ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Õýðãèéí èíäåêñ: 135/2021/01084/È

Дархан-Уул аймаг дахь сóì äóíäûí Иргэний хэргийн анхан шатны ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ Д.Оюундарь би äàðãàëæ, òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä õèéñýí èðãýíèé ø¿¿õ õóðàëäààíààð

Нэхэмжлэгч: ... аймаг ... сум ... баг, ... хороолол, ... байрны ... тоотод оршин суух Б овогт А-ын А /РД:..., утас:.../-ын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: ... аймаг ... сум ... баг, ... байр ... тоотод оршин суух Б овогт А-ийн Д /РД:..., утас:.../-д холбогдох

“Гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдийн асрамж, тэтгэлэг тогтоолгох” тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгч А.А, хариуцагч А.Д, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Мөнхбат нар оролцов.

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

Нэхэмжлэгч А.А шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

“Миний бие нь нөхөр А.Д-тай 2009 онд танилцаж ... аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтэст 2012 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр албан ёсоор гэр бүлээ батлуулсан. Бидний хамтын амьдралын хугацаанд ...-нд охин Д.М төрсөн. 2012 онд гэр бүл болон 4 жил гаран хамт амьдарсан боловч үзэл бодол, хувийн таарамжгүй харилцаанаас шалтгаалан тусдаа амьдарсан. Ингээд би ...-нд охиноо аваад ээж дээрээ очиж амьдраад одоог болтол тусдаа амьдарч байгаа. Энэ өнгөрсөн 5 жилийн хугацаанд А.Д хүүхдэдээ ямарч туслалцаа дэмжлэг өгч байгаагүй мөртлөө надаас элдэв юм нэхэж сэтгэл санааны хямралд оруулж байгаа тул гэрлэлтээ цуцлуулмаар байна. Мөн насанд хүрээгүй охиноо өөрийн асрамжинд авна. Хүүхдэдээ тэтгэлэг тогтоолгоно. Бидний хооронд эд хөрөнгийн маргаан байхгүй.” гэжээ.

Хариуцагч А.Д шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

“... Миний бие А-тай 4 жил гаран хамт амьдрах хугацаанд хүүхэдтэй болсон. Бүх бурууг надад тохох ёсгүй гэж ойлгож байна. А шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан. Гэрлэлтээ цуцлуулах шаардлагыг зөвшөөрч байна. А гэр бүлээс гадуурх харилцаатай болж хамтран амьдрагчтай болсон. Эргэж нийлэх гэж үзсэн тэр хугацаанд мөн гадуур хонож гэр бүлээ хуурсан. Тиймээс хамтын амьдралаа үргэлжлүүлэх боломжгүй болсон.” гэжээ.

 

Ø¿¿õ õóðàëäààíààð õýëýëöýãäñýí áîëîí õýðýãò àâàãäñàí íîòëîõ áàðèìòóóäûã øèíæëýí ñóäëààä,

¯ÍÄÝÑËÝÕ íü:

Нэхэмжлэгч А.А нь хариуцагч А.Д-д холбогдуулан гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдийн асрамж, тэтгэлэг тогтоолгох тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.

Хэрэгт авагдсан бөгөөд шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар дараах байдал тогтоогдож байна.

Нэхэмжлэгч А.А, хариуцагч А.Д нар 2012 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр Гэр бүлийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1-д зааснаар гэрлэлтээ иргэний гэр бүлийн байдлын гэрлэсний бүртгэлд бүртгүүлэн гэрлэлтийн үр дүнд буй болсон, эд хөрөнгийн бус амины болон эд хөрөнгийн эрх, үүргээр холбогдон хамтран амьдарч байсан гэр бүлийн гишүүд байна.

Зохигчдын хамтран амьдрах хугацаанд 2012 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдөр охин Д.М төрсөн, эхийн асрамжид хүмүүжиж байгаа гэрлэгчид хэн аль нь гэр бүлийн таарамжгүй харилцааны улмаас 2016 оноос хойш тусдаа амьдарч байгаагаас гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдийн асрамжийн талаар маргаангүй байна.

Зохигчид  тусдаа амьдран, хэн аль нь гэрлэлтээ цуцлуулах талаар маргаангүй, Гэр бүлийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.2, 10.3-т заасан гэрлэгчид гэр бүлээ төлөвлөх, оршин суух газар, эрхлэх ажил, мэргэжлээ чөлөөтэй сонгох, хуваарьт эд хөрөнгөтэй байх, дундаа хамтран өмчлөх эд хөрөнгөө эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах, материалын болон сэтгэл санааны хохирлоо буруутай этгээдээс гаргуулах тэгш эрх, бие биедээ үнэнч байх, хүүхдээ өсгөн хүмүүжүүлэх, гэр бүлийн гишүүд нь бие биеэ халамжлах, хүндэтгэх, тэжээн тэтгэх, туслах, гэр бүлд шаардагдах эдийн засгийн нөхцөлийг бүрдүүлэх, хэн нэгнийхээ эрхийг зөрчихгүй, бие биеэ аливаа хэлбэрээр хүчирхийлэхгүй байх, угийн бичиг хөтлөх адил үүргийг  хамтран хэрэгжүүлэх боломжгүй байдлыг бий болгосон, Гэр бүлийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12-2-д заасан гэрлэлтийг цуцлахад  хориглох үндэслэл  тогтоогдоогүй.

Иймд шүүх нэхэмжлэгч А.А, хариуцагч А.Д нарын ãýðëýëòèéã öóöëàâ.

2012 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдөр төрсөн охин Д.М нь гэрлэгчдийг тусдаа амьдрах хугацаанд эх А.А-гийн хамт амьдарч байгаа болон амьдрах орчинг өөрчлөх шаардлагагүй, хүүхдээ тэжээн тэтгэх, асран хамгаалах талаар хариуцагч А.Д маргаагүй тул Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.5-д зааснаар гэрлэгчид гэрлэлт цуцлах үед хүүхдээ хэний асрамжид үлдээх, талаар тохиролцож болно гэснээр тохиролцсон гэж үзэх үндэслэлтэй тул охин Д.М-ийг эх А.А-гийн асрамжид үлдээж шийдвэрлэв.

Ãýð á¿ëèéí òóõàé õóóëèéí 21 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 21.1-ä “Õ¿¿õýä òºðñíººð ýöýã, ýõ, õ¿¿õäèéí õîîðîíä ýðõ, ¿¿ðýã ¿¿ñíý”, ìºí õóóëèéí 38 äóãààð ç¿éëèéí 38.1-ä “Ýöýã, ýõ íü íàñàíä õ¿ðýýã¿é áîëîí íàñàíä õ¿ðñýí áîëîâ÷ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é õ¿¿õäýý òýæýýí òýòãýõ ¿¿ðýãòýé” ãýæ çаасан байна.

Охин Д.М-ийг талуудын саналыг харгалзан эх А.А-гийн асрамжид үлдээж шийдвэрлэж байгаа нь хүүхэд эхийн оршин суугаа газрын харьяаллаар боловсрол, эрүүл мэндийн болон төрийн бусад үйлчилгээг авах боломжийг олгож байгаа  явдал  бөгөөд  эцэг А.Д, эх А.А нар тусдаа амьдарч байгаа явдал нь хүүхдээ хүмүүжүүлэхэд хүлээх үүргээс чөлөөлөгдөх үндэслэл болохгүй, хэн аль нь хүүхдийн өмнө хүлээх үүрэг, эдлэх эрхээ хэрэгжүүлэхэд нэг нь нөгөөдөө хориглох үндэслэл байхгүй болохыг дурдаж байна.

Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.2.2-т зааснаар ...хүүхдээ асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх үүрэгтэй, гэж хуульчилснаар тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амьжиргааны доод түвшингийн хэмжээнээс хуульд заасны дагуу эцэг А.Д-аас сар бүр тэтгэлэг гаргуулан тэжээн тэтгүүлэх учрыг дурдаж байна.  

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1-д  шүүхээс эрх зүйн маргааныг шийдвэрлэхтэй холбогдон үйлчилгээ үзүүлсний төлөө зохигчоос төлж байгаа мөнгөн хөрөнгийг улсын тэмдэгтийн хураамж гэнэ. Улсын тэмдэгтийн хураамжийг урьдчилан нэхэмжлэгчээр төлүүлж нэхэмжлэл хангагдсан тохиолдолд хариуцагчаар төлүүлэн нэхэмжлэгчид буцаан олгоно гэснээр нэхэмжлэгч  А.А-гийн Төрийн банк, төрийн сан 100190000941 тоот дансанд тушаасан тэмдэгтийн хураамж 2021 оны 09 дүгээр сарын 24-ний өдөр 140,400 төгрөг төлснийг төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч А.Д-аас гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдийн асрамж тогтоолгох шаардлагад ногдох улсын тэмдэгтийн хураамжид 140,400 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч А.А-д, хүүхдийн тэтгэлэгт 1 жилд төлөгдөх дүнгээс тэмдэгтийн хураамж 33,150 төгрөгийг гаргуулж төрийн сангийн орлогод оруулах нь зүйтэй байна.  

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118 дугаар зүйл, 132 дугаар зүйлийн 132.6-д заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.3-т зааснаар Б овогт А-ын А /РД:.../, Б овогт А-ийн Д /РД:.../ нарын гэрлэлтийг цуцалсугай.

2. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.5-д зааснаар 2012 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдөр төрсөн охин Д.М-ийг эх А.А-гийн асрамжид үлдээсүгэй.

3. Ãýð á¿ëèéí òóõàé õóóëèéí 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1, 40.1.2-ò çààñíàар 2012 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдөр төрсөн охин Д.М-ийг 11-16 íàñ /ñóðàëöàæ áàéãàà áîë/ 18 íàñ, íàñàíä õ¿ðñýí áîëîâ÷ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðã¿é õ¿¿õäýä òýòãýëýã àâàã÷ õ¿¿õäèéí îðøèí ñóóãàà ãàçðûí á¿ñ íóòàãò òîãòîîãäñîí àìüæèðãààíû äîîä ò¿âøèíãèéí хэмжээгээр эцэг А.Даас òýòãýëýã ñàð áîëãîí ãàðãóóëàí тэжээн тэтгүүлсүгэй.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 63 дугаар зүйлийн 63.1.5-т зааснаар А.А-гийн Төрийн банк, төрийн сан 100190000941 тоот дансанд тушаасан тэмдэгтийн хураамж 2021 оны 09 дүгээр сарын 24-ний өдөр 140,400 төгрөг төлснийг төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч А.Д-аас улсын тэмдэгтийн хураамжид 140,400 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч А.А-д олгож, нэмж 33,150 төгрөгийг гаргуулж төрийн сангийн орлогод оруулсугай.

5. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.9-д зааснаар энэхүү шүүхийн шийдвэрийг хүчин төгөлдөр болсноос хойш Иргэний гэр бүлийн бүртгэлийн байгууллагад хүргүүлэхийг шүүгчийн туслахад даалгасугай.

6. Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлд зааснаар эцэг эх нь хүүхдээ эрүүл чийрэг өсгөн бойжуулах, сэтгэхүйн хувьд төлөвшүүлэх, асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх, суурь боловсрол эзэмшүүлэх, үндэсний ёс заншил уламжлалаа дээдлэх, хүүхдийн эрхийг хамгаалах, хөдөлмөрийн анхны дадлага олгох зэрэгт тэгш эрх эдэлж, адил үүрэг хүлээхийг дурдсугай.

7. Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.6-д зааснаар гэрлэлтээ цуцлуулсан эцэг, эхийн хэн нэг нь нөгөөдөө хүлээсэн үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь саад учруулахыг хориглохыг мэдэгдсүгэй.

8. Èðãýíèé õýðýã шүүхэд õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 119 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 119.2, 120 дугаар зүйлийн 120.2-т çààñíààð ýíýхүү øèéäâýð òàíèëöóóëàí ñîíñãîìîãö õ¿÷èíòýé áîëîõ áºãººä çîõèã÷, òýäãýýðèéí òºëººëºã÷ áóþó ºì㺺ëºã÷ øèéäâýðèéã ýñ çºâøººðâºë ãàðäàí àâñíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Дархан-Уул аймгийн Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ ýðõòýé, мөн хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7-т зааснаар шийдвэрийг гардаж авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                  Д.ОЮУНДАРЬ