ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Õýðãèéí èíäåêñ: 135/2021/00048/È

Дархан-Уул аймаг дахь Сóì äóíäûí Иргэний хэргийн анхан шатны ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ Д.Оюундарь би äàðãàëæ òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä õèéñýí èðãýíèé ø¿¿õ õóðàëäààíààð

 

Íýõýìæëýã÷: ... аймаг, ....сум, ... дугаар баг, ... байр ... тоотод оршин суух ...овогт Н.С /РД:..., утас:.../-ийн нэхэмжлэлтэй,

 

Õàðèóöàã÷: ... аймаг, ... сум, ... тоотод оршин суух ... овогт Б.Э /РД:..., утас:.../-т холбогдох

 

“Хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах” òóõàé иргэний õýðгийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгч Н.С, хариуцагч Б.Э шүүх хуралдааны íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Ц.Ганхуяг нар оролцов.

 

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

 

Íýõýìæëýã÷ Н.С нь ø¿¿õýä болон шүүх хуралдаанд ãàðãàñàí íýõýìæëэлдээ:

“... Миний бие 2018 онд Б.Э-тай танилцаж гэр бүлийн харилцаатай байсан. Бидний дундаас 2019.04.10-нд хүү Ж төрсөн. Б.Э-ын бичиг баримт зөрчилтэй байсан тул гэрлэлтийн баталгаагүй. Өөрийн гэсэн орон байргүй, түрээсийн байранд оршин сууж байсан. Тэрээр хүүгээ 1 нас хүртэл амьдархад хэцүү болж эхэлсэн, болохгүй байсны улмаас 2 тийш болж салсан. Манай хүү 2 эгчтэйгээ ханьтай өсөг, хүүхдүүдээ салгамааргүй байна. Манай хүүхдийг аваад, эцэг эх дээрээ аваачаад өгнө, эцэг, эх нь бие муутай хүн байдаг тул хүүхдийг харж чадахгүй гэж бодож байна. Хүүхдүүдээ өөрийнхөө асрамжид авна. Энэ хүн хүүхдүүдийг ажлаас гараад харах хүн биш гэдгийг би мэднэ. Хурц цочмог ааштай хүн тул бага насны хүүхдийг асран хамгаалаад явах хүн биш. Их уудаг, агсан тавьдаг. Намайг өөр амьдралтай байсныг мэдсээр байж суусан, өнгөрсөн юм яриад, янз бүрийн юм яриад шөнөжингөө айлгасан, өглөө нь цагдаад мэдэгдсэн, намайг жирэмсэн байхад хутга бариад намайг авч шидсэн, нэрээ бодоод нэлээн тэвчиж өнгөрөөж байсан. Ж-ын төрсөн эцэг нь Б.Э мөн болохыг тогтоож, Б.Э-аас хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулж өгнө үү.” гэжээ.       

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          

Хариуцагч Б.Э нь ø¿¿õýä болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

“Миний бие Н.С-тай 2016 онд танилцаж, хамтран амьдраад, бидний дундаас Э.Ж гэдэг хүүхэдтэй болсон. Бидний хэн алинд нь асуудал байсан учир салсан. Би хүүхдээ өөр дээрээ авна. Н.С өөр өөр хүний 2 хүүхэдтэй, 10 настай, 6 настай. С үсчин хийдэг, өөрийн гэсэн орон байргүй, тогтсон ажилгүй хүн байгаа юм. Би өөрийнхөө хүүхдийг өөрийнхөө асрамжид авна, би хүүхдийн тэтгэлэг төлөхөд татгалзах зүйлгүй. Хүүхэдтэй маань утсаар яриулахгүй, ярих гээд залгахаар утсаа авахгүй, яах гээд байгаа нь мэдэгдэхгүй байна. Би хүүхдээ 7-8 хоног аваад явж байсан. Б овогтой Б.Э миний бие хүү болох Б.Э овогтой Ж-ыг өөр дээрээ авах хүсэлтэй байна.” гэжээ.

 

Ø¿¿õ õóðàëäààíààð õýëýëöýãäñýí áîëîí õýðýãò àâàãäñàí íîòëîõ áàðèìòóóäûã øèíæëýí ñóäëààä,

¯ÍÄÝÑËÝÕ íü:

Íýõýìæëýã÷ Н.С íü õàðèóöàã÷ Б.Э-т õîëáîãäóóëàí хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаас үзэхэд нэхэмжлэгч ÷ Н.С, õàðèóöàã÷ Б.Э нар нь 2018 оноос иргэний гэр бүлийн байдлын гэрлэсэний бүртгэлд бүртгүүлэлгүйгээр хамтран амьдарч байсан байна.

Тэдний хамтран амьдрах хугацаанд 2019 оны 04 дүгээр сарын 10-ны өдөр хүү      Э.Ж төрсөн нь төрсний гэрчилгээний хуулбараар нотлогдож байна.

Хариуцагч Б.Э хүү Э.Ж-ыг өөрийн асрамжинд авна гэх тайлбарыг  шүүхэд ирүүлсэн, шүүх хуралдаанд ... Н.С 2 өөр эцгийн 2 охинтой, миний хүүг асарч, хүмүүжүүлж чадахгүй .... гэж тайлбарлаж байна.

Гэр бүлийн тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5. Гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй хүмүүсийн дундаас төрсөн хүүхэд нь гэрлэлтээ бүртгүүлсэн гэр бүлээс төрсөн хүүхдийн адил эрх эдэлж, үүрэг хүлээнэ, 25 дугаар зүйлийн 25.1. Хүүхэд гэр бүлийн дотор тэгш эрх эдэлнэ, 25.2. Гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй эцэг, эхээс төрсөн болон гэрлэгчдийн хэн нэгний нь дагавар хүүхдийг ялгаварлан гадуурхаж, эрх, ашиг сонирхлыг нь хохироохыг хориглоно гэж хуульчилсан.

Иймд хариуцагч Г.Б.Э-ын хүү Э.Ж-ыг өөрийн асрамжид авна гэж тайлбарлаж байгаа ... Н.С 2 өөр эцгийн 2 охинтой, миний хүүг асарч, хүмүүжүүлж чадахгүй .. гэсэн үндэслэл тогтоогдохгүй, хүү Э.Ж төрсөн эгчтэйгээ, эхтэйгээ хамт амьдрах, өсөж торнисон, ээнэгшин дассан орчинг өөрчлөх үндэслэл болохгүй.

Нэхэмжлэгч Н.С, Б.Э нар нь 2020 оны 05 сараас тусдаа амьдарч байгаа, зохигчдын тусдаа амьдрах хугацаанд хүү Э.Ж нь эх Н.С-ийн асрамжид өсөж байгаа, нэхэмжлэгчийн хүүхдээ өсгөх, тэжээн тэтгэх талаар үгүйсгэх нотлох баримтыг хариуцагч шүүхэд ирүүлээгүй тул хүүхдийн нас, эрүүл чийрэг өсгөн бойжуулахад эхийн оролцоо илүү шаардлагатай байгааг харгалзан эх Н.С-ийн асрамжид үлдээж шийдвэрлэв.

Ãýð á¿ëèéí òóõàé õóóëèéí 21 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 21.1-ä “Õ¿¿õýä òºðñíººð ýöýã, ýõ, õ¿¿õäèéí õîîðîíä ýðõ, ¿¿ðýã ¿¿ñíý”, ìºí õóóëèéí 38 äóãààð ç¿éëèéí 38.1-ä “Ýöýã, ýõ íü íàñàíä õ¿ðýýã¿é áîëîí íàñàíä õ¿ðñýí áîëîâ÷ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é õ¿¿õäýý òýæýýí òýòãýõ ¿¿ðýãòýé” ãýæ çààñíû äàãóó эцэг Б.Э, эх Н.С нар нь хүүхдээ хүмүүжүүлэхэд хүлээх үүргээс эцэг, эх тусдаа амьдрах болсон тохиолдолд чөлөөлөгдөх үндэслэлгүй,  хүү Э.Ж-ын эцэг гэдэгт маргаагүй тул хариуцагч Б.Э-аас сар бүр хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулан тэжээн тэтгүүлэх нь зүйтэй.

Гэр бүлийн тухай хуулийн хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.5-д “гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй хүмүүсийн дундаас төрсөн хүүхэд нь гэрлэлтээ бүртгүүлсэн гэр бүлээс төрсөн хүүхдийн адил эрх эдэлж, үүрэг хүлээнэ” гэж хуульчилжээ.

Иймд мөн хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.1-д “хүүхдээ эрүүл чийрэг өсгөн бойжуулах, сэтгэхүйн хувьд төлөвшүүлэх, хүүхдээ асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх, хүүхдийн эрхийг хамгаалж, үүргээ биелүүлэхэд туслах зэрэгт эцэг, эх нь тусдаа амьдарч байгаа үед ч тэдгээрийн үүрэг хэвээр үргэлжлэх учиртай, хэн нэг нь нөгөөдөө хүлээсэн үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь саад учруулахгүй байх үүрэг”- тэй болно.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар  зүйлийн 57.1-д  шүүхээс эрх зүйн маргааныг шийдвэрлэхтэй холбогдон үйлчилгээ үзүүлсний төлөө зохигчоос төлж байгаа мөнгөн хөрөнгийг улсын тэмдэгтийн хураамж гэнэ, улсын тэмдэгтийн хураамжийг урьдчилан нэхэмжлэгчээр төлүүлж нэхэмжлэл хангагдсан тохиолдолд хариуцагчаар төлүүлэн нэхэмжлэгчид буцаан олгоно гэж хуульчилжээ.

Шүүхээс 2019 оны 04 дүгээр сарын 10-ны өдөр төрсөн хүү Э.Ж-ыг асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх үүргийг хэн нь хариуцаж байгаагаас хамааран хүүхдийн тэтгэлэгийг зохигчийн хэн алинаас гаргуулах асуудлыг хуулийн дагуу шийдвэрлэсэн тул улсын тэмдэгтийн хураамжийг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 58 дугаар зүйлийн 58.2-т зааснаар нөхөн төлүүлж төрийн сангийн орлого болгох нь зүйтэй.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 63-р зүйлийн 63.1.5-д тогтмол хугацаанд төлөх тэтгэвэр, тэтгэмж, тэтгэлэг шаардсан нэхэмжлэлд нэг жилийн хугацаанд төлбөл зохих дүнгээр нэхэмжлэлийн үнийг тодорхойлохоор заасан тул  хариуцагч Б.Э-аас хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэсэн тул нэг жилийн хугацаанд төлбөл зохих тэтгэлгийн хэмжээнд ногдох улсын тэмдэгтийн хураамжид 34,416 төгрөгийг гаргуулан төрийн сангийн орлогод оруулж шийдвэрлэв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118 дугаар зүйл, 132 дугаар зүйлийн 132.6-д заасныг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.5-д зааснаар 2019 оны 04 дүгээр сарын 10-ны өдөр төрсөн хүү Э.Ж-ыг эх Н.С-ийн асрамжид үлдээсүгэй.

 

2. Ãýð á¿ëèéí òóõàé õóóëèéí 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1, 40.1.2.-ò çààñíàар 2019 оны 04 дүгээр сарын 10-ны өдөр төрсөн хүү Э.Жт 11 нас хүртэл амьжиргааны баталгаажих түвшингийн 50 хувиар, 11-16 íàñ /ñóðàëöàæ áàéãàà áîë 18 íàñ, íàñàíä õ¿ðñýí áîëîâ÷ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é õ¿¿õäýä òýòãýëýã àâàã÷ õ¿¿õäèéí îðøèí ñóóãàà ãàçðûí á¿ñ íóòàãò òîãòîîãäñîí/ àìüæèðãààíû äîîä ò¿âøèíãèéí хэмжээгээр эцэг Б.Э-аас òýòãýëýã ñàð áîëãîí ãàðãóóëàí îëãîñóãàé.  

 

3. Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлд зааснаар эцэг эх нь хүүхдээ эрүүл чийрэг өсгөн бойжуулах, сэтгэхүйн хувьд төлөвшүүлэх, асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх, суурь боловсрол эзэмшүүлэх, үндэсний ёс заншил уламжлалаа дээдлэх, хүүхдийн эрхийг хамгаалах, хөдөлмөрийн анхны дадлага олгох зэрэгт тэгш эрх эдэлж, адил үүрэг хүлээхийг дурдсугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлд зааснаар шүүхийн шийдвэрийг сайн дураар эс биелүүлбэл албадан биелүүлэх учрыг мэдэгдсүгэй.

 

5. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 58.2, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т зааснаар нэхэмжлэгчийн Төрийн банкны Төрийн сан 100190000941 тоот дансанд 2021 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдөр төлсөн 33,150 төгрөгийг төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Б.Э-аас 34,416 төгрөг улсын тэмдэгтийн хураамжинд гаргуулан төрийн сангийн орлогод олгосугай.

 

6. Èðãýíèé õýðýã шүүхэд õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 119 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 119.2, 120 дугаар зүйлийн 120.2-т çààñíààð ýíýхүү øèéäâýð òàíèëöóóëàí ñîíñãîìîãö õ¿÷èíòýé áîëîõ áºãººä çîõèã÷, òýäãýýðèéí òºëººëºã÷ áóþó ºì㺺ëºã÷ øèéäâýðèéã ýñ çºâøººðâºë ãàðäàí àâñíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Дархан-Уул аймгийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ ýðõòýé, мөн хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7-т зааснаар шийдвэрийг гардаж авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                          Д.ОЮУНДАРЬ