МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

            Өвөрхангай аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч М.Мандахбаяр даргалж,

             Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Х.Билгүүн,

             Улсын яллагч Б.Мандалмаа,

             Шүүгдэгч С.*******, түүний өмгөөлөгч Л.Лхааганжав нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

 

              Өвөрхангай аймгийн Прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр овогт *******д холбогдох 2326003360277 дугаартай хэргийг 2023 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр хүлээн авсныг энэ өдөр хянан хэлэлцэв.

 

             Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

 

Монгол Улсын иргэн, 1999 оны 07 дугаар сарын 06-ны өдөр Өвөрхангай аймгийн ******************суманд төрсөн, 24 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, Авто инженер мэргэжилтэй, хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, ам бүл 4, Өвөрхангай аймгийн *************сумын 5 дугаар баг, Майхан, залаа 2 дугаар хороолол ****************тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэл эдэлж байгаагүй, хэрэг хариуцах чадвартай, *****************овогт ************************************, регистрийн дугаар: /****************/,

 

           Холбогдсон хэргийн талаар:

 

           Шүүгдэгч С.******* нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

            Гэм буруугийн талаар:

 

Шүүгдэгч С.******* нь 2023 оны 09 дүгээр сарын 26-ны өдрийн 12 цагийн орчимд Өвөрхангай аймгийн Арвайхээр сумын 5 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Хангамж” захын баруун хаалганы хажууд хохирогч ******* тухайн тохиолдолд үүссэн маргааны улмаас маргалдаж, улмаар түүнийг зодож, биед нь тархи доргилт, зүүн хөмсөгт зулгаралт, зүүн нүдний зовхи, цээж, баруун хөхний дотор хэсэг, баруун гарын бугалга хэсэгт цус хуралт бүхий гэмтлүүд учруулж эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлгээс гадна  хохирогч *******гийн  “...2023 оны 09 дүгээр сарын 26-ны өдөр 11 цаг өнгөрч байхад Өвөрхангай аймгийн Арвайхээр сумын 5 дугаар баг Хүнс барааны захын баруун хаалган дээр зогсож байхад Дарханбаатар ...******* нь Цагаанаагийн хажууд явж байхад би дуудаад чи яагаад худлаа, үнэн юм яриад яваад байгаа юм эндээс яв гэсэн. Тэгтэл би дошон дээрээ байна гээд миний зүүн талын нүд рүү гараараа 2 удаа цохичхоод миний мөр лүү өшиглөсөн. Тэгтэл тэнд байсан хүмүүс салгасны дараа буцаж ирээд миний уруул хэсэг рүү 2 удаа гараараа цохисон. Тэгээд салсан, салснаас хойш захын баруун зогсоолд байх *******гийн машиныг гараараа нэг удаа цохисон” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 33-34 дугаар хуудас/, гэрч ******* “...Тухайн өдөр 12 цагийн орчимд Өвөрхангай аймгийн Арвайхээр сумын 5 дугаар баг хүнс барааны захын баруун талд Дэгжин плазагийн баруун талд би найз *******гийн хамтаар машин даа сууж байхад гадаа зодоон болоод эхэлсэн. Бид 2 машинаас буугаад очоод *******, Лхагвасүрэнг нүүр хэсэг рүү нь нэг удаа цохисон ******* зугтахдаа цэцгийн саванд бүдрээд унаж байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 42 дугаар хуудас/, Иргэний нэхэмжлэгч Г.Гэрэлмаагийн “...Иргэн ******* нь 2023 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдрийн Өвөрхангай аймгийн Арвайхээр сумын бүсийн оношилгоо эмчилгээний төвийн шүдний амбулаторийн тусламж үйлчилгээнд 60.000 төгрөг, 2023 оны 10 дугаар сарын 03-ны өдөр Өвөрхангай аймгийн Арвайхээр сумын бүсийн оношилгоо эмчилгээний төвийн шүдний амбулаторийн үзлэгт 20.000 төгрөг, 2023 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр Өвөрхангай аймгийн Арвайхээр сумын бүсийн оношилгоо эмчилгээний төвийн шүдний амбулаторийн үзлэгт 20.000 төгрөг нийт 100.000 төгрөгийн зардал гарсан тул гаргуулан авч эрүүл мэндийн даатгалын санд төлүүлмээр байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 38-41 дүгээр  хуудас/, Өвөрхангай аймаг дахь бүсийн шүүх шинжилгээний төвийн шинжээч эмч Э.Хүрэлсүхийн 2023 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдрийн 519 дугаартай "...1.Үзүүлэгч *******гийн биед тархи доргилт, зүүн хөмсөгт зулгаралт, зүүн нүдний зовхи, цээж, баруун хөхний дотор хэсэг, баруун гарын бугалга хэсэгт цус хуралт гэмтлүүд, дээд эрүүнд 11 дүгээр шүдний гэмтэл тогтоогдлоо. 2. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн олон удаагийн үйлчлэлээр үүссэн байх боломжтой. З.Дээрх гэмтлүүд нь хэргийн цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой. 4. Дээд эрүүний 11-р шүдний гэмтэл нь эрүүл мэндийг сарниулахгүй тул Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.6-д зааснаар эрүүл мэндийг сарниулахгүй тул гэмтлийн зэрэгт хамаарахгүй. Биеийн бусад хэсэгт үүссэн цус хуралт гэмтлүүд нь Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн Хөнгөн зэрэгт хамаарна...” гэсэн шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 13-15 дугаар хуудас/ зэрэг нотлох баримтаар нотлогдон тогтоогдсон гэж дүгнэв.

            Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн байх бөгөөд эдгээр нь хэрэгт хамааралтай, хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хүрэлцээтэй байна.

 

            Нотлох баримтуудаар тогтоогдсон хэргийн нөхцөл байдал нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн агуулжээ.

 

            Шүүгдэгч С.******* нь өөрт холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлтийг сайн дураар гаргаснаа илэрхийлж байх ба түүнд эрүү шүүлт тулгах, хүнлэг бус хэрцгий харьцах, хуурч мэхлэх зэрэг хууль бусаар хэрэг хүлээлгэсэн нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

 

            Энэ хэргийн улмаас хохирогч *******гийн эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан бөгөөд хохирогч нь  гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй болох нь түүний “гомдол санал, нэхэмжлэх зүйл байхгүй” гэсэн мэдүүлгээр /хх-ийн 33-34 дүгээр хуудас/, мөн Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас хохирогчийн эмчилгээнд зарцуулсан 100,000 төгрөг (хавтаст хэргийн 988 дугаар хуудас) төлж барагдуулсан байна. Иймд шүүгдэгчийг  бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

 

            Прокурорын санал болгож, шүүгдэгчийн хүлээн зөвшөөрсөн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 450.000  /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ял оногдуулж Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д зааснаар торгох ялаас чөлөөлөх нь Эрүүгийн хуульд нийцсэн бөгөөд шүүгдэгч тухайн эрүүгийн хариуцлагын хууль зүйн үр дагаврыг ухамсарлан ойлгосон байх тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар прокурорын саналыг баталж, шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

 

            Иймд шүүгдэгч ********************** *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 450,000  /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох  ялаар   шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасныг журамлан дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 450,000  /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ялаас чөлөөлөх нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэв.

 

Шүүгдэгч С.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, хүрээгүй хохирогч *******, иргэний нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч  Г.Гэрэлмаа  нар нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн эд зүйлгүй, бичиг баримтгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдаж,

 

Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч С.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж,

 

Шийтгэх тогтоолыг гардаж авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор зөвхөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн үндэслэлээр Өвөрхангай аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд оролцогч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдаж, 

 

Дээр дурдсан үндэслэлээр оролцогч давж заалдах гомдол гаргасан улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч С.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэлээ.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт, 36.2, 36.3, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

                                                 ТОГТООХ нь:

 

            1. Шүүгдэгч овогт *******г хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

            2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч овогт *******г дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 450.000  /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ялаар   шийтгэсүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасныг журамлан шүүгдэгч овогт *******г дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 450,000  /дөрвөн зуун тавин мянган/ төгрөгөөр торгох ялаас чөлөөлсүгэй. 

  4. Шүүгдэгч С.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, хүрээгүй хохирогч *******, иргэний нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Г.Гэрэлмаа нар нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн эд зүйлгүй, бичиг баримтгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.

 5. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.5, 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч С.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 6. Шийтгэх тогтоолыг гардаж авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор зөвхөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн үндэслэлээр Өвөрхангай аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд оролцогч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг  дурдсугай.

 

  7. Дээр дурдсан үндэслэлээр оролцогч давж заалдах гомдол гаргасан улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч С.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр  үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                            М.МАНДАХБАЯР