МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Баянхонгор аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Н.Баасанбат даргалж,

Улсын яллагч *******

Нарийн бичгийн дарга Т.Гангэрэл

Шүүгдэгч *******,

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч ******* нарыг оролцуулан Баянхонгор аймгийн Прокурорын газраас эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******45 дугаар зүйлийн *******45. дахь хэсэгт зааснаар *******д холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* тоот эрүүгийн хэргийг 0*******5 оны 0 дугаар сарын 5-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, *******99 оны 05 сарын *******5-ны өдөр төрсөн, 4 настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 4,

Үйлдсэн хэргийн талаар:

******* нь шунахайн сэдэлтээр, ашиг олох зорилгоор тээврийн хэрэгсэл ашиглан 0*******5 оны ************** сарын 7-ны өдрөөс 0*******5 оны ************** сарын 8-нд шилжих шөнө Баянхонгор аймгийн ******* сумын ******* дүгээр багийн нутаг “******* *******” гэх газраас иргэн *******ын эзэмшлийн ******* тооны монгол үхрийг хулгайлан бусдад 700.000 төгрөгийн бага бус хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /Яллах дүгнэлтэд бичигдснээр/

ТОДОРХОЙЛОХнь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон өмгөөлөх талаас шинжлэн судлуулахаар санал болгосон болон тухайн хэрэгт хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан нотлох баримтуудыг шинжпэн судлаад дүгнэхэд;

Шүүгдэгч ******* нь шунахайн сэдэлтээр, ашиг олох зорилгоор тээврийн хэрэгсэл ашиглан 0*******5 оны ************** сарын 7-ны өдрөөс 0*******5 оны ************** сарын 8-нд шилжих шөнө Баянхонгор аймгийн ******* сумын ******* дүгээр багийн нутаг “******* *******” гэх газраас иргэн *******ын эзэмшлийн ******* тооны монгол үхрийг хулгайлан. бусдад 700.000 төгрөгийн бага бус хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь хэрэгт авагдсан ...

Хохирогч *******ын мөрдөн байцаалтанд өгсөн: Би 0*******5 оны ************** сарын 6-7-нд шилжих шөнө Баянхонгор аймгийн ******* сумын ******* дүгээр багийн нутаг “ *******” гэх газраас 65 тооны монголын үхэр дотроос ******* тооны хүрэн *******той цагаан цоохор зүсмийн 5 настай эр үхрийг айлын хаваржааны хашаан дотор нядлаад арьс, гэдэс дотор, ******* шийрийг хаясан байхаар нь цагдаад дуудлага өгсөн. Тухайн үед хэргийн газарт хүний хөлийн мөр, мөн жижиг тээврийн хэрэгслийн мөр гарсан байсан... Уг мөр нь 3*******-94 дугаартай тээврийн хэрэгслийн мөртэй адилхан байхаар нь цагдаад хэлж шалгуулахад миний нэг тооны үхрийг хулгайлсан байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 33 дугаар хуудас/,

 Иргэний нэхэмжпэгч ын мөрдөн байцаалтанд өгсөн:

“...0*******5 оны ************** сарын 7-ны өдөр *******7 цагийн үед намайг гэртээ байж байхад ******* манайд ирээд машинаа өгөөч, гадуур айлд очичхоод йрье гэхээр нь өөрийн эзэмшлийн саарал өнгийн Зрпп*******ег маркийн 3*******-94 улсын дугаартай машинаа өгөөд явуулсан. Тэгээд шөнө нь ******* миний мащиныг хашаанд авчирч тавьсан. Гэрийн гадаа байсан онгорхой амбаарт нэг үхрийн мах Оруулсан байсан... Саарал өнгийн 5рпп*******ег маркийн 3*******-94 дугаартай тээврийн хэрэгсэл нь миний эзэмшлийн тээврийн хэрэгсэл байгаа юм...гэх мэдүүлэг /ХХ-ийн 35-36-р хуудас/

Гэрч ийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

“0*******5 оны ************** сарын 8-ны орой 0 цагийн үед манай дүү ******* манай эхнэр лүү залгаад үхрийн өрөөл мах байна, авах уу? гэхээр нь *******50.000 төгрөгөөр авахаар болоод уг махыг гэртээ буулгачих гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 37-р хуудас/

Гэрч ийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “0*******5 оны ************** сарын 9-ний өдөрийн ************** цагийн үед Дэлгэрэх зах дээр мах аваад байж байтал ******* гэх залуу нэг өндөр шар залуугийн хамт цэнхэр портер машинтай ирээд надаас үхрийн мах авах уу гэхээр нь би авна гэсэн. Махыг хархад монголын үхрийн тал, өрөөл мах байхаар нь 300.000 төгрөгөөр худалдаж авсан” гэх мэдүүлэг/хх-ийн 4*******-р хуудас/,

Шүүгдэгч *******гийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: 0*******5 оны ************** сарын 7-ны өдөр өөрийн найз ын 3*******-94 улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг хөдөө айлд оччихоод ирье гээд гуйж унаад ы харалдаа урд ******* сумын нутгаар төв замаар явж байхад үхэр харагдаад очсон. Машинаас бугуйл авч байгаад алаг цоохор зүсмийн үхэр барьж аваад хороонд оруулж байгаад нядалаад махыг нь аваад бусдыг нь тэнд нь хаяад явсан. сум ороод ын амбаарт махаа оруулж тавиад машиныг нь өгчихөөд аавынд очиж унтсан. Маргааш нь тай хамт аймагт ирсэн. Махаа түүний портер машинд ачиж ирсэн. Тэр махны өрөөлийг ахдаа *******50.000 төгрөгөөр, үлдсэн өрөөлийг 300.000 төгрөгөөр зах дээр зарж борлуулсан гэх мэдүүлэг /хх-ийн 64-65, 67 хуудас/

-хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зураг /хх-ийн 6-9/

-эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоол, тэмдэглэл, гэрэл зураг/хх-ийн *******8-7/ ф -хураан авах тогтоол, тэмдэглэл/хх-ийн 8-9/

-Хөрөнгийн үнэлгээний үндэсний төв ХХК-ийн үнэлгээчний үхэр үнэлсэн тухай тайлан/хх-ийн 45-46/

-Хөрөнгийн үнэлгээний үндэсний төв ХХК-ийн үнэлгээчний автомашин үнэлсэн тухай тайлан/хх-ийн 54-56/

-*******гийн иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, хуулбар /хх-ийн 68-69/

-Урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас/хх-ийн 70/

- сумын -р багийн Засаг даргын тодорхойлолт/хх-ийн 7*******/

-автомашин худалдах, худалдан авах гэрээ /хх-ийн 89/ болон хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Дээрх хэрэгт цугларч, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, хуулийн дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх ба шүүгдэгчийг сэжигтэн, яллагдагчаар болон хохирогч, гэрч нарыг байцаахдаа Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн *******44, *******46, *******47 дугаар зүйлд заасан хуулийн шаардлага хангасан, нотлох баримтууд нь агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан байх тул хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.

Шүүгдэгч нь тухайн гэмт хэргийг үйлдээгүй гэж үзэх үндэслэл, нотолгоогүй, мөн тус хэргийн нотлох баримтыг цуглуулах, бэхжүүлэх, шалгахдаа Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэл, нотолгоо тогтоогдоогүй байна.

Шүүгдэгч нь өөрийн эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй байх эрхтэй, өөрийн гэм бурууг нотлох үүрэггүй тул гэмт хэрэг үйлдсэнээ хүлээн зөвшөөрсөн эсэх нь тухайн хэргийн зүйлчлэл, нотолгоонд нөлөөлөх үндэслэлгүй болно.

Гэрч, хохирогч нарын мэдүүлэг хоорондоо зөрүүгүй байх ба гэрч, хохирогч нараас мэдүүлэг авахдаа зориуд худал мэдүүлэг өгвөл хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэх тухай үр дагавар буюу Эрүүгийн хуулийн 54, 55 дугаар зүйлүүдийг сануулж байцаалт авсан бөгөөд шүүгдэгч нь гэрч, хохирогч нар нь худал мэдүүлсэн эсхүл өөрийн гэмт хэрэг үйлдээгүйг нотлох шинэ нөхцөл байдал илэрсэн нь нотлох баримттай гэж үзвэл прокурорт хандах эрх нь нээлттэй юм.

Шүүгдэгч ******* нь 0*******5 оны ************** сарын 7-ны өдрөөс 0*******5 оны ************** сарын 8-нд шилжих шөнө Баянхонгор аймгийн ******* сумын ******* Дүгээр багийн нутаг галын *******” гэх газраас иргэн *******ын эзэмшлийн ******* тооны монгол үхрийг тээврийн хэрэгсэл ашиглаж хулгайлсан гэмт хэргийг үйлдсэн нь дээрх нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.

Иймд шүүгдэгч *******г бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах гэмт хэргийг тээврийн хэрэгсэл ашиглан үйлдсэн гэм буруутайд тооцож хуульд заасан ял оногдуулах үндэслэлтэй гэж шүүх үзэв.

Баянхонгор аймгийн Прокурорын газраас яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл шүүгдэгчийн гэмт үйлдэлд тохирсон, хэргийн бүрдэл хангагдсан байх тул шүүгдэгч *******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******45 дугаар зүйлийн *******45.-т заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж дүгнэв.

Шүүгдэгч ******* нь хохирогч *******т учруулсан хохиролыг төлж барагдуулсан байна.

Шүүх шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, хувийн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, хохирлын хэр хэмжээ, хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал, үйлдлийн шинж, чанар, хэр хэмжээ зэргийг харгалзан эд хөрөнгө хураахгүйгээр ял оногдуулах нь зүйтэй гэж дүгнэв.

Шүүгдэгчид ял шийтгэл оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн 55-р зүйлд заасан тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдсэн, мөн шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлж байгаа байдал, хохирод төлсөн байдал, ял хөнгөрүүлэх болон хүндэрүүлэх нөхцөл байдал, үйлдсэн хэргийнх Нь нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, түүний хувийн байдал, үйлдсэн гэмт хэрэгтээ чин санаанаасаа гэмшиж байгаа байдлыг хөнгөрүүлэх үндэслэл болгож, гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлыг барагдуулсан зэргийг харгалзан шүүгдэгчид оногдуулах ял шийтгэлийг биечлэн эдлүүлэх шаардлагагүй гэж үзэв.

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан бор өнгийн иштэй хутга ******* ширхэгийг устгаж шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгч *******гийн гэмт хэрэг үйлдэхдээ унаж явсан тээврийн хэрэгслийн хөрөнгийн үнэлгээчний үнэлсэн үнийг шүүгдэгчээс гаргуулж улсын орлого болгон, уг тээврийн хэрэгслийг жинхэнэ эзэмшигч т буцаан олгОв.

Гэмт хэрэг үйлдэхдээ хэрэглэсэн тээврийн хэрэгслийн үнийг гаргуулах шаардлагын үүднээс шүүгдэгчийн өмчлөлийн морь ширхэгийг битүүмжилсэн 0*******6 оны 0******* сарын 9-ний өдрийн эд хөрөнгө битүүмжпэх тогтоолыг хэвээр үлДээх нь зүйтэй байна.

3*******-94 улсын дугаартай, тоёото спринтер маркын тээврийн хэрэгслийг битүүмжилсэн 0*******6 оны 0******* сарын 6-ны өдрийн эд хөрөнгө битүүмжлэх тоГтоолыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогч хүчингүй болгох нь зүйтэй.

Хэргийн учир шүүгдэгч ******* нь цагдан хоригдсон хоноггүи, хохирогчид төлөх төлбөргүй болно.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 83, 86, 90, 94, 97, 98 дугаар зуйлүудэд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь :

*******. Шүүгдэгч овогт бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах гэмт хэргийг машин механизм хэрэглэн үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******45 дугаар зүйлийн *******45. дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******г эд хөрөнгө хураахгүйгээр хоёр жил таван сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5 дугаар зүйлийн 5.5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******д оногдуулсан хоёр жил таван сарын хугацаагаар хорих ялыг жирийн дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 49 дүгээр зүйлийн 49. Дахь хэсэгт зааснаар *******гийн гэмт хэрэг үйлдэхдээ унаж явсан 3*******-94 улсын дугаартай Тоёота спринтэр маркын тээврийн хэрэгслийг т буцаан олгож, уг тээврийн хэрэгслийн үнэ .500.000 төгрөгийг хурааж улсын орлого болгосугай.

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6******* дүгээр зүйлийн 6*******.******* дэхь хэсэгг зааснаар шүүгдэгч *******д оногдуулсан хоёр жил таван сарын хугацаагаар хорих ялыг тэнсэж, гурван жилийн хугацаагаар хянан харгалзсугай.

6. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6******* дүгээр зүйлийн 6*******.4 дэхь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******гийн засрал хүмүүжилд хяналт тавихыг Баянхонгор аймгийн Цагдаагийн газарт даалгасугай.

7. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 88 дугаар 88.*******.******* дэхь хэсэгт зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн бор өнгийн иштэй хутга ******* ширхэгийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгасугай.

8. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн *******34 дүгээр *******34.*******, *******34.*******0 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******гийн өмчлөлийн морь хоёр ширхэгийг битүүмжилсэн 0*******6 оны 0******* сарын 9-ний өдрийн эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоолыг хэвээр үлдээж, ын эзэмшлийн 3*******-94 улсын дугаартай тоёото спринтёр маркын тээврийн хэрэгслийг битүүмжилсэн 0*******6 оны 0******* сарын 6-ны өдрийн эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоолыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

9. Шүүгдэгч ******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хохирогчид төлөх төлбөргүй болохыг дурдсугай.

*******0. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 99 дүгээр зүйлийн 99.3-т зааснаар шийтгэх тогтоол нь танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох ба мөн хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97.*******.4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол *******д хэрэглэсэн батлан даалтад өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

**************. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 303 дугаар зүйлийн 303.*******-д зааснаар энэ шийтгэх тогтоолыг ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эс зөвшөөрвөл Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 304 дүгээр зүйлийн 304.*******-д зааснаар тогтоолыг гардуулснаас хойш *******4 хоногийн дотор Архангай, Баянхонгор, Өвөрхангай аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах журмаар гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурьдсугай.

*******. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 306 дугаар зүйлийн 306.******* дэх хэсэгт зааснаар Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл *******д авсан батлан даалтад өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ       Н.БААСАНБАТ