МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Баянхонгор аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Б.Гэрэлмаа даргалж,

Нарийн бичгийн дарга Б.Соёлмаа,

Улсын яллагч *******,

Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч ******* нарыг оролцуулан т******* шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Баянхонгор аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн т*******гай ангийн 203 дугаар зүйлийн 203.1-д зааснаар *******, ******* нарт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* дугаартай эрүүгийн хэргийг 2016 оны 03 сарын 17-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:

1. Монгол улсын иргэн, 198******* оны 07 дугаар сарын 01-ний өдөр төрсөн, 30 настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, мэргэжилгүй, ам бүл 6,

2. Монгол улсын иргэн, Баянхонгор аймгийн ******* суманд 1993 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдөр төрсөн, 23 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч *******, ******* нар нь 201******* оны 11 сарын 1*******-ны өдөр Баянхонгор аймгийн ******* сумын ******* дугаар багийн нутаг “******* *******” гэх газарт ховор ан амьтан болох нэг тооны эр янгир ямааг зохих зөвшөөрөлгүйгээр агнаж байгаль экологид *******.400.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /яллах дүгнэлтэнд бичигдсэнээр/

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах, өмгөөлөх талаас шинжлэн судлуулахаар санал болгосон болон тухайн хэрэгт хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Иргэний нэхэмжлэгч гийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг: Баянхонгор аймгийн ******* сумын ******* дугаар багийн нутаг ******* ******* гэх газраас 201******* оны 11 дүгээр сарын 1*******-ны өдөр овогт , овогт нар нь бүлэглэн ховор амьтнаар бүртгэгдсэн нэг тооны эр янгир ямааг зохих зөвшөөрөлгүй хууль б*******аар агнасан байсан. Янгир ямаа нь Монгол улсын Засгийн газрын 2012 оны 7 дугаар тогтоолоор “Ховор” амьтнаар бүртгэгдэж Монгол Улсын Улаан номонд оруулсан ховор зүйлийн амьтан юм. Нэг эр янгир ямааны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ 2.700.000 төгрөг байдаг бөгөөд Монгол Улсын Амьтны тухай хуулийн 37.2-т “Амьтны аймагт учирсан хохирлын нөхөн төлбөрийн хэмжээг Засгийн газраас тогтоосон амьтны экологи-эдийн засгийн үнэлгээг 2 дахин өсгөж тогтооно” гэж заасны дагуу дүгнэлт гарч улсад *******.400.000 хохирол учираад байна. Энэ төлбөрийг буруутай этгээдээс гаргуулж ******* сумын орон нутгийн татварын орлогын 03040099******* дугаартай дансанд *******.400.000 /таван сая дөрвөн зуун мянган төгрөг/ буюу экологи эдийн засгийн үнэлгээг тушаах шаардлагатай байна ... гэх мэдүүлэг/хх-ийн 22/,

Гэрч ын мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг:

Миний хариуцсан ******* сумын 4, ******* дугаар багийн нутаг дэвсгэрийн уулархаг газар нутгаар янгир ямаа байдаг. Тоо толгойны судалгааны хувьд 300 гаран гэж үздэг юм. Манай суманд Улсын т*******гай хамгаалалттай газар нутаг байдаггүй. ******* сумын ******* дугаар багийн нутагт байх "******* *******" гэх газар нь улсын т*******гай хамгаалалтай газар нутагт хамрагддаггүй юм. ******* сумын ******* дугаар багийн нутагт байх "******* *******" гэх газар нь янгир ямаатай бөгөөд тоо толгойны хувьд 60 орчим гэж үздэг юм. *******, ******* нар нь миний хариуцсан нутаг дэвсгэрээс янгир ямаа агнасан талаар хэсгийн төлөөлөгч яваад барьж ирэхэд нь мэдсэн.

Тэрнээс өмнө мэдээгүй. Миний хувьд эргүүл шалгалтанд сүүлийн 2 сарын хугацаанд явж чадаагүй. Учир нь бензин шатахуун байхгүй гэсэн үндэслэлээр. Энэ хүмүүс зөвшөөрөл авсан зүйл байхгүй. Янгир ямааг агнах зөвшөөрөлийг Байгаль орчин ногоон хөгжил аялал жуулчлалын яамнаас олгодог. *******, ******* нарт ангийн үнэмэлэх болон буу байдаг эсэхийг би мэдэхгүй байна. Орон нутгаас янгир ямааг агнах зөвшөөрөл олгодоггүй. Учир нь ховор ан амьтанд янгир ямаа нь ордог болохоор ямар нэгэн зөвшөөрөл олгодоггүй. Зөвшөөрлийг Байгаль орчин ногоон хөгжил аялал жуулчлалын яамнаас т*******гай зөвшөөрөл авч агнах боломжтой. Ихэвчлэн гадаадын иргэд ирж агнадаг энэ жил ирээгүй. Тэгэхээр *******, ******* нар нь хууль б*******аар янгир ямаа агнасан гэсэн үг... юм гэх мэдүүлэг/хх-ийн 2*******-26/,

Гэрч гийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг:

Орон нутгаас янгир ямааг агнах зөвшөөрөл олгодоггүй учир нь ховор ан амьтанд янгир ямаа нь ордог болохоор ямар нэгэн зөвшөөрөл олгодоггүй. Зөвшөөрлийг Байгаль орчин ногоон хөгжил аялал жуулчлалын яамнаас т*******гай зөвшөөрөл авч агнах боломжтой юм. Тэгэхээр *******, ******* нар нь хууль б*******аар янгир ямаа агнасан гэсэн үг. Монгол улсын Засгийн газрын 200******* оны 12 дугаар сарын 0*******-ны өдрийн 264 дугаартай тогтоолоор батлагдсан Ховор амьтны жагсаалттанд янгир ямаа нь орсон бөгөөд мөн Монгол улсын Засгийн газрын 2011 оны 23 дугаар тогтоолоор ан амьтны экологи- эдийн засгийн үнэлгээгээр эр янгир ямаа нь 2.700.000 төгрөгөөр тоггоогдож Монгол Улсын Амьтны тухай хуулийн 37 дугаар зүйлийн 37.2-д зааснаар амьтны аймагт учирсан хохиролын нөхөн төлбөрийн хэмжээг засгийн газраас тогтоосон экологи-эдийн засгийн үнэлгээг хоёр дахин өсгөж төлүүлдэг юм ... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 27/,

Гэрч С. мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг:

... тухайн гэмт хэрэг үйлдэгдэх үед нь шилмэн тайлаг буюу 3 настай эр тэмээг унаж явсан. Энэ тэмээ нь миний нэр дээр бүртгэлтэй байдаг. Миний хувьд хүү т ямар нэгэн өмч хөрөнгө гэж тасдаж өгөөгүй байгаа. Би энэ тэмээг 2014 оны 10, 11 дүгээр сарын үед хүргэн *******оос 100.000 төгрөгөөр Тором буюу 2 настай байхад нь худалдаж авсан малд хүүхдүүд унадаг тэмээ байгаа юм ... гэх мэдүүлэг/хх-ийн 138-139/,

Шүүгдэгч *******ын мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг:

201******* оны 11 дүгээр сарын 1*******-ны өдөр тай хонины бэлчээрт тааралдаж бид 2 манай адууг хараад тэмээгээ туугаад ирье гээд ******* ******* гэх газарлуу явсан. Тэгээд бид 2 адуугаа эрээд 2-лаа тэмээтэй явж байсан чинь ******* ******* нэртэй газарт уулын ард, доошоо өндөр эрэгтэй газарт 2 тооны эр янгир ямаа мөргөлдөж эвэртэйгээ орооцолдсон байталтай зогсож байсан учир бид хоорондоо энэ 2 яасан юм бол чадвал барьж авъя гээд би өөрийнхөө унаж явсан тэмээнийхээ ногтыг тайлж аваад бугуйл болгож бэлдээд яваад очиход нөгөө 2 янгир ямаа нь үргээд хашуу талд байсан өндөр эрэгнээс доош унасан. Тэгэхэд нь би барьж явсан тэмээний ногтоор хийсэн бугуйлыг шидэхэд нэг нь бугуйлд орсныг барьж авсан. Тэгээд бид 2 одоо бариад авсан юм чинь одоо алчихъя гэж яриад хутга байхгүй яах вэ гэхэд нь миний халаасанд отвертка байгаа гэхлээр нь гаргаад ир гэхэд нэмэх отвертка байхаар нь чулуугаар нүдэж байгаад хасах болгож өрцийг нь мал гаргадаг шиг зурж байгаад голыг нь таслаад гаргасан. Тэгээд хуулах гэхэд хутга байхгүй учир гэрлүүгээ тэмээндээ ганзагалаад явсан. Манай гэрт ирэхэд шөнө болсон байсан. Гэрт манай эхнэр хүүхдүүдийн хамт байсан. Тэгээд бид 2 арьсыг нь хуулаад махыг нь хувааж авсан. Толгой арьсыг нь илүү гэртээ оруулаад тавьсан байсанг нь цагдаа нар ирээд үзлэг хийж хураан авсан. Би янгир ямааг ховор ан амьтан болох талаар мэднэ. Мөн агнаж болохгүй гэдгийг мэднэ. Надад ангийн үнэмлэх болон буу байхгүй. Бид 2 тэртэй тэргүй бариад авсан юм чинь алчихъя гэж ярилцаад т байсан отверткыг чулуугаар үзүүрийг нь нүдэж хавтгай болгож байгаад зүсэж голыг нь тасалсан. Тэгээд гэртээ авчраад арьсыг нь хуулж авсан юм ... Би тэр өдөр хониндоо өөрийн тором буюу 2 настай эм тэмээг унаж явж байсан. ******* нь шилмэн тайлаг буюу 3 настай эр тэмээтэй явсан. *******ын унаж явсан тэмээ нь аавынх нь тэмээ байгаа юм ... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 47-*******1, 196/,

Шүүгдэгч *******ын мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг:

Би 201******* оны 11 дүгээр сарын 1*******-ны өдөр хонинд явсан бөгөөд хүргэн ах *******ын тэмээтэй манай тэмээ нийлсэн байсан учир авах гээд ******* ахынд очих гээд явж байхад замдаа ахтай хонин дээр нь тааралдсан. Тэгэхэд ******* ах 2-лаа манай адууг хараад тэмээн дээр очъё гэхлээр нь хамт явсан. Тэгээд бид 2 “******* *******” нэртэй газарт ирэхэд адуу байсан учир дурангаар хараад тууж ирье гээд явж байтал адууны наад талд 2 янгир ямаа мөргөлдөж байгаад эвэртэйгээ орооцолдсон. Тэгээд цааш 2-лаа яваад өгөхөөр нь бид 2 хоорондоо барьж авъя гэж яриглцаад ах өөрийнхөө унаж явсан тэмээнийхээ ногтыг тайлж аваад бугуйл болгож бэлдэж яваад очиход нөгөө 2 янгир ямаа нь үргээд хашуу талд байсан өндөр эрэгнээс доош унасан. Тэгэхэд нь ******* ах барьж явсан тэмээний ногтоор хийсэн бугуйлыг шидэхэд нэг нь бугуйлд орсныг барьж авсан. Нөгөө нь цааш босоод явсан. Тэгээд бид 2 одоо бариад авсан юм чинь одоо алчихъя гэж яриад хутга байхгүй яах вэ гэхэд нь миний халаасанд отвертка байгаа гэж хэлэхэд ******* ах гаргаад ир гээд нэмэх отвертка байсан учир ах чулуугаар нүдэж байгаад хасах болгож би өрцийг нь мал гаргадаг шиг зурж байгаад голыг нь таслаад гаргасан. Тэгээд миний унаж явсан тэмээнд ганзаглаад ахын гэрлүү явсан. Гэрт нь эхнэр нь хүүхдүүдтэйгээ байсан. Тэгээд бид 2 арьсыг нь хуулаад махыг нь хувааж авсан. Толгой арьсыг ******* ах авч үлдээд илүү гэртээ оруулаад тавьсан. Би авсан махаа хоол хийж идээд ду*******гасан. Би янгир ямааг ховор ан амьтан болох талаар мэднэ мөн агнаж болохгүй гэдгийг мэднэ. Бид 2-н агнасан гэх ямааны эвэрнийх нь үеийг нь тоолж үзэхэд 1******* үетэй байсан бодвол 1******* настай янгир байсан байх. Бид нар ямар 0 нэгэн галт зэвсэг буюу буу хэрэглэж энэ анг хийгээгүй. Миний нэр дээр болон надад ямар нэгэн галт зэвсэг байхгүй. Бид 2-н хувьд санаандгүй бугуйлдаж барьж авсан. Тэгээд алж махыг нь идье гээд хонь гаргадаг шиг өрцийг нь надад байсан отверткыг чулуугаар үзүүрийг нь нүдэж хавтгай болгож байгаад зүсэж голыг нь би тасалсан юм ... Миний хувьд өрх т*******гаарлаагүй бөгөөд тэр өдөр унаж явсан тэмээ нь шилмэн тайлаг буюу 3 настай эр тэмээ байсан. Энэ тэмээ нь манай аавын тэмээ байгаа юм. Манай аав уг тэмээг 2014 оны 11 дүгээр сард тором буюу 2 настай байхад 100.000 төгрөгөөр ахаас худалдаж авсан юм. Аав уг тэмээг 1*******0.000 төгрөгөөр үнэлж байна гэсэн учир би тэр тэмээг 1*******0.000 төгрөгөөр үнэлж байна. ******* ах тором буюу 2 настай эм тэмээ унаж явсан ... гэх мэдүүлэг/хх-ийн *******3-*******9, 19*******/,

Баянхонгор аймгийн Байгаль орчин, аялал жуучлалын газрын ой, ургамал, ан амьтны асуудал хариуцсан ахлах мэргэжилтэн гийн 201******* оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн шинжээчийн дүгнэлт:

1.  Янгир ямаа нь Тууртны баг, тугалмайтны овог, хөхтөн амьтан.

2. Монгол Улсын Засгийн газрын 2012 оны 07 дугаар тогтоолоор ховор амьтны хавсралтад бүртгэгдсэн. Ховор амьтан юм.

3. ******* сумын ”*******-*******” гэдэг газар нутаг нь Т*******гай хамгаалалттай газар нутагт хамрагддаггүй юм.

4. Төрийн захиргааны төв байгууллагаас олгосон т*******гай зөвшөөрөлөөр ховор амьтныг дараах тохиолдолд агнаж, барьж болно.

а/ Эрдэм шинжилгээ, соёл урлаг, эмчилгээний зориулалтаар,

б/ Монгол улсын болон гадаадын иргэн т*******гай төлбөр төлсөн

в/ Тодорхой нутаг дэвсгэрт амьтны сүргийн бүтэцийг зохицуулах болон халдварт өвчний голомтыг эрүүлжүүлэх зорилгоор төрийн захиргааны төв байгууллагын зөвшөөрөлөөр агнана.

*******. Ан амьтны экологи-эдийн засгийн үнэлгээг Монгол улсын Засгийн газрын 2011 оны 23 дугаар тогтоолын 1 дүгээр хавсралтаар баталсан.

Янгир ямааны эр нь 2.700.000 / хоёр сая долоон зуун мянган төг/ 3.100.000 /гурван сая нэг зуун мянган/ төг байдаг.

Амьтны тухай хуулийн 37.2-т “Амьтны аймагт учирсан хохирлын нөхөн төлбөрийн хэмжээг Засгийн газраас тогтогтоосон амьтны экологи-эдийн засгийн үнэлгээг 2 дахин өсгөж тогтооно” гэж заасан байдаг гэжээ. /хх-ийн 33/,

Хэрэг учралын газарт нөхөн үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургын үзүүлэлт /хх-ийн 3-7/,

Хураан авах тогтоол, хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургын үзүүлэлт /хх-ийн 10-12/,

Эд мөрийн баримтаар тооцож, хэрэгт хавсаргах тогтоол /хх-13/,

Эд хөрөнгө битүүмжпэх тогтоол, хөрөнгө битүүмжилсэн тэмдэглэл /хх-ийн 14-17/,

Баянхонгор аймгийн Байгаль орчин, аялал жуулчлалын газрын даргын иргэний нэхэмжлэгч томилсон тушаал /хх-ийн 20/,

Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 201******* оны 12 сарын 11-ний өдрийн 106 тоот шинжээчийн дүгнэлт:

1. Шинжилгээнд ирүүлсэн “Янгир” ямааны толгой болон арьсанд ямар нэгэн урагдалт, зүсэгдэлт, цооролт алга байна. /шинжээчийн дүгнэлттэй хамт 8 ширхэг зурагтай ГЗҮ-г хавсаргав./ гэжээ. /хх-ийн 37-40/,

Шүүгдэгч *******, ******* нарын иргэний үнэмлэхний лавлагаа, ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас, хувийн байдалтай холбоотой б*******ад баримт /хх-ийн 71-77/,

Хохирол төлсөн санхүүгийн баримт /хх-ийн 109/ зэрэг болно.

Хэрэгт авагдсан дээрх нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад дүгнэхэд ;

Шүүгдэгч *******, ******* нар нь 201******* оны 11 сарын 1*******-ны өдөр Баянхонгор аймгийн ******* сумын ******* дугаар багийн нутаг “******* *******” гэх газарт ховор ан амьтан болох нэг тооны эр янгир ямааг зохих зөвшөөрөлгүйгээр агнаж байгаль экологид *******.400.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрхи бичгийн нотлох баримтууд болон шүүгдэгч нарын хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг хэрэгт авагдсан б*******ад нотлох баримтаар нотлогдож тогтоогдсон, мөрдөн байцаалтын ажиллагаанд шалгавал зохих ажиллагааг бүрэн шалгасан, хэргийн зүйлчлэл тохирсон, Баянхонгор аймгийн прокурорын газраас шүүгдэгч *******, ******* нарт холбогдуулан яллахдүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн нь үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгч нарын агнасан эр янгир ямаа нь Монгол Улсын Засгийн газрын 2011 оны 23 дугаар тогтоолын 1 дүгээр хавсралтанд ховор амьтны жагсаалтанд бүртгэгдсэн байх бөгөөд эр янгир ямааны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ нь 2.700.000 төгрөг болох нь Монгол Улсын Засгийн газрын 2011 оны 01 сарын 2*******-ны өдрийн 23 дугаартай тогтоол, тогтоолын хавсралт зэрэг нотлох баримтаар нотлогдон тогтоогдсон энэ талаар Баянхонгор аймгийн Байгаль орчин, аялал жуучлалын газрын ой, ургамал, ан амьтны асуудал хариуцсан ахлах мэргэжилтэн гийн 201******* оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн шинжээчийн дүгнэлт үндэслэлтэй байна.

Иймд шүүгдэгч *******, ******* нарыг ан агнуурын тухай хууль тогтоомж зөрчиж ховор ан амьтанг зохих зөвшөөрөлгүйгээр агнасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, хуульд заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй гэж дүгнэв.

Шүүгдэгч нар нь гэмт хэргийн улмаас байгаль экологит учруулсан 2.700.000 төгрөгийн хохирлыг Монгол улсын Амьтны тухай хуулийн 37 дугаар зүйлийн 37.1, мөн хуулийн 37 дугаар зүйлийн 37.2 дахь хэсэгт заасны дагуу 2 дахин нэмэгдүүлж *******.400.000 төгрөгийг төлж барагдуулсан болох нь хохирол төлсөн санхүүгийн баримт /хх-ийн 109/, иргэний нэхэмжлэгч болох Баянхонгор аймгийн Байгаль орчин, аялал жуулчлалын газраас байгаль орчинд учруулсан хохирол нөхөн төлөгдсөн тухай 2016 оны 03 сарын 22-ны өдрийн 93 тоот албан бичиг зэрэг нотлох баримтуудаар тогтоогдсон тул шүүгдэгч нарыг б*******дад төлөх төлбөргүйд тооцов.

Шүүгдэгч ******* нь өөрийн эзэмшлийн 200.000 төгрөгийн үнэлгээтэй 2 настай эм тором тэмээг, шүүгдэгч ******* нь С. эзэмшлийн 3*******0.000 төгрөгийн үнэлгээтэй 3 настай эр шилмэн тайлаг тэмээг т******* т******* гэмт хэрэг үйлдэхдээ хэрэглэсэн байх тул шүүгдэгч *******оос 2 настай эм тором тэмээг, шүүгдэгч *******аас 3 настай эр шилмэн тайлаг тэмээний үнэ болох 3*******0.000 төгрөгийг т******* т******* гаргуулж улсын орлого болгож, дээрх 2 тэмээг битүүмжилсэн 2016 оны 02 сарын 29-ний өдрийн мөрдөн байцаагчийн тогтоолуудыг хэвээр үлдээв.

Шүүгдэгч ******* нь Баянхонгор аймаг дахь Сум дундын шүүхийн 2013 оны 11 сарын 06-ны өдрийн 139 дүгээр шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 14******* дугаар зүйлийн 14*******.2-т зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгүүлж, Эрүүгийн хуулийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1-д зааснаар оногдуулсан хорих ялыг тэнсэж, 2 жилийн хугацаагаар хянан харгалзаж байсан ба ялтай байдал арилаагүй байхад гэмт хэрэг шинээр үйлджээ.

Шүүгдэгч *******ын дээр дурдсан ялтай байдал нь Анхны ардчилсан сонгууль болж байнгын ажиллагаатай парламент байгуулагдсаны 2******* жилийн ойг тохиолдуулан Өршөөл үзүүлэх тухай 201******* оны 08 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.1-д зааснаар ялгүй болох хугацаанаас үлдсэн хугацаа нь хэрэгсэхгүй болох тул түүнийг анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, ял шийтгэлгүй гэж дүгнэв.

Шүүгдэгч нарын анх удаа хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдсэн, хувийн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, үйлдсэн хэргийнх нь нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, ялыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал буюу гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг нөхөн төлсөн зэргийг харгалзаж хорих ял оногдуулж, оногдуулсан хорих ялыг биечлэн эдлүүлэхгүйгээр тодорхой хугацаанд хянан харгалзах нь зүйтэй гэж шүүх үзэв.

Хэрэгт эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоолоор битүүмжлэгдсэн шүүгдэгч *******ын ******* тооны тэмээ, 12 тооны үхэр, шүүгдэгч *******ын улсын дугаартай М*******танг-1*******0 маркийн мотоциклийг т******* т******* буцаан олгож 201******* оны 12 сарын 10, 12-ны өдрийн эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай мөрдөн байцаагчийн тогтоолуудыг хүчингүй болгож, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан янгир ямааны эвэртэй толгой, арьс, гуя, хаа т******* бүр 1 ширхэг, тэмээний ногт 1 ширхэг, цэцгэн толгойтой отвертка 1 ширхэгийг т******* т******* *******тгаж, шүүгдэгч нар нь хэргийн учир цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг т******* т******* дурдаж шийдвэрлэв.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 283, 286, 290, 294, 297, 298 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь :

1. Анхны ардчилсан сонгууль болж байнгын ажиллагаатай парламент байгуулагдсаны 2******* жилийн ойг тохиолдуулан Өршөөл үзүүлэх тухай 201******* оны 08 сарын 11-ний өдрийн хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1.1-д зааснаар Баянхонгор аймаг дахь Сум дундын шүүхээс шүүгдэгч *******т 2013 оны 11 сарын 06-ны өдрийн 139 дүгээр шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 14******* дугаар зүйлийн 14*******.2-т зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгүүлж, Эрүүгийн хуулийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1-д зааснаар оногдуулсан хорих ялыг тэнсэж, 2 жилийн хугацаагаар хянан харгалзсан уг ялын ялгүй болох хугацаанаас үлдсэн хугацааг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.  Шүүгдэгч овогт , овогт нарыг ан агнуурын тухай хууль тогтоомж зөрчиж ховор ан амьтанг зохих зөвшөөрөлгүйгээр агнасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

3. Эрүүгийн хуулийн т*******гай ангийн 203 дугаар зүйлийн 203.1-д зааснаар шүүгдэгч *******, ******* нарт т******* бүр 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн *******2 дугаар зүйлийн *******2.*******-д зааснаар шүүгдэгч *******, ******* нарт т******* бүр оногдуулсан 2 жилийн хугацаагаар хорих ялыг жирийн дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлсүгэй .

*******. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1-д зааснаар шүүгдэгч *******, ******* нарт т******* бүр оногдуулсан 2 жилийн хугацаагаар хорих ялыг тэнсэж 1 жилийн хугацаагаар хянан харгалзахаар тогтоосугай.

6. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 61 дүгээр зүйлийн 61.4-т зааснаар ялтан *******, ******* нарын засрал, хүмүүжилд хяналт тавихыг Баянхонгор аймгийн Цагдаагийн газарт даалгасугай.

7. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 49 дүгээр зүйлийн 49.2-т зааснаар шүүгдэгч *******оос 2 настай эм тором тэмээг, шүүгдэгч *******аас 3 настай эр шилмэн тайлаг тэмээний үнэ болох 3*******0.000 төгрөгийг т******* т******* хурааж, улсын орлого болгосугай.

8. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүйлийн 134.10-т зааснаар хэрэгт эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоолоор битүүмжлэгдсэн шүүгдэгч *******ын ******* тооны тэмээ, 12 тооны үхэр, шүүгдэгч *******ын улсын дугаартай М*******танг-1*******0 маркийн мотоциклийг т******* т******* шүүгдэгч нарт буцаан олгож 201******* оны 12 сарын 10, 12-ны өдрийн эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай мөрдөн байцаагчийн тогтоолуудыг хүчингүй болгосугай.

9. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 88 дугаар зүйлийн 88.1.1-д зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтанд хураагдсан янгир ямааны эвэртэй толгой, арьс, гуя, хаат******* бүр 1 ширхэг, тэмээний ногт 1 ширхэг, цэцгэн толгойтой отвертка 1 ширхэгийг т******* т******* *******тгасугай.

10. Шүүгдэгч нар нь б*******дад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгч болохыг т******* т******* дурдсугай.

11. Шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

12. Гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрх бүхий этгээд шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Архангай, Баянхонгор, Өвөрхангай аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

13. Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл шүүгдэгч *******, ******* нарт авсан батлан даалтанд байх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжпүүлсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                Б.ГЭРЭЛМАА