2024         03           07                                      2024/ШЦТ/186

 

 

 

 МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Б.Батболор даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Солонго,

улсын яллагч М.Билгүүтэй,

шүүгдэгч Б.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар ******* дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт Б.*******ад холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, эрүүгийн 2310000001016 дугаартай хэргийг 2024 оны 02 дугаар сарын 06-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

 

            Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт: 

            Монгол Улсын иргэн, *** оны *** дүгээр сарын ***-ны өдөр *** төрсөн, *** настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, *** ажилтай, ам бүл 4, эцэг, эх, дүү нарын хамт ******* дүүрэг, *** дүгээр хороо, *******, *** тоотод оршин суух,

урьд 2018 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн Баянзүрх дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн *** дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 650,000 төгрөгөөр торгох ял,

2020 оны 8 дугаар сарын 07-ны өдрийн Баянзүрх дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн *** дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр 1 дэх хэсэгт зааснаар 500,000 төгрөгөөр торгох ял,

2021 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн ******* дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн *** дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 1,200,000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлсэн ******* овогт ******* ******* /РД:*******/

 

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/:

Шүүгдэгч Б.******* нь 2023 оны 5 дугаар сарын 10-ны өдрөөс 11-нд шилжих шөнө ******* дүүргийн 8 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах ******* 2-137 тоотод хохирогч Г.*******ыг “тодорхой шалтгаангүйгээр” хувийн таарамжгүй харилцаа үүсгэн маргалдаж улмаар баруун хавирга хэсэгт хутгаар хутгалж, цээжинд хатгагдсан шарх гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Талуудын хүсэлтээр хэрэгт цугларсан дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

1. Шүүгдэгч Б.*******ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “” гэсэн мэдүүлэг (шүүх хуралдааны тэмдэглэл),
2. Хохирогч Г.*******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн “...2023 оны 6 дугаар сарын 10-ны өдөр найз Б.*******, А. нартай хамт ажлаа тараад манай гэрт очих замдаа хүнсний дэлгүүрээс гурван сав 2,5 литрийн хуванцар савтай нийслэл шар айраг гэрт орж ууж дуусгахад танил дүү А. согтоод унтсан. Би найз Б.*******тай ярилцаж байгаад дахин хоёр сав 2,5 литрийн сэнгүр нэртэй шар айраг авч хувааж ууж дуусгаад дахин нэг 2,5 литрийн нийслэл, нэг шил сөжү худалдан авч гэртээ 2-3 цагийн үед ороод Б.*******тай хуваан ууж байхад би Б.*******тай маргалдаж байсан. Тэгээд би цохиулсан, цохиулчихлаа гэж бодоод баруун хавиргаа арж үзэхэд гар цус болчихоор нь цохиулсан газраа харахад 3-4 газарт худлгасан юм шиг цус гарч байсан тул шууд 103 дугаарын утсанд дуудлага өгсөн. Өөр ямар нэгэн зодоон болоогүй..” гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 19-20 дахь тал),
3. Гэрч А.ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би ах, ******* ах нарын хамтаар цонх суурилуулах ажил хийдэг юм. Тэгээд 2023 оны 6 дугаар сарын 10-ны өдөр Зайсанд Энхжин хотхоны хойд талын хотхон дээр цонх угсралтын ажил хийдэг бөгөөд орой 20 цагийн орчим ******* дүүргийн 8 дугаар хороо, Сонсголон 2 дугаар гудамж, 137 тоот ******* ахын гэрт бид 3 ирсэн. Тэгээд ******* ах гэртээ утсаа цэнэглэчихээд бид нар 60 дугаар сургуулийн хажуу талын засмал замаар хойшоо дэлгүүр орохоор явсан...Тэгээд бид нар пиво ууж эхэлсэн. Би ах нарт пиво аягалаад өгч байгаад авсан 3 пивоо дуусгаад урд талын өрөөнд ороод унтаад өгсөн. Тэгээд намайг унтаж байхад өглөө цагдаа сэрээсэн. Би хувцсаа өмсөөд цагдаагийн газар ирсэн...” гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 23 дахь тал),
4. Яллагдагч Б.*******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Нэг мэдэхэд би найз *******тай маргалдан хэрэлдэж байсан, нэг мэдэхэд би баруун гартаа шар хутга барьж байгаад найз *******ын баруун хавирга руу 3 удаа хутгалсан бөгөөд өөрийгөө буруу зүйл хийсэн гэдгээ мэдээд гартаа байсан хутгаа орны доогуур хүнд харагдахааргүй газар тавьсны дараа ******* надад хутгалуулснаа мэдэхгүй байхаар нь би *******ад хандан би чамайг хутгалчихлаа, эмнэлэг дуудах уу гэж хэлээд 103 дугаарт дуудлага өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 28 дахь тал),
5. Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2023 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдрийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээ 7734 дугаартай:

“- Г.*******ын биед цээжинд хатгагдсан шарх гэмтэл тогтоогдлоо

- Дээрх гэмтэл нь ир үзүүртэй зүйлийн үйлчлэлээр хэрэг болсон гэх үед үүссэн байх боломжтой байна.

- Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

- Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдуулахгүй.” Гэсэн дүгнэлт (хавтаст хэргийн 32-33 дахь тал),

7. ******* дүүргийн Цагдаагийн хэлтсийн дуудлагын лавлагааны хуудас (хавтаст хэргийн 5 дахь тал)

 

            Хавтаст хэрэгт авагдсан шүүгдэгч нарын хувийн байдалтай холбоотой болон бусад нотлох баримтууд:

шүүгдэгч Б.*******ын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа (хавтаст хэргийн 54 дэх тал), эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас (хавтаст хэргийн 36 дахь тал), байнга оршин суугаа хаягийн лавлагаа (хавтаст хэргийн 55 дахь тал), жолоочийн лавлагаа, мэдээлэл (хавтаст хэргийн 56 дахь тал) зэрэг болно.

 

1. Гэм буруугийн талаар:

 

            Шүүхээс тогтоосон хэргийн үйл баримт:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Б.******* нь согтуурсан үедээ 2023 оны 5 дугаар сарын 10-ны өдрөөс 11-нд шилжих шөнө ******* дүүргийн 8 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах ******* 2-137 тоотод хохирогч Г.*******ыг “тодорхой шалтгаангүйгээр” маргалдаж улмаар баруун хавирга хэсэгт хутгаар хутгалсан үйл баримт тогтоогдлоо.

Учир нь, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлд заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг нь хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг бөгөөд гэмт этгээд нь хохирогчийн бие махбод буюу эрүүл мэндэд Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журамд заасан хөнгөн гэмтлийг санаатай учруулсан байхыг ойлгоно.

  Уг гэмт хэрэг гарахад нийгэмд тогтсон хүмүүс хоорондын харьцааны, ёс суртахууны хэм хэмжээг үл тоомсорлосон нөхцөл байдал шалтгаалсан гэж үзэх ба шүүгдэгч Б.******* нь зэвсэг буюу хутга ашиглаж гэмт хэргийг үйлдсэнийг гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэр гэж үзнэ.

Тэрээр бусдын эрх, эрх чөлөөнд хууль бусаар халдаж болохгүй, өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжтэйг буюу бусдын биед халдаж зодоход гэмтэл учирч болохыг ухамсарлаж мэдсээр атлаа согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ хохирогчтой маргаж түүнийг хутгалж, хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь хэрэгт авагдсан хохирогч Г.*******, шүүгдэгч Б.******* нарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн зөрүүгүй мэдүүлэг, шинжээчийн дүгнэлт, шүүгдэгчийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг зэргээр нотлогдон тогтоогдож байна.

  Шүүгдэгчийн гэм буруутайг нотолсон дээрх баримтууд нь хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоосон, нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам шаардлагыг зөрчсөн, хэргийн оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлж, шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгосон болно.

  Түүнчлэн хавтаст хэрэгт авагдсан баримтуудад тулгуурлан хэргийн газар болсон гэх үйл баримтад дүгнэлт хийхэд гэмт хэрэг гарсан байдал, гэмт хэрэг гарах болсон шалтгаан, хэн үйлдсэн, гэмт хэргийн сэдэлт, гэм буруугийн хэлбэр зэргийг хангалттай тогтоож ирүүлсэн гэж үзэж хэргийг шийдвэрлэлээ.

            Иймд шүүгдэгч Б.*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэв.

 

2. Хохирол, хор уршгийн тухай:

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлд “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохирол гэж, ...гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршиг гэж тодорхойлсон бөгөөд Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэгт “Бусдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд, эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй.” гэж хуульчилсан.

                 Гэмт хэргийн улмаас хохирогч Г.*******ын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан бөгөөд хохирогч баримтаар нэхэмжилсэн зүйлгүй тул шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

 

3.    Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

 

              Шүүгдэгч Б.*******ад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүйг дурдав.

  Шүүхээс ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ” гэж заасныг тус тус баримтлан шүүгдэгч Б.******* гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, бусдад төлөх төлбөргүй, эрхэлсэн тодорхой ажилтай гэх боловч хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдоогүй, улсын яллагчийн эрүүгийн хариуцлагын санал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Б.*******ыг 700 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэх нь зохимжтой гэж үзсэн болно.

 

4.     Бусад асуудлаар:

 

     Шүүгдэгч Б.*******ад холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, гаргуулбал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал, төлбөргүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 ширхэг хутгыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогч устгахыг Шүүхийн тамгын газрын эд хөрөнгө устгах комисст даалгаж шийдвэрлэв.

 

   Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

            1. Шүүгдэгч ******* овогт ******* *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

            2. Шүүгдэгч ******* овогт ******* *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 700 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэсүгэй.

            3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар сольж эдлүүлдэг болохыг Б.*******ад сануулсугай.       

            4. Хохирогч Г.******* нь хохирол төлбөртэй холбоотой баримтаа бүрдүүлэн иргэний шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

            5. Шүүгдэгч Б.*******ад холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, гаргуулбал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал төлбөргүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 ширхэг хутгыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогч устгахыг шүүхийн тамгын газрын эд хөрөнгө устгах комисст даалгасугай.

            6. Шийтгэх тогтоол нь уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

            7. Шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл өөрөө гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах журмаар Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, түүний дээд шатны прокурор мөн хугацаанд эсэргүүцэл бичих эрхтэйг танилцуулсугай.

            8. Эрх бүхий этгээд давж заалдах журмаар гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр болох хүртэлх хугацаанд Б.*******ад авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.  

 

 

 

    ДАРГАЛАГЧ

                            ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                               Б.БАТБОЛОР

 

 

 

 

    

 

 

 

 

 

    2024         03           07                                      2024/ШЦТ/186

 

 

 

 МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Б.Батболор даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Солонго,

улсын яллагч М.Билгүүтэй,

шүүгдэгч Б.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар ******* дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт Б.*******ад холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, эрүүгийн 2310000001016 дугаартай хэргийг 2024 оны 02 дугаар сарын 06-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

 

            Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт: 

            Монгол Улсын иргэн, 1997 оны 11 дүгээр сарын 08-ны өдөр Увс аймагт төрсөн, 25 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, “Буурал борлууд” ХХК-д цонхчин ажилтай, ам бүл 4, эцэг, эх, дүү нарын хамт ******* дүүрэг, 9 дүгээр хороо, *******, 294-16 тоотод оршин суух,

урьд 2018 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн Баянзүрх дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 1676 дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 650,000 төгрөгөөр торгох ял,

2020 оны 8 дугаар сарын 07-ны өдрийн Баянзүрх дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 1465 дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр 1 дэх хэсэгт зааснаар 500,000 төгрөгөөр торгох ял,

2021 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн ******* дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 582 дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 1,200,000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлсэн ******* овогт ******* ******* /РД:*******/

 

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/:

Шүүгдэгч Б.******* нь 2023 оны 5 дугаар сарын 10-ны өдрөөс 11-нд шилжих шөнө ******* дүүргийн 8 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах ******* 2-137 тоотод хохирогч Г.*******ыг “тодорхой шалтгаангүйгээр” хувийн таарамжгүй харилцаа үүсгэн маргалдаж улмаар баруун хавирга хэсэгт хутгаар хутгалж, цээжинд хатгагдсан шарх гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Талуудын хүсэлтээр хэрэгт цугларсан дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

1. Шүүгдэгч Б.*******ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “” гэсэн мэдүүлэг (шүүх хуралдааны тэмдэглэл),
2. Хохирогч Г.*******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн “...2023 оны 6 дугаар сарын 10-ны өдөр найз Б.*******, А. нартай хамт ажлаа тараад манай гэрт очих замдаа хүнсний дэлгүүрээс гурван сав 2,5 литрийн хуванцар савтай нийслэл шар айраг гэрт орж ууж дуусгахад танил дүү А. согтоод унтсан. Би найз Б.*******тай ярилцаж байгаад дахин хоёр сав 2,5 литрийн сэнгүр нэртэй шар айраг авч хувааж ууж дуусгаад дахин нэг 2,5 литрийн нийслэл, нэг шил сөжү худалдан авч гэртээ 2-3 цагийн үед ороод Б.*******тай хуваан ууж байхад би Б.*******тай маргалдаж байсан. Тэгээд би цохиулсан, цохиулчихлаа гэж бодоод баруун хавиргаа арж үзэхэд гар цус болчихоор нь цохиулсан газраа харахад 3-4 газарт худлгасан юм шиг цус гарч байсан тул шууд 103 дугаарын утсанд дуудлага өгсөн. Өөр ямар нэгэн зодоон болоогүй..” гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 19-20 дахь тал),
3. Гэрч А.ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би ах, ******* ах нарын хамтаар цонх суурилуулах ажил хийдэг юм. Тэгээд 2023 оны 6 дугаар сарын 10-ны өдөр Зайсанд Энхжин хотхоны хойд талын хотхон дээр цонх угсралтын ажил хийдэг бөгөөд орой 20 цагийн орчим ******* дүүргийн 8 дугаар хороо, Сонсголон 2 дугаар гудамж, 137 тоот ******* ахын гэрт бид 3 ирсэн. Тэгээд ******* ах гэртээ утсаа цэнэглэчихээд бид нар 60 дугаар сургуулийн хажуу талын засмал замаар хойшоо дэлгүүр орохоор явсан...Тэгээд бид нар пиво ууж эхэлсэн. Би ах нарт пиво аягалаад өгч байгаад авсан 3 пивоо дуусгаад урд талын өрөөнд ороод унтаад өгсөн. Тэгээд намайг унтаж байхад өглөө цагдаа сэрээсэн. Би хувцсаа өмсөөд цагдаагийн газар ирсэн...” гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 23 дахь тал),
4. Яллагдагч Б.*******ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Нэг мэдэхэд би найз *******тай маргалдан хэрэлдэж байсан, нэг мэдэхэд би баруун гартаа шар хутга барьж байгаад найз *******ын баруун хавирга руу 3 удаа хутгалсан бөгөөд өөрийгөө буруу зүйл хийсэн гэдгээ мэдээд гартаа байсан хутгаа орны доогуур хүнд харагдахааргүй газар тавьсны дараа ******* надад хутгалуулснаа мэдэхгүй байхаар нь би *******ад хандан би чамайг хутгалчихлаа, эмнэлэг дуудах уу гэж хэлээд 103 дугаарт дуудлага өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 28 дахь тал),
5. Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2023 оны 6 дугаар сарын 20-ны өдрийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээ 7734 дугаартай:

“- Г.*******ын биед цээжинд хатгагдсан шарх гэмтэл тогтоогдлоо

- Дээрх гэмтэл нь ир үзүүртэй зүйлийн үйлчлэлээр хэрэг болсон гэх үед үүссэн байх боломжтой байна.

- Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

- Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдуулахгүй.” Гэсэн дүгнэлт (хавтаст хэргийн 32-33 дахь тал),

7. ******* дүүргийн Цагдаагийн хэлтсийн дуудлагын лавлагааны хуудас (хавтаст хэргийн 5 дахь тал)

 

            Хавтаст хэрэгт авагдсан шүүгдэгч нарын хувийн байдалтай холбоотой болон бусад нотлох баримтууд:

шүүгдэгч Б.*******ын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа (хавтаст хэргийн 54 дэх тал), эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас (хавтаст хэргийн 36 дахь тал), байнга оршин суугаа хаягийн лавлагаа (хавтаст хэргийн 55 дахь тал), жолоочийн лавлагаа, мэдээлэл (хавтаст хэргийн 56 дахь тал) зэрэг болно.

 

1. Гэм буруугийн талаар:

 

            Шүүхээс тогтоосон хэргийн үйл баримт:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Б.******* нь согтуурсан үедээ 2023 оны 5 дугаар сарын 10-ны өдрөөс 11-нд шилжих шөнө ******* дүүргийн 8 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах ******* 2-137 тоотод хохирогч Г.*******ыг “тодорхой шалтгаангүйгээр” маргалдаж улмаар баруун хавирга хэсэгт хутгаар хутгалсан үйл баримт тогтоогдлоо.

Учир нь, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлд заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг нь хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг бөгөөд гэмт этгээд нь хохирогчийн бие махбод буюу эрүүл мэндэд Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журамд заасан хөнгөн гэмтлийг санаатай учруулсан байхыг ойлгоно.

  Уг гэмт хэрэг гарахад нийгэмд тогтсон хүмүүс хоорондын харьцааны, ёс суртахууны хэм хэмжээг үл тоомсорлосон нөхцөл байдал шалтгаалсан гэж үзэх ба шүүгдэгч Б.******* нь зэвсэг буюу хутга ашиглаж гэмт хэргийг үйлдсэнийг гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэр гэж үзнэ.

Тэрээр бусдын эрх, эрх чөлөөнд хууль бусаар халдаж болохгүй, өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжтэйг буюу бусдын биед халдаж зодоход гэмтэл учирч болохыг ухамсарлаж мэдсээр атлаа согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ хохирогчтой маргаж түүнийг хутгалж, хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь хэрэгт авагдсан хохирогч Г.*******, шүүгдэгч Б.******* нарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн зөрүүгүй мэдүүлэг, шинжээчийн дүгнэлт, шүүгдэгчийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг зэргээр нотлогдон тогтоогдож байна.

  Шүүгдэгчийн гэм буруутайг нотолсон дээрх баримтууд нь хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоосон, нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам шаардлагыг зөрчсөн, хэргийн оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлж, шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгосон болно.

  Түүнчлэн хавтаст хэрэгт авагдсан баримтуудад тулгуурлан хэргийн газар болсон гэх үйл баримтад дүгнэлт хийхэд гэмт хэрэг гарсан байдал, гэмт хэрэг гарах болсон шалтгаан, хэн үйлдсэн, гэмт хэргийн сэдэлт, гэм буруугийн хэлбэр зэргийг хангалттай тогтоож ирүүлсэн гэж үзэж хэргийг шийдвэрлэлээ.

            Иймд шүүгдэгч Б.*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэв.

 

2. Хохирол, хор уршгийн тухай:

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлд “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохирол гэж, ...гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршиг гэж тодорхойлсон бөгөөд Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэгт “Бусдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд, эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй.” гэж хуульчилсан.

                 Гэмт хэргийн улмаас хохирогч Г.*******ын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан бөгөөд хохирогч баримтаар нэхэмжилсэн зүйлгүй тул шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

 

3.    Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

 

              Шүүгдэгч Б.*******ад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүйг дурдав.

  Шүүхээс ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ” гэж заасныг тус тус баримтлан шүүгдэгч Б.******* гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, бусдад төлөх төлбөргүй, эрхэлсэн тодорхой ажилтай гэх боловч хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдоогүй, улсын яллагчийн эрүүгийн хариуцлагын санал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Б.*******ыг 700 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэх нь зохимжтой гэж үзсэн болно.

 

4.     Бусад асуудлаар:

 

     Шүүгдэгч Б.*******ад холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, гаргуулбал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал, төлбөргүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 ширхэг хутгыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогч устгахыг Шүүхийн тамгын газрын эд хөрөнгө устгах комисст даалгаж шийдвэрлэв.

 

   Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

            1. Шүүгдэгч ******* овогт ******* *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

            2. Шүүгдэгч ******* овогт ******* *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 700 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэсүгэй.

            3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар сольж эдлүүлдэг болохыг Б.*******ад сануулсугай.       

            4. Хохирогч Г.******* нь хохирол төлбөртэй холбоотой баримтаа бүрдүүлэн иргэний шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

            5. Шүүгдэгч Б.*******ад холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, гаргуулбал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал төлбөргүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 ширхэг хутгыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогч устгахыг шүүхийн тамгын газрын эд хөрөнгө устгах комисст даалгасугай.

            6. Шийтгэх тогтоол нь уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

            7. Шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл өөрөө гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах журмаар Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, түүний дээд шатны прокурор мөн хугацаанд эсэргүүцэл бичих эрхтэйг танилцуулсугай.

            8. Эрх бүхий этгээд давж заалдах журмаар гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр болох хүртэлх хугацаанд Б.*******ад авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.  

 

 

 

    ДАРГАЛАГЧ

                            ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                               Б.БАТБОЛОР