| Шүүх | Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Энхбаатарын Энхжаргал |
| Хэргийн индекс | 108/2024/0191/Э |
| Дугаар | 2024/ШЦТ/186 |
| Огноо | 2024-10-17 |
| Зүйл хэсэг | 11.6.1., |
| Улсын яллагч | Г.Ганзориг |
Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2024 оны 10 сарын 17 өдөр
Дугаар 2024/ШЦТ/186
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Э.Энхжаргал даргалж,
шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Т.Батзориг,
улсын яллагч Г.Ганзориг /томилолтоор/,
шүүгдэгч Б.*******, А.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар
Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:
1. Монгол Улсын иргэн, *******-ны өдөр ******* аймаг, ******* суманд төрсөн, тай, , боловсролтой, , ******* аймаг, ******* сум, т оршин суух бүртгэлтэй боловч , дүүгийн хамт , , од түр оршин суух, урьд ял шийтгэл үгүй,
******* овогт *******ын ******* /РД: /,
2. Монгол Улсын иргэн, -ны өдөр од төрсөн, тай, , боловсролтой, мэргэжилтэй, , , , , ээж, дүүгийн хамт , , тоотод оршин суух бүртгэлтэй боловч , , тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэл үгүй,
******* овогт *******ийн ******* /РД: /.
Холбогдсон хэргийн талаар:
Шүүгдэгч А.******* нь 2024 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдөр Налайх дүүргийн ны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “” амралтын газарт амарч байхдаа Б.*******г агсам тавьсан гэх шалтгааны улмаас маргалдан зодолдож, эрүүл мэндэд нь зүүн хэнгэргийн цоорол, зүүн чихний дэлбэн, баруун шуу, гуя, шилбэнд цус хуралт, дээд уруулын дотор салстад шарх, хамрын нуруу, хүзүүнд зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,
шүүгдэгч Б.******* нь 2024 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдөр Налайх дүүргийн ны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “” амралтын газарт амарч байхдаа А.*******г хэл амаар доромжилсон гэх шалтгааны улмаас маргалдан зодолдож, эрүүл мэндэд нь дух, зүүн бугалга, баруун, зүүн гуя, шилбэнд цус хуралт, баруун шуунд зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.
Шүүх прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгч Б.*******, А.******* нарын холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг үндэслэн дараах дүгнэлтийг хийв.
Нэг. Гэм буруугийн талаар:
Шүүх хуралдаанд улсын яллагч “шүүгдэгч Б.*******, А.******* нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн” гэм буруутайг тус тус нотлох гэсэн байр сууринаас оролцов.
1.1. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас гаргасан тайлбар, мэдүүлэг:
Шүүгдэгч Б.******* нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “Тэр үед би агсам тавиагүй, яагаад агсам тавьсан гээд мэдүүлсэн байгааг нь ойлгохгүй байна. Тэр өдөр бид хэд 0,75 литрийн Тайга архи, 2 литрийн 2 Сэнгүр пиво ууцгаасан. , , , ******* бид тав цуг явсан. Би өөрийгөө удирдах чадвартай байсан. Намайг орон дээр боож дараад баруун гараараа миний зүүн тал руу цохиод миний чихний хэнгэргийг хагалсан. Маргалдах шалтгаан нээх байгаагүй, ******* ярих зүйл байна гээд надаас бусдыг бүгдийг нь гаргаад бид хоёр хоёулаа л үлдсэн. Тэгээд намайг хэл амаар доромжлоод дараа нь найзууд орж ирэхэд намайг түлхээд орон дээр дараад алгадаж эхэлсэн. Амрах зорилгоор Налайх руу явцгаасан, хоноогүй маргалдаад салаад явцгаасан. Би А.*******гийн биед халдаж зодоогүй, А.******* нэлээд согтсон, өөрөө энд тэнд унаад яваад байсан” гэв.
Шүүгдэгч А.******* нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “Бид хэд тухайн өдөр 1 шил архи, 3 том пиво уусан. , ******* хоёр хоорондоо жоохон муудалцаад байсан. Би *******г өмөөрсөн чинь “чи дандаа энийг өмөөрдөг” гээд над руу уурласан. За нэг удаа өмөөрчихье гэж бодоод өмөөрөхдөө буруу аргаар л өмөөрчих шиг боллоо. Хоорондоо маргалдаад байсан болохоор нь өмөөрөөд биед нь халдсан. ******* орилоод намайг өшиглөж байхыг нь бол би санаж байгаа. *******гийн биед гэмтэл учруулснаа хүлээн зөвшөөрч байна. Согтуу хүмүүс хэл амаа ололцохгүй хоорондоо муудалцсан байх. бид хоёр багаасаа найзалсан найзууд, бусад нь гийн ангийнх нь найзууд. , *******тай нэг анги бөгөөд хосуудын асуудлаас болж муудалцсан” гэв.
1.2. Шүүх хуралдаанаар тогтоогдсон хэргийн үйл баримтын талаар:
Шүүгдэгч А.******* нь 2024 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдөр Налайх дүүргийн ны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “” амралтын газарт амарч байхдаа Б.*******г агсам тавьсан гэх шалтгааны улмаас маргалдан зодолдож, эрүүл мэндэд нь зүүн хэнгэргийн цоорол, зүүн чихний дэлбэн, баруун шуу, гуя, шилбэнд цус хуралт, дээд уруулын дотор салстад шарх, хамрын нуруу, хүзүүнд зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,
шүүгдэгч Б.******* нь 2024 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдөр Налайх дүүргийн ны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “” амралтын газарт амарч байхдаа А.*******г хэл амаар доромжилсон гэх шалтгааны улмаас маргалдан зодолдож, эрүүл мэндэд нь дух, зүүн бугалга, баруун, зүүн гуя, шилбэнд цус хуралт, баруун шуунд зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан үйл баримт буюу хэргийн нөхцөл байдал хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна. Үүнд:
Дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон хэргийн оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.
Шүүгдэгч нар нь боловсролтой, монгол хэл, бичиг мэддэг бөгөөд өөрийгөө өмгөөлөх хүсэлтийг шүүх хуралдаан дээр илэрхийлсэн тул шүүх хуралдааныг өмгөөлөгчгүйгээр явуулж, шүүгдэгч нарын өөрийгөө өмгөөлөх эрхийг хангасан болохыг тэмдэглэв.
1.3. Эрх зүйн дүгнэлт:
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлд заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг нь хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг бөгөөд гэмт этгээд хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдалд гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр халдаж, энэхүү үйлдлийн улмаас хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан байх субьектив болон обьектив шинжийг хангахыг шаарддаг.
Хууль зүйн хувьд шүүгдэгч Б.*******, А.******* нарын үйлдэл нь идэвхтэй, ухамсартай үйлдэл бөгөөд шүүгдэгч Б.*******, А.******* нар харилцан бие биеийнхээ эрх чөлөөнд халдаж, хөнгөн зэргийн гэмтэл учруулж, хор уршигт зориуд хүргэсэн байх тул тэдгээрийг гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр хүний эрүүл мэндэд хохирол учруулсанд тооцно.
Шүүгдэгч Б.*******гийн үйлдлийн улмаас хохирогч А.*******гийн биед, шүүгдэгч А.*******гийн үйлдлийн улмаас хохирогч Б.*******гийн биед тус тус эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах хөнгөн гэмтэл учирсан нь шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдсон байна.
Өөрөөр хэлбэл шүүгдэгч Б.*******, А.******* нар нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тухайн цаг хугацаанд үүссэн “агсам тавьсан, хэл амаар доромжилсон гэх” таарамжгүй харилцааны улмаас маргалдаж, А.******* нь Б.*******гийн хоолойг боож, зүүн чих рүү нь алгадаж, толгой руу нь цохисны улмаас биед нь зүүн хэнгэргийн цоорол, зүүн чихний дэлбэн, баруун шуу, гуя, шилбэнд цус хуралт, дээд уруулын дотор салстад шарх, хамрын нуруу, хүзүүнд зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан үйлдэл нь, шүүгдэгч Б.******* нь А.*******г өшиглөж, цохисны улмаас биед нь дух, зүүн бугалга, баруун, зүүн гуя, шилбэнд цус хуралт, баруун шуунд зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан үйлдэл нь тус тус Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн шинжийг хангаж байна.
Шүүгдэгч Б.******* нь “би А.*******гийн биед халдаж зодоогүй, А.******* нэлээд согтсон, өөрөө энд тэнд унаад яваад байсан” гэж маргасан бөгөөд шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогч А.******* “Б.******* намайг өшиглөж, цохисон” гэж мэдүүлсэн, мөн шинжээчийн дүгнэлтэд “А.*******гийн биед учирсан гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн олон удаагийн цохих, маажих үйлдлээр үүснэ” гэж дүгнэсэн байх учир хохирогч А.*******г газарт унасны улмаас өөртөө гэмтэл учруулсан гэж үзэх үндэслэлгүй байх тул шүүгдэгч Б.*******гийн тайлбарыг хүлээн авах боломжгүй болно.
Иймд улсын яллагчийн дүгнэлтийг хүлээн авч, шүүгдэгч Б.*******, А.******* нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.
1.4. Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар:
Гэмт хэргийн улмаас хохирогч Б.*******, А.******* нарын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан бөгөөд хохирогч А.******* нь мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад болон шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд баримтаар хохирол төлбөр нэхэмжлээгүй, харин хохирогч Б.******* нь шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд чихний хэнгэрэг нөхүүлэх мэс ажилбарын зардалд баримтаар 300,000 төгрөг нэхэмжилсэн болно.
Шүүх хохирогч Б.*******гийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хянаж үзээд баримтаар нэхэмжилсэн чихний хэнгэрэг нөхүүлэх мэс ажилбарын зардалтай холбоотой 300,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийг хангаж, Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч А.*******гаас 300,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.*******д олгохоор шийдвэрлэв. Харин шүүгдэгч Б.******* нь бусдад төлөх төлбөргүй болно.
Хоёр. Эрүүгийн хариуцлагын талаар:
Шүүх хуралдаанд улсын яллагч “шүүгдэгч Б.*******, А.******* нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан болно.
Шүүгдэгч Б.*******, А.******* нар нь урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудсаар Цагдаагийн ерөнхий газрын бүртгэлийн санд бүртгэгдээгүй буюу ял шийтгэлгүй байх ба шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.1-т заасан “тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн”-ийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, мөн хуулийн 6.6 дугаар зүйлд заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй.
Шүүх шүүгдэгч Б.*******, А.******* нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал (согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ маргаан үүсгэж, бусдын биед халдсан байдал), учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар (хохирогчийн биед хөнгөн хохирол учирсан), хувийн байдал (анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, оюутан) зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар тэдгээрт 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600,000 төгрөгөөр торгох ял тус тус оногдуулж, уг торгох ялыг 3 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэв.
Шүүгдэгч нар нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг анхааруулж, урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.
Шүүгдэгч Б.*******, А.******* нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан, битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1 дүгээр зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон
ТОГТООХ нь:
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Э.ЭНХЖАРГАЛ