МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Э.Энхжаргал даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.Өнербол,

улсын яллагч Г.Ганзориг,

шүүгдэгч Н.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

 

Налайх, Багахангай дүүргийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Г.Ганзоригийн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн ******* овогт *******ийн *******д холбогдох эрүүгийн 2407000000026 дугаартай хэргийг 2024 оны 02 дугаар сарын 20-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, *******-ны өдөр ******* аймаг, ******* суманд төрсөн, *******тай, *******, ******* боловсролтой, , ажилтай, , , тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэл үгүй,

******* овогт *******ийн ******* /РД: /.

 

            Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч Н.******* нь 2023 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр 10 цагийн үед ны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг худалдааны төвийн уулзвараас худалдааны төв хоорондох замын уулзвараар зам хөндлөн гарч байхдаа иргэн Д.ы гээгдэл эд хөрөнгө болох загварын гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж авч, “” ХХК-ийн үүрэн холбооны операторын , “” ХХК-ийн үүрэн холбооны операторын дугааруудыг гар утсанд хийж хувьдаа ашиглаж, завшсаны улмаас иргэн Д.д 1,519,200 төгрөгийн хохирол учруулсан буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Гэм буруугийн талаар:

Шүүгдэгч Н.******* нь 2023 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр 10 цагийн үед ны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг худалдааны төвийн уулзвараас худалдааны төв хоорондох замын уулзвараар зам хөндлөн гарч байхдаа иргэн Д.ы гээгдэл эд хөрөнгө болох загварын гар утсыг бусдын өмчлөлд байгааг мэдсээр байж авч, “” ХХК-ийн үүрэн холбооны операторын , “” ХХК-ийн үүрэн холбооны операторын дугааруудыг гар утсанд хийж хувьдаа ашиглаж, завшсаны улмаас иргэн Д.д 1,519,200 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

 

• Хохирогч Д.ы мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “2023 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр өөрийн эзэмшлийн Гранд Марк-2 загварын тээврийн хэрэгсэлтэй нд байрлах ажил руугаа явж байтал уулзварын гэрлэн дохио дээр машины маань бензин дуусаад Налайх дүүргийн ын уулзвараас төв рүү чиглэлтэй ухарч, машины цонх цантай байсан тул хаалгаа онгойлгоод ар талын замаа хартал халааснаас минь өөрийн эзэмшлийн загварын гар утас маань уначихсан. ...Би гар утсаа 2023 онд лизингээр авч байсан. 1.800.000-1.900.000 төгрөгийн хооронд авсан” гэх мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 5 дахь тал),

 

• Гэрч Х.гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би 2023 оны 12 дугаар сарын 28-ны өдөр хөдөө ахынхаа мал дээрээс ирэхэд манай эхнэр ******* гар утас олсон гэж байсан. Тухайн үед дэлгүүрийн хажуугаас олсон гээд өөр зүйл яриагүй...” гэх мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 9 дэх тал),

 

• “” ХХК-ийн 2024 оны 01 дүгээр сарын 11-ний өдрийн НД-24-11 дугаартай “...Шинжилгээний объектын 2023 оны 12 сарын 25-ны өдрийн зах зээлийн үнэлгээ нийт 1,519,200 төгрөгөөр үнэлэгдэв” гэх хөрөнгийн үнэлгээний тайлан (хавтаст хэргийн 11-14 дэх тал),

 

• Эд зүйл хураан авсан тухай тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт (хавтаст хэргийн 35-36 дахь тал),

 

• Эд зүйл хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл (хавтаст хэргийн 37 дахь тал),

 

• Шүүгдэгч Н.*******гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчөөр өгсөн: “Би 2023 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр худалдааны төвийн явган хүний гарцны ойролцоо явж байхад зам дээр нэг машин ухраад явж байсан. Тэгтэл уг машинаас А73 маркийн гар утас газарт унасан. Тэгэхээр нь би тухайн гар утсыг аваад явсан. Би  тухайн үед Төрийн банк ороод гэртээ харьсан. Тухайн үед банк орсны дараа тэр утас цэнэггүй болоод унтарсан. Би гэртээ очоод цэнэглээд асаасан. Тэгтэл тухайн утсанд ямар нэгэн код байгаагүй. Тийм учраас би өөрийн симээ хийгээд барьсан. Тэгээд би гар утсыг бариад 10 гаруй хоног болж байхад манай гэрт цагдаа ирээд гар утсыг авсан” гэх мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 46-47 дахь тал) болон шүүх хуралдаанд гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг зэрэг нотлох баримтаар нотлогдон тогтоогдсон гэж дүгнэв.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах дүгнэлтэд тусгасан бөгөөд талуудаас шинжлэн судалснаар тооцуулсан дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн байх бөгөөд эдгээр нь энэ хэрэгт хамааралтай, хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хүрэлцээтэй байна.

 

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлд заасан “Гээгдэл эд хөрөнгө завших” гэдэгт гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгаа, өөрийнх нь биш гэдгийг мэдсээр байж өөрийн өмчлөл, эзэмшилд хууль бусаар авч, өөрийн өмчийн адил захиран зарцуулах үйлдлийг ойлгоно.

 

Өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг нь бусдын өмчийг гэмт этгээд хууль бус ямар аргаар өөртөө олж авч байгаагаас хамаараад энэ төрлийн бусад гэмт хэргүүдэд хуваагддаг бөгөөд “Гээгдэл эд хөрөнгө завших” гэмт хэргийн хувьд гэмт этгээд бусдын өмчийг олж авахын тулд идэвхтэй үйлдэл хийгээгүй, хохирогчийн эд хөрөнгө гэмт этгээдийн эзэмшилд тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас шилжсэний дараа гэмт этгээдэд завших сэдэл төрж, шамшигдуулсан, захиран зарцуулсан байдаг.

 

Шүүгдэгч Н.******* нь гээгдэл эд хөрөнгө болох загварын гар утсыг өөрийнх нь биш бусдын өмчлөлийнх гэдгийг мэдсээр байж зохих байгууллага, иргэнд мэдэгдэхгүйгээр өөрийн эзэмшилд авч завшсан үйлдлийн улмаас бусдад буюу хохирогч Д.д 300.000 төгрөг буюу бага хэмжээнээс дээш 1,519,200 төгрөгийн хохирол учирсан байх бөгөөд шүүгдэгчийн уг үйлдэл, хохирогч Д.д учирсан хохирол хоёрын хооронд шалтгаант холбоотой байна. 

 

Дээр дурдсан нотлох баримтуудаар шүүгдэгч Н.*******гийн гэм буруугийн санаатай үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн агуулж байна.

 

Шүүгдэгч Н.******* нь өөрт холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлтийг сайн дураар гаргаснаа илэрхийлж байх ба түүнд эрүү шүүлт тулгах, хүнлэг бус хэрцгий харьцах, хуурч мэхлэх зэрэг хууль бусаар хэрэг хүлээлгэсэн нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

 

Хохирогч Д.ы гээгдүүлсэн Самсунг А73 маркийн гар утсыг 1,519,200 төгрөгөөр хөрөнгийн үнэлгээний байгууллага тогтоосон байх бөгөөд мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Самсунг А73 маркийн гар утсыг хураан авч, хохирогчид хүлээлгэн өгсөн болох нь хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдож байх тул шүүгдэгч Н.*******г бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

 

Эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Прокурорын санал болгож, шүүгдэгчийн хүлээн зөвшөөрсөн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******г 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600,000 төгрөгөөр торгох ял нь Эрүүгийн хуульд нийцсэн бөгөөд шүүгдэгч тухайн эрүүгийн хариуцлагын хууль зүйн үр дагаврыг ухамсарлан ойлгосон байх тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар прокурорын саналыг баталж, шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

 

Иймд шүүгдэгч Н.*******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600,000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэж, торгох ялыг 3 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоох нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэв.

 

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 ширхэг СД-г хавтаст хэргийн хугацаа дуустал хэрэгт хадгалж, шүүхийн шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Н.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ хэрэгт битүүмжлэгдсэн хөрөнгө орлогогүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, 36.2, 36.3, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. ******* овогт *******ийн *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гээгдэл эд хөрөнгийг бусдын өмчлөл, эзэмшилд байгааг мэдсээр байж завшсаны улмаас бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******г 600 (зургаан зуу) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600,000 (зургаан зуун мянга) төгрөгөөр торгох ял шийтгэсүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******д оногдуулсан 600 (зургаан зуу) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600,000 (зургаан зуун мянга) төгрөгөөр торгох ялыг 3 (гурав) сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож, уг хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 15 (арван тав) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг 1 (нэг) хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

 

4. Шүүгдэгч Н.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, энэ хэрэгт битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

5. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн бичлэг бүхий 1 (нэг) ширхэг СД-г хавтаст хэргийн хугацаа дуустал хэрэгт хадгалсугай.

 

6. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийтгэх тогтол уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

 

7. Шийтгэх тогтоолыг гардаж авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор зөвхөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн үндэслэлээр оролцогч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

8. Дээр дурдсан үндэслэлээр оролцогч давж заалдах гомдол гаргасан, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Н.*******д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                           Э.ЭНХЖАРГАЛ