2022 01 25 182/ШШ2022/00218
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Чингэлтэй дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Н.Баярмаа даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,
Нэхэмжлэгч: Б.Ч-ийн нэхэмжлэлтэй,
Хариуцагч: “Ж Х” ХХК-д холбогдох
Худалдах худалдан авах гэрээний үүрэгт 12,349,000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагатай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.
Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Х.У, түүний өмгөөлөгч Т.Д, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.М нар оролцов.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
- Нэхэмжлэгч Б.Чнь “Ж Х” ХХК-нд холбогдуулан худалдах худалдан авах гэрээний үнэ 12,349,000 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ. Тэрээр “Ж Х” ХХК-тай 2019 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдөр 12,349,000 төгрөгийн үнэ бүхий ханын цаасны цавуу худалдах гэрээ байгуулсан боловч “Ж Х” ХХК нь өнөөдрийг хүртэл барааны үнийг төлөөгүй тул уг төлбөрийг шаардах эрхтэй гэж үзжээ.
- Хариуцагч нэхэмжлэлийн шаардлагын талаар бичгээр тайлбар гаргаагүй ч шүүх хуралдааны өдөр утсан холбоогоор дамжуулан амаар гаргасан тайлбартаа нэхэмжлэлийн үнийн дүнгийн талаар болон гэрээ байгуулсан талаар маргахгүй тухайгаа илэрхийлсэн байна.
- Нэхэмжлэгчээс “Ж Х” ХХК нь худалдан авсан барааны үнийг төлж барагдуулахаа илэрхийлж 2021 оны 08 дугаар сарын 11-ний өдөр 21/117 дугаартай албан бичиг ирүүлснийг хэрэгт нотлох баримтаар өгсөн байна. Хариуцагч аливаа нотлох баримт гаргаагүй болно.
Нэхэмжлэгч шүүх хуралдаанд нотлох баримт гаргуулах хүсэлт гаргаагүй бөгөөд хэрэгт авагдсан баримтын хүрээнд маргааныг хянан шийдвэрлүүлэх, хариуцагч шүүх хуралдааныг өөрийн эзгүйд хийлгэх хүсэлттэй байв.
ҮНДЭСЛЭХ нь:
- Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэв.
- Нэхэмжлэгч Б.Чнь хариуцагч “Ж Х” ХХК-нд холбогдуулан худалдах худалдан авах гэрээний үүрэгт 12,349,000 төгрөг гаргуулахаар нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ. Нэхэмжлэгч Б.Чнь нэхэмжлэлийн шаардлагаа дэмжин хариуцагч “Ж Х” ХХК-тай 12,349,000 төгрөгийн үнэ бүхий ханын цаасны цавуу худалдахаар гэрээ байгуулсан боловч худалдан авагч өнөөдрийг хүртэл төлбөрөө төлөөгүй тухай тайлбарлаж байна.
- Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдааны товыг хүлээн авсан боловч биечлэн оролцох боломжгүй болохоо дурдан, түүнийг эзгүйд хэргийг хянан шийдвэрлэх тухай хүсэлт гаргасныг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.3-т заасныг үндэслэн шүүх хүлээн авах нь зүйтэй гэж үзлээ.
- Зохигчдын тайлбар, хэрэгт цугларсан нотлох баримтыг шинжлэн судлаад дараах үйл баримт тогтоогдсон болно.
- Зохигчдын хооронд 2019 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдөр 12,349,000 төгрөгийн үнэ бүхий ханын цаас худалдах худалдан авах гэрээ байгуулсан болох үйл баримтын тухайд зохигчид харилцан маргаагүй бөгөөд “Ж Х” ХХК болон Б.Чнар тооцоо нийлж, нийт төлбөрийг гурав хуваан 2021 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2021 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн дотор төлж барагдуулахаар тохиролцсон болохыг илэрхийлсэн баримт хавтаст хэргийн 4 дүгээр талд авагджээ. Нэхэмжлэгчийн тайлбар болон хэрэгт авагдсан дээрх баримтаас үзвэл зохигчдын хооронд Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1-д заасан худалдах худалдан авах гэрээ байгуулагдсан гэж үзэх үндэстэй байна.
- Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2-т заасны дагуу хариуцагч хэрэв нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч байгаа бол үндэслэлээ өөрөө нотлох үүрэгтэй. Гэвч тус хэрэг маргааны хувьд хариуцагч нэхэмжлэлийн шаардлагыг гардаж авсан хэдий ч үгүйсгэсэн болон зөвшөөрсөн хариу тайлбар бичгээр гаргаагүй, энэ талаар аливаа үндэслэл дурдаагүй болно. Түүнчлэн хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанаар хэргийг хэлэлцэж эхлэхээс өмнө тус гэрээ, үнийн дүнгийн тухайд маргахгүй, төлбөрийг төлөөгүй гэдгээ амаар буюу утсан холбоогоор илэрхийлсэн болохыг дурдаж шүүгчийн туслах тэмдэглэл үйлдсэн нь хавтаст хэрэгт авагдсан байна.
- Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 72 дугаар зүйлийн 72.3-т “... шүүхэд ирж хариу тайлбар өгөөгүй бол нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрсөнд тооцож энэ хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.3-т зааснаар түүний эзгүйд хэргийг шийдвэрлэнэ” гэж заажээ. Нэгэнт хариуцагч шүүх хуралдаанд хүрэлцэн ирээгүй, хариу тайлбар бичгээр гаргаагүй, нэхэмжлэлийн шаардлагын голлох үйл баримтын тухайд маргахгүй талаараа холбогдох этгээдэд илэрхийлж энэ талаарх баримт хэрэгт авагдсан байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж, хариуцагч “Ж Х” ХХК-иас худалдах худалдан авах гэрээний төлбөрт 12,349,000 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч Б.Чд олгох нь зүйтэй гэж үзлээ.
- Хариуцагчийн төлөөлөгч хэргийн материалд ямар баримт байгааг хангалттай мэдэж байгаа бөгөөд шүүхэд биечлэн очих боломжгүй байгаа тул хэргийн материал танилцуулсан баримтад гарын үсэг зурах боломжгүй талаараа тайлбарласан болно.
Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон
ТОГТООХ нь:
- Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1-д заасны дагуу хариуцагч “Ж Х” ХХК-иас 12,349,000 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч Б.Чд олгосугай.
- Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т заасны дагуу нэхэмжлэгч Б.Чээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 212,534 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч “Ж Х” ХХК-иас 212,534 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч Б.Чд олгосугай.
- Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 118 дугаар зүйлийн 118.5-д заасны дагуу шийдвэрийг сайн дураар биелүүлээгүй тохиолдолд Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд заасан арга, журмын дагуу албадан гүйцэтгэх ажиллагаа явуулахыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагад зөвшөөрсүгэй.
- Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.
- Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.3, 119.4, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцсон талууд 14 хоногийн хугацаа өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж, шийдвэрийг гардан авах үүрэгтэй ба уг хугацаанд шийдвэрийг гардан аваагүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүй болохыг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Н.БАЯРМАА