МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Орхон аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ш.Эрдэнэцэцэг даргалж,

Улсын яллагч Б.Жавхлантуяа

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Д.Оюунчимэг

Шүүгдэгч Ч.Марзиймаа

Хохирогч Б.Мөнхдалай, Н.Гандолгор

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Булгантамир нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

 

Орхон аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 148 дугаар зүйлийн 148.2.д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Ч.Марзиймаад холбогдох 201614000392 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2017 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдөр хүлээн авч нээлттэй хянан хэлэлцэв.

 

 

                                                          Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт

 

Монгол улсын иргэн, 1981 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр Завхан аймаг Нөмрөг суманд төрсөн, 36 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, кранчин мэргэжилтэй, ам бүл 5, нөхөр, 0-13 насны 3 хүүхдийн хамт Орхон аймаг Баян-Өндөр сум Рашаант баг 1-44 тоотод оршин суух, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, улсаас авсан гавьяа шагналгүй Тайж овогт Чойжилсүрэнгийн Марзиймаа./ ИИ81031206 /

 

                                                         Холбогдсон хэргийн талаар

 

Шүүгдэгч Ч.Марзиймаа нь 2015 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдөр Орхон аймаг Баян-Өндөр сумын Баянцагаан багийн нутаг дэвсгэрт байрлах Эрдэнэт-Үйлдвэр ХХК-ийн Баяжуулах фабрикийн зөвлөх инжинер цех хариуцсан дарга Батаа, Хүний нөөцийн хэлтсийн мэргэжилтэн Цыпылма Ц.Д нартай ярьж Д.Чагнаадоржийг ажилд оруулж өгнө гэж Н.Гандолгорыг хуурч мэхлэн 10 000 000 төгрөг,

2015 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр Б.Мөнхдалайг “Эрдэнэт-Үйлдвэр”-т жолоочоор ажилд оруулж өгнө гэж хуурч мэхлэн 6 040 000 төгрөг тус тус залилан мэхлэж авсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

 

                                                               ТОДОРХОЙЛОХ нь :

 

              Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараахь нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

 

Шүүгдэгч Ч.Марзиймаагийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Хишигнэмэх нь манай хүүхдийн ангийн багш юм. Хишигнэмэх багш намайг хүүхдээ авч байхад хамаатны дүүгээ “Эрдэнэт-Үйлдвэр”-т ажилд оруулах гэсэн юм, хамаагүй мөнгийг нь өгөөд ч болов оруулчих хүн байна уу гэхээр нь би хүнээс асууж өгье гэсэн. Тэгээд би Хишигнэмэхээс 2015 оны 03 дугаар сард 8 сая төгрөг, дараа нь 1 сая төгрөг бэлнээр авсан. Дараа нь Хишигнэмэхийн эгч Чагнаадоржийн ээж Н.Гандолгороос 1 сая төгрөг 2016 оны 04 дүгээр сарын 08-ны өдөр авсан. Хишигнэмэхийг ажил бүтэж байна уу? гэж асуухад нь ярья, би хүмүүстэйгээ уулзаж амжаагүй байна гэж хэлдэг байсан. Чагнаадоржийн ээж өөрөө яриад чи манай хүүхдийг ажилд оруулах гэж хөөцөлдөж байгаа гэсэн чи ажилд нь оруулаад өгвөл шагнана гэхээр нь би ажилд оруулж өгөөгүй байхад хэрэггүй гэж хэлэхэд хамаагүй чи энэ мөнгийг ав гээд 1 сая төгрөг шилжүүлсэн юм. Б.Мөнхдалай гэж хохирогчтой Хишигнэмэх багш танилцуулж өгсөн. Мөнхдалай надтай уулзаад “Эрдэнэт Үйлдвэр”-т ажилд орох гэсэн юм гээд 4 сая төгрөг бэлнээр өгсөн. Би хүмүүстэй уулзаад хөөцөөлдөөд үзье гэсэн. Дараа нь 2 сая төгрөг, мөн хувцас захиалах хэрэгтэй гээд 40.000 төгрөг нийт 6 040 000 төгрөг авсан. Би дээрхи 16 040 000 төгрөгийг өөртөө хэрэглээд дууссан. Хохирогч Б.Мөнхдалайд сүүлд 1 500 000 төгрөг буцааж өгсөн. Одоо хохирогч Н.Гандолгорт 10 сая төгрөг, Б.Мөнхдалайд 4 540 000 төгрөг төлнө. Манай аав,ээж, ах, дүү нар бүгд мэдэж байгаа төлөлцөнө гэсэн. Би 0-13 насны 3 хүүхэдтэй, нөхөр ажилгүй, өөрөө бие муутай тул хөнгөн ял өгнө үү. Хийсэн хэрэгтээ маш их гэмшиж байна гэсэн мэдүүлэг.

 

      Хохирогч Н.Гандолгорын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Миний дүү Хишигнэмэх  “Эрдэнэт үйлдвэр”-т ажилд оруулдаг хүн байна гэхээр нь хүүгээ ажилд оруулах гэж нийт 9 сая төгрөгийг Хишигнэмэхээр дамжуулаад, 1 сая төгрөгийг өөрөө нийт 10 сая төгрөг Ч.Марзиймаад өгсөн.Одоо энэ 10 сая төгрөгийг маань буцаагаад өгчих юм бол гомдол саналгүй гэсэн мэдүүлэг.

 

 Хохирогч Б.Мөнхдалайгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Хишигнэмэх гэж манай эхнэртэй хамт ажилладаг хүн “Эрдэнэт-Үйлдвэр” ХХК-д ажилд оруулдаг хүн байна гэж хэлэхээр нь би тэр хүнтэйгээ танилцуулж өгөөч гэхэд Марзиймаа гэх хүнтэй танилцуулсан. Анх танилцаад асуухад Марзиймаа асуудалгүй, би оруулаад өгье, жолооч мэргэжилтэй юм чинь жолоочоор оруулж өгье, чи бичиг баримтаа бүрдүүл гэж хэлсэн. Би уулзаад 2 өдрийн дотор бичиг баримтаа бүрдүүлээд өгсөн. Марзиймаа анх уулзаад хэлэхдээ эхлээд 6 сая төгрөг өгнө, харин ажилд орсон хойно дахиж мөнгө нэмж өгөх байх шүү гэж хэлсэн учир би 6 сая төгрөгийг эхнэрийнхээ цалингийн зээл, байраа ломбарданд тавьж байгаад 2015 оны 10 сарын 20-ны өдөр Марзиймаад бэлнээр өгсөн. Мөнгө авсанаас хойш удахгүй бүтнэ, маргааш нөгөөдөр гэсээр сүүлдээ утсаа авахгүй болсон. Сүүлд нь чамд ажлын хувцас захиалах хэрэгтэй гээд 40 000 төгрөг авсан. Марзиймаа надад сүүлд 1 500 000 төгрөг буцааж өгсөн. Одоо 4 540 000 төгрөг нэхэмжилж байна. Энэ мөнгөө авчихвал гомдол саналгүй гэсэн мэдүүлэг,

 

 Гэрч Ц.Хишигнэмэхийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: 2015 оны 09 дүгээр сард Марзиймаа ГОК-д ажилд орох хүн байна уу, 2-3 хүний ажлын байр гараад байгаа, найдвартай орох хүн байна уу гэж асууж байсан. Би тухайн үедээ ажилд оруулах хүн байхгүй асууж байя гэж хэлж байсан. Би Гандолгор эгчийн хүү Чагнаадорж нь Улаанбаатар хотод хувийн компанид ажилладаг, цахилгааны мэргэжилтэй болохоор том үйлдвэрт орчихвол амьдралд нь хэрэгтэй юм гэж бодоод Марзиймаагаас дүүгийнхээ мэргэжлийг хэлээд ажилд оруулах боломж байна уу гэж асуухад би асуугаад өгье, ах дүү болсон шахуу хэдэн дарга нар байдаг гэж хэлсэн. Марзиймаа урьдчилгаа мөнгө төгрөг өгвөл болох байх гэхээр нь Гандолгор эгчид хэлсэн чинь хөөцөлдөөд өгөөч гэсэн. Би 2015 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдөр Гандолгор эгчээс дансаар 5 сая төгрөг шилжүүлж аваад Марзиймаатай уулзахад эхний ээлжинд гагнуурчинаар ажилд оруулна, би өөрөө гагнуурчины үнэмлэх гаргуулна гэсэн. Би Марзиймаад 5 сая төгрөг бэлнээр өгөөд Чагнаадоржийн бичиг баримтыг бүрдүүлж өгсөн. Үүнээс хойш Марзиймаа дахиж яриад Батаа дарга Чагнаадоржийн бичиг баримттай танилцаад гагнуурчинаар яаж оруулах вэ, цехэд арай дээгүүр албан тушаалд оруулж өгье гэж хэлж байна, нэмээд 4 сая төгрөг өгчих гэж хэлж байна гэхээр нь би эгч Гандолгорт хэлсэн. Батаа даргатай уулзаж асууя гэхэд Марзиймаа ажил ихтэй байгаа гэж хэлээд уулзуулаагүй. Марзиймаа миний дэргэд Батаа даргатай ярьж байна гээд яриад байдаг байсан. Би тухайн үед яриад байна л гэж бодсон. Би эгч Гандолгороос 3 600 000 төгрөг шилжүүлж аваад өөрөөсөө 400 000 төгрөг нэмээд нийт 4 сая төгрөг бэлнээр Марзиймаад өгсөн. Үүнээс хойш Марзиймаагаас асуухаар бүтэж байгаа, Сувдаа даргын гарын үсэг дутуу байна, ерөнхий захирлын гарын үсэг дутуу байна гэх мэтээр худлаа яриад байсан. 2016 оны 02 дугаар сард Чагнаадоржийн нийгмийн даатгалын дэвтэрийг аваад одоо ер нь удахгүй орох гэж байна, ойрхон байлгаж байгаарай гэж хэлэхээр нь Чагнаадоржийг хотоос дуудаад гэртээ байлгаад байж байхад Марзиймаа энэ долоо хоногийн 3 дахь өдөр, дараа долоо хоногийн 2 дахь өдөр дуудна шүү гээд худлаа яриад хойшлуулаад байсан. Манай эгч Гандолгороос Марзиймаа 1 сая төгрөг дансаар авсан байсан.Би Гандолгор эгчээс 400 000 төгрөг зээлж авсан байсан,түүнийгээ нийлүүлээд Марзиймаад өгсөн байгаа. Би өөрийн гараар Марзиймаад 9 000 000 төгрөг өгсөн...гэх мэдүүлэг / хх-ийн 124-р талд /

 

   Гэрч Д.Алтантунгалагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: Манай нөхөр 2015 оны 10 дугаар сард “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-д ажилд оруулж өгөх хүн байна, чамд 2 сая төгрөг олдох уу? гэхээр нь би хүнээс асууж байгаад 2 сая төгрөг олж нөхөртөө өгсөн. Дараа нь цалингийн зээл аваад 4 сая төгрөг нөхөртөө өгөөд явуулсан. Үүнээс хойш ажилд оруулахгүй удаад байхаар нь Марзиймааг хайж явсан боловч гар утасаа авахгүй алга болсон гэх мэдүүлэг / хх-ийн 103-р талд /

 

   Гэрч Л.Батаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:Би Марзиймаа гэдэг хүнийг танихгүй. Би Цыпылма гэж хүнийг танина, сургуулийн захирлын нарийн бичгийн дарга хийж байгаад “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ний хүний нөөцийн менежерээр шилжин ажиллаж байгаа гэх мэдүүлэг / х-ийн 13-р талд /

 

  Гэрч Цыпылма Доржигарамаевнагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: Би Марзиймааг бол танина. Гэхдээ би нийлж “Эрдэнэт үйлдвэр”-т хүн ажилд оруулж өгнө гэж мөнгө авсан асуудал байхгүй. Марзиймаатай нэг удаа ажлын газрын коридорт тааралдаж байсан. Юу хийж байгаа талаар асуухад ажилтай явна гэж хэлсэн. Би Марзиймааг хүнээс мөнгө аваад өрөнд орсон байна гэдгийг сонсож байсан болохоор харьцаагүй. Би хүн ажилд оруулж өгнө гэж Марзиймаад хэлээд хүнээс мөнгө авахуулсан асуудал байхгүй. Би Марзиймаа гэдэг хүнээс мөнгө аваагүй гэх мэдүүлэг / хх-ийн 19-р талд /

 

        ХААН банкны дансны хуулгууд / хх-ийн 125-128-р талд /

 

 Шүүгдэгчийн ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас зэрэг болно.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрхи нотлох баримтууд нь Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлэгдсэн байх тул шүүх үнэн зөвд тооцож хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай нотлох баримтууд гэж үзлээ.

 

Шүүгдэгч Ч.Марзиймаа нь давтан үйлдлээр Н.Гандолгор, Б.Мөнхдалай нарыг хуурч мэхлэн  Эрдэнэт- Үйлдвэрийн Баяжуулах Фабрикийн зөвлөх инженер цех хариуцсан дарга Л.Батаа, Хүний нөөцийн хэлтсийн мэргэжилтэн Цыпылма Доржигарамаевна нартай ярьж “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-д ажилд оруулж өгнө гэж хохирогч Б.Мөнхдалайгаас 6 040 000 төгрөг, хүү Д.Чагнаадоржийг нь ажилд оруулж өгнө гэж хохирогч Н.Гандолгороос 10 сая төгрөг тус тус  залилан мэхлэж авсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн үйлдсэн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг, хохирогч Б.Мөнхдалай, Н.Гандолгор, гэрч Д.Алтантунгалаг, Ц.Хишигнэмэх, Д.Чагнаадорж, Л.Батаа, Цыпылма Доржигарамаевна нарын мэдүүлэг, ХААН банкны дансны хуулгууд болон хэрэгт цугларсан бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч Ч.Марзиймаад Орхон аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 148 дугаар зүйлийн 148.2.д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл зөв, түүнийг давтан үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхлэж авсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй гэж дүгнэв.

 

Иймд шүүгдэгч Ч.Марзиймаад ял шийтгэл оногдуулахдаа гэмт хэрэг давтан үйлдсэнийг хүндрүүлэн үзэхийн зэрэгцээ анх удаа хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдсэн, үйлдсэн гэмт хэрэгтээ чин санаанаасаа гэмшиж байгаа, гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлоосоо зарим хэсгийг төлсөн, гурав хүртэлх насны хүүхэдтэй зэргийг харгалзсан үзэж хорих ялыг сонгон хэрэглэж, хорих ял оногдуулсан шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг хойшлуулах үндэслэлтэй гэж үзлээ.

 

Энэ хэрэгт хураагдаж ирсэн иргэний бичиг баримтгүй, эд мөрийн баримтгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч цагдан хоригдсон хоноггүй болно.

 

Шүүгдэгч Ч.Марзиймаагаас 10 сая төгрөг гаргуулан хохирогч Н.Гандолгорт, 4 540 000 төгрөг гаргуулан хохирогч Б.Мөнхдалайд олгох нь зүйтэй гэж үзсэн болно.

 

Монгол Улсын Эрүүгийн Байцаан Шийтгэх Хуулийн 283., 284., 285., 286., 294-299 дүгээр зүйлүүдэд тус тус заасныг удирдлага болгон

 

                                                            ТОГТООХ нь :

 

            1. Шүүгдэгч  Тайж овгийн Чойжилсүрэнгийн Марзиймааг давтан үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхлэж авсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

            2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 148 дугаар зүйлийн 148.2.д зааснаар шүүгдэгч Ч.Марзиймааг эд хөрөнгө хураахгүйгээр 3 /гурав/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.     

            3.  Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 52 дугаар зүйлийн 52.5.д зааснаар шүүгдэгч Ч.Марзиймаад оногдуулсан 3 жилийн хорих ялыг жирийн дэглэмтэй эмэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлсүгэй.

          4. Энэ хэрэгт хураагдаж ирсэн иргэний бичиг баримтгүй, эд мөрийн баримтгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг тус тус дурьдсугай.

            5.  Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1., 505 дугаар зүйлийн 505.1.д зааснаар шүүгдэгч Ч.Марзиймаагаас 10 000 000 төгрөг гаргуулан хохирогч  Н.Гандолгор /Архангай аймаг Эрдэнэхайрхан сум арслан цохио 12-13 тоотод оршин суух,  ИЮ 70030701, Утас 99551545/-т, 4 540 000  төгрөг гаргуулан хохирогч Б.Мөнхдалай / Орхон аймаг Баян-Өндөр сум Урт булаг баг 5-3-64 тоотод оршин суух, АР 76041817, Утас 95340819/-д тус тус олгосугай.

           6. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.1.д зааснаар шүүгдэгч Ч.Марзиймаад 3 жилийн хорих ял оногдуулсан шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг 2 жилийн хугацаагаар хойшлуулж, ялтанд хяналт тавихыг цагдаагийн байгууллагад даалгасугай.

      7. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урд авсан бусдын батлан даалтанд байлгах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

        8. Шийтгэх тогтоол уншин танилцуулснаар хүчинтэй болох бөгөөд тогтоолыг шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч, эс зөвшөөрвөл тогтоолыг гардаж авснаас хойш 14 хоногийн дотор Орхон аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч болон дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.

 

                     ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                        Ш.ЭРДЭНЭЦЭЦЭГ