Version:1.0 StartHTML:0000000269 EndHTML:0000086069 StartFragment:0000038136 EndFragment:0000086029 SourceURL:file:///C:/Users/user/AppData/Roaming/Output%20Messenger/EJAAA/Received%20Files/Ц.ХАДБААТАР-С.БАЯРЦЭЦЭГ-ГБТХ-14.1,14.3,14.6.docx

 

 

 

 

 

 

 

    2020 о     12 с        17 ө

Дугаар         101/ШШ2020/04100

Улаанбаатар хот

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Баянзүрх дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Батцэцэг даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: Баянзүрх дүүрэг, 22 дугаар хороо, Алтан-Өлгийн 8 дугаар гудамж 83 тоот хаягт бүртгэлтэй, Боржигон овогт Цэнд-Аюушийн Хадбаатар /РД:ЧН75051114/-ын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Баянзүрх дүүрэг, 22 дугаар хороо, Алтан-Өлгийн 8-р гудамж 83 тоот хаягт оршин суух, Шийрэв овогт Сайнжаргалын Баярцэцэг /РД:ЧН75030301/-т холбогдох

Гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдийн асрамж тогтоолгох тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

           Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Ц.Хадбаатар, хариуцагч С.Баярцэцэг, нарийн бичгийн дарга А.Шинэцэцэг нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч Ц.Хадбаатар шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “... Ц.Хадбаатар миний бие С.Баярцэцэгтэй 1991 онд танилцан улмаар 1995.05.15-ны өдөр гэрлэлтийн баталгаагаа бүртгүүлж гэр бүл болсон юм. С.Баярцэцэг нь ямар ч ажил хөдөлмөр эрхлэлгүй өдийг хүргэсэн бөгөөд би өөрийн ухамсарт амьдралаа эхнэр хүүхдэдээ зориулж амьдарч байтал 2018 оноос н.Жаргалсайхан гэгчтэй гэр бүлийн гадуур харилцаа үүсгэн, зочид буудлаар хоноглох, архидан согтуурах явдал өдөр бүр үргэлжилж, үр хүүхдээ хоол ундгүй хаяж, анхаарал халамжаа хөсөр хаяж, улмаар 2 хүүхдийн хамтаар биднийг гэрээс хөөн гаргаж, Н.Жаргалсайхан гэгчтэй гэр бүл болж амьдарч байгаа ба түүгээр ч зогсохгүй намайг зодох, хутга мэс хэрэглэх, багаж зэвсэг ашиглаж гэмтээсэн тухай Цагдаагийн байгууллагад тэмдэглэгдсэн байдаг юм. Мөн С.Баярцэцэг нь гэрлэлтийн баталгааг цуцлах хүсэлтээ бичгээр гаргаж гарын үсгээ зурж баталгаажуулсан байна. Хамгийн сүүлд 2020 оны 08 дугаар сарын 16-ны өдөр гэртээ иртэл архидан согтуурч байсан. Энэ үед намайг зодсон тул Цагдаагийн 102-т дуудлага өгч н.Жаргалсайханыг эрүүлжүүлэхэд өгсөн. Иймд гэр бүлийн хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.3 дахь заалт бүрэн зөрчигдсөн тул бидний гэрлэлтийг цуцалж өгнө үү. Хүү Х.Галбадрах болон охин Х.Номин-Эрдэнэ нарыг миний асрамжид үлдээж өгнө үү.

2019 оны 6 сараас хойш би эхнэр С.Баярцэцэгээс тусдаа амьдарч байгаа, 2019 оны 9 сард 2 хүүхдээ гэрээс нь авч эгчийндээ хамт амьдарч байгаа. Эвлэрэх хугацаанд бид эвлэрээгүй, цаашид эвлэрч, хамт амьдрах боломжгүй. С.Баярцэцэг нь н.Жаргалсайхан гэгчтэй холбогдсон, н.Жаргалсайхан нь намайг зодож миний биед хөнгөн гэмтэл учруулсан. Уг үйлдэлд нь эрүүгийн хэрэг үүсгэж шалгаад, эрүүгийн шүүхээр н.Жаргалсайхан торгох ялаар шийтгүүлсэн, миний бие эмчилгээний зардалд 200,000 төгрөг аваад, гомдолгүй гэж хэлсэн. Би 2 ихэр болох хүү Х.Галбадрах, Х.Номин-Эрдэнэ нарыг өөрийн асрамждаа авч өсгөнө. Эх Баярцэцэг хувийн орон сууцанд амьдарч байгаа бол асрамжид нь өгч болох юм. С.Баярцэцэг нийтийн байрныхаа 1 өрөөнд амьдарч байгаа, уг нийтийн байр олон хүн оршин суудаг, архи уусан хүн байнга асуудал үүсгэдэг учир тийм орчинд 2 хүүхдээ өсгүүлэхгүй. Эмэгтэй хүүхэд хүчирхийлэлд өртвөл хэн хариуцах вэ?, би эцгийн хувьд 2 хүүхдийнхээ амь нас, эрүүл мэндийг хамгаалж байна. С.Баярцэцэгтэй хамтран амьдарч байгаа н.Жаргалсайхан архи ууж ирээд 2 хүүхдийг минь зодох, айлгахаас би хамгаалж байна. Эх С.Баярцэцэгийн асрамжид 2 хүүхдээ өгөхгүй. Нийтийн байр нь бид 2-ын нэр дээр байдаг. Том охин Х.Урангоо Япон улсад байгаа, хэзээ ирэх нь тодорхойгүй учраас Х.Урангоог Монгол Улсад ирсний дараа өмч хөрөнгийн маргаанаа шийдүүлнэ. Одоо шүүхээр шийдвэрлүүлэх боломжгүй учраас нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаагүй ...” гэв.

 

Хариуцагч С.Баярцэцэг шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:”... С.Баярцэцэг миний бие Ц.Хадбаатартай 1991 онд танилцаж, 1998 онд гэр бүл болцгоосон. Улмаар 1995 онд том охин Х.Урангоо, 2007 онд 2 ихэр хүүхэд болох Х.Номин-Эрдэнэ, Х.Галбадрах нарыг төрүүлсэн. Хамт амьдарч байх хугацаандаа буюу 2001 оноос эхлэн Хадбаатар нь архийг хэтрүүлэн хэрэглэж, удаа дараа агсам тавьж эрүүлжүүлэгдэж байсан. Сүүлдээ дэл сул юм заран архины гүн шоконд ортлоо уудаг болсон. Миний хувьд 2013 онд төрсөн дүүтэйгээ хамтарч нийтийн байр барьсан. Нийтийн байр ажиллаж эхэлснээсээ хойш Хадбаатар цалин мөнгөө гэр бүлдээ зарцуулахаа больсон бөгөөд нийтийн байр ажиллуулж олсон мөнгөөрөө би ахуй амьдралаа зохицуулж байсан. 2019 оны 08 дугаар сараас хойш байр түрээслэгч Жаргалсайхан гэгч хүнтэй хардаж одоо энэ хүнтэйгээ гэр бүл болон амьдарч байгаа гэж гүтгэн хүмүүст намайг элдвээр ярьж явах болсон. Архины хамааралтай болсон хүний асрамжид үр хүүхдээ өгөхөөс татгалзаж байна. Хүү, охин хоёрыг минь ээж болох миний асрамжид үлдээж өгнө үү.

Уг нь эвлэрье гэсэн боловч эвлэрээгүй. н.Жаргалсайхан манай нийтийн байрыг түрээсэлж байгаад танилцсан, тэрээр Хадбаатарыг зодоод хөнгөн гэмтэл учруулаад, эрүүгийн шүүхээс торгох ял авсан нь бол үнэн. н.Жаргалсайхантай холбоотой байсан, одоо холбоогүй байгаа, хөдөө явчихсан. Би 2 хүүхэдтэйгээ утсаар ярьж, уулзаж чадахгүй байгаа, хүүхдүүдээ санаж байна. Охины багш над уруу “охины чинь зан ааш өөрчлөгдөн, хичээлдээ муудаж байна” гэж ярьсан. Би 2 хүүхдээ өөрийн асрамждаа авахыг хүсэж байна...” гэв.

 

Шүүх хуралдаанаар зохигчийн гаргасан тайлбар, хэрэгт авагдсан бичмэл баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч Ц.Хадбаатар хариуцагч С.Баярцэцэгт холбогдуулан “гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдийн асрамж тогтоолгох” тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ. 

Хариуцагч “гэрлэлт цуцлуулах” шаардлагыг хүлээн зөвшөөрч, 2 ихэр хүүхэд болох Х.Номин-Эрдэнэ, Х.Галбадрах нарыг өөрийн асрамжид авна гэж маргаж байна. 

Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзэв. 

 

Гэрлэгчид 1991 онд танилцаж, 1995 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдөр албан ёсоор гэрлэлтээ бүртгүүлсэн байх ба тэдний дундаас 1995 онд том охин Х.Урангоо, 2007 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдөр охин Х.Номин-Эрдэнэ, хүү Х.Галбадрах нар төрсөн болох нь гэрлэлтийн бүртгэлийн лавлагаа, төрсний бүртгэлийн лавлагаа, зохигчдын тайлбараар тогтоогдож байна. 

Тус шүүхийн шүүгчийн 2020 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн 101/ШЗ2020/18910 дугаартай шүүх хуралдаан хойшлуулж, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг түдгэлзүүлэх тухай захирамжаар Ц.Хадбаатар, С.Баярцэцэг нарыг эвлэрүүлэх арга хэмжээг эвлэрүүлэн зуучлагчийн дэмжлэгтэйгээр явуулсан боловч гэрлэгчид эвлэрээгүй байна.

Гэрлэгчид 2019 оны 6 сараас хойш тусдаа амьдарч байгаа гэж хэн аль нь тайлбарлаж байх ба нэхэмжлэгчийн... 2018 оноос н.Жаргалсайхан гэгчтэй гэр бүлээс гадуур харилцаа үүсгэсэн учраас цаашид энэ хүнтэй амьдрах боломжгүй, н.Жаргалсайханд зодуулж, хөнгөн гэмтэл авсан, эвлэрэхгүй... гэх, хариуцагчийн... эвлэрье гэж бодсон боловч эвлэрээгүй.... гэх тайлбарууд, Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн эвлэрүүлэн зуучлагч Б.Даваасүрэнгийн 2020 оны 11 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 473 дугаартай эвлэрүүлэн зуучлах ажиллагаа дуусгавар болсон тухай тэмдэглэл, эвлэрүүлэх арга хэмжээ авсан боловч эвлэрээгүй зэргийг үндэслэн гэрлэлтийг цуцлав.   

Ц.Хадбаатар, С.Баярцэцэг нарын дундаас 3 хүүхэд төрсөн, том охин Х.Урангоо 18 насанд хүрсэн, Япон Улсад амьдарч байгаа болох нь зохигчийн тайлбараар тогтоогдож байх ба энэ талаар маргаагүй.

Гэрлэгчид 2007 оны 12 сарын 27-нд төрсөн охин Х.Номин-Эрдэнэ, хүү Х.Галбадрах нарын асрамжийн талаар тохиролцоогүй, маргаж байх тул Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.6-д “ Гэрлэгчид энэ хуулийн 14.5-д заасны дагуу тохиролцоогүй бол хүүхдийн нас, эцэг, эхийн халамж, ахуйн нөхцөл, бололцоо, ёс суртахууны байдал, хүчирхийлэл үйлдсэн эсэхийг нь харгалзан хүүхдийг эцэг, эхийн хэн нэгний асрамжид үлдээх, тэтгэлгийн хэмжээг тогтоох, хамтран өмчлөх дундын эд хөрөнгийг хуваах асуудлыг шүүх шийдвэрлэнэ” гэж заасны дагуу шүүх шийдвэрлэх нь зүйтэй.

Гэрлэгчид 1 жил гаруй хугацаанд тусдаа амьдарсан, 2019 оны 9 сараас 2020 оны 12 сарын 17-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд эцэг Ц.Хадбаатар нь 2 ихэр охин, хүүгээ асарч, өсгөж байгаа, С.Баярцэцэгийн амьдарч байгаа нийтийн байранд олон хүмүүс амьдардаг, хүүхдүүд уг байранд амьдрахад хүмүүжилд сөрөг нөлөөтэй байж болзошгүй зэрэг нөхцөл байдал зохигчийн тайлбараар тогтоогдож байна.

Эцэг Ц.Хадбаатарын хувьд хүүхдүүдийнхээ амьдрах, сурах нөхцөлийг хангаж байгаа гэж үзэх үндэслэл хүүхдүүдийн тайлбараас тогтоогдож байна.

Х.Номин-Эрдэнэ “Цайзын байр хүйтэн, аав, ээж маргалдсан учраас бид гэрээсээ явсан, ээжийн уулздаг хүнээс айгаад гэртээ очихгүй байгаа, ээжийн уулздаг ах манай байранд согтуу ирээд ээжийг зодох гэж дайрсан, аав эзгүй байсан, дүү бид 2 айсан. Ээж аав тусдаа амьдарвал аавтайгаа хамт амьдармаар байна” гэх, хүү Х.Галбадрах “аав, ээж 2 маргалдаад, эгч, бид 3 гэрээсээ явсан, байр хөлсөлж амьдарсан” гэх тайлбарыг тус тус  шүүхэд өгсөн.

Дээр дурдсанаас, хүүхдүүдийн нас болон эцэг нь асарч, өсгөж байгаа, хүүхдүүд эцэгтэйгээ байх хүсэлтэй, эхтэйгээ хамт амьдрахад орчин нөхцөл нь хүүхдүүдийн хүмүүжилд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй гэж дүгнэн, насан хүрээгүй буюу 2 ихэр 2007 оны 12 дугаар сарын 17-нд төрсөн охин Х.Номин-Эрдэнэ, хүү Х.Галбадрах нарыг эцэг Ц.Хадбаатарын асрамжид үлдээхээр шийдвэрлэв.

 

Гэрлэгчид эд хөрөнгийн маргаан үүсгээгүй, тэтгэлэг нэхэмжлээгүйг дурдах нь зүйтэй.

Охин Х. Номин-Эрдэнэ, Х.Галбадрах нарыг эцэг Ц.Хадбаатарын асрамжид үлдээсэн нь С.Баярцэцэгийн эх байх эрхийг хязгаарлах үндэслэл болохгүй бөгөөд түүний хүүхдээ хүмүүжүүлэх асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх үүргээ гүйцэтгэхэд эцэг Ц.Хадбаатар саад болох учиргүйг дурдах нь зүйтэй. 

С.Баярцэцэгийн хувьд хүүхдүүдийн эрх ашиг зөрчигдсөн тохиолдолд хүүхдүүдийн асрамжийг өөрчлүүлэх талаар нэхэмжлэл гаргах эрх нь нээлттэй болно.

Гэр бүлийн тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 15.1 дэх хэсэгт зааснаар гэрлэлтээ цуцлуулсан хүмүүс эвлэрснээ хамтран илэрхийлж өргөдөл гаргасан бөгөөд өөр хүнтэй гэрлээгүй бол гэрлэлтийг сэргээж болохыг дурдъя.

 

Иргэний хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.1 дэх хэсэг, 116, 118 дугаар зүйл, 132 дугаар зүйлийн 132.5-д заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1, 14.3 дахь хэсэгт зааснаар Боржигон овогт Цэнд-Аюушийн Хадбаатар /РД:ЧН75051114/, Шийрэв овогт Сайнжаргалын Баярцэцэг /РД:ЧН75030301/ нарын гэрлэлтийг цуцалсугай.

2. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.6-д зааснаар 2007 оны 12 сарын 27-нд төрсөн охин Х.Номин-Эрдэнэ /РД:УЛ07322701/, 2007 оны 12 сарын 27-нд төрсөн хүү Х.Галбадрах /РД:УЛ07322718/ нарыг эцэг Ц.Хадбаатарын асрамжид үлдээсүгэй.

3. Зохигчид эд хөрөнгийн маргаан үүсгээгүй, хүүхдийн тэтгэлэг нэхэмжлээгүй болохыг дурдсугай.

4. Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.2-т зааснаар зохигчдод хүүхдээ эрүүл чийрэг өсгөн бойжуулах, сэтгэхүйн хувьд төлөвшүүлэх, асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх, суурь боловсрол эзэмшүүлэх, хөдөлмөрийн анхны дадлага олгох, хүүхдийн эрхийг хамгаалж, үүргээ биелүүлэхэд нь туслах зэрэг эцэг, эхийн үүрэг хэвээр үлдэх болохыг тайлбарласугай.

5. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 57 дугаар зүйлийн 57.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч С.Баярцэцэгээс улсын тэмдэгтийн хураамжид 70,200 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч Ц.Хадбаатарт олгосугай.

6. Шүүхийн шийдвэрийн хувийг хүчин төгөлдөр болсноос хойш ажлын 3 өдрийн дотор гэрлэлтийг бүртгэсэн иргэний гэр бүлийн бүртгэлийн байгууллагад явуулахыг шүүгчийн туслах М.Бишдарьд даалгасугай.        

7. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.5, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба уг өдрөөс 7 хоног өнгөрснөөс хойш шүүх хуралдааны оролцогч талууд 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй, шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулсан эсхүл хүргүүлснээр гомдол гаргах хугацааг тоолох бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардаж авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ                                          Д.БАТЦЭЦЭГ