Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/
Шүүгч	Б.Бат-Амгалан
Хэргийн индекс	166/2024/0119/Э/208/2023/0047
Дугаар	2024/ШЦТ/146
Огноо	2024-04-03
Зүйл хэсэг	17.3.2.2., 17.4.1.,
Улсын яллагч	Б.Наранмөнх

Холбоотой шийдвэрүүд

Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/ийн Шийтгэх тогтоол

2024 оны 04 сарын 03 өдөр

Дугаар 2024/ШЦТ/146

МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС

Хэргийниндекс:166/2024/0119/Э/208/2023/0047

Дархан-УулаймагдахьСумдундынэрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийншүүххуралдааныгшүүгчБ.Бат-Амгаландаргалж,

шүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаН.Балжинням,

улсыняллагчБ.Наранмөнх,

хохирогч*******,*******,

хохирогч*******ыөмгөөлөгчН. (өмгөөлөгчийнүнэмлэхийндугаар****)

шүүгдэгч*******,түүнийөмгөөлөгчС.Ч (өмгөөлөгчийнүнэмлэхийндугаар****)нарыгоролцуулантусшүүхийнэрүүгийншүүххуралдаанытанхимднээлттэйявуулсаншүүххуралдаанаарДархан-Уулаймгийнпрокурорынгазрынхяналтынпрокуророосшүүгдэгчийг2231002030154дугаартайхэрэгтхолбогдууланяллахдүгнэлтүйлдэж,ирүүлсэнэрүүгийн2хавтастхэргийг2024оны02дугаарсарын27-ныөдөрхүлээнавч,энэөдөрхянанхэлэлцэв.

Шүүгдэгчийнбиеийнбайцаалт:

Дуулиаровогтгийн*******(РД:*******),МонголУлсыниргэн,Дархан-УулаймгийнДархансуманд1986оны04дүгээрсарын22-ныөдөртөрсөн,38настай,эрэгтэй,дээдболовсролтой,цахилгааныинженермэргэжилтэй,“*******”ХХК-ийнзахиралажилтай,амбүл3,эхнэр,хүүхдийнхамт,тоотодбайнгаоршинбүртгэлтэй,,дүүрэг Улаанбайрныодтүроршинсуудаггэхурьд:

-Сонгинохайрхандүүргийнэрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийн2017оны12дугаарсарын01-нийөдрийн501дугаардугааршийтгэхтогтоолоорЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн11.6дугаарзүйлийн1дэххэсэгтзааснаар600нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу600,000төгрөгөөрторгохял,

-Баянзүрхдүүргийнэрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийн2018оны01дүгээрсарын22-ныөдрийн137дугааршийтгэхтогтоолоорЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн11.6дугаарзүйлийн2дахьхэсэгтзааснаар450нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу450,000төгрөгөөрторгохял,

-ОрхонаймагдахьСумдундынэрүүгийнхэргийнанханшатнышүүхийн2022оны07дугаарсарын05-ныөдрийн248дугааршийтгэхтогтоолоорЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн11.4дүгээрзүйлийн1дэххэсэгт2,000нэгжтэйтэнцэххэмжээнийбуюу2,000,000төгрөгөөрторгохялтустусшийтгүүлжбайсан.

Холбогдсонхэргийнталаар:

Шүүгдэгч*******нь2023оны08дугаарсарын31-нийөдөрбарилгаугсралтынажилгүйцэтгэхгэрээгбайгуулжДархан-УулаймгийнДархансумыннутагдэвсгэртиргэн*******тайаминыоронсууцбарьжөгнөгэжхуурч,баримтбичигашиглан,зохиомолбайдлыгзориудаарбийболгон,бодитбайдлыгнуухзамаарбусдыгтөөрөгдөлдоруулж,урьдынхарилцааныявцадбийболсонитгэлийгурвууланашиглажиргэн*******аасХаанбанкныдугаартайиргэнгийндансаар30,000,000төгрөгийг,2023оны10дугаарсарын10-ныөдөрХудалдаахөгжлийнбанкныдугаартайөөрийнэзэмшлийндансаар10,000,000төгрөгийгтустусшилжүүлэнавч,нийт40,000,000төгрөгийгшилжүүлэнавчзалилсан,

Дархан-УулаймгийнДархансумын16дугаарбагийннутагдэвсгэртбайхдаахохирогч*******гөөртньзарахпалкмоднуудбайгаа,ковид-19цартахлынулмаастогтоогоодбайсанхөлхориотавигдахаарСэлэнгэаймгийнХүдэрсумаастуспалкмоднуудыгачижавчирчөгнөгэжхуурч,бодитбайдлыгнуухзамаартөөрөгдөлдоруулж,урьдынхарилцааныявцадбийболсонитгэлийгурвууланашиглаж2021оны03дугаарсарын01-нийөдөр15,000,000төгрөг,2021оны03дугаарсарын08-нийөдөр8,250,000төгрөгийгтустусхамтранамьдрагчийнэзэмшлийнХаанбанкныдугаарындансааршилжүүлэнавч,нийт23,250,000төгрөгийнхохиролучруулсан,

Д.гийнСэлэнгэаймгийнХүдэрсумаасхудалданавсан135ширхэгпалкмодыг2021оны03дугаарсард,139ширхэгпалкмодыг2021оны04дүгээрсарын12-ныөдөртоотхашаандаахадгалахааритгэмжлэнхариуцанавч,2021оны05дугаарсараас2021оны08сарынхоорондбусдадшилжүүлэх,өөрийнхэрэгцээндхашаазасах,барилгынажилдашиглахзэргээрзавшиж,6,175,000төгрөгийнхохиролучруулжЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн17.3дугаарзүйлийн2.2дахьхэсэгтзаасанзалилахгэмтхэрэг,мөнхуулийнтусгайангийн17.4дүгээрзүйлийн1дэххэсэгтзаасанбусдынитгэмжлэнхариуцуулсанэдхөрөнгийгзавшихгэмтхэрэгттустусхолбогджээ.

Шүүхийнхэлэлцүүлэгторолцогчнараасгаргасанмэдүүлэг,талуудаасшинжлэнсудалсанбичгийннотлохбаримтадүндэслэнЭрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн36.7дугаарзүйлдзааснаар

ТОДОРХОЙЛОХнь:

Нэг. Гэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруугийнталаар:

ШүүххэргийнбодитбайдлыгтогтоохзарчмындагууЭрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн1.7дугаарзүйлийн3дахьхэсэгтзааснаарталуудынмэтгэлцээнийүндсэндээршүүхийнхэлэлцүүлэгтшинжлэнсудалсаннотлохбаримтынхүрээндшүүгдэгч*******нь:

-Дархан-Уулаймгийннэгдсэнэмнэлгээрүйлчлүүлдэгбайхдааиргэн*******ыгзүстаньдагболсонбайна.Улмаар*******нь2023оны08сарынсүүлээр*******тайанхуулзанөөрийнэзэмшлийн“Ширээнуруу”гэхгазардээрээхувийнбайшинбариулахсаналтавихадтэрээр“биөөрөөбарилгынкомпанийнзахиралхийжбайгаабайшинбарьжболно”гэсэнбайна.Ийнхүүтэдхарилцантохиролцож*******ньөөрийнэзэмшлийн”*******”ХХК-ийннэрдээр2023оны08дугаарсарын31-нийөдөр“Аминыоронсууцбарихбарилгаугсралтынажилгүйцэтгэхгэрээ”байгуулж,мөнөдрөө*******нь30,000,000төгрөгийг*******ынтөрсөнэхгийнХаанбанкныдугаарындансандшилжүүлсэн,мөнгэрээндзаасныдагуушаардлагатавихад*******нь“барилгынматериалавахмөнгөхэрэгтэйбайна.”гэсэнхүсэлтийндагуу2023оны10дугаарсарын10-ныөдөртүүнийХудалдаахөгжлийнбанкнытоотдансанд10,000,000төгрөг,нийт40,000,000төгрөгийгшилжүүлэнавчзалилсан,

Мөнхохирогч*******тай

10жилийннэгангидсуралцсаннайзуудбайхдаа1,000,000төгрөгзээлжаваадтүүнийгээтөлөөгүйнхээхариудаймгийнмоднызахадмодмодонбүтээгдэхүүнийхудалдаахийдэгтүүнд“СэлэнгэаймгийнХүдэрсумандзарахпалкмоднуудбайгаа,тахоёрмодныбизнесхийдэгюмчиньхудалдажавахуу,ковид-19цартахлынхөлхориотавигдахаар

оруулжиржөгье”гэхсаналтавьжитгэлтөрүүлэн 2021оны03дугаарсарын01-нийөдөр15,000,000төгрөгийг“модныурьдчилгаа”гэсэнутгатай,2021оны03дугаарсарын08-нийөдөр8,250,000төгрөгийг“палкныүнэ”гэсэнутгатайгаартустусхамтранамьдрагчийнэзэмшлийнХаанбанкныдугаарындансааравч,нийт23,250,000төгрөгийгшилжүүлэнавчзалилсан,

-Дээрхгэмтхэргийнхохирогч*******ньСэлэнгэаймгийнХүдэрсумын иргэнээс2021оны03дугаарсардхудалданавсан135ширхэгпалкмод,2021оны04дүгээрсарын12-ныөдөр139ширхэгпалкмод, нийт274ширхэгпалкхудалданавсанбайна.

Ийнхүүхудалданавсанмодоо тээвэрлүүлэхүедмодыгКовидцартахлынхязгаарлалттайбайсанучирөөрийнэзэмшилдавччадаагүйбайна.

Энэүеднайз*******тайярилцажтүүнийзөвшөөрлөөртоотодбуюутөрсөнэхгийнхашаандбуулгуулжээ.Гэтэл *******ньэхийнхээхашаандбуулгасанпалкмодыг2021оны05-08дугаарсарынхоорондбусдадшилжүүлэх,өөрийнхэрэгцээндхашаазасах,барилгынажилдашиглахзэргээрзавшиж,6,175,000төгрөгийнхохиролтустусучруулсанболохнь:

1.Хохирогч*******ыгзалилсанталаар.

Гэмтхэргийнталаархгомдол,мэдээлэлхүлээнавсантухайтэмдэглэл(2-рхавтастхэргийн134дэхтал),

Аминыоронсууцныбарилгаугсралтынажилгүйцэтгэхгэрээ(2-рхавтастхэргийн136-141дэхтал),

Худалдаахөгжлийнбанкныорлогынордер(2-рхавтастхэргийн143-144дэхтал),

“*******”ХХК-ийн2023оны10дугаарсарын23-ныөдрийнБУ-1023-01дугаартаймэдэгдэл(2-рхавтастхэргийн145дахьтал),

Хохирогч*******ыөгсөн:“...Би*******гэххүнийг2010оноосхойшзүстанихболсонюм.*******манайэмнэлгээрөөрөөболонгэрбүлийнгишүүдээүзүүлдэгбайсанюм.Тэгээд2023оны08дугаарсарынсүүлээрби*******тайанхуулзаадахньШирээннуруундбайдагөөрийнэзэмшлийнгазардээрээнэгхувийнбайшинбариулахсанаатайбайначибарилгабарьжбайгааюугэсэнчинь*******надад“ахбиөөрөөбарилгынкомпанийнзахиралхийжбайгаабайшинбарьжболно”гэжхэлээдбидхоёртохиролцоод*******ын"*******"ХХК-тайбарилгабариулахгэрээбайгуулсанюм.Тэгээдби2023оны08дугаарсарын31-нийөдөргэрээнийдагуу30,000,000төгрөгийгөөрийнэхнэрбидхоёрбэлнээравчочоод*******ынээжгэххүнийХаанбанкнытоотдансандхийсэн.Тэрнээсхойшби*******тайяриадбарилгынажилэхлэхболжбайнауугэжасуухад*******нададбарилгынматериалавахмөнгөхэрэгтэйбайнагэсэнтулэхнэрбидхоёр2023оны10дугаарсарын10-ныөдөр*******ын2023оныХудалдаахөгжлийнбанкнытоотоддансанд10,000,000төгрөгхийсэнболовчодоогхүртэл*******минийхашаанднэгширхэгтоосгоавчирчтавиагүйболохоорби*******тайудаадарааутсаарярьсанболовчминийбайшингбарьжөгөөгүйболохоорцагдаагийнбайгууллагадөргөдөлгаргажбайна.Би*******тхоёрудаагийнгүйлгээгээрнийт40,000,000төгрөгшилжүүлсэнбаримтыггаргажөгчбайна.”гэхмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн149дэхтал),

Хаанбанкнытоотдансныхуулгандүзлэгхийсэнтухайтэмдэглэл(2-рхавтастхэргийн159-161дэхтал),

Б.гийндугаартайдансныдэлгэрэнгүйхуулга(2-рхавтастхэргийн163-189дэхтал),

Худалдаахөгжлийнбанкныдугаартайдансныхуулгандүзлэгхийсэнтэмдэглэл(2-рхавтастхэргийн200-201дэхтал),

*******ындугаартайдансныдэлгэрэнгүйхуулга(2-рхавтастхэргийн203-206дахьтал),

Гэрчгийнөгсөн:“... *******гэжхүнийгтанина.ӨмнөбиДарханыНэгдсэнэмнэлэгтажиллажбайхаднадтайхамтажиллажбайсанюм.Өнгөрсөнзун*******надад“ахнамайгбайшинбариадөгөөчгээдгуйгаадбайна.Биажилихтэйамжихгүйбайна”гэжхэлсэн.Тэрнээсболоодиймасуудалүүссэнгэдгийгсаяханмэдсэн.Минийхүү*******угньбайшингхавардулаанорохүедбариадөгнөгэсэнболовчодоомөнгөөнэхээдбайгаагэжсонссон.”гэхмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн209дэхтал),

*******ыняллагдагчаарөгсөн:“...Бипрокурорынтогтоолыгбүхэлдньхүлээнзөвшөөрөхгүйбайна.”гэхмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн220дахьтал)зэрэгнотлохбаримтуудаар,

2.Хохирогч*******гзалилсанталаар.

-Гэмтхэргийнталаархгомдол,мэдээлэлхүлээнавсантухайтэмдэглэл(1-рхавтастхэргийн17дахьтал),

-Хэргийнгазарүзлэгхийсэнтэмдэглэл,гэрэлзургийнүзүүлэлт(1-рхавтастхэргийн25-29дэхтал),

-*******гийндугаартайдансныдэлгэрэнгүйхуулга(1-рхавтастхэргийн31-32дахьтал),

Хохирогч*******гийнөгсөн:“...Хамгийнанх*******нөхөрбидхоёрт3машинбөөрөнхиймодзарнагэж15,000,000төгрөг,дараань330ширхэгпалкзарнагэж8,250,000төгрөгавсанбайсан.Хашаандньочижүзэхэддээрхмоднуудбүгдбайсан.ДарааньХүдэртбайдагхүнээс274ширхэгпалкавчбайгааталаараа*******тхэлэхэдтэгвэлэнэ270палкааманайхашаандбуулгачихөмнөхнадаасавсанмодтойчиньнийлүүлээдачаадоруулаадөгье,манайхашаандээжамьдарчбайгаанайдвартайхараадбайнагэжөөрөөхэлсэнболохоорньтэднийхашаандбуулгуулсанюм.”(1-рхавтастхэргийн46дахьтал)

Гэрчийнөгсөн“...Би*******тайхамтранамьдраад6жилболсонюм...,нартайнайзнөхдийнхарилцаатайбайсанюм.дугаарынХаанбанкныдансыгбиэзэмшдэгюм.Угминийдансыгнадтайхамтранамьдарчбайсан*******ньинтернэтбанкаарашигладагбайсанюм.Минийдансаармөнгөтөгрөгоруулаадтүүнийгээөөрөөэргүүлээд*******зарцуулдагбайсан.Нададтэрданснымөнгөорсон,гарсангүйлгээнийталаармэдэхзүйлбайхгүй.”гэхмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн65дахьтал),

Гэрчынөгсөн:“...БиХүдэрсумынойнангидинженерээр6дахьжилдээажиллажбайна.Минийажилүүргийнхуваарьтсумыниргэдийнтөлөөлөгчдийнхурлынтогтоолындагууүүсгэнбайгуулагдсанойнсанггэрээгээрэзэмшихнөхөрлөл,ажахуйннэгжбайгууллагадмэргэжиларгазүйнзөвлөгөөөгөх,модбэлтгэлийнталбайтусгаарлалтхийжгүйцэтгэх,ойгоосмодбэлтгэхэрхийнбичиг,гаралүүслийнгэрчилгээгбичилтхийжолгох,тэдгээртэйхолбоотойтайланмэдээболовсруулахажилхариуцдагюм.гийн*******гэдэгхүнийгогттанихгүй.2021ондгийн*******гэдэгхүнхэрэглээниймодбэлтгэхэрхийнбичгийгболаваагүй.Хүдэрсумаас2022онгарсаарОрхонаймагруугаралүүслийнгэрчилгээбичүүлжмодтээвэрлэсэнажахуйнэгжбайхгүйбайна.Хүдэрсумаасмод,модныгаралтайбүтээгдэхүүнтээвэрлэхболзөвхөнманайойангиасэрхийнбичгээүзүүлээдачаагаахянуулаадгаралгаралүүслийнгэрчилгээбичүүлжавахёстойюм.Тэрнээсөөргазраасгаралүүслийнгэрчилгээбичүүлжавахболомжгүй.”гэхмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн67дахьтал),

*******ыняллагдагчаарөгсөн:“...Биөөрийннайзгаасбарилгадашиглахгээд2удаагийнгүйлгээгээр23,500,000төгрөгзээлсэн.Ингээдзээлсэнмөнгөөөгччадахгүйбайхадгийннөхөрньнададмод,модонматериалөггээдуурлаадбайсан....*******иржнарсанпалк 4метрийнурттай274ширхэгмодыгманайхашаандбуулгасанболохоорньбигаасгуйжбайгаадуг274ширхэгпалкмодыгөөрийнхөөбарилгынажилдашигласан.Биэдгээрмөнгөболонмодыгзалилжаваагүйбөгөөдзээлжавсан...”гэхмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн144дэхтал)зэрэгнотлохбаримтуудаар,

-Гэрч*******гийн“...Бианх2021оны03дугаарсарын01-нийөдөр15,000,000төгрөг“”гэсэнутгаар,2021оны03дугаарсарын08-нийөдөр8250000төгрөг“palkniiune”гэсэнутгааршилжүүлсэн.Нийт2удаагийнгүйлгээгээр23,250,000төгрөгшилжүүлсэн.ХаринбинөхөртэйгөөХүдэрсумааспалкхудалданавахаарболжманайнөхөрХүдэрсумандпалкзарнагэсэнхүнтэйхолбогдож1ширхэгпалкыг20,000төгрөгөөртооцож135ширхэгпалкныүнэ2,700,000төгрөгийггэсэнхүнийтоотдансруу,2021оны02дугаарсарын09-нийөдөр,“palkniiuridchilgaa”гэсэнутгааршилжүүлсэн,2021оны04дүгээрсарын12-ныөдөрмөндээрххүнээс1ширхэгпалкыг25,000төгрөгөөрбодож139палкнымөнгийггэсэнхүнийдансруу“palkniuldegdel”гэсэнутгаар3,475,000төгрөгшилжүүлсэн.Нийт2удаагийнгүйлгээгээр6,175,000төгрөгшилжүүлсэн.Ингээдсүүлийн139ширхэгпалкнымөнгийгшилжүүлчхээдХүдэрсумандбайрлах*******ынээжгэххүнийхашаанднийт274ширхэгпалкыгпалкмодзарсанхүнээрээбуулгуулсанюм.Энэүедковид-19өвчнийтархалтихбайсныулмааспалкыгзөөжчадаагүйбайсан.2021оны06дугаарсарынорчимбинөхрийнхамтХүдэрсумандочоод*******ынхашаандбайгаа274ширхэгпалкыгүзэхэднэгчпалкбайгаагүй..”гэхмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн44дэхтал),

Гэрчгийнөгсөн:“...НамайгСэлэнгэаймгийнХүдэрсумандбайхадэхлээдганцаарааирээдманайхаароржцайуугаад“эндээснэгбандгарзахавна”гээдяриадявжбайсан.Дарааньнөхөртэйгөөхамтнэгудааирсэн.Тэрүедээрмодавхуулнагэжяриадявжбайсан.

3.Хохирогч*******гийнэдхөрөнгийгзавшсанталаар.

Гэрчгийнөгсөн:“...Харин*******,,түүнийнөхөрнарньхоорондоомөнгөтөгрөгөгчавалцсанасуудлыгбимэдэхгүй.Сүүлдньманайгэртирээд“модавчөгнөгэжхэлээдалгаболчихлоо”гэжярьжбайсан.Дарааньнадрууутсааряриад“ээжээмашинтаймодочно,татоолоодбуулгаадавчхаарай”гэжярьжбайсан.Битэрмодыгхэнийхгэдгийгньмэдэхгүйямарчбайсан5портербөөрөнхиймод,100гаруйпалк,бандгарзахнь5,6портермашинбайхшигбайсан.

..Манайхашаандмодбуулгасныдараа,хоёруулзаад“гаралүүсэлбайхгүй,гаргажчадахгүйбайна”гэжярьжбайхыгньбисонссон.Тэгээддарааньманайхашаанураадуначихсанбайсанболохоорхашаандбайсанбөөрөнхиймодноосзүсээдманайхашаагзасажтойруулжбарьсан.Одооүлдэгдэлньхашаандоторбайгаа.

...Палкыгньхаринхүнтэйутсаарярьжбайгаад2,3хүндхуваагаадөгчихсөнсанагдажбайна.Нэгөдөрнадрууутсааряриад“наадпалкнуудыгчиньхүночижавна,ойнээгдэхээрбуцаажавахюм,хүночихоортаөгчхөөрэй,ойнээгдэхээрбуцаажаваадтандбайшинбарьжөгнө”гэжярьжбайсан.Тэгээддараань2,3хүнирээдбагабагаарньхуваагаадаваадявцгаасан...Тэрпалкнуудньбол4метрийнурттай,зуугаадширхэгпалкбайсан.”гэхмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн60-61дэхтал),

“...Тэрмоднуудыгнэгдорбуулгаагүй,увуулжцувуулаадбуулгажбайсан.Ягальньдарааньбуусныгмэдэхгүй.Ягхэзээбуулгасангэдгийгсанахгүйбайна.*******өөрөөбуулгажбайсанудаабайхгүй,надрууутсааряриадмодбуулганашүүгэжхэлээддарааньөөрхүниржбуулгадагбайсан.”гэхмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн63),

Гэрчгийнөгсөн:“...БиХаанбанкнытоотдансэзэмшдэг...Манайнөхөртухайнүедпалкзаржбайсанюм.Тиймболохоорхүмүүспалкхудалданавахаархолбогдожпалкавдагбайсан.ХаринмөнгийгньманайнөхөрБуяннэмэхминийдансааршилжүүлэнавчбайсан.”гэхмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн69дэхтал),

Гэрчийнөгсөн:“...биутсаарярьжзалгажбайгаадтэрзалгасанхашаандньочиход...тухайнайлднэгнастайэмээбайсан...намайгугхашаандмодбуулгахүедпалкбайсан...Биөөрийнхөөавчирсэнпалкуудыгхашаандньоруулаадугмоднуудтайнийлүүлээдбуулгачихуугэжтэндбайсанэмээгээсасуухадүгүй,наадахчиньөөрхүниймод,чимодооийшээбуулгагээдминийавчирсэнмоднуудыгтусадньбуулгуулсан.”гэхмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн71дэхтал),

“Капиталзууч”ХХК-ийн2023оны01дүгээрсарын26-ныөдрийнхөрөнгийнүнэлгээхийсэнтухайшинжээчийндүгнэлт:“Үнэлгээндхамрагдсандээрхэдзүйлийнтухайнүеийнзахзээлийнүнэцэнэнь2021оныбайдлаар274ширхэгпалкмод6175000төгрөгийнүнэтэйбайна.”(1-рхавтастхэргийн120-121дэхтал),

Д.гийндугаартайдансныдэлгэрэнгүйхуулга(1-рхавтастхэргийн73-74дэхтал)зэрэгнотлохбаримтуудаартустустогтоогдожбайна.

Мөншүүххуралдаандулсыняллагчаас гэмтхэргийнталаархгомдолмэдээлэлхүлээнавсантэмдэглэл(1-рхавтастхэргийн17дугаартал),гэрэлзургийнүзүүлэлт(1-рхавтастхэргийн18-19дүгээртал),хэргийгхарьяаллындагуушилжүүлэхпрокурорынтогтоол(1-рхавтастхэргийн7дугаартал),хэргийнгазрынүзлэгхийсэнтэмдэглэл(1-рхавтастхэргийн25-39дүгээртал),дансныдэлгэрэнгүйхуулга(1-рхавтастхэргийн31-32дугаартал),шинжээчийндүгнэлт(1-рхавтастхэргийн120дугаартал),гэмтхэргийнталааргомдол,мэдээлэлхүлээнавсантэмдэглэл(2-рхавтастхэргийн134дүгээртал), Дархан-УулаймгийнЦагдаагийнгазартгаргасанөргөдөл(2-рхавтастхэргийн135дугаартал),гэрээнийхуулбар(2-рхавтастхэргийн136дугаартал),дугаартайдансандүзлэгхийсэнтэмдэглэл(2-рхавтастхэргийн159-161дүгээртал)зэрэгхэрэгтавагдсанбусаднотлохбаримтуудыг,

Хохирогч*******ыөмгөөлөгчаминыоронсууцныбарилгаугсралтынажилгүйцэтгэхгэрээ(2-рхавтастхэргийн136дугаартал),мөнгөшилжүүлсэнбаримт(2-рхавтастхэргийн143-144дүгээртал),гэрээнийхугацаа2.2заалт(2-рхавтастхэргийн155дугаартал),дугаартайдансандүзлэгхийсэнтэмдэглэл(2-рхавтастхэргийн159-161дүгээртал),дугаартайдансныхуулгандүзлэгхийсэнтэмдэглэл(2-рхавтастхэргийнхх-ийн200-201дүгээртал),гэрчгийнмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн209дүгээртал),гэрч*******ынмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн152дугаартал)зэрэгнотлохбаримтуудыг,

Шүүгдэгчийнөмгөөлөгчхохирогчоортогтоохтухаймөрдөгчийнтогтоол(1-рхавтастхэргийн33дугаартал),хохирогч*******өөсхохирогчооравсанмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн35,42дугаартал),гэрч*******гаасавсанмэдүүлэг(1-рхавтастхэргийн42,44-46дугаартал),яллахдүгнэлт(2-рхавтастхэргийн31-37дугаартал),эвлэрлийнгэрээ(2-рхавтастхэргийн53дугаартал),эвлэрлийнгэрээгбаталгаажуулахтухайшүүгчийнзахирамж(2-рхавтастхэргийн54-55дугаартал),шүүххуралдаанытэмдэглэл(2-рхавтастхэргийн64-66дугаартал),хэргийгпрокурортбуцаахтухайшүүгчийнзахирамжийнтодорхойлоххэсэг(2-рхавтастхэргийн67дугаартал),шүүххуралдаанытэмдэглэл(2-рхавтастхэргийн84-90дүгээртал),УлсынДээдШүүхийнЭрүүгийнхэргийнтанхимыннийтшүүгчдийнхуралдаанытогтоол(2-рхавтастхэргийн106дугаартал),хохирогч*******гийнмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн119-120дугаартал),гэрч*******ийнмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн122-123дугаартал),Дархан-УулаймгийнЦагдаагийнгазартгаргасанөргөдөл(2-рхавтастхэргийн135дугаартал),хохирогч*******ымэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн149дүгээртал),гэрчээрөгсөн*******ынмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн152дугаартал),хэрэгбүртгэлтийнхэрэгнээхээстатгалзахтухаймөрдөгчийнсанал(2-рхавтастхэргийн197дугаартал)зэрэгнотлохбаримтуудыг,

Шүүгдэгч*******ыниргэнийүнэмлэхийнлавлагаа,эдхөрөнгөбүртгэлтэйэсэхлавлагаа,хуулийнэтгээдийнулсынбүртгэлийнлавлагаа(1-рхавтастхэргийн148,155,157дахьтал),“Элснийхаяаконстракшн”ХХК-ийнбарилгаугсралтынажилгүйцэтгэхгэрээ(1-рхавтастхэргийн82-107дугаартал),

“*******”ХХК-ийнулсынбүртгэлийнгэрчилгээ,компанийндүрэм(1-рхавтастхэргийн109-113дугаартал),

Шүүгдэгч*******ынХудалдаахөгжлийнбанкныдугаартайдансныдэлгэрэнгүйхуулга(1-рхавтастхэргийн167-197дэхтал),

Б.ийнХаанбанкныдугаартайдансныдэлгэрэнгүйхуулга(1-рхавтастхэргийн201-226дахьтал),

2023оны04дүгээрсарын10-ныөдрийн159дугаартайэвлэрлийнгэрээ(2-рхавтастхэргийн53дахьтал),

Дархан-Уулаймагдахьсумдундыниргэнийхэргийнанханшатнышүүхийн2023оны04дүгээрсарын13-ныөдрийн135/ШЗ2023/02340дугаартайшүүгчийнзахирамж(2-рхавтастхэргийн54-55дахьтал),

Хохирогч*******гийнхохирогчоордахинөгсөн:“...нөхөрбидхоёр3машинбөөрөнхиймодыг18,000,000төгрөгөөравахаарболоодэхнийээлжинд15,000,000төгрөгөгнө,тэгээдмодньоржирэхээр3,000,000төгрөгөгнөгэжтохирсон.Түүнээсавахбөөрөнхиймодыг*******өөрөөшалаанзмашинаарДарханрууоруулжөгнөгэжярьсан.Ингээдтүүнтэйярьсанёсоороо2021оны03дугаарсарын01-нийөдөрөөрийнданснаас15,000,000төгрөг*******ынэхнэрийндансруухийсэн.Эхнийбөөрөнхиймодыгхудалдажавнагээд15,000,000төгрөгшилжүүлснийдараа*******ньманайнөхөртэйутсааряриад“нададпалкбайна,чиавахюмуу”гэжбайсан.НөхөрпалкмодыгньочижүзэхээрболоодСэлэнгэаймгийнХүдэрсумандочиж*******ынхашаандбайгаа330ширхэгпалкмодыгочижүзчихээдавахаарболчихлоомөнгөшилжүүлгэхээрньби*******ынэхнэрийндансруу8,250,000төгрөгшилжүүлсэн.Ингээд*******тнийт23,250,000төгрөгийгдансааршилжүүлсэнболовчхудалдахаартохирсонмодооөгөөгүй.МөнманайнөхөрбидхоёрСэлэнгэаймгийнХүдэрсумаасхувьхүмүүсээсхудалдажавсан274ширхэгпалкмодыгДарханрууавчирэхгэсэнболовчтухайнүедКовид-19гарчхөлхорионыулмаасзамхаагдсанучирХүдэртбайлгахаасөөраргагүйболоод*******тайутсаарярьжхашаандньмодообуулгасан.Сүүлдөөрсдийнхудалдажавсанмодоохашаандньбуулгахүед*******ынээжньгэртээбайсан.Тоолжхүлээжавсангэсэн.Дараань*******надруу“танайпалкбуучихлаа,ээжхүлээгээдавсанбайна”гээдчатбичижбайсан.Ингээд2021оны06дугаарсардзамнээгдсэнийдарааХүдэрсумандочиход*******ынхашаандцөөхөнхэдэнмодбайсан.Биээжээсньасуухад“нэгайлдбуулгачихсангэсэн,удахгүй2хоногийндараабуцаагаадбуулганагэсэн,тэрмодондсанаазоволтгүй”гэжбайсан....Дараань2021оны08дугаарсардочиходхашаандньямарчмодбайхгүйболчихсонбайсан.*******аасасуухаар“манайтэрхавиаршалгалтяваадбайгааболохоорхүнийгарааштбуулгасанбайгаа,өгнөөө”гэжхэлээдтагболсон.”гэхмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн119дэхтал),

“...Трнь2019онднадаас1,000,000төгрөгзээлжавчхаадөгөхгүйбайсанболохоор2023оны01сардиргэнийхэргийншүүхээсэрэнсурвалжлуулахаархүсэлтөгчихсөнбайсанюм.Гэтэл*******огтсурагчимээгүйбайжбайгаад2023оны03дугаарсарднаднуузалгаад“чинамайгиргэнийшүүхэдөгчихсөнюмуу”гэхээрнь“тиймээ,чинадаасавсан1,000,000төгрөгөөрөгөхгүйболохоорчиньшүүхэдөгсөнюм”гэсэнчиньхоёулааэвлэрье,бичамд1,500,000төгрөгөгөөдэвлэрүүлэнзуучлалаароръёгэхээрньбиэнэасуудалцагдаагаарявжбайгаацагдаагааршийдүүлнэгээдтасалсан.... Трнададэвлэрүүлэнзуучлалааророхынтулдөргөдөлбичдэгюм,чиэнэөргөдлийгбиччихгээднададнэгөргөдлийнмаягтөгөөдминийбичихүгийгхэлжөгөөдбичүүлсэн.Тэрүедзээлсэн23,250,000төгрөгөөавахаартохиролцсон,274ширхэгпалкныүнэболох6,175,000төгрөгийгнэмээднийт29,425,000төгрөгийн23,000,000төгрөгийгхүлээнавлааүлдэгдэлмөнгийг2хоногийндарааавнагэжнадаарбичүүлсэн.”гэхмэдүүлэг(2-рхавтастхэргийн120дахьтал)зэрэгнотлохбаримтуудыгтустусшинжлэнсудалсанболно.

МөрдөгчдээрдурдсаннотлохбаримтуудыгЭрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуульдзаасанүндэслэлжурмындагууцуглуулж,бэхжүүлсэнбайхбөгөөдэдгээрньөөрхоорондооагуулгынзөрөөгүй,энэхэрэгтхамааралтай,ачхолбогдолтой,хэргийнбодитбайдлыгтогтоожхэргийгэцэслэншийдвэрлэхэдхангалттайбайхтулшүүхийншийдвэрийнүндэслэлболгонүнэлэв.

МөрдөншалгахажиллагаагаархэргийнбодитбайдалбуюуболжөнгөрсөнүйлявдлыгхуульдзаасанаргахэрэгслээрсэргээнтогтоосонбайхбөгөөдхэргийноролцогчнарынхуулиархамгаалагдсанэрхийгхасажбуюухязгаарлахбайдлааршүүхээсүндэслэлбүхийшийдвэргаргахадсөргөөрнөлөөлөхүйцЭрүүгийнхэрэгхянаншийдвэрлэхтухайхуулийгноцтойзөрчсөннөхцөлбайдалтогтоогдоогүйболно.

Шүүхийнхэлэлцүүлэгтулсыняллагчаасгэмбуруугийнталаархдүгнэлтдээ: шүүгдэгч*******ыггэмтхэргийнулмаасхохирогч*******гаас23,250,000төгрөг,хохирогч*******аас40,000,000төгрөгийгтустусшилжүүлэнавчзалилахгэмтхэрэгүйлдсэн.Бусдынитгэмжлэнхариуцуулсанэдхөрөнгийгхувьдаазарцуулж6,175,000төгрөгийнхохиролучруулжЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн17.3дугаарзүйлийн2.2,17.4дүгээрзүйлийн1дэххэсэгтзаасангэмтхэрэгтусбүрийгүйлдсэнболохньхавтастхэрэгтцугларсанбичгийннотлохбаримтуудаартогтоогдожбайна.Иймдшүүгдэгч*******ыгЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн17.3дугаарзүйлийн2.2,17.4дүгээрзүйлийн1дэххэсэгтзаасангэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруутайдтооцуулахсаналтайбайна.Хохирогч*******дучирсанхохиролтөлбөрөөс23,000,000төгрөгньшүүхийншатандтөлөгдсөн.Хохирогч*******д250,000төгрөгийнхохиролдутуутөлөгдсөн.Мөнзавшихгэмтхэргийнулмаасхохирогч*******дучирсан40,000,000төгрөгийнхохиролтөлөгдөөгүйбашүүгдэгчээсгаргуулж*******,*******нартолгуулах,мөнзавшихгэмтхэргийнулмаас*******дучирсан6,175,000төгрөгийгшүүгдэгчээсгаргуулжхохирогч*******дтусбүролгуулахсаналтайбайнагэв.

Хохирогч*******ыөмгөөлөгч:“...хохирогч*******ыхувьд*******ыгмэддэгбайсныхувьдбарилгабариулахаархарилцантохиролцожмөнгийгтөлсөнбайдаг.Барилгынажилогтхийгдээгүй.*******тнийт40,000,000төгрөгийг*******өгсөн.Анхгэрээбайгуулахдааамжихгүйгэж*******хэлээгүй.*******ньанхнаасаабарилгабарихсанаазорилгобайгаагүй.Хохирогчийнмөнгийгавсанболохньтогтоогдожбайна.МонголУлсынДээдшүүхийн2006оны51дүгээртогтоолдээрзалиланмэхлэхгэмтхэргийггэрээнийзүйлээсялгахасуудлааралбанёснытайлбаргаргасанбайдаг.Үүндбусдынэдхөрөнгө,эсхүлтүүнийгэзэмших,өмчлөхэрхийгбуцаажөгөхгүй,хариутөлбөрогтхийхгүй,эсхүлхагасыгньхийнэгэсэнсубьективсанаазорилгогэмтэтгээдийнхувьдгэмтүйлдлээхэрэгжүүлжэхлэхээсөмнөбийболсонбайдгаараазалиланмэхлэхгэмтхэрэгньгэрээнийхарилцаанаасүүссэнмаргаанаасялгагданагэжзаасан.ГэрээнийхарилцааньИргэнийхуультогтоомжийндагууүүсэж,гэрээнийбиелэлтийнталаармэдээлэлсолилцож,харилцангомдлыншаардлагагаргаж,гэрээгээдүгнэжбайсныэцэстэрсдэлдорсныулмаасүүссэнмаргааныг,өөрөөрхэлбэл,гэрээнийэрсдэлийгзалиланмэхлэхгэмтхэрэггэжүзэхгүйталаартусгасан.*******ынүйлдэлхарагдажбайна.Барилгабарихсэдэлтбайгаагүй.Шилжүүлжавсанмөнгийгзориулалтындагуузарцуулаагүй.Хуурчмэхэлжбайгааньгэрээ,албанбичгээрхарагдана.”гэв.

Хохирогч*******“Бидхоёрынхохирлыгбарагдуулжөгнөүү.Ихгомдолтойбайна.”гэхтайлбарыггаргав.

Шүүгдэгчийнөмгөөлөгч“Эвлэрлийнгэрээбайгуулсан.Сэлэнгэаймгийншүүхшийдвэрлэсэн.Хохирогчийнбуруутогтоосонбайна.Хохирогчоор*******гтогтоохёстойгэждурдсан.Буруушийдвэрлэсэнбайнагэжбуцаасан.Улмаарпрокурорэсэргүүцэлбичсэн.Дэлгэрэнгүйтайлбарласан.Анханшатнышүүхийншийдвэрүндэслэлтэйбайнахаринзарчимзөрчигдсөнбайнагэждурдсан.Эрүүгийнжурмааршалгагдажбайсанхэрэгиргэнийжурмааргарсанзахирамжийгхүчингүйболгожбайжэрүүгийнжурмаарявагданагэжтайлбарласан.Дархан-УулаймгийнсумдундынИргэнийхэргийнанханшатнышүүхийн2023оны04дүгээрсарын14-нийөдрийншүүгчийнзахирамжхүчинтөгөлдөрбайгааталаармагадалгаагарсан.ПрокурорэсэргүүцэлбичижУлсындээдшүүхмагадлалзөвгарсанбайнагэжтусгасан.Энэмаргаанньиргэниймаргаан.Хохирогчоортогтоосон*******өргөдлөөгаргасан.Энэхэрэгэцэслэншийдэгдсэн.*******д23,000,000төгрөгийгтөлсөн.*******ыхувьдцагдаагийнбайгууллагашалгажиргэнийжурмынмаргаанбайнагэжтайлбарладаг.*******өөрөө*******тайгэрээбайгуулахсаналгаргасан.*******гэрээнээсээтатгалзсан.Хэрэгтавагдсан*******ымэдүүлгээргомдолсаналнэхэмжлэхзүйлгүйталаардурддаг.*******т40,000,000төгрөгоржирсэндээрмаргахзүйлгүй.Барилгынкомпаниөөрийнтулгамдсанасуудлыгшийдвэрлээдлявдаг.Энэньбайдагасуудал.*******барилгыгньбарьжөгнөгэж*******дхэлсэнболовчөөрөөбариулахаастатгалзсан.Шүүххуралдааныөмнөгаргажөгсөнэвлэрлийнгэрэээнэгэрээнээсүүдэлтэйгэжшүүгдэгчхэлдэг.Прокурорзуугаадоруулжирээдбайнагэдэг.Нотлохзорилгооргаргажөгсөн.Хэргийгхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү.

Энэхэрэгтхохирогчоорэхлээд*******явжбайсан.ДарааньСэлэнгэаймгийн шүүхээсхохирогчоор*******байхтухайшийдвэргарсан.Одооэнэхоёрхүнийальньгэрч,альньхохирогчюмбэ?.Альнэгньбайхёстойгэжмэтгэлцэв.

Шүүгдэгчийнөмгөөлөгчхэргийгхэрэгсэхгүйболгохбайрсуурьтаймэтгэлцсэнболовчшүүхээстүүнийдүгнэлтэддурдсанажиллагааньхэргийншийдвэрлэлтэднөлөөлөхгүй,мөрдөнбайцаалтаарнотолболзохихбайдлыгбүрэншалгажтогтоосонбайнагэжүзсэнболно.

Хариншүүхээсүйлбаримтыгтогтооходхохирогч*******,*******нарынхохирогчоорөгсөнмэдүүлэгньагуулгынхувьддавхцажбайгааучраас*******ийнхохирогчоорөгсөнмэдүүлгийг нотлохбаримтаарүнэлээгүй.

Нөгөөталаармөрдөгчнь*******ынхохирогч*******гзалилсангэхгэмтхэрэгтхуульзүйнүндэслэлгүйгээр М.ийгхохирогчоортогтоосонбайна.

Тодруулбал, гэмтхэргийнталаарЦагдаагийнгазартанхгомдол,мэдээллийг гэрч*******гаргасанхэдийчмөрдөншалгахажиллагааныявцад Д.гийнХаанбанкны5тоотданснаасмөнгөшилжүүлсэнбөгөөдэнэталаарх дансныхуулгатайбаримтхэрэгтавагдсанбайдаг.Тиймээс*******ийнхохирогчоорөгсөнмэдүүлгийгүнэлээгүйболно.

Эрхзүйндүгнэлт:

Шүүгдэгч *******

шунахайнсэдэлтээр,шуудсанаатайүйлдлээр,хялбараргаармөнгөолохзорилгоор хуульбусболохньилэрхийаталөөрийнухамсартайбөгөөдидэвхтэйүйлдлээрбусдынөмчлөхэрхэдхалдаж,хохиролучруулсанбайхтултүүнийгзавшихболонзалилахгэмтхэргийггэмбуруугийнсанаатайхэлбэрээрүйлдсэндтооцов.

Шүүхээстогтоосонхэргийнүйлбаримтаасүзвэл,шүүгдэгч *******ньүргэлжилсэнүйлдлээр“бусдыгхуурч,урьдынхарилцааныявцадбийболсонитгэлийгурвууланашиглаж,бичигбаримташиглажөмчлөгчийнэдхөрөнгийгшилжүүлэнавч,иххэмжээнийхохиролучруулсан” ньЭрүүгийнхуулийнтусгайангийн17.3дугаарзүйлийн2.2дахьзаалтадзаасангэмтхэргийншинжийг,

мөн“бусдынитгэмжлэнхариуцуулсанэдхөрөнгийгзавшижбагабусхэмжээнээсдээшхохиролучруулсан” ньхуулийнтусгайангийн17.4дүгээрзүйлийн1дэххэсэгтзаасанзавшихгэмтхэргийншинжийгтусбүрбүрэнхангасанбайхтулэрүүгийнхэрэгүүсгэжяллагдагчаартатахтухайтогтоолболоняллахдүгнэлтүйлдсэнпрокурорынзүйлчлэлүндэслэлбүхийболжээ.

ТүүнчлэнЭрүүгийнхуулийнерөнхийангийн2.5дугаарзүйлийн4.1дэхзаалтад“...иххэмжээнийхохиролгэж тавинмянганнэгжтэйтэнцэххэмжээнийтөгрөг,түүнээсдээшхэмжээгойлгоно.”гэж,мөнхуулийн5.3дугаарзүйлийн3дахьхэсэгт“Энэхуульдзаасан нэгнэгжньнэгмянгантөгрөгтэйтэнцүүбайна.”гэжзаасанбуюушүүгдэгчийнүйлдсэнгэмтхэргийнулмаас50,000,000төгрөгөөсдээшхэмжээнийхохиролучирсанбайгааньмөнтухайнгэмтхэргийнхүндрүүлэхшинжийгхангасандтооцогдоно.

Мөншүүгдэгчньшунахайнсэдэлтээрхохирогчийнэдхөрөнгөгэмтэтгээдэдхуульёсооршилжсэнийдарааугэдхөрөнгийгшамшигдуулах,завшихсанаабийболжхэрэгждэгбөгөөдэдхөрөнгөбусдынитгэмжлэл,хариуцлагадхуульёсооршилжихгэдгийгажахуйнэгж,албанбайгууллага,иргэдээсөөрийнөмчийгхариуцуулахаарүүрэгхүлээсэн,эсхүлхуульбуюугэрээндзаримтохиолдолдитгэлцлийнүндсэндээрзахиранзарцуулахэрхгүйгээрбусдынөмчийгитгэмжлэнхариуцахүүрэгхүлээхийгойлгоно.

Ийнхүүитгэмжлэнхариуцуулсанэдхөрөнгө,эдхөрөнгийгэрхийгөмчлөгчидньтогтоосонхугацаандбуюухяналтшалгалтгүйгээрбуцаанөгөхгүйбайх,үнэхөлсийгньтөлөөгүй,өөрийнөмчийнадилхуульбусэзэмшилтогтоосон,захиранзарцуулсанзэрэгаргаарүйлдэгддэгболно.

Тиймээсшүүгдэгч*******ыгЭрүүгийнхуулийнерөнхийангийн2.2дугаарзүйлийн3дахьхэсэгтзаасныгжурамлан,мөнхуулийн17.3дугаарзүйлийн2дахьхэсгийн2.2дахьзаалтадзаасан иххэмжээнийхохиролучруулжүргэлжилсэнүйлдлээрзалилахгэмтхэрэгүйлдсэнгэмбуруутайд,Эрүүгийнхуулийнтусгайангийн17.4дүгээрзүйлийн1дэххэсэгтзаасанзавшихгэмтхэргийгүйлдсэнгэмбуруутайдтустустооцожулсыняллагч,хохирогчийнөмгөөлөгчнарындүгнэлтийгхүлээнавав.

Шүүгдэгчийнөмгөөлөгчнь