МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Дорнод аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Намуунтуяа даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Саранчимэг

Улсын яллагч М.Бамбадорж

Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч М.Энхтуяа

Шүүгдэгч *******, ******* нарыг оролцуулан т шүүхийн хуралдааны “А” танхимд нээлттэй явуулсан эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар:

Дорнод аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор, хууль цаазын ахлах зөвлөх М.Бамбадоржоос Эрүүгийн хуулийн тгай ангийн 4. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* овогт ******* *******, ******* ******* овогт ******* ******* нарт холбогдох эрүүгийн 00401 дугаартай хэргийг 0 оны 1 дугаар сарын 19-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, 1995 оны 0 дугаар сарын 07-ны өдөр Дорнод аймгийн суманд төрсөн, 8 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, малчин, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт Дорнод аймгийн сумын дугаар баг гэх газарт оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, ял шийтгэлгүй, ******* овогт ******* *******. /РД: /

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, 1978 оны 01 дүгээр сарын 4-ний өдөр Дорнод аймгийн суманд төрсөн, 45 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, ам бүл , нөхөр, хүүхдийн хамт Дорнод аймгийн сумын дугаар баг -45 тоотод оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, ял шийтгэл: Дорнод аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 014 оны 1 дугаар сарын 08-ны өдрийн 11 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тгай ангийн 15 дугаар зүйлийн 15. дахь хэсэгт зааснаар жил 1 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж, жил 1 сарын хорих ялыг тэнсэж, жилийн хугацаагаар хянан харгалзаж байсан, ******* ******* овогт ******* *******. /РД: ЖЙ7801485/

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч ******* нь 0 оны 11 дүгээр сарын сүүлээр Дорнод аймгийн сумын дугаар баг гэх газраас мод бэлтгэх эрхийн бичиггүй 0 ширхэг бургас мод хууль баар тайрч бэлтгэж, Дорнод аймагт тээвэрлэн ирж *******д худалдсан, шүүгдэгч ******* нь 0 оны 11 дүгээр сарын сүүлээр Дорнод аймгийн сумын дугаар баг Хивсний - тоотод байх өөрийн хашаандаа хууль баар бэлтгэж худалдсан 0 ширхэг бургас модыг гарал үүслийн гэрчилгээг шалгалгүй худалдаж авсан гэх гэмт хэрэгт т т холбогджээ. /Яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудын хүсэлтээр хэрэгт авагдсан яллах болон цагаатгах талын дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн, бодитойгоор шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүгдэгч ******* шүүх хуралдаанд: “Мэдүүлэг өгөхгүй. Өмнө ярьсан зүйл үнэн” гэв.

Шүүгдэгч ******* шүүх хуралдаанд: “Мэдүүлэг өгөхгүй. Надад ч гэсэн нэмж хэлэх зүйл байхгүй” гэв.

 Иргэний нэхэмжлэгч мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Иргэн *******, ******* гэх хүмүүсийг танихгүй. Бургас мод бэлтгэсэн гэх газар нь сумын дугаар баг гэх газар нь сумын төвөөс 0 км орчим зайд байрладаг, ашиглалтын бүс буюу дугаар мужлалд орно. Уг газар нь тгай хамгаалалттай газар нутагт хамаарахгүй. Шинжээч 0 оны 0 дугаар сарын -ны өдрийн №0/01 дугаартай дүгнэлтээр 0 ширхэг бургас модны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ буюу байгаль орчинд учирсан хохирол болох 4,7,580 төгрөгийг Дорнод аймаг сумын байгаль хамгаалах сангийн, төрийн банкны 0070755405 дансанд төлүүлэх саналтай байна. Надад өөр нэхэмжлэх зүйл байхгүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 8-9/

 Гэрч мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...******* нь 0 оны 11 дүгээр сарын сүүлээр 0 ширхэг бургасыг манай хашаа болох сумын дугаар баг Хивсний - тоотод аваачиж орхисон бөгөөд тухайн үед манай хашаанд хүн байгаагүй бөгөөд хашаа давуулаад шидсэн байсан. ирэхийн өмнө эхнэр ******* над руу утсаар залгаад ******* бургас аваачиж орхино авчихаарай гэж хэлсэн юм. Тэр үед би гэртээ байхгүй байна гэж хэлсэн. Тэгээд ******* бургасаа хашаанд орхисон талаараа хэлсэн байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 54-55/

Шинжээч мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Тухайн бургас модыг үзэж дүгнэлт гаргахад ургаа модны ёзоорын дээд хэсгээр үзүүртэй /сүх болон хутга/ гэх мэт зүйлээр ташуу огтолсон шинэ мод байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 57/

Шүүгдэгч мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: “...Би Дорнод аймгийн сумын дугаар багийн төвд оршин суудаг. 0 оны 11 дүгээр сард ******* гэх таньдаг нутгийн хүн над руу утсаар залгаад /өдрийг нь санахгүй байна/ эгчид нь хэдэн ширхэг бургас хэрэгтэй байна олж өгөөч гэж ярьсан. Тэгэхэд нь би олдвол аймаг орохдоо аваачиж өгье гэж тухайн үедээ ярьсан. Утсаар ярьснаас хойш 7 хоног орчмын дараа би адуундаа явж байхдаа баг н гэх Халх голын дунд байрлах өтгөн бургастай газар манай адууны хагас нь байхаар нь морьтойгоо очоод бургасан дунд байх бад адуугаа хөөж гаргахад мал хөлөөрөө гишгэж хугалсан бургас мод байхаар нь 0 ширхэг бургас мод түүж аваад уяагаар баглаад морин дээрээ бариад адуугаа туугаад гэртээ очоод бургасаа гэрийнхээ гадаа орхисон. Тэгээд хоногийн дараа аймаг орохоор болж мотоцикл дээр 0 ширхэг бургасаа баглаад суудлын арын ачаан дээр барьж босгоод аймагт шөнийн 0 цагийн орчимд ирсэн. Тэгээд ******* эгч рүү утсаар залгаад та хэдэн бургас асуугаад байсан би аймагт сая орж ирлээ бургасаа авах уу гэж асуухад манай гэрийн хашаанд авч очоод буулгачих гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би хашаанд нь буулгаад явсан. ...Тухайн унаж явсан адуу, мотоцикл нь миний өөрийн эзэмшлийнх юм...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн -/

Шүүгдэгч *******гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: “...Би Дорнод аймгийн сумын дугаар багт байрлах Хурдан тоног хэрэгсэл нэртэй дэлгүүрийг 0 оны 01 дүгээр сараас хойш түрээслэн худалдаа наймаа хийж байна. 0 оны 11 дүгээр сарын эхээр /өдрийг нь сайн санахгүй байна/ Дорнод аймаг сумын багийн иргэн ******* гэх залуу утсаар яриад бургас мод аваад ирлээ та авах уу гэж асуухаар нь авна гээд дугаар багийн Хивсний - тоотод байрлах манай гэрийн хашаанд авч очоод буулгачих гэж хэлсэн. ******* мэддэг болохоор манай хашаанд аваачиж өгсөн байсан. ******* гэх залуугаас 0 ширхэг бургас модыг 5,000 төгрөгөөр худалдан авсан. Би Шүр зах дээр байрлах өөрийн дэлгүүртээ хүмүүс уурганы бургас асуугаад байхаар нь хэд гурвыг зарж борлуулах зорилгоор *******д 0 ширхгийг захисан юм. Би авчирсан 0 ширхэг бургасыг мод бэлтгэх эрхийн бичигтэй байсан эсэхийг сайн мэдэхгүй байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 98-99/

Дорнод аймгийн сумын Сум дундын ойн ангийн инженер 0 оны 0 дугаар сарын -ны өдрийн 0/01 тоот дүгнэлтэд:

1. Ургаж байсан 1 ширхэг бургас нойтон мод.

. Дээрх 1 ширхэг бургасан төрлийн моднууд нь тайрагдан бэлтгэгдэхээс өмнө нь ургаж байсан ургаа нойтон моднууд байсан.

. ******* нь 0 онд ямар нэгэн мод бэлтгэх эрхийн бичиг Сум дундын Ойн ангиас аваагүй болно.

4. Мод бэлтгэх, огтлолт хийх зөвшөөрөл олгогдоогүй газар болно.

5. Мод бэлтгэх зөвшөөрөл олгогдоогүй, эхлэл төгсгөлийн акт, технологийн карт үйлдэгдээгүй газар болно.

. сумын баг гэх мод бэлтгэсэн газар нутаг нь -р муж-Хамгаалалтын бүсийн ойн санд хамаарна.

7. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын 00 оны А/17 дугаар тушаалын 4 дүгээр хавсралт ёсоор: Бэлтгэсэн 1 ширхэг бургас мод нь шууд б үр ашгийн хэмжээг нэмсний буюу нийт үнээр -р мужийн ургах чадвартай нойтон навчит төрлийн мод хэсэгт орох тул нэг шоометр модны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ нь бургас модны үнэлгээ нь 18,79 төгрөг болно.

Хэрэглээний нойтон бургас модны ойн санд учруулсан экологи-эдийн засгийн үнэлгээ нь: Нийт 1 ширхэг бургас мод: ,0,548 төгрөг болно.

8. сумын багийн иргэн *******гийн зарж борлуулсан бургас мод нь 8 ширхэг бөгөөд 1 ширхэг бургас модны үнэлгээ нь 18,79 төгрөг болж байна. Экологи, эдийн засгийн үнэлгээгээр 8 ширхэг бургас модыг дахин үржүүлэн тооцоход 1,747,0 төгрөгийн нөхөн төлбөр гарч байна.

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын 00 оны А/17 дугаар тушаалын 4 хавсралтын дагуу 1 ширхэг бургас, мөн иргэн *******гийн зарж борлуулсан 8 ширхэг бургас, нийт 0 ширхэг бургас модны экологи, эдийн засгийн үнэлгээгээр дахин үржүүлж, нөхөн төлбөрийг тооцоход нийтдээ 4,7,580 төгрөг болж байна. гэжээ. /хх-ийн 0-1/

Дорнод аймаг дахь Бүсийн шүүх шинжилгээний төвийн шинжээчийн 0 оны 11 дүгээр сарын 1-ны өдрийн 05 тоот дүгнэлтэд:

1. Тухайн моднууд нь Бургасны овгийн-/Salicaceae/, бяцхан молцогт бургас Salix microstachya. Turcz/ байна. Нийт 1 ширхэг мод байна.

. Дээрх моднууд нь цаашид амьдрах чадвартай байсан эсэхийг тогтоох боломжгүй. Хуурай, нойтон аль нь болохыг тогтоох зорилгоор авсан дээжүүдийг хатаах зууханд 5⁰C-ийн температурт цагийн турш хатаан MNS 470: стандартын дагуу хэмжиж жингийн алдагдал тооцоход хуурай моднууд байна.

            . Ойн мужлалын үзүүлэлт хоёрдугаар мужид хамаарах моднууд байна.

            4. Бяцхан молцогт бургас Salix microstachya. Turcz/ нь Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын 00 оны 0 дугаар сарын 1-ны өдрийн А/17 дугаар тушаалын 4 дүгээр хавсралт, “Нэг ширхэг өсвөр залуу модны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ”-ний дагуу экологи-эдийн засгийн үнэлгээг тооцоход моднууд ,98, төгрөг болно. /хх-ийн 8-9/

            Дорнод аймаг дахь Бүсийн шүүх шинжилгээний төвийн шинжээчийн 04 оны 0 дугаар сарын 15-ны өдрийн 01 тоот дүгнэлтэд:

1. Шинжилгээнд ирүүлсэн 1 ширхэг бяцхан молцогт бургас Salix microstachya. Turcz/ нь Байгаль, орчин аялал жуулчлалын сайдын 00 оны 0 дугаар сарын 1-ны өдрийн А/17 дугаар тушаалын 4 дүгээр хавсралт, “Нэг ширхэг өсвөр залуу модны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ”-ний дагуу экологи-эдийн засгийн үнэлгээг тооцоход моднууд нийт ,98,0 төгрөг болно гэжээ. /задгай/

- Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн /

- Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн -7/

- Эд зүйлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 8-9/

- Эд мөрийн баримтаар тооцох тухай мөрдөгчийн тогтоол, хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 0-/

- Эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай тогтоол /хх-ийн /

- Хөрөнгийн үнэлгээний Дамно ХХК-ний хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээний дүгнэлтүүд /хх-ийн 78-81, 8-90/

- Шүүгдэгч нарын эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 4-5/

- Шүүгдэгч *******д холбогдох хэргийн шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх-ийн -1/

- Шүүгдэгч нарын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа хаягийн лавлагаа /хх-ийн 111-11/

- Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын 00 оны 0 дугаар сарын 1-ны өдрийн А/17 дугаартай тушаал /хх-ийн 117-1/

- Шүүгдэгч мал тооллогын баримт /хх-ийн 14-15/ болон тухайн хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авсан бичгийн бад нотлох баримтууд болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжилсэн дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, энэ хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв. Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд нотолбол зохих байдлуудыг бүрэн шалгаж тогтоосон, хэргийн оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хязгаарлах замаар эсхүл бад хэлбэрээр шүүхээс хэргийг бүх талаар хэлэлцэхэд саад болж, хууль ёсны ба үндэслэл бүхий тогтоол гаргахад сөргөөр нөлөөлж болохуйцаар Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн шаардлагыг ноцтой зөрчөөгүй байна.

Шүүгдэгч ******* нь 0 оны 11 дүгээр сарын сүүлээр Дорнод аймгийн сумын дугаар баг гэх газраас мод бэлтгэх эрхийн бичиггүйгээр 0 ширхэг бургас модыг хууль баар тайрч бэлтгэн, гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр Дорнод аймгийн төвд тээвэрлэн ирж *******д худалдсан,  шүүгдэгч ******* нь 0 оны 11 дүгээр сарын сүүлээр Дорнод аймгийн сумын дугаар баг Хивсний - тоотод байх өөрийн хашаандаа хууль баар бэлтгэсэн 0 ширхэг бургас модыг гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр худалдан авсан гэмт хэргийг т т үйлдсэн гэм буруутай болох нь шүүгдэгч *******, ******* нарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт үйлдсэн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг, иргэний нэхэмжлэгч , гэрч нарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг, гэмт хэргийн талаар амаар болон холбоо мэдээллийн хэрэгслээр гаргасан гомдол мэдээллийг хүлээн авсан тэмдэглэл, хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, эд мөрийн баримтаар тооцох тухай мөрдөгчийн тогтоол, эд зүйл хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, эд хөрөнгө битүүмжлэх мөрдөгчийн тогтоол, тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, Дорнод аймгийн сумын Сум дундын ойн ангийн инженер 0 оны 0 дугаар сарын -ны өдрийн 0/01 тоот дүгнэлт, Дорнод аймаг дахь Бүсийн шүүх шинжилгээний төвийн шинжээчийн 0 оны 11 дүгээр сарын 1-ны өдрийн 05 тоот дүгнэлт, Дорнод аймаг дахь Бүсийн шүүх шинжилгээний төвийн шинжээчийн 04 оны 0 дугаар сарын 15-ны өдрийн 01 тоот дүгнэлт болон хавтаст хэрэгт авагдсан бичгийн бад нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байх бөгөөд шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч, тэдний өмгөөлөгч нарын зүгээс шүүгдэгч нарын гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруу, хэргийн зүйлчлэлийн талаар маргаагүй болно.

Шүүгдэгч нарт холбогдох хэргийн талаар мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1. дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлыг хангалттай шалгаж тодруулсан, Дорнод аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокуророос зүйлчилж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байх тул шүүгдэгч ******* овогт ******* Эрүүгийн хуулийн тгай ангийн 4. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зөвшөөрөлгүйгээр ойд мод бэлтгэж, гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр тээвэрлэж, худалдсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, шүүгдэгч  ******* ******* овогт ******* *******г Эрүүгийн хуулийн тгай ангийн 4. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хууль баар бэлтгэсэн модыг гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр худалдан авсан гэмт хэргийг т т үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгч ******* нь тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .5 дугаар зүйлийн 1  дэх хэсгийн 1.1-т заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл болох бөгөөд түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдсонгүй. Шүүгдэгч *******д эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .5 болон . дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал байхгүй болно. 

Шүүгдэгч нарын гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, шүүгдэгч нарын хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдал зэргийг харгалзан ******* овогт ******* *******д Эрүүгийн хуулийн тгай ангийн 4. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500,000 төгрөгөөр торгох ял, шүүгдэгч ******* *******д 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 төгрөгөөр торгох ял т т оногдуулах нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.1 дүгээр зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцнэ гэж үзлээ.

Шүүгдэгч ******* нь 0 оны 11 дүгээр сарын сүүлээр Дорнод аймгийн сумын дугаар баг гэх газраас мод бэлтгэх эрхийн бичиггүй 0 ширхэг бургас модыг хууль баар тайрч бэлтгэн, гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр Дорнод аймагт тээвэрлэн ирж *******д худалдсан, шүүгдэгч ******* нь сумын дугаар баг Хивсний - тоотод байх өөрийн хашаандаа хууль баар бэлтгэж, тээвэрлэн ирж худалдсан 0 ширхэг бургас модыг гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр худалдан авч, 8 ширхэг бургас модыг өөрийн хурдан хэрэгсэл зардаг дэлгүүрээр бдад худалдан борлуулсан үйл баримт тогтоогдож байна.

Хэрэгт Дорнод аймгийн сумын Сум дундын ойн ангийн инженер 0 оны 0 дугаар сарын -ны өдрийн 0/01 тоот дүгнэлтээр 0 ширхэг бургас модны экологи, эдийн засгийн үнэлгээг дахин үржүүлж, нөхөн төлбөрийг 4,7,580 төгрөгөөр, Дорнод аймаг дахь Бүсийн шүүх шинжилгээний төвийн шинжээчийн 0 оны 11 дүгээр сарын 1-ны өдрийн 05 тоот дүгнэлтээр 1 ширхэг бургас модыг ,98, төгрөгөөр, Дорнод аймаг дахь Бүсийн шүүх шинжилгээний төвийн шинжээчийн 04 оны 0 дугаар сарын 15-ны өдрийн 01 тоот дүгнэлтээр 1 ширхэг бургас модыг ,98,0 төгрөгөөр т т хохирлыг тооцож гарган ирүүлсэн байна. Үүнээс: Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 49 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Иргэн ...нь байгаль орчин болон байгалийн нөөцөд хохирол учруулсан бол нөхөн төлбөр төлөх бөгөөд нөхөн төлбөрийг Засгийн газрын тгай сангийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлд заасан Байгаль орчин, уур амьсгалын санд оруулна...” гэж, мөн зүйлийн 4 дэх хэсгийн 1-д “ойн санд учирсан хохирлыг ойн экологи–эдийн засгийн үнэлгээг гурав дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээгээр хохирлыг тогтооно” гэж зааснаар Дорнод аймгийн сумын Сум дундын ойн ангийн инженер гаргасан 0 ширхэг бургас модны экологи, эдийн засгийн үнэлгээг   дахин үржүүлж, нөхөн төлбөрийг 4,7,580 төгрөгөөр тогтоосон хэмжээгээр шүүгдэгч *******ас гаргуулж ойн санд учруулсан хохирлыг нөхөн төлүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Эрүүгийн хуулийн тгай ангид заасан гэмт хэргийг үйлдэж олсон эд зүйл, гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан тээврийн хэрэгсэл, уналга, галт зэвсэг, зэвсэг, зэвсгийн чанартай зүйл, тгай зориулалтын техник хэрэгслийг хураан авч хадгалах, тгах, улсын орлого болгох, тухайн эд зүйл нь бдын өмчлөлд байдаг бол үнийг гаргуулж гэмт хэргийн хохирол нөхөн төлөхөд зарцуулах талаар Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.5 дугаар зүйлд хуульчилсан.

Шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдэхдээ ашигласан уйлан тамгатай хүрэн зүсмийн настай адуу нь 780,000 төгрөгөөр, улсын дугааргүй Мтанг-5 мотоцикл нь 59,958 төгрөгөөр т т үнэлэгдсэн бөгөөд  шүүгдэгч өөрийн эзэмшлийнх болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар тогтоогдож байх тул шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдэж олсон эд зүйл болох эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 ширхэг бургас мод, гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан уйлан тамгатай хүрэн зүсмийн настай адуу, улсын дугааргүй мотоцикл зэргийг хураах албадлагын арга хэмжээ авч, байгаль экологид учруулсан 4,7,580 төгрөгийн хохирол нөхөн төлөхөд зарцуулж, хохирлоос илүү гарсан тохиолдолд улсын төсөвт шилжүүлэхээр шийдвэрлэлээ.

Эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 ширхэг бургас модны нэг бүрийн үнийг Дорнод аймгийн сумын Сум дундын ойн ангийн инженер 0 оны 0 дугаар сарын -ны өдрийн 0/01 тоот дүгнэлтээр 0 ширхэг бургас модны экологи, эдийн засгийн үнэлгээг дахин үржүүлж тооцсон 4,7,580 төгрөгийг дахин багасган, 0 ширхэг бургас модонд хувааж 1 бургас модны үнийг 7,79 төгрөгөөр тогтоосон болно.  /4,7,580:=1,455,80:0=7,79/

Энэ хэрэгт шүүгдэгч нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал гараагүй, шүүгдэгч ******* нь бдад төлөх төлбөргүй болохыг т т дурдаж, шинжилгээнд явуулсан ширхэг бургас модны тайрдсыг тгаж, шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан уйлан тамгатай хүрэн зүсмийн настай адуу, улсын дугааргүй мотоцикл зэрэг нь шүүгдэгч *******д хадгалагдаж байгаа бөгөөд мөрдөгчийн 0 оны 07 дугаар сарын 18-ны өдрийн “Эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай” тогтоолыг хэвээр үлдээж, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн  87,51 төгрөгийн үнэлгээ бүхий 1 ширхэг бургас мод, баримт бичгээр хураагдан ирсэн шүүгдэгч нарын иргэний үнэмлэхийн лавлагааны хуулбар зэргийг Дорнод аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт хүргүүлэхийг тогтоолд дурдах нь зүйтэй байна.

            Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсэг, ., .7, .8, . дугаар зүйлүүдэд заасныг т т удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч ******* овогт ******* Эрүүгийн хуулийн тгай ангийн 4. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зөвшөөрөлгүйгээр ойд мод бэлтгэж, гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр тээвэрлэж, худалдсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, шүүгдэгч  ******* ******* овогт ******* *******г Эрүүгийн хуулийн тгай ангийн 4. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хууль баар бэлтгэсэн модыг гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр худалдан авсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд т т тооцсугай.

. Эрүүгийн хуулийн тгай ангийн 4. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500,000 төгрөгөөр, шүүгдэгч ******* *******г 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 төгрөгөөр торгох  ялаар т т шийтгэсүгэй.

. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******, ******* нар нь торгох ялыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

4. Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 49 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, мөн зүйлийн 4 дэх хэсгийн 1, Засгийн газрын тгай сангийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7..-т т т зааснаар шүүгдэгч *******ас гэмт хэргийн улмаас байгаль экологид учруулсан хохиролд 4,7,580 /ойн экологи-эдийн засгийн үнэлгээ болох 1,455,80 төгрөгийг дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх/ төгрөгийг гаргуулж Байгаль орчин уур амьсгалын сангийн орлого болгосугай.

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.5 дугаар зүйлийн , 4, 5 дахь хэсэг, Засгийн газрын тгай сангийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7..4-д т т зааснаар шүүгдэгч *******ас гэмт хэрэг үйлдэж олсон эд зүйл болох 87,51 төгрөгийн үнэлгээ бүхий 1 ширхэг бургас мод, эзэмшлийн гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан 780,000 төгрөгийн үнэлгээ бүхий уйлан тамгатай хүрэн зүсмийн настай адуу, 59,958 төгрөгийн үнэлгээ бүхий улсын дугааргүй мотоцикл зэргийг хураах албадлагын арга хэмжээ авч, хохирол нөхөн төлөхөд зарцуулж, хохирлоос илүү гарсан тохиолдолд улсын төсөвт шилжүүлсүгэй.

. Шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан уйлан тамгатай хүрэн зүсмийн настай адууг битүүмжилсэн мөрдөгчийн 0 оны 07 дугаар сарын 18-ны өдрийн “Эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай” тогтоолыг хэвээр үлдээж, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан уйлан тамгатай хүрэн зүсмийн настай адуу, улсын дугааргүй мотоцикл зэрэг нь шүүгдэгч *******д хадгалагдаж байгаа болохыг дурдсугай.

7. Энэ хэрэгт шүүгдэгч нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал гараагүй, шүүгдэгч ******* нь бдад төлөх төлбөргүй болохыг т т дурдаж, шинжилгээнд явуулсан ширхэг бургас модны тайрдсыг тгаж, гэмт хэрэг үйлдэж олсон эд зүйл болох 1 ширхэг бургас мод, баримт бичгээр хураагдан ирсэн шүүгдэгч нарын иргэний үнэмлэхийн лавлагааны хуулбар зэргийг тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц Дорнод аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт хүргүүлсүгэй.

8. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч *******, ******* нарт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 8. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, оролцогч нар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авснаас хойш, эсвэл энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Дорнод аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд т шүүхээр дамжуулан давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.1 дүгээр зүйлийн дахь хэсэгт  зааснаар анхан шатны шүүхийн шийдвэрт гомдол, эсэргүүцэл гаргасан бол шүүхийн шийдвэрийн биелэлт түдгэлзэхийг дурдсугай.

 

 

 

 

                              ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                   Г.НАМУУНТУЯА