НЭРИЙН ӨМНӨӨС

                               МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Баянгол дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Ц.Эрдэнэчимэг даргалж,

шүүх хуралдааны тэмдэглэлийг нарийн бичгийн дарга С.Пүрэвдулам хөтлөн,

Улсын яллагч: Г.Энэрэл

Шүүгдэгч: Н.Г

Хохирогч: Л.Ж түүний өмгөөлөгч Б.Оюунбилэг /ҮД:0245/ нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулсан шүүх хуралдаанаар Баянгол дүүргийн прокурорын газрын хяналтын прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ял сонсгож, яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Д овогт Н Г холбогдох эрүүгийн 2405003410135 дугаартай хэргийг 2024 оны 03 дугаар сарын 11-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, .... оны 1 дүгээр сарын 24-ний өдөр ... аймгийн .... суманд төрсөн, эрэгтэй, 27 настай, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, "........" хамгаалалтын албанд хамгаалагчаар ажилладаг, ам бүл 3, эцэг, дүүгийн хамт ...... аймгийн .... сум, 6 дугаар баг, ..... оршин суух, урьд Өвөрхангай аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдрийн 2022/ШЦТ/94 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500,000 төгрөгөөр торгох ял шийтгүүлсэн,

Д.... овогт Н....... Г....... /РД: ......../

 

Холбогдсон хэргийн талаар: /Яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

Шүүгдэгч Н. нь “...2023 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулах "" шөнийн цэнгээний газарт хамгаалагчаар ажиллаж байхдаа тус газраар үйлчлүүлж байсан Л.*******той үл ялих зүйлээр шалтаглан маргалдаж, нүүрэн тус газарт нь гараараа цохиж зодсоны улмаас эрүүл мэндэд нь баруун нүдний ухархайн гадна, доод хана, хоншоорын хөндийн урд ханын хугарал, баруун нүдний дээд, доод зовхи, хацар, эрүүний зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтлүүд бүхий хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан...” гэх гэмт хэрэгт  холбогджээ. 

 Шүүхийн хэлэлцүүлэгт оролцогч нараас гаргасан мэдүүлэг, талуудаас шинжлэн судалсан эд мөрийн болон бичгийн нотлох баримтад үндэслэн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.7 дугаар зүйлд зааснаар

       ТОДОРХОЙЛОХ нь:

НЭГ: Гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар

Шүүх хэргийн бодит байдлыг тогтоох зарчмын дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар талуудын мэтгэлцээний үндсэн дээр, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан нотлох баримтын хүрээнд шүүгдэгч Н.******* нь “...2023 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулах "******* *******" шөнийн цэнгээний газарт хамгаалагчаар ажиллаж байхдаа тус газраар үйлчлүүлж байсан Л.*******той үл ялих зүйлээр шалтаглан маргалдаж, нүүрэн тус газарт нь гараараа цохиж зодсоны улмаас эрүүл мэндэд нь баруун нүдний ухархайн гадна, доод хана, хоншоорын хөндийн урд ханын хугарал, баруун нүдний дээд, доод зовхи, хацар, эрүүний зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтлүүд бүхий хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан...” гэх үйл баримтын бодит байдал буюу хэргийн нөхцөл байдлыг тогтоолоо.

 Шүүх хуралдаанаар дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд: 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Н.*******ын өгсөн “...мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд  үнэн зөв мэдүүлсэн тул мэдүүлэг өгөхгүй...” гэх мэдүүлэг,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогч Л.*******ийн өгсөн “...Тухайн өдөр манай найзын төрсөн өдөр болж байсан. Тэгээд найзуудтайгаа Кoкo баранд ороод 30 минут болж байсан. Манай найз эхнэртэйгээ хэрэлдээд пивоны шилээр ширээг нь хагалчихсан. Тэгээд эхэндээ манай найз төлөхгүй гэсэн байдалтай байж байгаад бид нар төлөхөөр болоод байж байсан чинь зохион байгуулагч хамгаалагч бид нарыг гар, зайл, идэж уусан юмныхаа мөнгийг төлж чадахгүй зэргээр бид нарыг хөөсөн. Би Н.*******ын хэлсэн шиг би түүнийг гуйлгачин гэж хэлээгүй. Тэгээд манай найзыг цаана нэг хамгаалагч доош нь дарсан байсан. Би Н.*******той маргалдаад бид 2 гарч зодолдохоор болоод гарах гэсэн чинь намайг шууд цохиод авсан. Аманд байсан оёдлоо саяхан авахуулсан. Юм хазаж идэж чадахгүй байгаа. Сайн ярьж чадахгүй байгаа. Найтааж, нусаа нээж чадахгүй байгаа. Нэлээн гомдолтой байна. Ажилгүй байсан цалингаа нэхэмжилж авмаар байна. Бие сэтгэлээрээ хохирсон. Ажилгүй байсан 4 сарын цалин хөлс 5,300,000 төгрөг, эмнэлгийн зардал 1,408,530 төгрөг буюу нийт 6,840,310 төгрөгийг нэхэмжилж байна гэв...” гэх мэдүүлэг

Эрүүгийн 2405003410135 дугаартай хэргээс:

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээллийг хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 3 тал/,

Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд Л.*******ийн хохирогчоор өгсөн “...2023 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдөр манай найз ******* гэх найзын төрсөн өдөр нь болоод найзууд болох *******, *******, *******, *******, ******* нарын хамт УБ паласын хашаан дотор байдаг ******* Банана бааранд орж үйлчлүүлж байгаад манай найз ******* эхнэр нь болох *******тэй маргалдаад ******* уурлаад тухайн баарны ширээг пивоны шилээр цохиод хагалчихсан. Тэгээд баарны хамгаалагч нар нь ирээд ******* хувцсаа тайлаад хамгаалагчтай маргалдаад байж байхад нь би Бат-Эрдэнийн хувцсыг нь өмсүүлэх гээд араас нь авч очиход нэг хамгаалагч нь та нар одоо гарцгаа гээд намайг шууд гараараа нэг удаа миний баруун нүд руу цохичхоод бид хэдийг баарнаас хөөгөөд гаргасан. Миний баруун нүдний ухархайн гадна болон дотор хана хугарсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 7-8 тал/

Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд Б.ын гэрчээр өгсөн “...2023 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдөр ******* гэх найзын төрсөн өдөр нь болоод найзууд болох *******, *******, *******, *******, ******* нарын хамт УБ паласын хашаан дотор байдаг ******* Банана бааранд орж үйлчлүүлж байгаад манай найз ******* эхнэр нь болох *******тэй маргалдаад ******* уурлаад тухайн баарны ширээг ууж байсан пивоны шилээр цохиод ширээний шилийг хагалчихсан. Тэгээд баарны хамгаалагч менежер нар нь ирээд ширээгээ төлөөд өг гэхээр нь би Бат-Эрдэнийн утсыг нь аваад ширээний мөнгө болох 350,000 төгрөг шилжүүлээд байж байтал хамгаалагч нь хүрч ирээд манай найз *******ийг дээрээс нь дарж боогоод байхаар нь би тэр хамгаалагчийг салгах гээд татаж дийлээгүй. Тэгээд тэр хамгаалагчийг салгаад дараа нь Бат-Эрдэнийг тайвшруулаад байж байсан чинь ******* алга болсон байсан. Би машин барьж байсан болохоор архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглээгүй эрүүл байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 14-15 тал/

 Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд Ц.Бат-Эрдэнийн гэрчээр өгсөн “...2023 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдөр *******, , Баяржаргал болон эхнэр ******* нарын хамт миний төрсөн өдрийг тэмдэглэхээр УБ паласын хашаан дотор байдаг ******* Банана бааранд орж үйлчлүүлсэн. Тэнд ороод хүний нэг нэг "Алтанговь" нэртэй шилтэй 0,5 литрийн пиво ууж сууж байгаад би эхнэртэйгээ гэр бүлийн маргааны улмаас маргалдаж хэрэлдэж байхад баарны хамгаалагч нар ирээд манай эхнэрийг гадаа гаргасан байсан, тэгээд би уурандаа пивоны шилээр ширээг цохиод ширээний шилийг нь хагалсан. Тэгээд хамгаалагч нар нь ирээд би текэн дээр очиж хариуцсан хүмүүстэй нь уулзаж ширээний мөнгө болох 350,000 төгрөгийг тухайн баарны хүний данс руу нь шилжүүлчхээд /хэн гэдэг ямар хүний данс руу явуулснаа санахгүй байна/ буцаж ширээн дээр ирээд сууж байтал баарны хамгаалагчид нь бид нар дээр дахин дахин ирээд зодолдох гээд хэрүүл өдөөд байсан. Тэгээд би ширээнээс жоохон зайтай хүнтэй юм яриад зогсож байтал *******той маргалдаж зогсож байсан баарны хамгаалагч *******ийг шууд гараараа нэг удаа цохиод унагаасан, тэгээд би гүйж очоод тэр хамгаалагчийг гараараа цохиход тэр хамгаалагч зөрүүлээд намайг миний толгой руу 2,3 удаа гараараа цохисон. Тэгж байтал манай найзууд ирээд салгасан. Миний толгой жоохон хавдсан байсан. Өөр гэмтэл учраагүй мөн тэр талаар цагдаагийн байгууллагад ямар нэгэн гомдол гаргаагүй. Шүүх эмнэлэгт үзүүлээгүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 17 тал/

Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн 334 дугаартай шинжээчийн “...Л.*******ийн биед баруун нүдний ухархайн гадна, доод хана, хоншоорын хөндийн урд ханын хугарал, баруун нүдний дээд, доод зовхи, хацар, эрүүний зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтлүүд тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр, тухайн хэргийн хугацаанд шинэ гэмтлүүд байна. Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-т зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна. Цаашид гэмтэл нь ерөнхий хөдөлмөрийн чадварт нөлөөлөхгүй...” гэх дүгнэлт /хх-ийн 20-21 тал/

Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд шинжээч эмч Ц.Оюун-Эрдэнийн өгсөн: “...нүүрний баруун хэсэгт уг гэмтлүүд нь байрласан байгаа учир мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсэх боломжтой...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 25 тал/

            Камерын бичлэгт үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 30-34 тал/

Таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл /хх-ийн 43-46 тал/,

Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд Н.*******ын яллагдагчаар өгсөн: “...Би Л.******* гэх хүний хохирлыг одоогоор барагдуулаагүй байна. Эмчилгээний баримтаа гаргаад өгвөл би бүх эмчилгээний зардал, хохирлыг бүрэн барагдуулна. Хэргээ бүрэн хүлээн зөвшөөрч байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 53-54 тал/

Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 59 тал/,

Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар, хорихоос өөр төрлийн ял эдлүүлэх албаны 2024 оны 01 дүгээр сарын 23-ны өдрийн 10-01/170 тоот албан бичиг “…Н.******* нь 2022 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдрийн 94 дугаартай шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан 500.000 төгрөгийн торгох ялыг бүрэн төлж дууссан…” /хх-ийн 68 тал/,

Иргэний үнэмлэхийн лавлагаа  /хх-ийн 70 тал/,

Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх лавлагаа /хх-ийн 71 тал/ зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээр дурдсан нотлох баримтууд нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлэгдсэн байх бөгөөд эдгээр нь өөр хоорондоо агуулгын зөрөөгүй, энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хэргийн бодит байдлыг тогтоож хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хангалттай байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгон үнэлэв.

Мөрдөн шалгах ажиллагаагаар хэргийн оролцогч нарын хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан шүүхээс үндэслэл бүхий тогтоол гаргахад сөргөөр нөлөөлөхүйц Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нөхцөл байдал тогтоогдоогүй тул шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруутай эсэхэд дүгнэлт хийж, хэргийг хянан шийдвэрлэлээ.

Шүүгдэгч Н.******* нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус заасан “хууль зүйн туслалцаа авах, өмгөөлүүлэх” эрхээсээ сайн дураараа татгалзаж, өөрт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд “өөрөө өөрийгөө өмгөөлж өмгөөлөгчгүй оролцоно” гэх хүсэлтийг гаргасан тул шүүгдэгчийн “өөрөө өөрийгөө өмгөөлөх” эрхийг нь хангасан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт улсын яллагчаас шүүгдэгч Н.*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан” гэмт хэрэгт гэм буруутайд тооцуулах байр суурьтайгаар оролцсон болно.  

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг болон мөн хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, хор уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцохоор хуульчлагдсан байна.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн шинжийг хуульчилсан ба шүүгдэгч нь энэ гэмт хэргийг улмаас үүссэн шууд үр дагавар болох хүний эрүүл мэндэд учирсан хүндэвтэр хохирлыг санаатайгаар, мэдэж ухамсарлаж учруулсан байхыг шаардана.

 

Шүүгдэгч Н.*******од холбогдох хэргийн үйл баримт, нөхцөл байдал, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судалж дүгнэхэд шүүгдэгч Н.******* нь 2023 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулах "******* *******" шөнийн цэнгээний газарт хамгаалагчаар ажиллаж байхдаа тус газраар үйлчлүүлж байсан Л.*******той үл ялих зүйлээр шалтаглан маргалдаж, нүүрэн тус газарт нь гараараа цохиж зодсоны улмаас эрүүл мэндэд нь баруун нүдний ухархайн гадна, доод хана, хоншоорын хөндийн урд ханын хугарал, баруун нүдний дээд, доод зовхи, хацар, эрүүний зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтлүүд бүхий хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан болох нь шүүгдэгч Н.******* болон хохирогч Л. *******ийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн мэдүүлэг, мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн хохирогч Л.*******ийн мэдүүлэг /хх-ийн 7-8 тал/, гэрч Б.ын мэдүүлэг /хх-ийн 14-15 тал/, гэрч Ц.Бат-Эрдэнийн /хх-ийн 17 тал/, Шүүх шинжилгээний ерөнхий газрын шинжээчийн 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн 334 дугаартай дүгнэлт /хх-ийн 20-21 тал/, шинжээч эмч Ц.Оюун-Эрдэнийн мэдүүлэг /хх-ийн 25 тал/, камерын бичлэгт үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 30-34 тал/, таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл /хх-ийн 43-45 тал/ зэргээр нотлогдон тогтоогдсон гэж шүүх дүгнэлээ.

Шүүгдэгч Н.******* нь бусдын биед халдах нь хууль бус гэдгийг оюун санааны хувьд ухамсарлавал зохих эрх зүйн чадамжтай этгээд байх ба гэмт үйлдэлдээ идэвхтэй бөгөөд ухамсартай хандаж, хохирол хор уршигт зориуд хүргэсэн байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзнэ.

Хэрэгт авагдаж шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан баримт болох шинжээчийн 2023 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн 334 дугаартай дүгнэлтэд заасан гэмтэл нь цаг хугацааны хувьд гэмт хэрэг гарсан цаг хугацаатай давхцаж байгаа нь шүүгдэгчийг хохирогчид дээрх гэмтлийг учруулсан гэж үзэх үндэслэлтэй.

2014 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдрийн Хууль зүйн сайд, Эрүүл мэндийн сайдын хамтарсан тушаалаар баталсан 216/422 дугаартай “Гэмтлийн зэрэг тогтоох журам”-ын 2.3.1-т “...гэмтэл, түүнээс үүссэн эд эрхтний үйл ажиллагааны хямрал нь эрүүл мэндийг дөрвөн долоо хоногоос дээш хугацаагаар сарниулсан...” тохиолдолд гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарахаар заасан байх тул шинжээч эмчийн 334 дугаар дүгнэлт энэ журамд нийцсэн байна.

Иймд шүүгдэгч Н.*******ын  “2023 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулах "******* *******" шөнийн цэнгээний газарт хамгаалагчаар ажиллаж байхдаа тус газраар үйлчлүүлж байсан Л.*******той үл ялих зүйлээр шалтаглан маргалдаж, нүүрэн тус газарт нь гараараа цохиж зодсоны улмаас эрүүл мэндэд нь баруун нүдний ухархайн гадна, доод хана, хоншоорын хөндийн урд ханын хугарал, баруун нүдний дээд, доод зовхи, хацар, эрүүний зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтлүүд бүхий хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан” үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан гэж дүгнэж, түүнийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэх нь хэргийн бодит байдалтай нийцнэ.

Хохирол төлбөрийн тухайд

Л.******* гэмт хэргийн улмаас учирсан хохиролд баримтаар 408.539 төгрөг нэхэмжилсэн энэ нь гэмт хэргийн улмаас бий болсон хохирол болох нь нотлогдож байх тул уг мөнгийг шүүгдэгч Н.*******оос гаргуулж хохирогч Л.*******ид олгохоор шийдвэрлэв.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогч Л.*******  нь эмчилгээний зардалд 1.408.530 төгрөг, ажилгүй байсан хугацааны цалин орлогод 5.300.000 нийт 6.840.314 /зургаан сая найман зуун дөчин мянга гурван зуун арван дөрөв/ төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг гаргаж оролцлоо.

Шүүх хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтууд болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогчийн гаргаж өгсөн баримтууд зэргийг дүгнэхэд шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн эсэх эрүүгийн шүүх хуралдаанаар хохирогчид учирсан гэм хорын тооцоог гаргаж бүхэлд нь шийдвэрлэх боломжгүй байна.

 Учир нь хохирогчийн нэхэмжилж буй хохирол, хор уршгийг нотолсон нотлох баримт хэрэгт хавсаргаагүй шүүхэд гаргаж өгсөн ажиллаж байсан талаарх тодорхойлолт хагалгаа хийлгэсэн гэх хохирогчийн мэдүүлэг нь иргэний нэхэмжлэлийн талаар шүүх дүгнэлт хийхэд  хангалтгүй гэж дүгнэлээ.

Иймд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг, Монгол Улсын Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 505 дугаар зүйлд заасны дагуу хохирогч Л.******* нь гэмт хэргийн улмаас цаашид гарах эмчилгээний зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээж шийдвэрлэлээ.

 ХОЁР: Эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Шүүгдэгч Н.******* нь хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь тогтоогдсон, тэрээр хэрэг хариуцах чадвартай, хуульд заасан хөөн хэлэлцэх хугацаа дуусаагүй тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй.

Шүүхээс шүүгдэгч Н.*******од ял оногдуулахдаа “Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна” гэсэн шударга ёсны зарчмыг баримтлав.

Шүүгдэгчид ял оногдуулахад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5-д заасан  эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал, 6.6-д заасан эрүүгийн хариуцлагыг  хүндрүүлэх нөхцөл байдал аль аль нь тогтоогдоогүй болно.

Иймд, шүүх гэмт хэрэг гарсан шалтгаан нөхцөл, шүүгдэгчийн хувийн байдал, хохирогчид учруулсан гэмтэл, хохирол зэрэгт дүгнэлт хийж, шүүгдэгч Н.*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан 400 /дөрвөн зуу/-н цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулж шийдвэрлэв.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2, 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.******* нь шүүхээс оногдуулсан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг түүнд тайлбарлаж байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Н.******* нь Өвөрхангай аймагт амьдардаг талаараа мэдүүлж байх тул  шүүхээс оногдуулсан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын биелэлтэд хяналт тавихыг Өвөрхангай аймгийн  Шүүхийн Шийдвэр Гүйцэтгэх Газарт даалгав.

Энэ хэрэгт нэгтгэсэн болон тусгаарласан хэрэггүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдсан 1 ширхэг СД-г хэрэгт хавсарган үлдээж, шүүгдэгч Н.*******од урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэхээр тогтов. 

Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсэг, 36.4, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10-д заасныг тус тус удирдлага болгон 

   ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Дамаа овогт Нямсүрэнгийн *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******ыг 400 /дөрвөн зуу /-н цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэсүгэй.

3. Шүүгдэгч Н.*******од шүүхээс оногдуулсан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын биелэлтэд хяналт тавихыг Өвөрхангай аймгийн  Шүүхийн Шийдвэр Гүйцэтгэх Газарт даалгасугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2, 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.******* нь шүүхээс оногдуулсан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг түүнд мэдэгдсүгэй.

5. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэг, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Н.*******оос нийт 408.539 /дөрвөн зуун найман мянга таван зуун гучин ес/ төгрөг гаргуулан хохирогч Л.*******ийн эмчилгээний зардалд олгосугай.

6. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар хохирогч Л.******* нь цаашид энэ гэмт хэргийн улмаас түүнд учирсан хохирол хор уршгийг  нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмаар нэхэмжлэх эрхтийг нээлттэй үлдээсүгэй.

7.  Шүүгдэгч Н.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 ширхэг СД-г хэрэгт хавсарган үлдээсэн болохыг, хэрэгт эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, нэгтгэсэн, тусгаарласан хэрэггүй болохыг тус тус дурдсугай.

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар зүйлд зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл шүүгдэгч, хохирогч тэдгээрийн өмгөөлөгч  гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 14.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол хуулийн  хүчин төгөлдөр болтол Н.*******од урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

                                         ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                 Ц.ЭРДЭНЭЧИМЭГ