МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС:

 

            ******* аймгийн ******* сум дахь сум дундын шүүхийн ерөнхий шүүгч Б.Хэрлэн даргалж тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд

Нарийн бичгийн дарга С.Төртулах

Улсын яллагч Д.Шинэбал

Шүүгдэгч Т.*******, Б.******* нарыг оролцуулан нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар ******* аймаг ******* сум дахь сум дундын прокурорын газрын хяналтын прокурор Д.шинэбалаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх саналтай ирүүлсэн Т.*******, Б.******* нарт холбогдох ******* дугаартай эрүүгийн хэргийг 04 оны 11 дүгээр сарын -ний өдөр хүлээн авч 04 оны 11 дүгээр сарын 06-ний өдөр хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, ******* аймаг ******* суманд ******* оны ******* дүгээр сарын *******-ны өдөр төрсөн, 0 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, ам бүл , хамтран амьдрагчийн хамт амьдрах, ******* аймаг ******* сумын дугаар баг, гэх газар оршин суух, энэ хэрэгт холбогдох үедээ эрхэлсэн ажилгүй байсан, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, удаа эрүүгийн иуцлага хүлээж байсан

- оны дүгээр сарын 08-ны өдөр  ******* аймаг дахь сум дундын дугаар шүүхийн № 0 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181. дахь хэсэгт зааснаар 0 жил ******* сар хоногийн хугацаагаар хорих ялаар

- ******* аймгийн ******* сум дахь сум дундын шүүхийн оны ******* дүгээр сарын -ны өдрийн № 67 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн дахь хэсгийн .1, 17.1 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар жил 06 сарын хугацаагаар хорих ялаар

- ******* аймгийн ******* сум дахь сум дундын шүүхийн 0 оны ******* дүгээр сарын 1-ний өдрийн № дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 0 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар тус тус шийтгүүлсэн, бие эрүүл, ухаан санаа бүрэн, хэрэг иуцах чадвартай, овогт *******. /РД:МЗ4**************11/

Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, аймаг суманд оны дүгээр сарын -ны өдөр төрсөн, настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, хүнд машин механизмын засварчин мэргэжилтэй, ам бүл 4, хамтран амьдрагч, хүүхдийн хамт амьдрах, ******* аймаг ******* сумын Баян дугаар баг, дугаар хэсэг, - тоотод оршин суух,  энэ хэрэгт холбогдох үедээ эрхэлсэн ажилгүй байсан, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, эрүүгийн иуцлага хүлээж байгаагүй, бие эрүүл, ухаан санаа бүрэн, хэрэг иуцах чадвартай, овогт *******, /РД:СЧ118/

 

           Шүүгдэгч Т.******* нь 04 оны 08 дугаар сарын *******-ны өдөр архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 18 цагийн орчимд ******* аймаг ******* сумын Хараа 1 дүгээр баг, - тоот хашаанд иргэн Б.*******тэй хувийн таарамжгүй ьцааны улмаас маргалдан түүний нүүрэн тус газарт гараараа цохиж толгой руу нь өшиглөж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан, шүүгдэгч Б.******* нь 04 оны 08 дугаар сарын *******-ны өдөр 18 цагийн орчимд  ******* аймаг ******* сумын Хараа 1 дүгээр баг, - тоот хашаанд иргэн Т.*******тай хувийн таарамжгүй ьцааны улмаас маргалдан түүнтэй илцан зодолдож эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

           

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Т.*******ы өгсөн …. ... 04 оны 08 дугаар сарын *******-ны өдрийн 18 цагийн орчимд *******гийн гэрт очсон юм. *******гийн хашаанд манай гэн мотоцикл байсан. хаачсан юм гэсэн чинь гараад явсан гэж хэлсэн. миний хуучин эхнэр элдэв юм ярьсан байсан. Тэгэхээр нь би мотоциклыг нь шүргээд унагаасан чинь ******* та боль гээд бид хоёр маргалдаад бие биенийгээ цохилцоод салсан гэх мэдүүлэг

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Б.*******гийн өгсөн ...... 04 оны 08 дугаар сарын *******-ны өдөр 18 цагийн үед гэртээ байж байсан чинь үеэл ах ******* манай гэрт ирээд гэн тэй ярих юм байна гээд мотоциклыг нь унагаахаар нь би *******тай маргалдаж хоорондоо зодолдож цохилцоод салсан гэх мэдүүлэг

Хохирогч Т.*******ы шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн .... Надад одоо нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Гомдолгүй гэх мэдүүлэг

Хохирогч Б.*******гийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн ..... Нэхэмжлэх зүйлгүй, Гомдол санал байхгүй гэх мэдүүлэг болон талуудын шинжлэн судалсан нотлох баримт болох

Гэрч Г. мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн .... Тэгээд ******* манай гэрт орж ирээд хаана байна гээд гэрээр хайгаад мотоцикл нь хашаанд байсан учир гараараа банк руу нь - удаа цохиод унагаасан. Тэгэхэд миний нөхөр ******* ахаа боль юмыг нь эвдчихнэ гээд мотоциклыг нь босгосон. ******* мотоциклыг - удаа босгоход ******* нь очиж цохиж унагаагаад байсан. Бас мотоциклыг бонго машин дээрээ аччих би авч явна шатаана гэж хэлээд байсан. Тэгээд миний нөхөр ******* *******ыг та боль гэж хэлэхэд ******* чи яагаад ийг өмөөрөөд байна гээд толгой руу нь мөргөсөн. Бас баруун гараараа миний нөхрийн баруун талын нүд рүү нь цохиод унагаасан. Тэгээд миний нөхрийг газар унасан байхад ******* хөлөөрөө толгой руу нь өшиглөөд байсан. гэдэг ах нь Б.*******гийн гараас бариад салгаж байгаа нэртэй цохиулаад байсан. Тэгээд манай хашаан дотор 0-0 минут орчим миний нөхөр *******г зодсон. ******* нь манай хаяанд байсан мод аваад миний нөхөр *******гийн толгой руу нь - удаа цохиод унагаасан. Тэгээд ******* гэрээс заазуур аваад гарч ирээд манай нөхрийг ална гээд байсан.... Тэгээд нь энхчулууныг эхнэр , нартай цуг машинд суулгаад зугатаалгасан Тэгээд цагдаа дуудаад эмнэлэг дуудсан гэх мэдүүлэг /Хх-н 1-0 дугаар хуудас/

 Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээ 04 оны 08 дугаар сарын -ний өдрийн № 14 ...... Дүгнэлт:

1.Т.*******ы биед зүүн гарын бугалга, зүүн гарын чигчий хуруунд цус хуралт, зүүн чихний гадна дэлбэнд зулгаралт, зүүн гарын чигчий хуруунд зөөлөн эдийн гэмтэл тогтоогдсон.

. Дээрх гэмтэл нь мохоо хүчин зүйлийн тус бүр нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой. Хэрэг учрал болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой.

. Эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын .1.1-д зааснаар хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо.

4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй гэх /Хх-н 4- дугаар хуудас/

Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээ 04 оны 0 дүгээр сарын 0-ны өдрийн № 1 ...... Дүгнэлт:

1.Б.*******гийн биед зүүн чамархай, баруун суганы гадна хэсэг, зүүн нүдний доод зовхины хэсэгт зулгаралт, зүүн нүдний дээд хэсэг, зүүн нүдэнд зөөлөн эдийн гэмтэл тогтоогдсон.

. Дээрх гэмтэл нь мохоо хүчин зүйлийн тус бүр нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой. Хэрэг учрал болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой.

. Эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын .1.1-д зааснаар хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо.

4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй.

. Нүдний хагалгаанд удаа орж байсан гэх өгүүлэмжтэй нүдээ нарийн мэргэжлийн эмчид үзүүлэхээр яваад ирээгүй тул дүгнэлтийг гаргав гэх /Хх-н 4- дугаар хуудас/

Б.******* нь урьд нь эрүүгийн иуцлага хүлээж байсан талаар ******* аймгийн ******* сум дахь сум дундын Цагдаагийн хэлтсийн Мэдээллийн санд бүртгэгдээгүй гэсэн эрүүгийн иуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /Хх-н 71 дүгээр хуудас/

Шүүгдэгч Б.*******гийн иргэний үнэмлэхний лавлагаа /Хх-н 74 дүгээр хуудас/

Шүүгдэгч Б.*******гийн оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа /Хх-н 76 дугаар хуудас/

Шүүгдэгч Т.*******ы иргэний үнэмлэхний лавлагаа /Хх-н 8 дугаар хуудас/

Шүүгдэгч Т.*******ы оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа /Хх-н 1 дүгээр хуудас/

Яллагдагч  Т.*******, Б.******* нар нь ******* аймаг ******* сум дахь сум дундын прокурорын газарт гаргасан гэм буруугийн талаар маргаангүй тул надад холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж өгнө үү гэсэн хүсэлт /Хх-н 10, 1******* дүгээр хуудас/ зэрэг болно.

 

Шүүгдэгч Т.******* нь 04 оны 08 дугаар сарын *******-ны өдөр архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 18 цагийн орчимд ******* аймаг ******* сумын Хараа 1 дүгээр баг, - тоот хашаанд иргэн Б.*******тэй хувийн таарамжгүй ьцааны улмаас маргалдан түүний нүүрэн тус газарт гараараа цохиж толгой руу нь өшиглөж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан, шүүгдэгч Б.******* нь 04 оны 08 дугаар сарын *******-ны өдөр 18 цагийн орчимд  ******* аймаг ******* сумын Хараа 1 дүгээр баг, - тоот хашаанд иргэн Т.*******тай хувийн таарамжгүй ьцааны улмаас маргалдан түүнтэй илцан зодолдож эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь шүүгдэгч нарын үйлдсэн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлсэн мэдүүлгээс гадна хохирогч Т.*******, Б.******* нарын мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 07-08, 1-1 дугаар хуудас/, Шүүхийн шинжилгээний ерөнхий газрын шинжээчийн 04 оны 08 дугаар сарын -ны өдрийн № 14 дугаартай дүгнэлт /хавтаст хэргийн 4- дугаар хуудас/, Шүүхийн шинжилгээний ерөнхий газрын шинжээчийн 04 оны 0 дүгээр сарын 0-ны өдрийн № 1 дугаартай дүгнэлт /хавтаст хэргийн 4- дугаар хуудас/, гэрч Г. мэдүүлэг /Хх-н 1-0 дугаар хуудас/ зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцож, хуульд заасан ялыг оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж дүгнэлээ.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас прокурорын яллах дүгнэлтэд тусгагдсан нотлох баримтыг хүлээн зөвшөөрч шинжлэн судалснаар тооцуулсан дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн байх бөгөөд  мөн шинжээчийн дүгнэлт нь эргэлзээгүй, үндэслэл бүхий байх тул энэ хэрэгт хамааралтай ач холбогдолтой, хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хангалттай байна.

 Шүүгдэгч Т.*******ы хохирогч Б.*******гийн нүүрэн тус газарт болон толгойн тус газарт хөлөөрөө өшиглөж зодсон үйлдэл нь хоорондын таарамжгүй ьцааны улмаас болсон байх ба хохирогчийн эрүүл мэндэд зүүн чамархай, баруун суганы гадна хэсэг, зүүн нүдний доод зовхины хэсэгт зулгаралт, зүүн нүдний дээд хэсэг, зүүн нүдэнд зөөлөн эдийн гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол, шүүгдэгч Б. хохирогч Т.*******ы толгойн тус газарт цохисон үйлдэл нь хоорондын таарамжгүй ьцааны улмаас болсон байх ба хохирогчийн эрүүл мэндэд зүүн гарын бугалга, зүүн гарын чигчий хуруунд цус хуралт, зүүн чихний гадна дэлбэнд зулгаралт, зүүн гарын чигчий хуруунд зөөлөн эдийн гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол учирсан нь шинжээчийн дүгнэлтээр тус тус тогтоогдсон нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангаж байх тул прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлсэн хуулийн зүйлчлэл тохирсон байна гэж үзэв.

Шүүгдэгч Т.*******, Б.******* нар нь өөрт холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлтийг сайн дураар гаргаснаа илэрхийлж байх ба түүнд мөрдөгч, прокурор, бусад этгээдийн зүгээс хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр эрүү шүүлт тулгах, хүч хэрэглэх, айлган сүрдүүлэх, хүнлэг бус хэрцгий ьцах, нэр төрийг гутаан доромжлох, хуурч мэхлэх зэрэг хууль бус арга хэрэглэж хэрэг хүлээлгэсэн нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг тэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар тэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ” гэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .6 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс доош хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон, эсхүл хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэргийг хөнгөн гэмт хэрэг гэнэ” гэж тус тус заажээ.

Шүүгдэгч Т.*******, Б.******* нарын үйлдсэн гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .6 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаарах бөгөөд шүүгдэгч нь прокурорын санал болгож, шүүгдэгчийн хүлээн зөвшөөрсөн эрүүгийн иуцлагын талаар прокурортой торгох ялын хэмжээг  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан 40 нэгжтэй тэнцэх хэмжээ буюу 40000 төгрөгөөр торгох ялыг оногдуулах, торгох ялыг сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэх тохиролцсон нь Эрүүгийн хуульд нийцсэн бөгөөд шүүгдэгч тухайн эрүүгийн иуцлагын хууль зүйн үр дагаврыг ухамсарлан ойлгосон байх тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар прокурорын саналыг баталж шүүгдэгч нарт эрүүгийн иуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгч Т.*******, Б.******* нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 40 нэгжтэй тэнцэх хэмжээ буюу 40000 төгрөгөөр торгох ялыг тус тус оногдуулах, торгох ялыг сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэх нь зүйтэй гэж үзэв.

Хохирогч Т.*******, Б.******* нар нь нэхэмжлэх зүйлгүй, гомдолгүй гэснийг  дурьдах нь зүйтэй байна.

Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, Т.*******, Б.******* нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй  болохыг тус тус дурьдаад

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн дахь хэсэг, 6., 6., 6.6, 6.7, 6.8, 6.10  дугаар зүйлүүдэд тус тус заасныг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

            1.Шүүгдэгч овогт *******, овогт ******* нары Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус  тооцсугай.

            . Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан Т.*******, Б.******* нарыг 40 нэгжтэй тэнцэх хэмжээ буюу 40000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгэсүгэй.

            . Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар Т.*******, Б.******* нар нь 40000 төгрөгийн торгох ялыг сарын хугацаанд хувааж хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.

            4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар Т.*******, Б.******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож  хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

            . Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, Т.*******, Б.******* нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй  болохыг дурьдсугай.

            6. Шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол Т.*******, Б.******* нарт өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

            Шийтгэх тогтоолыг гардаж авсан, эсхүл гүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор зөвхөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн үндэслэлээр оролцогч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                        Б.ХЭРЛЭН.