МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Баянгол дүгийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Билгүүн даргалж,

шүүх хуралдааны тэмдэглэлийг Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Батцэцэг хөтлөн,

улсын яллагч Г.Ган-Эрдэнэ,

шүүгдэгч *******, ******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “Б” танхимд нээлттэй явуулсан шүүх хуралдаанаар:

тус дүгийн прокурорын газрын хяналтын прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт *******, ******* нарт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* дугаартай хэргийг 2*******4 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

 

1.******* Улсын иргэн, ******* оны ******* дугаар сарын *******-ны өдөр ******* аймагт төрсөн, 7 настай, эрэгтэй, бэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, “******* *******” -д ажилтай, ам бүл 3, эхнэр хүүхдийн хамт дүэг дугаар хороо, дугаар гудамжны тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэлгүй, овогт гийн /РД:ВЭ67**************19/,

2.******* Улсын иргэн, оны ******* дугаар сарын -ны өдөр аймагт төрсөн, настай, эрэгтэй, бэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, “ ” д барилгын ажилтай, ам бүл 1, Баянзх дүэг дугаар хороо, ийн дугаар гудамжны *******2 тоотод т оршин суудаг, урьд ял шийтгэлгүй, овогт Бадамсэнгийн /РД:ЙЮ97*******14/

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч ******* нь 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр Баянгол дүгийн 20 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байхдаа тухайн үед үүссэн таарамжгүй харилцааны улмаас иргэн *******тэй маргалдан улмаар биед нь халдаж, түүний эрүүл мэндэд духанд шарх, зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,

Яллагдагч ******* нь 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр Баянгол дүгийн 20 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байхдаа тухайн үед үүссэн таарамжгүй харилцааны улмаас иргэн той маргалдан улмаар биед нь халдаж, түүний эрүүл мэндэд баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зүүн нүдний алимны салстад цус харвалт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт, эрүүнд зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл бүхий хөнгөн гэмтэл учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хэргийн бодит байдлыг тогтоох зарчмыг удирдлага болгон Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус заасны дагуу яллах болон өмгөөлөх талын мэтгэлцээний үндсэн дээр, прокуророос шилжүүлсэн эрүүгийн хэрэг, шинжлэн судалсан нотлох баримтын хээнд шүүгдэгч ******* нь 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр Баянгол дүгийн 20 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байхдаа тухайн үед үүссэн таарамжгүй харилцааны улмаас иргэн *******тэй маргалдан улмаар биед нь халдаж, түүний эрүүл мэндэд духанд шарх, зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,

шүүгдэгч ******* нь 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр Баянгол дүгийн 20 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байхдаа тухайн үед үүссэн таарамжгүй харилцааны улмаас иргэн той маргалдан улмаар биед нь халдаж, түүний эрүүл мэндэд баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зүүн нүдний алимны салстад цус харвалт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт, эрүүнд зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн гэмтэл учруулсан үйл баримт буюу хэргийн нөхцөл байдлыг тогтоов.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч ******* мэдүүлэхдээ: “...Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна....” гэсэн,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч ******* мэдүүлэхдээ“....Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна....” гэсэн тайлбарыг тус, тус гаргав.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Хавтаст хэргээс Яллагдагч *******ын үйлдэлд:

Хохирогч *******гийн өгсөн 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн 14:00 цагийн үед хамт ажилладаг н.Сүхбат, н.Билгүүнтөгс нартай хамт Баянгол дүгийн 20 дугаар хорооны хойд талд байдаг цайны газарт хоол идэх гэж ирсэн. ... гараад иртэл манай машины ар талд цэнхэр өнгөтэй приус 41 маркийн тээврийн хэрэгсэл хаагаад зогсчихсон байсан. ... Тэгээд цэнхэр приусны жолооч ойролцоогоор 20 минутын дараа гарч ирж машинаа холдуулсан. ... нөгөө цэнхэр приустэй ах арчаагүй, тэвчээргүй, тэнэг хэдэн бацаанууд хүн амьтан дайрлаа гэх зэргээр юм яриад ... цэнхэр приусны жолоочийн хажууд сууж байсан настайвтар ах машинаасаа буухаар нь би машинаасаа буусан. Тэгтэл тэр настай ахын хүү над руу хандан чи пизда минь яачихаад байгаа юм бэ гэж орилохоор нь би тэр залуу руу очтол намайг заамдаад авахаар нь би бас зөрүүлж тэр залууг заамдаж авсан. Заамдалцаад зогсож байтал нөгөө настай ах миний толгойн баруун духны дээд хэсэг рүү нэг хатуу зүйлээр цохисон. ... Тэгэхэд миний дух хэсгээс цус ихээр гарч нүд рүү ороод байхаар нь би зайгаа аваад холдох гэтэл нөгөө настай ах тоосго барьчихсан миний өөдөөс явж байсан.” гэсэн мэдүүлэг. /хх-7-8 дугаар хуудас/

гэрч ын өгсөн "... 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн 14:00 цагийн үед хамт ажилладаг *******, н.Билгүүн бид 3 хоол идэхээр шарын төмөр *******ын ойролцоо байдаг цайны газарт ирсэн. ... Тэгэхээр нь би машиныг маань хаасан машины жолооч руу залгаад 20 минутын дараа гарч ирсэн. ... би машинаа хөдөлгөөд ******* руу ортол хойноос юм үзээгүй хачин шээснүүд гээд нэг настай ах хараагаад байсан. ... тэр настай ах бууж ирээд манай найз ******* адилхан машинаасаа буугаад тэр 2 хоорондоо хэрэлдэж байх үед өөр хүмүүс машинаа холдуул гээд байхаар нь би машинаа холдуулах гээд явсан. Машинаа холдуулчихаад иртэл *******гийн толгойноос нь цус гарчихсан нөгөө настай ах гартаа тоосго барьчихсан одоо чамайг ална гээд *******г хөөгөөд байсан. ... тэр настай ах цохисон байх ” гэсэн мэдүүлэг. /хх-21-22 дугаар хуудас/

гэрч ын өгсөн “... 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн 14:00 цагийн үед аав *******ын хамт шарын төмөр *******ын гарам гараад сэлбэгийн дэлгүт ирсэн. Дэлгү орохдоо бид 2 машин хаагаад тавьсан. ... хаагаад тавьчихсан байсан машины хүмүүс машинаа холдуулаач ээ гэхээр нь аав бид 2 машиндаа суугаад хойшоо ухраад холдуулж байтал хар өнгийн субару маркийн машины маань өөдөөс тулж ирээд байхаар нь ... аав машинаасаа буугаад субару машины хүнтэй юм ярьж байснаа эргээд машиндаа суусан. ... Тэгтэл тэр үл таних залуу намайг 2-3 удаа шууд цохиод авахаар нь би тэр залууг заамдаад автал манай аав гартаа барьж байсан төмрөөрөө тэр залуугийн толгой руу нь цохисон. ... Би тэр залуутай заамдалцсан. Тэрнээс биш гэмтэл учруулаагүй” гэсэн мэдүүлэг. /хх--26 дугаар хуудас/

Шүүхийн шинжилгээний ерөнхий газрын 2*******4 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн дугаартай шинжээчийн “*******гийн биед духанд шарх, зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. Дээрх гэмтэл нь тухайн хэрэг гарсан гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой. Эрүүл мэндийг т хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй” гэсэн дүгнэлт. /хх-3-36 дугаар хуудас/

Яллагдагч *******ын өгсөн манай хүү уг буржгар үстэй залуутай маргалдаж эхэлсэн. Тэгээд манай хүүг уг залуу зодсон. Би болиулах гэтэл болихгүй байсан тул маргаан болохоос өмнө гартаа барьж байсан жижиг хэмжээтэй төмрөөр уг буржгар үстэй залуугийн яг духанд нь нэг удаа цохисон. Уг үл таних залуу болихгүй манай хүүг дахиж зодоод байсан. ... би өөрийнхөө хийсэн гэм буруугийн тал дээр маргахгүй.” гэсэн мэдүүлэг. /хх-49-0 дугаар хуудас/

 

Яллагдагч *******гийн үйлдэлд:

хохирогч ын өгсөн “...2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн 14 цагийн үед аав *******ын хамт шарын төмөр *******ын гарам гараад байдаг том тэрэгний сэлбэгийн дэлгүт ирсэн. Тэгээд дэлгү ороод сэлбэгээ аваад гараад очтол хаагаад тавьчихсан машины хүмүүс машинаа холдуулаарай гэхээр нь аав бид 2 машиндаа суугаад хойшоо ухраад явж байтал хар өнгийн субару маркийн машинтай 3 хүн машины маань өөдөөс тулж ирээд байхаар нь би зай тавьж өгөөд ухарч гарсан ... Тэгэхэд аав машинаасаа буугаад субару машины эсрэг талд нь очоод тэнд сууж байсан хүнтэй юм ярьж байснаа эргээд машиндаа суусан. Тэгтэл нөгөө машинаас буржгар үстэй залуу бууж ирээд элдэв бусаар хэлж байгаад машиндаа суусан. ... Тэгтэл үл таних залуу намайг 2-3 удаа шууд цохиод авахаар нь би тэр залууг заамдаад автал манай аав гартаа барьж байсан төмрөөрөө тэр запуугийн толгой руу нь цохисон. ... тэр залуугийн цохиулсан газраас цус гараад байхаар нь би болих гэтэл тэр буржгар үстэй залуу миний баруун хацар шанаа хэсэг рүү олон удаа цохиж, мөн зүүн чихний ар хэсэгт маш олон удаа цохисон. Тэгэхэд нь би хариу огт цохиогүй. Тэгтэл тэр үл таних залуу намайг газарт унагаад чирээд чадахгүй байж битгий ингэж бай гэж хэлсэн” гэсэн мэдүүлэг. /хх-13-14 дүгээр хуудас/

гэрч *******ын өгсөн “... 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр хүү ын хамт шарын төмөр *******ын гармын ойролцоо байдаг сэлбэгийн дэлгүээс сэлбэг авахаар 1:00 цагийн үед очсон. Тэгээд сэлбэгийн дэлгүийн гадна нэг хар суудлын тэрэг зогсож байхаар нь машинаа тэр машиныг хааж тавиад сэлбэгийн дэлгү орсон. ...буцаад гараад машин дээрээ очтол хаагаад тавьсан байсан машины жолооч машин гарья гэж хэлсэн. Тэгэхэд нь манай хүү машинаа ухраагаад гарах гээд ******* руу дөнгөж ороод эргэх гэтэл нөгөө хаагаад тавьсан байсан хар өнгийн жижиг тэрэг миний урдуур хөндлөн дайраад ******* руу орохоор нь би цонхоороо та нар иймэрхүү юмнаас болж аваар, осол гаргадаг шүү болгоомжтой яваарай гэж хэлтэл нэг буржгар үстэй залуу юу гээд хуцацгаагаад байгаа юм бэ гэж хэлж машинаасаа бууж ирээд над руу томрох гэхэд нь манай хүү машинаасаа буугаад тэр залуутай хэрэлдтэл тэр буржгар үстэй залуу манай хүүг заамдаж аваад нүнийх нь 2 тал руу олон удаа цохисон. Тэр үед буржгар үстэй залуутай хамт явж байсан бас нэг залуу бид 2 салгах гэж оролдоод болихгүй байхаар нь гартаа барьж байсан жижиг хэмжээтэй төмрөөр буржгар үстэй залуугийн толгой руу цохисон. Тэгээд манай хүүхдийг зодоод байхаар нь цагдаад дуудлага өгсөн. ... манай хүүхдийн нү хэсэг нь битүү хавдчихсан байсан. Уг гэмтлийг тэр буржгар үстэй ... залуу учруулсан. Тэр 2 хүүхэд огт гар хээгүй” гэсэн мэдүүлэг. /хх-17-18 дугаар хуудас/

Шүүхийн шинжилгээний ерөнхий газрын 2*******4 оны 07 дугаар сарын 17-ны өдрийн 9207 дугаартай шинжээчийн “ын биед баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зүүн нүдний алимны салстад цус харвалт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт, эрүүнд зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр, хоногийн өмнө үүссэн байх боломжтой, шинэ гэмтэл байна. Эрүүл мэндийг т хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй" гэсэн дүгнэлт. /хх-30-31 дүгээр хуудас/ болон хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Гэм буруугийн талаар:

Улсын яллагчаас шүүгдэгч *******, ******* нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт гэм буруутайд тооцуулахаар, шүүгдэгч нар гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч шүүхийн хэлэлцүүлэгт оролцсон болно.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүх шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудын шинжлэн судалсан нотлох баримт болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтын хээнд шүүгдэгч *******, ******* нарын гэм буруугийн талаар дараах дүгнэлтийг гаргав.

Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалын 3 дугаар зүйлд “хүн б амьд явах, эрх чөлөөтэй байх, халдашгүй дархан байх эрхтэй” гэж, ******* Улсын Үндсэн хуулийн Арван хоёрдугаар зүйлийн 13 дахь хэсэгт “Хүн халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхтэй” гэж тус тус зааж, хүний халдашгүй байх, амьд явах эрхийг баталгаажуулсан байдаг.

Эрүүгийн хуульд зааснаар нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцохоор, мөн хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, хор уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцно гэж заасан ба Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулахыг гэмт хэрэгт тооцохоор хуульчилжээ.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлд заасан гэмт хэргийн шинж нь хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг, гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр халдсаны улмаас хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан байхыг шаардах бөгөөд хүний эрүүл мэндэд халдсан идэвхтэй үйлдэл, хохирогчийн эрүүл мэндэд учирсан хөнгөн хохирол хоёр шалтгаант холбоотой байдаг. Энэ гэмт хэрэг нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирснаар төгсдөг материаллаг бэлдэхүүнтэй гэмт хэрэг юм.

1.Шүүгдэгч *******ын хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар. Үүнд:

Шүүгдэгч ******* нь 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр Баянгол дүгийн 20 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байхдаа тухайн үед үүссэн таарамжгүй харилцааны улмаас иргэн *******тэй маргалдан улмаар биед нь халдаж, түүний эрүүл мэндэд духанд шарх, зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь шүүх хуралдаанаар шинжлэн судалсан болон хавтаст хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтаар хангалттай нотлогдон тогтоогдоно. Үүнд:

Хохирогч *******гийн мөрдөн шалгах ажиллаанд өгсөн: “... би тэр залуу руу очтол намайг заамдаад авахаар нь би бас зөрүүлж тэр залууг заамдаж авсан. Заамдалцаад зогсож байтал нөгөө настай ах миний толгойн баруун духны дээд хэсэг рүү нэг хатуу зүйлээр цохисон. ... Тэгэхэд миний дух хэсгээс цус ихээр гарч нүд рүү ороод байхаар нь би зайгаа аваад холдох гэтэл нөгөө настай ах тоосго барьчихсан миний өөдөөс явж байсан.” гэх мэдүүлэг. /хх-7-8 дугаар хуудас/,

гэрч ын өгсөн "... тэр настай ах бууж ирээд манай найз ******* адилхан машинаасаа буугаад тэр 2 хоорондоо хэрэлдэж байх үед өөр хүмүүс машинаа холдуул гээд байхаар нь би машинаа холдуулах гээд явсан. Машинаа холдуулчхаад иртэл *******гийн толгойноос нь цус гарчихсан нөгөө настай ах гартаа тоосго барьчихсан одоо чамайг ална гээд *******г хөөгөөд байсан. ...” гэх мэдүүлэг. /хх-21-22 дугаар хуудас/,

гэрч ын өгсөн “... би тэр залууг заамдаад автал манай аав гартаа барьж байсан төмрөөрөө тэр залуугийн толгой руу нь цохисон. ...” гэх мэдүүлэг. /хх--26 дугаар хуудас/,

Шүүхийн шинжилгээний ерөнхий газрын 2*******4 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн дугаартай шинжээчийн “*******гийн биед духанд шарх, зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. Дээрх гэмтэл нь тухайн хэрэг гарсан гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой. Эрүүл мэндийг т хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй” гэсэн дүгнэлт. /хх-3-36 дугаар хуудас/ зэрэг нотлох баримтаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч ******* нь хохирогч *******гийн эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг, гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр буюу өөрийн үйлдлийн нийгмийн аюулын шинж чанарыг ухамсарлаж, түүнийг хүсэж үйлдсэний улмаас шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журамд заасан хөнгөн гэмтэл учруулсан нийгэмд аюултай, гэм буруутай үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг байх бөгөөд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн шинжийг агуулж байна.

 Өөрөөр хэлбэл шүүгдэгч ******* нь хохирогч *******гийн толгойн тус газарт шууд санаа зорилготойгоор төмрөөр цохисон идэвхтэй үйлдэл, хохирогч *******гийн эрүүл мэндэд духанд шарх, зулгаралт бүхий хөнгөн гэмтэл учирсан хоёр шууд шалтгаант холбоотой байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлд заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн бэлдэхүүний шинжийг хангасан байна гэж шүүх дүгнэв.

Шүүхээс шүүгдэгч *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

2.Шүүгдэгч *******гийн хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар:

Шүүгдэгч ******* нь 2*******4 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр Баянгол дүгийн 20 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байхдаа тухайн үед үүссэн таарамжгүй харилцааны улмаас иргэн той маргалдан улмаар биед нь халдаж, түүний эрүүл мэндэд баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зүүн нүдний алимны салстад цус харвалт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт, эрүүнд зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь шүүх хуралдаанаар шинжлэн судалсан болон хавтаст хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна. Үүнд:

Хохирогч ын өгсөн: “... Тэгтэл үл таних залуу намайг 2-3 удаа шууд цохиод авахаар нь би тэр залууг заамдаад автал ... тэр буржгар үстэй залуу миний баруун хацар шанаа хэсэг рүү олон удаа цохиж, мөн зүүн чихний ар хэсэгт маш олон удаа цохисон. ... Тэгтэл тэр үл таних залуу намайг газарт унагаад чирээд чадахгүй байж битгий ингэж бай гэж хэлсэн” гэсэн мэдүүлэг. /хх-13-14 дүгээр хуудас/

гэрч *******ын өгсөн: “... тэр буржгар үстэй залуу манай хүүг заамдаж аваад нүнийх нь 2 тал руу олон удаа цохисон. ... Тэгээд манай хүүхдийг зодоод байхаар нь цагдаад дуудлага өгсөн. ... манай хүүхдийн нү хэсэг нь битүү хавдчихсан байсан. Уг гэмтлийг тэр буржгар үстэй ... залуу учруулсан. ...” гэх мэдүүлэг. /хх-17-18 дугаар хуудас/

Шүүхийн шинжилгээний ерөнхий газрын 2*******4 оны 07 дугаар сарын 17-ны өдрийн 9207 дугаартай шинжээчийн “ын биед баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зүүн нүдний алимны салстад цусхарвалт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт, эрүүнд зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр, хоногийн өмнө үүссэн байх боломжтой, шинэ гэмтэл байна. Эрүүл мэндийг т хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй" гэсэн дүгнэлт. /хх-30-31 дүгээр хуудас/ болон хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч ******* нь хохирогч ын эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг, гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр буюу өөрийн үйлдлийн нийгмийн аюулын шинж чанарыг ухамсарлаж, түүнийг хүсэж үйлдсэний улмаас шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журамд заасан хөнгөн хохирол учруулсан нийгэмд аюултай, гэм буруутай үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг байх бөгөөд тус гэмт хэргийн шинжийг бэн агуулж байна.

Өөрөөр хэлбэл шүүгдэгч ******* хохирогч ын нүэн тус газарт 2-3 удаа цохиж, баруун хацар шанаа хэсэг, зүүн чихний ар хэсэгт олон удаа цохисон идэвхтэй үйлдэл болон хохирогч ын эрүүл мэндэд баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зүүн нүдний алимны салстад цусхарвалт, хүзүүнд цус хуралт, зулгаралт, эрүүнд зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн гэмтэл учирсан хоёр шалтгаант холбоотой байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлд заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн шинжийг бэн хангасан байна гэж дүгнэв.

Шүүхээс шүүгдэгч *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

Хавтаст хэрэгт цугларсан болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдол бүхий, хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, үнэн зөв байх бөгөөд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан хэргийн талаар нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчих, хязгаарлах хэлбэрээр Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлага, журам зөрчсөн байдал тогтоогдоогүй тул шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хээнд шүүгдэгч нарын гэм буруутай эсэхэд дүгнэлт хийж, хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай, хэлцээтэй гэж дүгнэлээ.

Хавтаст хэрэгт цуглуулж бэхжүүлсэн нотлох баримт, шүүх хуралдаанаар шинжлэн судалсан нотлох баримтуудаар шүүгдэгч *******ийн хохирогч *******гийн биед халдаж, түүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан нийгэмд аюултай, гэм буруутай үйлдэл болон шүүгдэгч *******гийн хохирогч ын биед халдаж түүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан нийгэмд аюултай, гэм буруутай үйлдэл тус б Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг агуулж байна.   

Хэргийн үйл баримтыг тогтооход үндэслэл болсон нотлох баримтуудыг цуглуулах, бэхжүүлэх, үнэлэх шатанд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн зөрчил тогтоогдсонгүй.

Нийслэлийн Баянгол дүгийн прокурорын газраас шүүгдэгч *******, шүүгдэгч ******* нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хуулийн зүйл, хэсэг тохирсон байна.

Иймд шүүгдэгч *******, шүүгдэгч ******* нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцов.

Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын хувьд:

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “...Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас...шууд учирсан дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд тооцно.” гэж,

Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэгт “Бусдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд, эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үэгтэй” гэж,

Мөн хуулийн 0 дугаар зүйлийн 0.1 дэх хэсэгт 0.1 дэх хэсэгт “Бусдын эрүүл мэндэд гэм хор учруулсан этгээд нь хохирогчийн хөдөлмөрийн чадвараа алдсанаас дутуу авсан цалин хөлс, түүнтэй адилтгах орлого, ийнхүү эрүүл мэндэд гэм хор учруулсантай холбогдон гарсан асарч сувилах, нэмэгдэл хоол өгөх, хиймэл эрхтэн хийлгэх, сувиллын газар сувилуулах зэрэг зайлшгүй бүх зардлыг хохирогчид төлөх үэгтэй” гэж, 0.2 дахь хэсэгт “Гэм хор учруулах үед хохирогч цалин хөлс, орлогогүй байсан бол тэрээр хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс багагүй хэмжээний нөхөн төлбөр шаардах эрхтэй” гэж тус тус заасны дагуу шүүгдэгч *******, шүүгдэгч ******* нар нь бусдад учруулсан гэм хорыг арилгах үэгтэй.

Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогч , хохирогч ******* нарын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан бөгөөд холбогдох баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй, хохирол, төлбөртэй холбоотой гомдол, саналгүй гэх тул энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй гэж дүгнэв.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Гэмт хэрэг үйлдсэн, гэм буруутай нь тогтоогдсон шүүгдэгч нарт мөрдөн шалгах ажиллагааны үед цугларсан баримтыг тал бээс нь бэн дүэн бодитойгоор шинжлэн судалсны эцэст Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .1 дүгээр зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагын зорилгыг хангахуйц, мөн хуулиар тогтоосон төрөл, хэмжээний дотор ялыг оногдуулах нь шүүхийн бэн эрх юм.

Шүүгдэгч *******, ******* нар нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хсэн ба хэрэг хариуцах чадвартай байх тул түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

Улсын яллагч шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: “... Шүүгдэгч нарт Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6. дугаар зүйл, 6.6 дугаар зүйлд заасан нөхцөл байдал тогтоогдоогүй. Шүүгдэгч, хохирогч ******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 920 нэгжтэй тэнцэх буюу 920.000 төгрөгөөр торгох ялыг 90 хоногийн хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэх саналтай байна. Шүүгдэгч *******од Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 900 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 900.000 төгрөгөөр торгох ялыг 90 хоногийн хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэх саналыг шүүхэд гаргаж байна. Эд мөрийн баримтаар хураагдсан Хово машины эд ангийг од хүлээлгэн өгөх саналтай байна. Шүүгдэгч нар нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй...” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан ба шүүгдэгч нар гэм буруугийн талаар маргаагүй, эрүүгийн хариуцлагын талаар санал гаргаагүй болно.

 

Шүүх Эрүүгийн хуулийн гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэх зорилгын хээнд, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 1.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна” гэж заасан шударга ёсны зарчмыг удирдлага болголоо.

Шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6. дугаар зүйлд заасан хөнгөрүүлэх, 6.6 дугаар зүйлд заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болохыг дурдав.

Шүүхээс ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бээс нь харгалзан үзнэ” гэж заасныг журамлан шүүгдэгч шүүгдэгч Б.од Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 900 нэгж буюу 900.000 (есөн зуун мянга) төгрөг, шүүгдэгч *******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 920 нэгж буюу 920.000 (есөн зуун хорин мянга) төгрөгөөр тус тус торгох ял оногдуулах нь зүйтэй гэж үзэв.

 Шүүгдэгч *******, ******* нарын цалин хөлс, бусад орлого олох боломжийг харгалзан торгох ялыг хуульд заасан 3 (гурав) сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож, торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг түүнд анхааруулж, шүүгдэгч нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр гэлжлүүлж шийдвэрлэв.

Бусад асуудлын талаар:

 

Шүүгдэгч нарт холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, энэ хэрэгт баривчлагдсан, цагдан хоригдсон хоноггүй, гаргуулбал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, бусдад төлөх төлбөргүй.

Эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн 1 ширхэг ховор машины эд ангийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хохирогч од буцаан олгож шийдвэрлэв.

******* Улсын шүүхийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.4.1 дэх заалт, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1 дүгээр зүйлийн 1, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2,3, 4 дэх хэсэг, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлийн 1,2,3,4 дэх хэсэг, 36.13 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1.Шүүгдэгч овогт гийн ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд,

шүүгдэгч овогт Бадамсэнгийн г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

2.Шүүгдэгч *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч 900 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг буюу 900.000 (есөн зуун мянга) төгрөгөөр торгох,

шүүгдэгч *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Мөнхбатыг 920 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 920.000 (есөн зуун хорин мянга) төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгэсүгэй. 

.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар *******, ******* нар нь шүүхээс оногдуулсан торгох ялыг 3 (гурав) сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.

6.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар *******, ******* нар нь шүүхээс оногдуулсан торгох ялыг тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгж (1.000)-тэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногийн хорих ялаар солихыг сануулсугай.

            7.Шүүгдэгч *******, ******* нарын иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, гаргуулбал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

            8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1.8 дахь хэсэгт зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн 1 ширхэг хово машины эд ангийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хохирогч од буцаан олгосугай.

 

            9.Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

10.Шийтгэх тогтоолыг гардаж авсан, эсхүл хгүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор оролцогч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг тайлбарласугай.

11.Давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч *******, ******* нарт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хэвээр гэлжлүүлсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ,

                                     ШҮҮГЧ                                             Б.БИЛГҮҮН