МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Чинзориг даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга А.Еликай,

Улсын яллагч Г.Баясгалан,

Шүүгдэгч Д.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар:

Нийслэлийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Г.Баясгалангийн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 20.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2024 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 93 дугаартай яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* овогт *******ын *******д холбогдох эрүүгийн 2302007080049 дугаартай хэргийг 2024 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол улсын иргэн, *******-ны өдөр ******* хотод төрсөн, тай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 2, эцгийн хамт *******,*******,******* тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй,

******* овогт *******ын ******* /РД:*******/

Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/

Шүүгдэгч Д.******* нь 2023 оны 10 дугаар сарын 11-ний өдөр Налайх дүүргийн*******, тоот орчимд өөрийн биедээ гялгар уутанд хийсэн, 10,4548 грамм цэвэр жинтэй, өвч мэт зүйл буюу НҮБ-ын 1971 оны “Сэтгэцэд нөлөөлөх бодисын тухай” конвенцын хоёрдугаар жагсаалтад багтдаг делта-9 тетрагидроканнабинол /Delta-9 tetrahydrocannabino/-ын агууламжтай олсны ургамал бүхий хориглосон сэтгэцэд нөлөөт бодисыг худалдаалах зорилгогүйгээр хууль бусаар хадгалсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүйг дурдаж, талуудаас шинжлэн судлах болон бусад нотлох баримтууд;

Улсын яллагчийн зүгээс: Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-12-15/, хүний биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-16-18/, хүний биеэс биологийн дээж авсан талаарх тэмдэглэл /хх-19-20/, прокурорын 2023 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдрийн №49 дугаартай тогтоол /хх-38/, мөрдөгчийн эд мөрийн баримтаар тооцох тухай тогтоол, гэрч н.Ууганбатын, гэрч н., гэрч н., гэрч н., гэрч н.  нарын мэдүүлэг /хх-46, 61, 65, 67, 69, 71-72/, шинжээчийн дүгнэлт /хх-104-106,108-109/, шүүх сэтгэц эмгэг судлалын шинжээчийн дүгнэлт /хх-119-120/ зэргийг шинжлэн судлав.

Шүүгдэгч нотлох баримт шинжлэн судлуулаагүй болно.

Шүүгдэгч  нь  шүүхийн  хэлэлцүүлэгт:  “...2023 оны 10 сарын 11-ний өдөр н., н., н. н. нартай бааранд 10-ны шөнө уулзаад 11-ний өдөр манай гэрээс гараад бааранд ороод уугаад, согтуу байхдаа тэр өвсийг татсан  ” гэв.

   Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судалсан болон хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан журмаар цугларсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай. Мөн хохирогч, гэрч, яллагдагч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг зөрчөөгүй, шинжээчийн дүгнэлт, нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан хууль ёсны үнэн зөв баримтууд гэж үнэллээ.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал

Шүүгдэгч холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

Гэм буруугийн талаар:

Д.******* нь 2023 оны 10 дугаар сарын 11-ний өдөр Налайх дүүргийн*******, тоот орчимд өөрийн биедээ гялгар уутанд хийсэн, 10,4548 грамм цэвэр жинтэй, өвч мэт зүйл буюу НҮБ-ын 1971 оны “Сэтгэцэд нөлөөлөх бодисын тухай” конвенцын хоёрдугаар жагсаалтад багтдаг делта-9 тетрагидроканнабинол /Delta-9 tetrahydrocannabino/-ын агууламжтай олсны ургамал бүхий хориглосон сэтгэцэд нөлөөт бодисыг худалдаалах зорилгогүйгээр хууль бусаар хадгалсан болох нь:

1. Хэргийн газрын нөхөн үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд,

/хх-12-15 дугаар тал/,

2. Д.ийн биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд,

/хх-16-18 дугаар тал/

3. Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр Н.ын өгсөн: “...Тэгэхээр нь “гарга” гэж шаардаад үзлэг хийхэд зүүн гартаа өнгөгүй гялгар уутанд нунтагласан ургамал мэт зүйл байсан. Би түүнээс “юу юм бэ” гэхэд “би буцалгаж уудаг ургамал” гэсэн. Тэгээд би бусад залуучуудыг “биедээ байгаа юмаа гарга" гэхэд бүгдээрээ биедээ байгаа зүйлсээ гар дээрээ гаргаж үзүүлэхэд ямар нэгэн ургамлын төрлийн зүйл байгаагүй. Тэд нарыг эрүүлжүүлэх рүү авч орж байхад ард байсан нэг залуу нь зугтаагаад гүйсэн. Тэгээд үлдсэн 4 залууг драйгер үлээлгээд үзлэг хийхэд өөр өвсний төрлийн зүйл гараагүй. Нөгөө бор куртиктэй залуугаас “хаанаас авсан юм” гэхэд “Налайх дүүргийн 7 дугаар хороо, Бадралын 1 дүгээр гудамжны айлын хашаанаас авсан” гэж хэлсэн. Тэр залуучуудаас “та нар яаж хэрэглэсэн юм” гэхэд дуугүй байсан. Харин бор куртиктэй залуу нь “тамхи шиг ороогоод татсан гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг,

/хх-51 дүгээр тал/

4. Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр Д.н өгсөн: “...******* “гарч тамхи татъя” гэхээр нь бүгдээрээ гарч тамхилах үед ******* нь биеэсээ өвс нунтаглаад бэлдчихсэн байснаа саванд хийгээд сороод эхэлсэн. Тэгэхээр нь би “та нар одоо болио, хүн амьтан харна” гэсэн чинь ******* нь “зүгээр” гээд сороод байсан. Тэгэхээр нь би уурлаад гэртээ орсон... Би огт татаагүй. урьд өмнө нь хэрэглэж байгаагүй. Тухайн өвсийг ******* анх гаргаж ирсэн Хэрэглэх үед нь би *******, Урандөш, . бид 5 байсан... Нэг саванд хийгээд сороод байсан... *******. хоёрыг 4-5 жилийн өмнө Налайхад хэрэглэж байхыг нь харсан... Хаанаас тийм өвс олж ирдэг талаар нь мэдэхгүй...” гэх мэдүүлэг,

/хх-65 дугаар тал/

5. Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр Н.ийн өгсөн: “...Бид нар гараад тамхи татаад зогсож байсан чинь ******* гэнэт халааснаасаа усны савыг цоолоод цорго шиг зүйл хийчихсэн сав болон гялгар ууттай өвс гаргаж ирсэн. Тэгээд цоргоны амсар дээр нь гялгар уутнаасаа өвс хийгээд галаар асаагаад савныхаа амсраас сороод татаад байсан. Тэгэхээр нь би хар тамхи байж магадгүй гэж бодсон. Тухайн савнаас гээс бусад нь ээлжлэн татаж байсан. ******* намайг “татаж үзэх үү” гэхээр нь би сонирхол төрөөд 2 удаа сорсон чинь ямар нэгэн зүйл болоогүй ба хажуугаар хүмүүс яваад байхаар нь больсон...” гэх мэдүүлэг,

/хх-67 дугаар тал/

6. Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрчээр Э.гын өгсөн: “...ийн татаж байсан цагаан өнгийн цаасаар ороогоод бэлдчихсэн тамхи шиг зүйлийг татаж байсныг нь харсан. Тэгээд иас аваад сороод хар тамхи татаж байгааг нь мэдээд буцаагаад өгсөн. ийн бэлдэж авч ирсэн зүйлийг л татаагүй...” гэх мэдүүлэг,

/хх-69 дүгээр тал/

7. Нийслэлийн шүүх шинжилгээний газрын Байгалийн ухааны шинжилгээний хэлтсийн химийн шинжилгээний лабораторийн 2023 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдрийн 4991 дугаартай “...Хуванцар жижиг ундааны сав, гялгар ууттай ургамал мэт зүйл, Тусгай тэмдэглэл: Үгүй, Утасны дугаар: ” гэсэн хаягтай гялгар уутанд хийсэн ногоон өнгийн ургамал мэт зүйлээс дельта 9 тетрагидроканнабинол (delta 9 tetrahydrocannabinol) илэрч байна. Илэрсэн бодис нь НҮБ-ын 1971 оны “Сэтгэцэд нөлөөлөх бодисын тухай” конвенцын 2 дугаар жагсаалтад багтдаг болно...” гэх дүгнэлт,

/хх-108-109 дүгээр тал/

8. Нийслэлийн шүүх шинжилгээний газрын Байгалийн ухааны шинжилгээний хэлтсийн химийн шинжилгээний лабораторийн 2023 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдрийн 4990 дугаартай “...******* ******* ” гэсэн хаягтай шээс, “ 2023.10.11” гэсэн хаягтай шээс зэргээс тетрагидроканнабинол (tetrahydrocannabinol) илэрч байна... Энхтайван ...” гэсэн хаягтай шээс, “Д. ... 2023.10.11" гэсэн хаягтай шээснээс мансууруулах болон сэтгэцэд нөлөөлөх бодис илрээгүй...” гэх дүгнэлт,

/хх-119-120 дугаар тал/

9. Д.ийн эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, түүний хувийн байдалтай холбоотой баримтууд /хх-134-141 дүгээр тал/ зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүх хуралдаанд гэм буруугийн болон эрүүгийн хариуцлагын талаар гаргасан дүгнэлт тайлбар

Улсын яллагчийн зүгээс: “...шүүгдэгч Д.ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 20.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жил 3 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж, уг хорих ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасанчлан нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх саналыг гаргаж байна...” гэх дүгнэлтийг гаргав.

Шүүхээс шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ:

Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг тал бүрээс нь харгалзан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

Үүнд: Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дурдсан нотлох баримтаар тогтоогдсон гэмт хэрэг үйлдсэн хэргийн нөхцөл байдал нь гэмт хэрэг үйлдсэнээ хүлээн зөвшөөрөхгүй, гэм буруугийн талаар маргахгүй байгаа байдлыг,

Хувийн байдалд: Шүүх хуралдаанд мэдүүлэг өгөхдөө гэмшиж байгаа, байгаа байдал зэргийг харгалзан үзсэн болно.

Гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ нь тухайн гэмт хэргийн нийгэмд үзүүлэх нөлөөлөл, үр дагавартай шууд холбоотой ойлголт бөгөөд Эрүүгийн хуулиар хамгаалагдсан эрх, ашиг сонирхлын үнэ цэнэ, хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээгээр тодорхойлогдоно.

Шүүгдэгч Д.******* нь сэтгэцэд нөлөөт бодисыг худалдаалах зорилгогүйгээр хууль бусаар хадгалсан үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “...Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна. ...” гэж заасан шударга ёсны зарчимд нийцүүлэн ял оногдуулах нь зүйтэй тул улсын яллагчийн гаргасан “...1 жил 3 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулах...” гэх дүгнэлтийг хүлээн авах боломжгүй гэж үзэв.

Иймд шүүгдэгч Д.*******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 20.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэх нь зүйтэй гэж үзэв.

Бусад асуудлаар

Энэ хэрэгт 1 ширхэг сиди, Хар тамхитай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтсийн эд мөрийн баримт хадгалах өрөөнд хадгалагдаж байгаа 1 ширхэг хуванцар сав, гялгар уутанд хийсэн ногоон өнгийн ургамал /гялгар ууттай жин 13,1195 грамм, цэвэр жин 10,4548 грамм/ зэрэг хураагдсан, шүүгдэгч нь энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй.   

Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1, 38.2 дахь хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч ******* овогт *******ын ийг Эрүүгийн хуулийн хуулийн тусгай ангийн 20.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Хориглосон мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис, тэдгээрийн түүхий эдийг худалдаалах зорилгогүйгээр хууль бусаар хадгалсан” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай. 
2. Шүүгдэгч Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 20.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.*******д 1 /нэг/ жил 6 /зургаа/ сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар шийтгэсүгэй.
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.ийг Налайх дүүргийн хилийн цэсээс гадагш зорчихгүй байхаар тогтоож, эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлтэйгөөр *******,*******,******* тоотод оршин суух газраа өөрчлөх, зорчих үүргийг 1 жил 6 сарын хугацаагаар хүлээлгэсүгэй.
4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид оногдуулсан зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг биелүүлээгүй бол ялтны зорчих эрхийг хязгаарлах ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааны нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.
5. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан 1 ширхэг дискийг хэрэг хадгалах хугацаагаар хэрэгт хавсаргаж, Хар тамхитай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтсийн эд мөрийн баримт хадгалах өрөөнд хадгалагдаж байгаа 1 ширхэг хуванцар сав, гялгар уутанд хийсэн ногоон өнгийн ургамал /гялгар ууттай жин 13,1195 грамм, цэвэр жин 10,4548 грамм/ зэргийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц зохих журмын дагуу устгахыг Нийслэлийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.
6. Шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрх бүхий этгээд шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлийг Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.
7. Шийтгэх тогтоол нь танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох ба давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үлдээсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                        Д.ЧИНЗОРИГ