МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

        дахь шүүхийн шүүгч даргалж, улсын яллагчаар хяналтын прокурор , шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга , шүүгдэгч нарыг оролцуулан тус шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулсан шүүх хуралдаанаар дахь Сум прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж үйлдэж ирүүлсэн овогт д холбогдох437000620052 дугаартай эрүүгийн хэргийг хянан хэлэлцэв.

           Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

           Монгол улсын иргэн,*******,*******,*******,*******,*******,,,, овогт .

Шүүгдэгчийн холбогдсон гэмт хэргийн талаар: /Яллах дүгнэлтэд дурьдснаар/

Шүүгдэгч нь 2024 08 дугаар сарын 09-ний өдрийн 12 цагийн орчимд ын багийн нутаг дэвсгэрт байрлах “Назыр” хүнсний дэлгүүрт орж дэлгүүрийн лангуун дээр байсан “Honor 5G” маркийн 495.000 төгрөний үнэтэй гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр, хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэнд холбогджээ.       

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлгийг яллах болон өмгөөлөх талын эрх тэгш мэтгэлцээний үндсэн дээр явуулж,, бодит байдлаар нь харьцуулж шинжлэн судлав.

1. Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээллийг хүлээн авсан “... гаргасан “Назыр хүнсний дэлгүүрт 08 дугаар сарын 09-ний гар утасаа мартаж гараад хулгайд алдсан” гэх тэмдэглэл,

2. Дүрс бичлэгт үзлэг хийсэн024 08 дугаар сарын 15-ны өдрийн тэмдэглэлд ... “хяналтын камерын дүрс бичлэгт нэвтрэхэд 1 ширхэг дүрс бичлэг файл хэлбэрээр дараах нэртэй байв. 1.1-03-R-20240809125500 нэртэй дүрс бичлэгтэй файл руу ороход ...уг бичлэг нь нартай цэлмэг бичигдсэн байх бөгөөд цаг хугацаа нь тодорхой,, цэнхэр поло захтай цамцтай хөх өнгийн өмдтэй малгай дээрээ хар нүдний шилтэй******* хүн хулгайд алдагдсан гэх гар утасыг аваад гараад явж байгаа дүрс бичигдсэн байна гэж тэмдэглэгдсэн бөгөөд шүүгдэгч гийн үйлдэл тус бүрийг хяналтын камераас бэхжүүлсэнүүд,

3. Эд зүйлд үзлэг хийсэн024 08 дугаар сарын 13-ны өдрийн “...Цэнхэр өнгийн кейстэй, цэнхэр өнгийн HONOR, 5G WDY-AN00 маркийн гар утас байв. Уг утасны дэлгэц нь ямар нэгэн кодгүйгээр шууд нээгдэж байсан settinges цэсрүү орж үзлэг хийхэд IMEI:8655170729973,, Ram4GB+3GW HONOR RAM TURBO,024 сарын 01-ний үйлдвэрлэсэн гэх тэмдэглэгээтэй гаднаа superhappy гэсэн бичигтэй цайвар цэнхэр өнгийн кейс, цэнхэр өнгийн гэрэл зургийн камертай утас байв. Хэрэгт ач холбогдол бүхий ямар нэгэн зураг болон дүрс бичлэг байхгүй байв” гэх тэмлэглэл,,

4. Хохирогч мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн “... 2024 08 дугаар сарын 09-ний өдрийн 12 цагийн үед ын багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Назыр" хүнсний дэлгүүрээс худалдаа хийхдээ гар утсаа тухайн дэлгүүрийн лангуу дээр тавиад тооцоо хийгээд гарахдаа мартаад гарч яваад  утсаа үгүйлээд орж ирээд утсаа харахад миний утас алга болсон байсан. “Нопог” 5G нэртэй камертай цэнхэр өнгийн кейстэй цэнхэр гар утсаа үлдээсэн. Би одоогоос 1 сарын өмнө хятад улсын Үрэнч хотоос монгол мөнгөөр 550.000 төгрөгөөр авсан. Дэлгүүрийн камер үзэхэд цэнхэр пудволктай хар өмдтэй, саарал малгайтай хар нүдний шил толгойдоо хийсэн зүс таних******* хүн авч гарсан байсан...” гэх мэдүүлэг,

5. Шүүгдэгч гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: ”...Би хоногийг сайн мэдэхгүй байна. ын багийн нутаг дэвсгэрт архи уусан согтуу явж байгаад нэг дэлгүүрт орсон. Тэр дэлгүүрт хүмүүс шуугиад байсан. Би гар утас хулгайлснаа мэдээгүй,, хэн гэх хүний утас байсныг мэдэхгүй байна. Дэлгүүрийн лангуун дээр байсныг аваад явсан байна лээ. Гар утсыг нь буцааж өгсөн. Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна...” гэх мэдүүлэг,

6. Шүүгдэгч гийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: ”...2024 08 дугаар сарын 09-ний би ганцаараа архи уусан. Назыр гэдэг дэлгүүрт орсноо, хүний гар утас авснаа ч мэдээгүй. Бичлэг дээр байгаа гар утас авч байгаа хүн би мөн. Тэр орой би хөдөө явсан.  Маргааш өглөө нь карманд утас байсан. Тэгээд төв гарч яваад хүнээс намайг цагдаа хайж байгааг сонсоод гар утасыг аваачиж өгсөн. Гэмт хэрэг үйлдсэндээ харамсаж, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна. Миний буруу. Утасыг нь маргааш нь өгсөн тул надаас хохирол төлбөр нэхэмжлээгүй... гэх мэдүүлэг,

7. ПБ702871 дугаарын регистртэй, овогт гийн “Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас,

8.  булган ын 024 09 сарын 05-ны өдрийн/310 дугаартай ...гийн021-2023 мал тооллогын А дансныг  хуулбарлан хүргүүлэв гэх албан тоот, мал тооллогын023 баримт зэргийг шинжлэн судлав.

 Гэм буруугийн талаарх шүүхийн дүгнэлт:

1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд зааснаар нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тогтоосон,,, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй тул хэргийг эцэслэн шийдвэрлэх боломжтой гэж дүгнэв.

2. Шүүх хэрэгт авагдсан дээрх нотлох баримтыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамаарал бүхий талаас нь үнэлж прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар дүгнэлт хийж үзэхэд:  Шүүгдэгч  нь 2024 08 дугаар сарын 09-ний өдрийн 12 цагийн орчимд ын багийн нутаг дэвсгэрт байрлах Назыр хүнсний дэлгүүрт орж дэлгүүрийн лангуун дээр байсан “Honor 5G” маркийн 495.000 төгрөний үнэтэй гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр, хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэн үйл баримт тогтоогдож байна.

           3. Шүүгдэгчийн дээрхи үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн.3 дугаар зүйлийн-т зааснаар өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлан түүнийг хүсч үйлдсэн,,,тай шалтгаант холбоотой байх бөгөөд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангаж байна. 

          4. Хулгайлах гэмт хэргийн үндсэн шинж нь бусдын өмчлөх эрхэд бага хэмжээнээс дээш хэмжээний хохирол учруулж, бусдын эд хөрөнгийг захиран зарцуулах боломж бүрдүүлсэн захиран зарцуулснаар төгсдөг буюу бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар авсан идэвхитэй үйлдэл байна. Хууль бусаар авсан гэж бусдын эд хөрөнгийг  хүч хэрэглэхгүйгээр,,, авсан гэж бусдын эд хөрөнгийг өмчлөгч болон бусад хүмүүст мэдэгдэлгүйгээр далд авсныг ойлгоно.

            5. Иймд шүүгдэгч нь бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр,,, бусдад нийт 495.000 төгрөгийн хохирол учруулсан байх тул түүний үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй байна.

Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлийн талаар:

1. Шүүгдэгч нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр,, хулгайлах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасны дагуу эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

2. Шүүх шүүгдэгч д хуульд заасан ял шийтгэлийг оногдуулахдаа гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлыг нөхөн төлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасан хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй ба гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн,,,, хувийн байдал зэргийг тус тус харгалзан эрх зүйн байдлыг нь дордуулахгүйгээр эрүүгийн хариуцлага оногдуулах нь зүйтэй гэж дүгнэв.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч д хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жил,, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 зүйлийн 3, 7.3 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн.2-т зааснаар тэнссэн нэг жилийн хугацаанд шүүгдэгч д “зан үйлээ засах, хөдөлмөрлөх дадал олгох сургалтад хамрагдах”, мөн хуулийн.5-д заасан “оршин суух газар,, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авч, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болох хүртэл хугацаанд шүүгдэгч д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

Хохирол,, бусад асуудлын талаар:

1.Шүүгдэгч гийн үйлдлийн улмаас 495.000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь эд зүйлийн үнэлгээгээр тогтоогдсон бөгөөд шүүгдэгч нь гар утсыгид буцааж өгсөн, хохирогч нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйл байхгүй талаар илэрхийлсэн байх тул шүүгдэгчээс гаргуулах хохирол гэж үзлээ.

2. Эрүүгийн  дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан СD нэг ширхэгийг хэргийг хадгалах хүртэлх хугацаагаар хэрэгт хадгалж, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй,, цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг тус тус дурдав.

3. Шүүгдэгчид өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэв.

          Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1 зүйлийн 1,,,,,,,,, 36.10 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон  ТОГТООХ нь:

          1. Шүүгдэгч овогт г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр,, хулгайлах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

         . Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасныг журамлан,, 6 /зургаан/ сарын хугацаагаар тэнссүгэй.

          3., 7.3 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн.2,.5-д зааснаар тэнссэн 1 /нэг/ жил, 6 /зургаан/ сарын хугацаанд шүүгдэгч д “зан үйлээ засах, хөдөлмөрлөх дадал олгох сургалтад хамрагдах”, “оршин суух газар,, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ хэрэглэсүгэй.

         4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 4,,,, үүрэг хүлээлгэсэн этгээдэд хяналт тавихыг аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар-457 дугаар нээлттэй, хаалттай хорих ангид даалгасугай.

          5. Шүүгдэгч нь энэ хэргийн учир цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг дурдаж, түүнд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

          6. Эрүүгийн дугаартай хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй,,, түүнээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.

          7.  Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 зүйлийн 1,,,,, эсхүл энэ хуулийн 11.9 зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор  Эрүү,,,, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргахыг тайлбарласугай.

                             ДАРГАЛАГЧ  ШҮҮГЧ                                   Л.ТҮВШИНЖАРГАЛ