах таун хаус цогцол*******ын тоотод байрлах 50 м.кв хэмжээтэй айлын 2 давхар үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөгчөөр тогтоолгож, эд хөрөнгийн улсын бүртгэлд бүртгүүлэхийг “” ХХК болон  захирал С. нарт даалгах “ тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан ба

хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад 2022..0-нд “Б. *******ийг Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо ын /8*******0/ Найрдлын з гудж /7 тоотод байрлах 96.3 м.кв талбайтай хувийн сууцны зориулалтай үл хөдлөх хөрөнгийг өмчлөгчөөр тогтоолгож, үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэхийг  “” ХХК болон  захирал С. нарт даалгах “ гэж нэхэмжлэлийн шаардлагаа   өөрчилсөн байна./хх ,60/

        Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэв.

.Нэхэмжлэгч Б.*******ээс :  200.02.28-ны өдөр хариуцагч  “” ХХК-тай “нэг айлын 2 давхар Таун хаус захиалгаар бариулахаар гэрээ” байгуулж, Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо Бор д байрлах “ морь” таун хаус цогцол*******т тоотод байрлах 50 м.кв хэмжээтэй нэг айлын 2 давхар таун хаус захиалгаар бариулахаар тохиролцож, 200.02.28-наас эхлэн 203 оныг дуустал 79,250 .доллар төлж гэрээнд заасан мөнгийг гэрээний дагуу төлбөрөө 00 хувь төлж, таун хаусаа хүлээн авсан тул 205 оноос эхлэн гэрээнд заасны дагуу үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээг газрын эрхийг гэрчилгээний хт авахаар шаардагдах бичиг баримтыг бүрдүүлж өгөхийг удаа дараа хүссэн, шаардаж байсан. Мөнгийг компанийн захирал С. өөрийн биеэр надаас шаардаж бэлнээр авч байсан.Энэ 2 айлын сууцыг бүрэн цогцол*******оор нь барьж дуусгасны дараа үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ, газрын эрхийн гэрчилгээний хт гарна гэж тайлбар хийж байсан ба 202 он хүртэл олон жил шаардсан боловч С. жаахан байж бай жаахан юман дээр гацаад байна гээд өдий хүрсэн юм. Хэрвээ болохгүй бол уг үл хөдлөх хөрөнгийг 50,000,000 төгрөгөөр би буцааж худалдаж авья, 3 сарын хугацаанд төлье гэж 202.0.30-ны өдөр бичиг хийж өгөөд нэг ч төгрөг төлөөгүй. Миний хувьд гэрээний .5,2.,2.2-д зааснаар үүргээ бүрэн биелүүлж гэрээнд заасан төлбөрөө 00 хувь төлж өмчлөгч мөн гэж үзэж байна. “” ХХК, захирал С. нар энэ гэрээний 2.3-д заасан” үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээг газар эзэмших гэрчилгээний хт гаргуулж, хүлээлгэн өгнө” гэсэн үүргээ биелүүлэхгүй олон жил өнгөрлөө. Иймд ******* овогтой ******* /*******/-ийг Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо ын /8*******0/ Найрдлын з гудж /7 тоотод байрлах 96.3 м.кв талбайтай хувийн сууцны зориулалтай үл хөдлөх хөрөнгийг өмчлөгчөөр тогтоолгож, үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэхийг  “” ХХК болон  захирал С. нарт даалгах “  тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан  / хх ,34,60/

2. Хариуцагч болон хариуцагч “” ХХК-ийг итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх эрхтэй  С. шүүхэд болон шүүх хуралдаанд... тоотод байрлах 50 м.кв хэмжээтэй айлын 2 давхар  таун хаусыг 204 онд ашиглалтад оруулах хугацаанд иргэн Б.*******ээс 77,500 доллар/ тэр үеийн ханшаар/ бэлнээр авсан нь үнэн. Өгсөн мөнгийг барилгадаа зарцуулсан.Тэгэхдээ бэлэн мөнгөний орлогын баримт үйлдсэн байгаа. Захирлын хувьд би гарын үсэг зурсан.Компанийн тга тэмдэг дарагдсан . “” ХХК нь Найрдал явах з дагуу 3 айлын таун хаусыг барьж байх хугацаанд санхүүгийн хүндрэл, дутагдал гарсны улмаас эхний ээлжийн хүмүүсээс мөнгөө аваад байраа дуусгахын тулд 70 хувийн гүйцэтгэлтэй байруудыг өөрийн нэр дээр өмчлөх эрхийн гэрчилгээг гаргуулан  “ “ХЗХоршоонд барьцаанд тавьж  зээл авч барилгаа үргэлжлүүлсэн боловч “ “ХЗХоршоо нь 4-5 жилийн өмнөөс  татан буугдсан тул барьцаанд байгаа үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээг авахад хүндрэлтэй байгаа. Нэхэмжлэгч Б.*******т учир байдлаа хэлж, хүлээж байгааг ч гэж  өдий хүргэсэн нь үнэн. Б.******* нь 203 онд дээрх хаягт байрлах тоот байрны түлхүүрийг гардан авснаас хойш өдийг хүртэл ашиглан ьдарч байгаа нь үнэн. 70 хувийн гүйцэтгэлтэй байрны гэрчилгээг гаргуулаад барьцаанд тавьсан учраас нэхэмжлэгчийн нэр дээр шилжүүлж чадалгүй өнөөдрийг хүрсэн. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрч байна. 70 хувийн гүйцэтгэлтэй барилга дээр талбайн хэмжээ 96.3 м кв, одоо бол хоёр давхар нь баригдаад 50 м.кв болсон гэж нэхэмжлэлийг шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрсөн тайлбар гаргажээ. / хх 28,34/

3.Хэрэгт авагдсан  болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтууд,талуудын тайлбараар: нэхэмжлэгч Б.******* нь хариуцагч “” ХХК-тай   200 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдөр “Таун хаус  2 давхар хувийн сууц худалдах, худалдах авах гэрээ”-г байгуулан  Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо Бор д байрлах орон сууцны  таун хаус цогцол*******т 50 м.кв талбайтай,  нэг айлын 2 давхар хувийн сууцыг м.кв үнийг  490 доллар, нийт үнэ 72,500.0 доллароор, автомашины зогсоолын үнийг 5,000.0 доллар, нийт үнэ 77.500.0 доллароор  захиалгаар бариулах, төлбөрийг 4 хувааж 60,000.0 долларыг 3 хувааж, 20,000,0 доллароор тус бүр, удаа 7,500.0 доллароор 200.02.28-наас 200.09.30-ны  хооронд хуваарийн дагуу төлөхөөр талууд харилцан тохиролцсон болох нь тогтоогдов. / хх 7-9 /     

          Иймд талуудын хооронд Иргэний хуулийн *******3 дугаар зүйлийн *******3. дэх хэсэгт зааснаар худалдах, худалдах авах гэрээ байгуулагдсан , хүчин төгөлдөр гэрээ гэж  шүүх үзлээ.

          Иргэний хуулийн *******3 дугаар зүйлийн *******3.-д “Худалдах-худалдан авах гэрээгээр худалдагч нь биет байдлын доголдолгүй, эрхийн зөрчилгүй хөрөнгө, түүнтэй холбоотой баримт бичгийг худалдан авагчийн өмчлөлд шилжүүлэх буюу бараа бэлтгэн нийлүүлэх, худалдан авагч нь худалдагчид хэлэлцэн тохирсон үнийг төлж, худалдан авсан хөрөнгөө хүлээн авах үүргийг тус тус хүлээнэ” гэж заасны дагуу хариуцагч “” ХХК нь 50 м.кв талбайтай,  айлын 2 давхар хувийн сууцыг нэхэмжлэгч Б.*******т хүлээлгэн өгч түлхүүрийг нь 204 оны 9 сард өгсний дагуу одоо хүртэл тухайн байрандаа ьдарч байгаа  болох нь талуудын тайлбараар нотлогддог.

       4.  Иргэний хуулийн 90 дүгээр зүйлийн  90.-д “ Хөрөнгийг хууль ёсоор эзэмшиж байгаа буюу түүнийг эзэмших эрхтэй болох нь тодорхой байгаа этгээдийг шударга эзэмшигч гэнэ” гэж заасанчлан  нэхэмжлэгч  Б.******* гэрээний 2-р зүйлийн 2.-д заасны дагуу нийт 77,500.0 долларыг  хариуцагч “” ХХК-ийн захирал С.д  бэлнээр  хуваарийн дагуу төлж, гэрээний үүргээ биелүүлэн 204 оноос  хойш хувийн сууцаа эзэмшиж, ашиглаж байгаа болох нь хэрэгт авагдсан бэлэн мөнгөний орлогын баримт, 200 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдрийн “Таун хаус  2 давхар хувийн сууц худалдах, худалдах авах гэрээ”-г , зохигч нарыг тайлбараар нотлогдсон  тул түүнийг шударга эзэмшигч гэж үзнэ.

       Түүнчлэн талууд гэрээ байгуулсан, бэлэн мөнгө төлсөн эсэхэд маргаагүй, хариуцагчийг  гэрээний үүргээ биелүүлээгүй буюу гэрээний 2.3-д заасан үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээг газар эзэмших гэрчилгээний хт гаргуулж, хүлээлгэн өгнө” гэсэн  үүргээ биелүүлээгүй талаар маргасан. /2-8/

 

       Тухайлбал хариуцагч С. нь тухайн Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо Бор д байрлах орон сууцны  таун хаус цогцол*******т 50 м.кв талбайтай,  нэг айлын 2 давхар хувийн сууцыг барьж байх явцдаа буюу 70 хувийн гүйцэтгэлтэй байхад нь  Үл хөдлөх хөрөнгийн улсын бүртгэлийн газарт  200.2.*******-нд ”Миний бие овогтой нь өөрийн   нөхрийн эзэмшил газар дээр  96.35 м.кв бүхий 2 давхар  хаус барьж байна.Энэ хаус нь ...байрлах тул үл хөдлөхийн  гэрчилгээ гаргаж өгнө үү...гэсэн  өргөдөл гаргасны дагуу 200.2.30-нд С. нь Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо, ын /8*******0/,Найрдлын з /7 тоотод  байршилтай хувийн сууцны зориулалттай, 96.3 м.кв талбайтай 70 хувийн гүйцэтгэлтэй, үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч болж, Ү-2200*******74 дугаарт бүртгэгдэж,  үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ олгосон үйл баримт тогтоогдов./66-79/

         Тухайн хувийн орон сууцыг  гэрээний дагуу нэхэмжлэгч Б.******* захиалан, үнийг бүрэн төлж барагдуулсанг  хариуцагч тал мэдсэн тул С.ыг Иргэний хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4. дэх хэсэгт зааснаар эд хөрөнгийг өмчлөх эрхийг шударгаар олж авсан гэж үзэхгүй юм.

         Иргэний хуулийн 82 дугаар зүйлийн 82.-д “ Улсын бүртгэлд үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрх болон түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийг бүртгүүлнэ” гэж, энэ хуулийн 83 дугаар зүйлийн 83.2-д “Хэрэв бүртгэлийг бүртгүүлэх эрхгүй этгээдийн нэрээр хийлгэсэн бол энэхүү бүртгэлийн үр дүнд эрх болон эрх зүйн байдлын хувьд хохирч байгаа этгээд бүртгэлд нэр нь байгаа этгээдээс бүртгэлийн тэмдэглэлд өөрчлөлт оруулахыг шаардаж болно” гэж тус тус заасан ба хариуцагч С. нь .../7 тоот хаягт байрлах 96.3 м.кв талбайтай 70 хувийн гүйцэтгэлтэй, хувийн сууцны  үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч болж улсын бүртгэлд бүртгүүлэх  үед нэхэмжлэгч Б.******* нь хариуцагч “” ХХК-тай худалдах, худалдах авах гэрээ байгуулан, хувийн сууцны үнийг бүрэн төлж барагдуулсанг хариуцагч “” ХХК болон хариуцагч С. нар мэдэж байсан./ хх7-7/

      Дээрх хуульд заасанчлан хариуцагч С. нь .../7 тоот хувийн сууцыг өмчлөх эрхтэй этгээд биш буюу өмчлөгчөөр бүртгүүлэх эрхгүй атлаа бүртгүүлсэн байх бөгөөд нэхэмжлэгч ******* нь хариуцагчаас бүртгэлийн тэмдэглэлд өөрчлөлт оруулахыг шаардсан боловч үр дүн гараагүй тул шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан байна.

 

        5. Иргэний хуулийн 2 дугаар зүйлийн 2. дэх хэсэгт “ талууд шилжүүлж байгаа эд хөрөнгийн үнийг бүрэн төлснөөр тухайн эд хөрөнгийг өмчлөх эрх шилжинэ гэж тохиролцсон бол ийнхүү үнийг бүрэн төлснөөр өмчлөх эрх  шинэ  өмчлөгчид шилжинэ” гэж, энэ хуулийн 0 дугаар зүйлийн 0.-д “Үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрх хэлцлийн үндсэн дээр нэг этгээдээс нөгөөд шилжиж байгаа бол уг хэлцлийг үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газар бүртгүүлснээр өмчлөх эрх шинэ өмчлөгчид үүсэж, өмнөх өмчлөгчийн өмчлөх эрх дуусгавар болно “ гэж тус тус заажээ.

       Талуудын тайлбар, хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар бол нэхэмжлэгч Б.******* нь Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо Бор д байрлах “ морь” таун хаус цогцол*******т тоотод байрлах 50 м.кв хэмжээтэй нэг айлын 2 давхар  хувийн сууцны үнийг хариуцагч ХХК-д бүрэн төлж барагдуулсан байх тул хариуцагч ХХК нь гэрээний дагуу эрхийн доголдолгүй буюу гэрээний 2-р зүйлийн 2.3-д зааснаар “ үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээг газар эзэмших гэрчилгээний хт гаргуулж, хүлээлгэн өгнө” гэсэн  үүргээ биелүүлээгүй, гэрээний үүргээ зөрчиж захирал С.аас өөрийн нэр дээр өмчлөх эрхийн гэрчилгээг гаргуулан авсан болох нь тогтоогдсон тул эрхийн доголдолтой үл хөдлөх эд хөрөнгийг нэхэмжлэгч Б.*******т шилжүүлжээ гэж  шүүх үзлээ.

       6. Иргэний хуулийн 06 дугаар зүйлийн 06. дэх хэсэгт ”Өмчлөгч хөрөнгөө бусдын хууль бус эзэмшилээс шаардах эрхтэй” гэж,

      06 дугаар зүйлийн 06.3 дах хэсэгт “...эрх нь зөрчигдсэн хэвээр байвал өмчлөгч шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж зөрчигдсөн эрхээ хгаалуулна” гэж,

       252 дугаар зүйлийн 252.-д “Худалдсан эд хөрөнгийн хувьд гуравдагч этгээд өөрийн эдлэх эрхийн талаар худалдагчид гомдлын шаардлага гаргахааргүй бол эрхийн доголдолгүй эд хөрөнгө гэнэ” гэж,

       252.2-д “ Хүчин төгөлдөр бус эрхийг хөрөнгийн бүртгэлд бүртгүүлсэн бол түүнийг эрхийн доголдолтой гэнэ” гэж тооцох талаар

          мөн хуулийн 254 дүгээр зүйлийн 254.-д “.Худалдан авагч нь эд хөрөнгийн доголдлыг арилгуулах буюу доголдолгүй тухайн төрлийн эд хөрөнгөөр солиулах, доголдлыг арилгахад гаргасан зардлаа төлүүлэх, эсхүл гэрээг цуцлах тухай шаардлага гаргах эрхтэй “ гэж,

          255 дугаар зүйлийн   255.2-т “ Худалдагч эд хөрөнгийг шилжүүлэх үед түүний доголдлыг мэдсээр байж нуун дарагдуулсан бол энэ хуулийн 255. хаарахгүй “ гэж  худалдан авагч нь  шаардлага гаргах эрхээ алдахгүй талаар зохицуулсан ба тус хуулийн зохицуулалтаар нэхэмжлэгч Б.******* нь Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо ын /8*******0/ Найрдлын з гудж /7 тоотод байрлах 96.3 м.кв талбайтай хувийн сууцны зориулалтай үл хөдлөх хөрөнгийг өмчлөгчөөр тогтоолгож, үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэхийг  хариуцагч  “” ХХК болон  захирал С. нарт даалгах”-ыг шаардах эрхтэй гэж шүүх үзэв.

       Хэдийгээр нэхэмжлэгч нь хувийн сууцыг өөрийн эзэмшилд байлган ашиглаж байгаа боловч үл хөдлөх эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн газарт хуульд зааснаар бүртгүүлж гэрчилгээ гаргуулаагүйн улмаас тэрээр өөрийнхөө өмчлөлийн үл хөдлөх эд хөрөнгөө  захиран зарцуулах  эрхээ хэрэгжүүлэх боломжгүй болжээ.

 

          Иймээс шүүхээс нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн  шаардлагыг  бүхэлд  нь хангаж шийдвэрлэв.

           7. Хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтаас үзэхэд хариуцагч  С. нь  нэхэмжлэгч Б.*******ийн худалдаж авахаар гэрээ байгуулсан... /7 тоот хаягт байрлах 96.3 м.кв талбайтай 70 хувийн гүйцэтгэлтэй, хувийн орон сууцыг баригдаж,  байхад нь улсын бүртгэлтийн хэлтэст өргөдөл гаргаж,  үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч болж өөрийн нэр дээр өмчлөх эрхийн гаргуулан авсан бөгөөд 200.2.30-нд гэрчилгээг гаргуулан авснаас хойш 20.03.0-нд “” ХЗХоршоотой зээлийн гэрээ байгуулан 60,000,000 / жаран сая/ төгрөгийг сарын хугацаатай сарын 3,89 хувийн хүүтэйгээр зээлдэн авч, зээлийн барьцааны 69 тоот гэрээ байгуулан Сонгинохайрхан дүүргийн -р хороо, ын /8*******0/,Найрдлын з /7 тоотод  байршилтай хувийн сууцны зориулалттай, 96.3 м.кв талбайтай 70 хувийн гүйцэтгэлтэй, үл хөдлөх эд хөрөнгийг барьцаалжээ.

       208.2.0-нд Сонгинохайрхан дүүргийн улсын бүртгэлийн хэлтсээс Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэлийн албанд 269 тоот албан  бичиг хүргүүлэхдээ...С.ын өмчлөлийн .../7 тоот хаягтаа 70 хувийн гүйцэтгэлтэй дуусаагүй хувийн сууцны барилга ... ХЗТ-той байгуулсан барьцаат зээлийн гэрээ бүртгэлтэй.Дээрх эд хөрөнгийн захиран зарцуулах эрхийг түдгэлзүүлсэн талаар мэдэгдсэн болох нь тогтоогдсон ба зохигч нараас хэрэг хянан шийдвэрлэх болон шүүх хуралдааны явцад бие даасан шаардлага гаргаагүй гуравдагч этгээдээр татуулах хүсэлт гаргаагүй болохыг дурдав.

       Шүүхээс хавтаст хэрэгт авагдсан талуудын шүүхэд ирүүлсэн нотлох баримтаас хуульд заасан шаардлага хангаагүй /нотариатчаар гэрчлүүлээгүй/ хэргийн 32,47,48-р талд авагдсан баримтыг  үнэлээгүй ба бусад нотлох баримтуудыг Иргэний хэрэг хүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.2 дах хэсэгт зааснаар хэрэгт хааралтай,ач холбогдолтой байна гэж үнэлж  хэргийг  хянан шийдвэрлэв.

Улсын тэмдэгтийн хуражийн талаар:

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.,60 дугаар зүйлийн 60., Улсын тэмдэгтийн хуражийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7..2 дах хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хуражид урьдчилан төлсөн 40,000 төгрөгийг улсын төсөвт хэвээр үлдээж,  улсын тэмдэгтийн хуражид хариуцагч С.аас 70,200 төгрөгийг, хариуцагч  “ ХХК-аас 70,200 төгрөгийг тус тус гаргуулан нэхэмжлэгч Б.*******т олгохоор тогтов.

               Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн  5 дугаар зүйлийн 5.2., 6,8, ******* дүгээр  зүйлд заасныг  удирдлага болгон   

 

ТОГТООХ нь:

      

.Иргэний хуулийн *******3 дугаар зүйлийн *******3.,0 дугаар зүйлийн 0., 06 дугаар зүйлийн 06.3 дах хэсэгт заасныг баримтлан Сонгинохайрхан дүүргийн дүгээр хороо, ын /8*******0/ Найрдлын з гудж, /7 тоотод байрлах 96,3 м.кв талбайтай хувийн сууцны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгчөөр *******ийн ******* / регистрийн дугаар *******/-ийг  тогтоосугай.

 2.Иргэний хуулийн 0 дугаар зүйлийн 0. дэх хэсэгт заасныг баримтлан Сонгинохайрхан дүүргийн дүгээр хороо, ын /8*******0/ Найрдлын з гудж, /7 тоотод байрлах 96,3 м.кв талбайтай хувийн сууцны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэхийг  хариуцагч  “ “ ХХК болон С. нарт даалгасугай. 

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.,60 дугаар зүйлийн 60., Улсын тэмдэгтийн хуражийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7..2 дах хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хуражид урьдчилан төлсөн 40,000 төгрөгийг улсын төсөвт хэвээр үлдээж,  улсын тэмдэгтийн хуражид хариуцагч С.аас 70,200 төгрөгийг, хариуцагч  “ ХХК-аас 70,200 төгрөгийг тус тус гаргуулан нэхэмжлэгч Б.*******т олгосугай.

        4.Шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болно.

         5.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.2-д зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч нар нь шүүхийн шийдвэрийг гардан авснаас хойш 4 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй.       

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                       Х.ОЮУНЖАРГАЛ