2022         02         09

182/ШШ2022/00327

 

 

                                ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Ч.Даваасүрэн даргалж, шүүгч Н.Баярмаа, Т.Энхтуяа нарын бүрэлдэхүүнтэй, тус шүүхийн танхимд хийсэн иргэний шүүх хуралдаанаар:

 

Íýõýìæëýã÷: Чингэлтэй дүүргийн тоотод оршин суух, дугаар регистртэй, Б овогт Аийн Тгийн íýõýìæëýëòýé

  

Õàðèóöàã÷: Чингэлтэй дүүргийн 6 дугаар хороо, òîîòîä îðøèí ñóóõ, äóãààð ðåãèñòðòýé, Б îâîгт Бийн Бд холбогдох,

 

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Сэтгэл санааны хохирол 5.000.000 төгрөг, эмчилгээ, сувилгаа хийлгэхэд зарцуулсан төлбөр 678.613 төгрөг, нийт 5.678.613 төгрөгийг гаргуулахыг õ¿ññýí èðãýíèé õýðãèéã õýëýëöýâ.

 

Ø¿¿õ õóðàëäààíä:

Нýõýìæëýã÷ А.Т,

Хариуцагч Б.Б,

Хариуцагчийн өмгөөлөгч Ч.Б

Нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.А íàð îðîëöîж,

Иргэдийн төлөөлөгч нь шүүх хуралдаанд хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ирээгүй хэдий ч Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.8-д заасны дагуу зохигчийн зөвшөөрлөөр түүний эзгүйд хэргийг хянан хэлэлцэв.                                                                           

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ ÍÜ:

 

1.Íýõýìæëýã÷ А.Т нь хариуцагч Б.Бд холбогдуулан 5.678.613 төгрөг гаргуулахыг хүссэн íýõýìæëýëèéí øààðäëàãàà дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

1.1 А.Т миний бие 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн 11:00 цагийн орчим Чингэлтэй дүүрэг, тоотод байрлах өөрийн гэртээ байж байхад хариуцагч Б.Б нь орж ирсэн бөгөөд “миний машин дээр сүү өргөчихлөө” гэж надтай маргалдаж, намайг гэрээс чирч гаргахын тулд гарнаас татаж гэмтэл учруулсан. Үүнтэй холбоотойгоор миний бие цагдаагийн байгууллагад хандаж гомдол гаргасан бөгөөд Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2015 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн шинжээчийн дүгнэлтээр миний биед баруун богтос ясны залааны далд хугарал, баруун тохой, баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал, баруун бугуйд цус хуралт гэмтэл тогтоогдсон ба энэхүү гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-д зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах гэмтэл буюу хүндэвтэр гэмтэл болох нь тогтоогдсон. Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 3 дугаар сарын 03-ны өдрийн шүүх хуралдаанаар Б.Бд холбогдох эрүүгийн хэргийг хянан хэлэлцсэн бөгөөд тус шүүхийн 2016 оны 3 дугаар сарын 03-ны өдрийн дугаартай шийтгэх тогтоолоор Б.Бг нэхэмжлэгч миний биед хүндэвтэр гэмтэл учруулсан гэм буруутай болохыг тогтоож, хохирогч буюу нэхэмжлэгч намайг дээрх гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээсэн. Дээрх гэмт хэргийн улмаас учирсан гэмтэл болох богтос ясны залааны далд хугарал, баруун тохой, баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал гэмтэлд миний бие өнөөдрийг хүртэл хугацаанд эмчилгээ, сувилгаа хийлгэж байгаа бөгөөд дээрх гэмтэл бүрэн эдгэрэхгүй байна. Шаардлагатай эмчилгээ, эм тариа хийлгэж байгаа боловч баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал нь улам сэдэрч миний бие 2021 оны 5 дугаар сард бугуйн хагалгаанд орж няцарсан жижиг яснуудыг түүлгэсэн. Тус хагалгааг хийлгэхийн өмнө буюу 2021 оны 5 дугаар сард өгсөн “эд”-ийн шинжилгээгээр нэхэмжлэгч миний бие яс, зөөлөн эдийн сүрьеэтэй болсон нь тогтоогдсон. Хэрэв хариуцагч нь надад гэмтэл учруулаагүй бол миний бие ингэж эрүүл мэндээрээ хохирохгүй байсан. Гэмт хэргийн улмаас учирсан гэмтэлд эмчилгээ, сувилгаа хийлгэхэд 2016 - 2021 онуудын хооронд нийт 678.613 төгрөг зарцуулсан. Одоогоор яс зөөлөн эдийн сүрьеэгийн өвчинд эмчилгээ хийлгэж байгаа бөгөөд сүрьеэ өвчний эм, эмчилгээнд Монгол Улсын Засгийн газраас тодорхой хувиар хөнгөлөлт үзүүлдэг бөгөөд сүрьеэгийн эмтэй хавсарч уух эмийг би өөрийн хувиасаа худалдан авч ууж байна. А.Т миний бие 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн гэмт хэргийн улмаас учирсан гэмтэл болох богтос ясны залааны далд хугарал, баруун тохой, баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал гэмтэлд эмчилгээ хийлгэж байгаа боловч бүрэн эдгэрэхгүй бие махбодь болон сэтгэл санааны зовиур шаналалтай өдийг хүрсэн бөгөөд шөнө унтаж чадахгүй нойргүйдэх, гарын өвчний улмаас яс янгинах, салганаж чичрэх зэргээс шалтгаалж сэтгэл зүйн хувьд тогтворгүй болж зарим тохиолдолд хийж байгаа, хэлсэн зүйл зэргээ мартах шинж тэмдгүүд илэрсэн. Үүнтэй холбоотойгоор миний бие 2020 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдөр Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төвд “Сэтгэл зүйн оношлогоо” хийлгэсэн бөгөөд тус оношлогооны дүгнэлтээр “танин мэдэхүйн хүрээнд бууралттай, ой тогтоолт, оюуны ажиллах чадвар буурсан, сульдал илэрнэ, сэтгэхүйн хүрээнд хийсвэрлэн дүгнэх үйлийн бууралт, сэтгэхүйн онч чанарын бууралт илрэх ба зан төрхийн өөрчлөлт тод илэрнэ, сэтгэл хөдлөл, сэдэл тогтворгүй үүсэх ба сэтгэл хөөрлийн шинж тэмдэг илэрнэ, өөрийн сэтгэцийн байдалдаа хандах шүүмжлэлт чанар суларсан” гэж дүгнэлт гарсан. Дээрх гэмтлийг 6 жил орчим эмчлүүлсэн боловч бүрэн эдгэрэхгүй, бусад өвчний шалтгаан болж байгаа тул шөнө унтаж чадахгүй нойргүйдэх, гарын өвчний улмаас яс янгинах, салганаж чичрэх зэргээс шалтгаалж сэтгэл зүйн хувьд тогтворгүй болсон зэргээс шалтгаалж орчинтойгоо харьцах харьцаа буурч сэтгэл заслын эмчилгээ хийлгэх нөхцөл байдалд хүрсэн учраас сэтгэл санааны хохирол 5.000.000 төгрөг, гэмт хэргийн улмаас учирсан гэмтэлд 2016 - 2021 онуудын хооронд эмчилгээ, сувилгаа хийлгэхэд зарцуулсан 678.613 төгрөг, нийт 5.678.613 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэв.  

 

2. Õàðèóöàã÷ ø¿¿õýä áîëîí ø¿¿õ õóðàëäààí äýýð ãàðãàñàí òàéëáàðòàà:

2.2 Б.Б миний бие А.Тгийн гаргасан гэм хорын хохиролд 678.613 төгрөг, сэтгэл санааны хохиролд 5.000.000 төгрөг нийт 5.678.613 төгрөгийг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагатай танилцаад бүхэлд нь эс зөвшөөрч дараах хариу тайлбарыг гаргаж байна. Миний бие Чингэлтэй дүүргийн тоотод оршин суудаг бөгөөд 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр тус байрны тоотод оршин суудаг А.Т нь байрны гадаа байсан миний машин дээр сүү цацсан байснаас үүдэн маргалдсан билээ. Тухайн үед А.Тг цацсан сүүгээ гарж хар гэж гарнаас нь барьснаас болж түүний биед баруун гарны богтос ясны залааны далд хугарал гэмтэл учирсан гэх дүгнэлт гарч байсан. А.Тгийн биед учирсан гэмтлийн зэргийг тогтоосон 2015 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн тоот шинжээчийн дүгнэлтээр А.Тгийн биед баруун богтос ясны залааны далд хугарал, баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал, баруун бугуйд цус хуралт гэмтэл” тогтоогдсон бөгөөд намайг дээрх гэмтлийг учруулсан гэм буруутайд тооцож Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 03 дугаар сарын 03-ны өдрийн  дугаар шийтгэх тогтоолоор албадан ажил хийлгэхээр шийдвэрлэж энэ хэрэг маргаан дууссан.

Хэрэг шийдвэрлэгдэж дуусах хүртэлх хугацаанд бид нэг байрны хүмүүс тул байнга тааралдаж, миний бие ч уучлал гуйж, бид эвлэрсэн бөгөөд шүүх хуралдаан дээр түүнд 100.000 төгрөгийг төлснөөр хохирогчид төлөх хохирол төлбөргүй болохыг шүүх дурдаж шийдвэрлэж байсан юм. 6 жилийн дараа “дээрх гэмт хэргийн улмаас учирсан гэмтэл болох богтос ясны залааны далд хугарал, баруун тохой, баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал гэмтэлд миний бие өнөөдрийг хүртэл хугацаанд эмчилгээ, сувилгаа хийлгэж байгаа бөгөөд дээрх гэмтэл бүрэн эдгэрэхгүй байна. Шаардлагатай эмчилгээ, тариа хийлгэж байгаа боловч баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал нь булам сэдэрч миний бие 2021 оны 05 дугаар сард хагалгаанд орж, няцарсан жижиг яснуудыг түүлгэсэн” гэх үндэслэлээр хохирол нэхэмжилж байгаа нь үндэслэлгүй байна. Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлд дурдсанаар, мөн түүний нэхэмжлэлд хавсаргаж өгсөн баримтуудаас харахад түүний гаргасан шаардлага үндэслэлгүй болох нь харагдаж байна. Өөрөөр хэлбэл нэхэмжлэгч нь “шаардлагатай эмчилгээ, тариа хийлгэж байгаа боловч баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал нь улам сэдэрч миний бие 2021 оны 05 дугаар сард хагалгаанд орж няцарсан жижиг яснуудыг түүлгэсэн” гэж бичсэнээс харвал баруун богтос ясны далд хугарлаас үүдэлтэй хор уршиг гэж үзээгүй, харин баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал нь сэдэрч няцарсан жижиг яснуудыг түүлгэсэн гэж маргаж байна. Гэтэл хэрэгт авагдсан баримтаас харахад А.Т нь ясны сүрьеэ өвчтэй байх бөгөөд ясны сүрьеэгийн улмаас баруун гарны сарвууны яс зөөлөрч, уг зөөлөрсөн ясыг түүлгэх хагалгаанд орсон. Өөрөөр хэлбэл баруун сарвууны ясны сүрьеэ өвчтэй болох, уг өвчний улмаас улмаас зөөлөрсөн ясыг түүлгэх хагалгаанд орох болсон зэрэг нь 2015 онд учирсан баруун богтос ясны хугарал болон баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцралаас үүдэлтэй гэмтэл, өвчин гэж үзэх боломжгүй байна. А.Тгийн биед 2015 онд учирсан баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал, бугуйд цус хуралт гэмтэл нь ясны няцарсан гэмтэл бэртэл биш бөгөөд зөвхөн зөөлөн эдийн буюу арьсанд үүссэн хөхрөлт няцралт байхад уг гэмтлийн улмаас яс нь няцарсан байсныг одоо түүлгэсэн мэтээр нэхэмжлэл гаргаж байгаа нь үндэслэлгүй. Энэ хөхрөлт няцрал нь арьс маханд чимхэх, татах, чангаах, базах, цохих зэргээр үүсдэг бөгөөд хөдөлмөрийн чадвар алдалтад огт нөлөөлдөггүй, хэд хоноод арилдаг хөнгөн гэмтэлд хамаардаг бол яс, үе мөчний хугарлууд нь амь насанд аюултай эсэх, цаашдын хөдөлмөр алдалтад тогтонги нөлөөлөх эсэхээс хамаарч хүнд болон хүндэвтэр гэмтлийн зэрэгт хамаардаг. Тийм ч учраас тоот шинжээчийн дүгнэлтээр А.Тгийн биед учирсан дээрх гэмтлүүд нь цаашид энгийн хөдөлмөр чадвар алдалтад тогтонги нөлөөлөхгүй гэсэн дүгнэлт гарч байсан байна. Мөн А.Тгийн бие учирч байсан баруун богтос ясны залааны далд хугарлаас үүдэлтэй баруун сарвууны ясаа түүлгэсэн гэж үзэх боломжгүй байна. Хүний гар нь мөрний яс, бугалга буюу мөрний яснаас тохой хүргэлх яс, мөн тохойноос доош бугуйн яс хүртэлх шууны яс, /шууны яс нь цацраг яс, богтос яс гэсэн хоёр тууш яснаас бүрдэнэ/, бугуйны яс, алганы яс, хурууны яс гэсэн бүтэцтэй байдаг. Миний бие тухайн үед маргалдаж цацсан сүүгээ гарч хар гэж гарнаас татсанаас болж А.Тгийн биед баруун залааны далд хугарал учирсан гэсэн дүгнэлт гарч байсан бөгөөд энэ нь шууны ясыг бүрдүүлж байдаг цацраг яс, богтос яс хоёрын нэг буюу богтос яс байсан юм. Харин А.Тгийн хагалгаанд орох болсон шалтгаан нь богтос ястай огт хамааралгүй харин сарвууны яснаас зөөлөрсөн яс түүлгэсэн байх бөгөөд нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ мөн богтос яс бус харин баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцралаас үүдэлтэй гэж заасан байх тул түүний гэм хорын хохирол шаардсан шаардлага үндэслэлгүй байна. Мөн нэхэмжлэгч нь сэтгэл санааны хохиролд 5.000.000 төгрөг гаргуулах шаардлага гаргасан байх бөгөөд нэхэмжлэлийн үндэслэлээ "Дээрх гэмтлийг 6 жил орчим эмчлүүлсэн боловч бүрэн эдгэрэхгүй, бусад өвчний шалтгаан болж байгаа тул шөнө унтаж чадахгүй нойргүйдэх, гарын өвчний улмаас яс янгинах, салганаж чичрэх зэргээс шалтгаалж сэтгэл зүйн хувьд тогтворгүй болсон зэргээс шалтгаалж орчинтойгоо харъцах харьцаа буурч сэтгэл заслын эмчилгээ хийлгэх нөхцөл байдалд хүрсэн учраас сэтгэл санааны хохирол 5.000.000 төгрөг гаргуулах” гэжээ. Дээр дурдсанаар А.Т нь ясны сүрьеэ өвчтэй байх бөгөөд уг өвчний улмаас зөөлөрсөн ясыг баруун сарвуунаас түүлгэх хагалгаанд орсон байгаа нь 2015 онд учирсан гэмтэлтэй хамааралгүй байхаас гадна түүний танин мэдэхүйн хүрээ бууралттай, ой тогтоолт, оюуны ажиллах чадвар буурсан, сульдах, сэтгэл хөөрлийн шинж тэмдэг, өөрийн сэтгэцийн байдалдаа хадах шүүмжлэлт чанар суларсан зэрэг нь түүний нас болон биеийн эрүүл мэндийн ерөнхий байдалтай холбоотой үзүүлэлт болохоос биш 2015 онд баруун гартаа гэмтэл авч байснаас үүдэлтэй шинж тэмдэг гэж үзэх боломжгүй юм. Мөн сэтгэл санааны хохирол 5.000.000 төгрөгийг ямар үндэслэлээр, ямар баримтыг үндэслэн шаардаж байгаа нь ойлгомжгүй байна. Иймд А.Тгийн гаргасан нэхэмжлэлийг шаардлага 5.678.613 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү ãýâ.   

 

3. Нэхэмжлэгчээс Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 03 дугаар сарын 03-ны өдрийн дугаартай шийтгэх тогтоол, 2015 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн шинжээчийн дүгнэлт, эд сорьцын шинжилгээний илгээлт, 2020 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдрийн эмнэлгээс өвчтөн илгээх хуудас, 2020 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төв Сэтгэл зүйн оношлогоо, 5 хуудас фото зураг, 49 ширхэг НӨАТ-ын баримт, өвчний түүх, А.Т гэх дэвтэр,

Хариуцагчаас 3 хуудас хариу тайлбар зэрэг баримтуудыг шүүхэд гаргаж өгсөн.

 

¯ÍÄÝÑËÝÕ íü:

 

1. Шүүх бүрэлдэхүүн нýõýìæëýëèéã á¿õýëä íü õýðýãñýõã¿é áîëãîõ íü ç¿éòýé ãýæ ¿çëýý.

2. Íýõýìæëýã÷ дараах үндэслэлээр шаардах эрхээ тодорхойлсон байна. Үүнд:

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 3 дугаар сарын 03-ны өдрийн шүүх хуралдаанаар Б.Бд холбогдох эрүүгийн хэргийг хянан хэлэлцэж тус шүүхийн шийтгэх тогтоолоор Б.Бг нэхэмжлэгч миний биед хүндэвтэр гэмтэл учруулсан гэм буруутай болохыг тогтоож, гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээсэн.

2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн гэмт хэргийн улмаас учирсан гэмтэл болох богтос ясны залааны далд хугарал, баруун тохой, баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал гэмтэлд эмчилгээ хийлгэж байгаа боловч бүрэн эдгэрэхгүй бие махбодь болон сэтгэл санааны зовиур шаналалтай өдийг хүрсэн бөгөөд шөнө унтаж чадахгүй нойргүйдэх, гарын өвчний улмаас яс янгинах, салганаж чичрэх зэргээс шалтгаалж сэтгэл зүйн хувьд тогтворгүй болж зарим тохиолдолд хийж байгаа, хэлсэн зүйл зэргээ мартах шинж тэмдгүүд илэрсэн.Тиймээс сэтгэл санааны хохирол 5.000.000 төгрөг, гэмт хэргийн улмаас учирсан гэмтэлд 2016-2021 онуудын хооронд эмчилгээ, сувилгаа хийлгэхэд зарцуулсан 678.613 төгрөг, нийт 5.678.613 òºãðºã ãàðãóóëàõ òóõàé íýõýìæëýëèéí øààðäëàãà ãàðãàæýý.

 

3. Хариуцагч нэхэмжлэлийн шаардлагыг дараах байдлаар үгүйсгэсэн. Үүнд:

А.Тгийн биед 2015 онд учирсан баруун бугуйн зөөлөн эдийн няцрал, бугуйд цус хуралт гэмтэл нь ясны няцарсан гэмтэл бэртэл биш бөгөөд зөвхөн зөөлөн эдийн буюу арьсанд үүссэн хөхрөлт няцралт байхад уг гэмтлийн улмаас яс нь няцарсан байсныг одоо түүлгэсэн мэтээр нэхэмжлэл гаргаж байгаа нь үндэслэлгүй. Энэ хөхрөлт няцрал нь арьс маханд чимхэх, татах, чангаах, базах, цохих зэргээр үүсдэг бөгөөд хөдөлмөрийн чадвар алдалтад огт нөлөөлдөггүй, хэд хоноод арилдаг хөнгөн гэмтэлд хамаардаг бол яс, үе мөчний хугарлууд нь амь насанд аюултай эсэх, цаашдын хөдөлмөр алдалтад тогтонги нөлөөлөх эсэхээс хамаарч хүнд болон хүндэвтэр гэмтлийн зэрэгт хамаардаг. Нэхэмжлэгч А.Т нь ясны сүрьеэ өвчтэй байх бөгөөд уг өвчний улмаас зөөлөрсөн ясыг баруун сарвуунаас түүлгэх хагалгаанд орсон байгаа нь 2015 онд учирсан гэмтэлтэй хамааралгүй байхаас гадна түүний танин мэдэхүйн хүрээ бууралттай, ой тогтоолт, оюуны ажиллах чадвар буурсан, сульдах, сэтгэл хөөрлийн шинж тэмдэг, өөрийн сэтгэцийн байдалдаа хадах шүүмжлэлт чанар суларсан зэрэг нь түүний нас болон биеийн эрүүл мэндийн ерөнхий байдалтай холбоотой үзүүлэлт болохоос биш 2015 онд баруун гартаа гэмтэл авч байснаас үүдэлтэй шинж тэмдэг гэж үзэх боломжгүй. Мөн сэтгэл санааны хохирол 5.000.000 төгрөгийг ямар үндэслэлээр, ямар баримтыг үндэслэн шаардаж байгаа нь ойлгомжгүй байна. Иймд А.Тгийн гаргасан нэхэмжлэлийг шаардлага 5.678.613 төгрөгийг õ¿ëýýí çºâøººðºõã¿é ãýæ ìàðãàíà.

 

4. Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 оны 03 дугаар сарын 03-ны өдрийн  дугаартай шийтгэх тогтоол, 2015 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн шинжээчийн дүгнэлт, эд сорьцын шинжилгээний илгээлт, 2020 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдрийн эмнэлгээс өвчтөн илгээх хуудас, 2020 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төв Сэтгэл зүйн оношлогоо, фото зураг, НӨАТ-ын баримт, өвчний түүх, А.Т гэх дэвтэр, хариуцагчийн хариу тайлбар зэрэг нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

 

5. Хариуцагч Б.Б нь 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн 11 цагийн орчимд Чингэлтэй дүүргийн тоотод оршин суух А.Ттай таарамжгүй харьцаанаас болж маргалдах явцдаа А.Тгийн биед нь хүндэвтэр гэмтэл санаатай ó÷ðóóëñàí ãýìò õýðýãò õîëáîãäîæ ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 98 äóãààð ç¿éëèéí 98.1-ä çààñíààð 450 цаг албадан ажил хийлгэх ÿëààð øèéòãýãäñýí áîëîõ íü Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí 2016 îíû 03 äугаар ñàðûí 03-íû ºäðèéí äóãààð øèéòãýõ òîãòîîëîîð íîòëîãäсон. Зохигчид энэ талаар маргаагүй, хариуцагч хүлээн зөвшөөрсөн болно.  

 

Óã ãýìò õýðãèéí óëìààñ óëìààñ íýõýìæëýã÷ А.Тгийн áèåä õ¿íäýâòýð ãýìòýë ó÷èðсан хэдий ч 2016 - 2021 оны хооронд 678.613 òºãðºãèéí õîõèðîë ó÷èðч эмчилгээ хийлгэсэн болох нь хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдохгүй. 

 

Нэхэмжлэгч нь íîòëîõ áàðèìòààð сорьцын шинжилгээний илгээлт, 2020 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдрийн эмнэлгээс өвчтөн илгээх хуудас,2020 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төв Сэтгэл зүйн оношлогоо, 5 хуудас фото зураг, 49 ширхэг НӨАТ-ын баримт, өвчний түүх, А.Т гэх дэвтэр зэргийг ãàðãàæ ºãñºí хэдий ч ýìèéí æîðûí áàðèìòàä áè÷ñýí ýì òàðèàã ямар эмчийн заавраар хэрэглэсэн болох, ийнхүү хэрэглэхийг ýì÷ëýã÷ эмч çºâøººðсөн эсэх, ýì÷èéí æîðîíä áè÷èãäñýí ãýõ ýìèéã õóäàëäàí àâñàí áîëîõ íü òîäîðõîéã¿é байна. Иймд уг нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх боломжгүй юм.

 

Нэхэмжлэгч А.Тгийн сэтгэл санааны хохирол 5.000.000 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

Сэтгэл санааны хохирол гэдэг нь эдийн бус гэм хорд хамаарах бөгөөд Иргэний хуулийн 511 дүгээр зүйлд бусдын нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүндийг гутааснаас учирсан гэм хорыг мөнгөн хэлбэрээр арилгах үүргийн харилцааг зохицуулжээ. 511 дүгээр зүйлийн 511.2-т заасан “хохирогчийн сэтгэл санааны үр дагавар” гэдэг нь хохирлыг бие даасан төрөл биш, харин эдийн бус гэм хорын хэмжээг тодорхойлоход харгалзах нөхцөл болж байгаагаас гадна зөвхөн бусдын нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүндийг гутааснаас учирсан эдийн бус хохиролд хамааралтай байна.

 

Иргэний хуулийн 230 дугаар зүйлийн 230.2-т зааснаар “гагцхүү хуульд тусгайлан заасан тохиолдолд эдийн бус гэм хорыг мөнгөөр нөхөн төлнө” гэж заасан бөгөөд Иргэний хуулийн 505 дугаар зүйлд бусдын эрүүл мэндэд учирсан гэм хорыг арилгах зохицуулалтад сэтгэл санааны хохирлыг заагаагүй  болно.

 

Мөн нэхэмжлэгч А.Т нь өөрт учирсан эдийн бус хор хохирлын хэмжээг 5.000.000 гэж тодорхойлсон үндэслэлээ нотлох баримтаар нотлоогүй.

Èéìä íýõýìæëýëèéí øààðäëàãûã á¿õýëä íü õýðýãñýõã¿é áîëãîõ íü ç¿éòýé  байна.

 

6. Óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèéí 41 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 41.1.7-ä çààñíààð гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг арилгуулахаар гаргасан нэхэмжлэл íü òýìäýãòèéí õóðààìæ òºëºõººñ ÷ºëººëºãäºõèéã äóðäàõ íü ç¿éòýé

 

Иргэний õэрэг ø¿¿õэд õянан øийдвэрлэх òухай хуулийн 115 äóãààð ç¿йлийн 115.2.3 äóãààð ç¿éë¿¿äèéã удирдлага болгîí

 

ТОГТООХ íü:

 

1. Èðãýíèé õóóëèéí 497 äóãààð ç¿éëèéí 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1-д çààñíûã áàðèìòëàí õàðèóöàã÷ Б.Бд õîëáîãäóóëàí 5.678.613 /таван сая зургаан зуун далан найман мянга зургаан зуун арван гурван/ òºãðºã ãàðãóóëàõûã õ¿ññýí íýõýìæëýã÷ А.Тгийн íýõýìæëýëèéã á¿õýëä íü õýðýãñýõã¿é áîëãîñóãàé.      

 

2. Óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèéí 41 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 41.1.7 äàõü õýñýãò çààñíààð óã íýõýìæëýã÷èéã òýìäýãòèéí õóðààìæ òºëºõººñ ÷ºëººëөгдсөн болохыг дурдсугай.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.5, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба уг өдрөөс 14 хоног өнгөрснөөс хойш шүүх хуралдааны оролцогч талууд 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй, шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулсан эсхүл хүргүүлснээр гомдол гаргах хугацааг тоолох бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

 

                          

 

             ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                    ×.ÄÀÂÀÀѯÐÝÍ

 

                                 Ø¯¯Ã×ÈÄ                                     Н.БАЯРМАА

                                                                          

                                                                                    Т.ЭНХТУЯА