МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Налайх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Н.Баярсүрэн даргалж тус шүүхийн хуралдааны танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар

 

Нэхэмжлэгч:******* дугаар хороо, ******* дугаар гудамжны ******* тоотод оршин суух, ******* *******ын ******* /*******/,

Нэхэмжлэгч: ******* дүүргийн 1 дүгээр хороо, ******* тоотод оршин суух, ын // нар

 

Хариуцагч: Налайх дүүргийн 1 дугаар хороо, зочид буудлын байранд байрлах /РД:2542501/,

Хариуцагч: Налайх дүүргийн 1 дугаар хороо, ын8 тоотод оршин суух, ын // нарт холбогдуулан

 

хэлцэл хүчин төгөлдөр бусд тооцуулж, оруулсан хөрөнгө 19.833.435 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг 2019 оны 01 дүгээр сарын 07-ны өдөр хүлээн авч, 2019 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдөр иргэний хэрэг үүсгэн хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Г.*******, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б., хариуцагч Ж., хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б., шинжээч Д., гэрч Д., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Гантөмөр нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлд болон шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгч Г.*******, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б. тайлбарлахдаа: Бид аас ирэхдээ 20.000.000 төгрөгтэй ирсэн. Уг мөнгөөрөө бизнес хийхээр болж, 2018 оны 08 дугаар сард -ийн объектыг сарын 3.000.000 төгрөгөөр түрээслэхээр хэлцэл хийсэн. Тухайн байранд 2-3 жил үйл ажиллагаа явуулаагүй байсан учраас манай талаас засвар хийх санал тавиад хариуцагч тал хүлээж авсан. Засварын мөнгийг түрээсийн төлбөрөөсөө сар бүр 1.500.000 төгрөгийг хасаад явъя гэж хэлээд талууд тохиролцсон. Засварын ажлыг 5.500.000 төгрөгөөр тохиролцож хувь хүмүүсээр хийлгэсэн. Засварын ажилд шаардлагатай бараа материалыг гэрч Б.тай хамт явж тухай бүрт нь авдаг байсан. Засварын ажил 14 хоног үргэлжилсэн.

Засвараа хийж дуусаад нээлтээ хийсэн боловч тухайн өдрийн орой цагдаагийн байгууллагаас цагдаа нар ирж тусгай зөвшөөрөл шалгахад манайд байхгүй байсан. Хариуцагч Ж. эгчээс тусгай зөвшөөрлийг нь авах гэтэл орой болсон байна гээд өгөөгүй. Бид нээлтээ хийсэн өдрөөс хойш 12 хоног уг газрыг ажиллуулсан.

2019 оны 9 дүгээр сарын 16-ны өдөр Налайх дүүргийн тамгын газраас хүмүүс ирж үйл ажиллагаа явуулахыг хориглож, авсан бараа бүтээгдэхүүнийг битүүмжлэхийг шаардсан.

Бид өөрсдөө тусгай зөвшөөрлийг авахын тулд 86 төрлийн үзүүлэлтээс 76 төрлийн үзүүлэлтийг нь бүрдүүлсэн. Түүний дараа дахин Налайх дүүргийн тамгын газраас 5 хүний бүрэлдэхүүнтэй баг ирж дутуу байгаа үзүүлэлтийг хангахыг шаардсан.

2018 оны 09 дүгээр сарын 20-ны өдөр Ж. ирж хувцас, тоног төхөөрөмж авч шидээд байна гэж зохион байгуулагч маань хэлсэн. Нэхэмжлэгч Г.******* хариуцагч Ж.тэй уулзахад тухайн объектоо цаашид түрээслэхгүй гэсэн шаардлагыг тавьсан. Хамгийн анх хариуцагч тал хэлцэл хийхдээ 2-3 жилийн урт хугацаанд түрээслүүлнэ гэж хэлсэн. Гэтэл хариуцагч өөрийн үүргийг биелүүлээгүй байж ямар нэгэн байдлаар шахалт дарамт үзүүлсэн байдаг. Анхнаасаа түрээслэгч нь тусгай зөвшөөрлийг сунгагдаагүй байгааг мэдэж байж санаатайгаар түрээслүүлсэн нь хууль бус гэж үзэж байна. Иймд засвар үйлчилгээ хийсэн 8.858.700 төгрөг, үйл ажиллагаа явуулах зорилготой авсан барааны үнэ 5.221.735 төгрөг, шатахууны зардал 253.000 төгрөг, нийт 19.833.435 төгрөгийг нэхэмжилж байна гэв.

 

Хариуцагч , Ж. нар шүүхэд ирүүлсэн тайлбар болон шүүх хуралдаанд хариуцагч Ж., итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б. нар тайлбарлахдаа: Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар 2018 оны 8 дугаар сард ирж объектоо түрээслүүлээч гэж гуйсан. Манай талаас урьд өмнө нь түрээслэж байсан хүмүүс түрээсийн төлбөрөө төлдөггүй, эмх замбараагүй байдал үүсгэдэг байсан учраас хүндрэлтэй асуудал гардаг. Тийм учраас объектоо түрээслэхгүй гэж хэлсэн. Манай нөхөр өвчтөй байсан учраас бид хоёр ярилцаад нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нарт түрээслэхээр болсон. Тухайн үед байрны гадна өнгө үзэмж муудсан байж болох ч би буудлын өрөөнүүдийг 2018 онд тэтгэврийн зээл авч засварласан. Харин нэхэмжлэгч тал будсан буудлын өрөөнд дахин обой наасан байсан. Мөн би нэхэмжлэгч нарт тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дууссан байгаа сунгуулж өгнө гэж хэлж байсан. Мөн нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар намайг үйл ажиллагаа явуулж байхад нь хөөж гаргасан гэж ярьж байна. Тийм асуудал гаргаагүй. Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар өөрсдөө тухайн объект дээр байдаггүй. Төлөөлж хэдэн хүн байдаг байсан. Тухайн хүмүүс нь байнга архидан согтуурдаг, хэрүүл зодоон үүсгэдэг, оршин суугчдын амар тайван байдлыг алдагдуулдаг гэсэн гомдлууд тасрахгүй байсан учраас манай талаас цаашид түрээслэх боломжгүй гэж хэлсэн.

Гэтэл нэхэмжлэгч талаас засвар хийсэн төлбөрөө төлнө үү гэж хэлсэн. Тухайн үед би зарлагын баримтуудыг чинь харж байж болно гээд нэхэмжлэгч талаас зарлагын баримтыг нь авсан. Гэтэл тухайн баримтыг давхардуулж үнийн дүнг өсгөж бичсэн байсан. Тийм учраас би тухайн баримтуудыг салгаж дүгнээд үзэхэд барилгын засварт 2.218.000 төгрөгийн материал орсон байдаг. Жишээ нь 5.000 төгрөгийн обойг 49.000 төгрөг гэж бичсэн байсан. Би шинжээчийн дүгнэлтийг үндэслэлтэй гэж үзэж байна. Мөн нэхэмжлэгч тал 2 сарын түрээсийн төлбөр 6.000.000 төгрөг, дулааны төлбөр 632.520 төгрөгийг -д төлөх ёстой байсан боловч үүнээс 2.470.000 төгрөгийг авсан. Үлдсэн 4.162.520 төгрөгийг шинжээчийн дүгнэлтээр гарсан 7.979.000 төгрөгөөс 4.162.520 төгрөгийг хасаад 3.816.480 төгрөгийг төлөхийг зөвшөөрч байна. Нэхэмжлэгч нар хоол хүнснийхээ бараа материалыг аваад явсан.

Мөн нэхэмжлэгч тал хариуцагчаа сонгохдоо буруу сонгосон гэж бодож байна. Учир нь тухайн үл хөдлөх эд хөрөнгийг түрээслэх гэж байгаа этгээд нь -ийн өмч. Тухайн компаний захирал нь Ж. юм. Уг компани 2 гишүүнээс бүрдсэн. Нөгөө гишүүн нь нас барсан учраас дүрмээрээ Ж.гийн 100 хувь эзэмшлийн компани болсон. Иргэнийх нь хувьд Ж.г хариуцагчаар татаж байгаа нь хууль зүйн үндэслэлгүй гэж үзэж байна. Тухайн объект нь бүхлээрээ -ийн өмчлөлийн объект юм. Иймд хариуцагч Ж.д холбогдох хэсгийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

Шүүх хэрэгт авагдсан баримтыг шинжлэн судлаад ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар хариуцагч , Ж. нарт холбогдуулан Налайх дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 2 давхар тоосгоор баригдсан -ийн өмчлөлийн зочид буудлын 1, 2 дугаар давхарыг засварлахад зарцуулсан барилгын материалын зардал 8.858.700 төгрөг, барилгын засвар үйлчилгээ хийсэн ажилчдын хөлс 5.500.000 төгрөг, хоол хүнсний материал бараа бүтээгдэхүүний зардал 5.221.735 төгрөг, шатахууны зардал 253.000 төгрөг нийт 19.833.435 төгрөг гаргуулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан.

 

Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар хариуцагч -ийн өмчлөлийн Налайх дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 2 давхар тоосгоор баригдсан гэх нэртэй обьектыг түрээслэхээр ярилцаж тохиролцсон ба бичгийн гэрээ байгуулаагүй, үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлээгүй, мөн 2.470.000 төгрөг төлсөн талаар маргаагүй.

Харин хариуцагч нь архи, тамхины тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дууссан энэ талаар нэхэмжлэгч нар хэлээгүй. Үүнээс болж уг обьектыг ажлуулах боломжгүй болсон. Нэхэмжлэгч тал засварын зардлыг нэхсэн. Гэтэл нэхэмжлэгч талаас өгсөн зарлагын баримтууд нь давхардуулж, үнийн дүнг өсгөж бичсэн 2 баримт байсан тул түрээсийн гэрээний үүрэг үүссэн эсэх, зочид буудлын 1, 2 дугаар давхарыг засварлахад зарцуулсан барилгын материалын зардал 8.858.700 төгрөг, барилгын засвар үйлчилгээ хийсэн ажилчдын хөлс 5.500.000 төгрөг, хоол хүнсний материал бараа бүтээгдэхүүний зардал 5.221.735 төгрөг, шатахууны зардал 253.000 төгрөг нийт 19.833.435 төгрөг болсон эсэх, 2018 онд хариуцагч Ж. тэтгэврийн зээл авч уг обьектын буудлын өрөөнүүдийг засварласан талаар мэтгэлцсэн.

Шүүх нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлээс зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэхдээ дараах хууль зүйн дүгнэлтийг хийлээ.

Шүүх хавтаст хэргийн 7-32 дахь хуудсанд авагдсан баримтаас үзвэл, нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар хариуцагч -ийн эзэмшлийн гэх паб, баар, зочид буудлын үйлчилгээний зориулалттай обьектыг засварлахад зарцуулсан барилгын материалын зардал 8.858.700 төгрөг, барилгын засвар үйлчилгээ хийсэн ажилчдын хөлс 5.500.000 төгрөг, хоол хүнсний материал бараа бүтээгдэхүүний зардал 5.221.735 төгрөг, шатахууны зардал 253.000 төгрөг нийт 19.833.435 төгрөгийн засвар үйлчилгээ хийсэн гэж баримтыг өгсөн байна.

Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар нэхэмжлэлийн шаардлагаа Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.1.-д зааснаар өөрөө баримтаар нотлох, баримтаа цуглуулах үүрэгтэй.

Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар хариуцагч -ийн эзэмшлийн гэх паб, баар, зочид буудлын үйлчилгээний зориулалттай обьектыг засварлахад зарцуулсан барилгын материалын зардал 8.858.700 төгрөг, барилгын засвар үйлчилгээ хийсэн ажилчдын хөлс 5.500.000 төгрөг, хоол хүнсний материал бараа бүтээгдэхүүний зардал 5.221.735 төгрөг, шатахууны зардал 253.000 төгрөг нийт 19.833.435 төгрөг болсоноо Г.*******гийн 2010 оны 08 дугаар сарын 25-ны өдрийн Л.тай хийсэн тохиролцоо, засварын өмнө болон засвар хийсний дараах фото зургууд, ХХК-ийн 2018 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдөр 246.250 төгрөгийн НӨАТ баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 27-ны өдөр 18.*******7 төгрөг, 2018 оны 10 дугаар сарын 03-ны өдөр 24.120 төгрөг, 2018 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдөр 11.063 төгрөг, 8.100 төгрөг, 9.100 төгрөг, 9.900 төгрөг, 2018 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдөр 2.500 төгрөгийн НӨАТ баримт, Супермаркет-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 14-ний өдөр 3.250 төгрөг, 3.400 төгрөг, 2018 оны 9 дүгээр сарын 16-ны өдөр 2.900 төгрөг, 2018 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдөр 9.900 төгрөгийн НӨАТ баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 16-ны өдөр 18.600 төгрөгийн НӨАТ баримт, ХХК-ийн 2018 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдөр 18.890 төгрөгийн НӨАТ баримт, К ХХК-ийн 2018 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр 16.500 төгрөгийн НӨАТ баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдөр 1.500 төгрөгийн НӨАТ баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 02-ны өдөр 4.400 төгрөг, 2018 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдөр 4.190 төгрөг, 2018 оны 9 дүгээр сарын 23-ны өдөр 5.200 төгрөг, 2018 оны 10 дугаар сарын 03-ны өдөр 15.425 төгрөгийн НӨАТ баримт, Хүнсний дэлгүүрийн 2018 оны 10 дугаар сарын 02-ны өдөр 1.200 төгрөгийн НӨАТ баримт, мини маркетын 2018 оны 9 дүгээр сарын 22-ны өдөр 6.900 төгрөг, 2018 оны 9 дүгээр сарын 29-ний өдөр 8.400 төгрөгийн НӨАТ баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдөр 35.000 төгрөгийн НӨАТ баримт, ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдөр 7.500 төгрөгийн НӨАТ баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 28-ны өдөр 13.550 төгрөгийн НӨАТ баримт, ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 29-ний өдөр 11.250 төгрөг, 99.720 төгрөг, 2018 оны 9 дүгээр сарын 30-ны өдөр 170.440 төгрөгийн зарлагын баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 21-ний өдөр 20.000 төгрөг, 2018 оны 10 дугаар сарын 28-ны өдөр 20.000 төгрөг, 2018 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр 20.000 төгрөгийн НӨАТ баримт, МТ ХХК-ийн 2018 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдөр 20.000 төгрөг, 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр 20.000 төгрөгийн НӨАТ баримт, , ШТС-18-2 ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 24-ний өдөр 20.000 төгрөг, 2018 оны 9 дүгээр сарын 27-ны өдөр 20.000 төгрөг, 3.000 төгрөгийн НӨАТ баримт, ШТС-18-1 ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдөр 20.000 төгрөг, 2018 оны 9 дүгээр сарын 29-ний өдөр 20.000 төгрөгийн НӨАТ баримт, ШТС-11-2 ХХК-ийн 2018 оны 10 дугаар сарын 26-ны өдөр 10.000 төгрөгийн НӨАТ баримт, Гор газ ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 27-ны өдөр 20.000 төгрөгийн НӨАТ баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 14-ний өдөр 40.000 төгрөгийн НӨАТ баримт, ны 2018 оны 11 дүгээр сарын 23-ны өдрийн мөнгөн шилжүүлэгийн баримт, ХХК-ийн 2018 оны 8 дугаар сарын 31, 9 дүгээр сарын 02, 03-ны өдрийн зарлагын баримт, Наран туул 52 дугаар лангуу 2018 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдрийн зарлагын баримт, ХХК-ийн 2018 оны 8 дугаар сарын 28, 29, 30, 31, 9 дүгээр сарын 01, 03, 04, 05, 06, 13, 19, 22-ны өдрийн зарлагын баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 20, 23, 29, 10 дугаар сарын 24-ний өдрийн зарлагын баримт, е ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 07-ны өдрийн зарлага, орлогын баримт, Бүрт төвийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 06, 15, 19-ний өдрийн зарлагын баримт, Солонгос обой бөөний төвийн 2018 оны 8 дугаар сарын 25, 9 дүгээр сарын 01, 04, 06-ны өдрийн зарлагын баримт, ХХК-ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 23-ны өдрийн зарлагын баримт, ХХК-ийн 2018 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрийн зарлагын баримт, ХХК-ийн 2018 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрийн зарлагын баримт, Хаш ХХК-ийн 2018 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрийн зарлагын баримт, Амьд төвийн 2018 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрийн зарлагын баримт, Б.агийн 2018 оны 8 дугаар сарын 28-ны өдрийн зарлагын баримт, Н.ийн 2018 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн зарлагын баримт, Б.гийн 2018 оны 8 дугаар сарын 28, 9 дүгээр сарын 04, 06-ны өдрийн зарлагын баримт, Ц.ы 2018 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн зарлагын баримт, Л.ын 2018 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн зарлагын баримт, Л.агийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 08, 09, 12, 14, 15-ны өдрийн зарлагын баримт, Л.гийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 07-ны өдрийн зарлагын баримт, С.гийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 07-ны өдрийн зарлагын баримт, Ц.ын 2018 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн зарлагын баримт, Б.гийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 23-ны өдрийн зарлагын баримт, Алтай төвийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 23-ны өдрийн зарлагын баримт, С.ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 04-ний өдрийн зарлагын баримт, н.ийн 2018 оны 9 дүгээр сарын 02-ны өдрийн зарлагын баримт, караоке ХХК-ийн 2018 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдрийн орлогын баримт,

гэрч Л.гийн ...2018 оны 8 дугаар сарын дундуур энэ ажлыг эхэлсэн. Тэгээд 9 дүгээр сарын 3,4 хавьцаа болсон. ...4 үүлээ ирж хийсэн. ...ажлын хөлсийг 5.500.000 төгрөгөнд хийж өгсөн...2 давхарын буудлын өрөөнүүдэд эмульс хийж, обой наасан...Нэг давхарыг бүгдийг нь зассан...Обой авч байсан, солонгос грунт , тосон будаг, эмульсүүд мөн сүүлд шөнийн бүжгийн талбай хийх гэж байгаад ион гэрэл тусдаг будаг гаргах гэж байгаад будилсан тэрэн дээр жоохон мөнгө зарлагадсан байж магадгүй...Таазан дээр нар, сар гээд олон юм хийж өгч байсан гэсэн, гэрч Д.ын ...Би нэхэмжлэгч Г.*******гийн хамт засварын ажилд шаардлагатай бараа материалыг тухай бүрт нь явж авдаг байсан. Засварын ажил 14 хоног үргэлжилсэн. Засварын ажил дуусаад үргэжлүүлэн тэндээ зохион байгуулагчаар ажилласан... Архи тамхины тусгай зөвшөөрөл байхгүй байсан ба орой болгон цагдаа нар ирж тусгай зөвшөөрлийг шалгадаг байсан гэсэн мэдүүлэгээр нотолсон.

 

Хариуцагч , Ж. нар нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нарт 3.816.480 төгрөгийг төлнө, үлдэх 16.016.955 төгрөгийг төлөхгүй. Хариуцагч Ж. 2018 оны 11 дүгээр сарын 15-ны өдөр наас тэтгэврийн зээл авч засвар хийсэн байсан учир ийм их өртөгтэй засвар хийх учиргүй гэж тайлбарлан нэхэмжлэлийн шаардлагыг үгүйсгэсэн.

Хариуцагчаар оролцох этгээдийг нэхэмжлэгч сонгоно. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 62.1.3-т зааснаар нэхэмжлэлийг хэнд холбогдуулан гаргаж байгааг нэхэмжлэлд заавал бичнэ. Хуульд хариуцагч нь иргэн бол түүний овог, эцгийн нэр, нэр, хаяг, хуулийн этгээд бол оноосон нэр, хаяг, оршин байгаа газрыг тусгана гэжээ.

Хариуцагч гэж нэхэмжлэгчийн эрх, эрх чөлөө, хуулиар хамгаалагдсан ашиг сонирхолд хохирол учруулсан буюу үүргээ биелүүлээгүй, эсхүл зохих ёсоор биелүүлээгүй гэж нэхэмжлэлд дурдсан этгээдийг хэлнэ.

Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар хариуцагчаа өөрөө сонгох татан оролцуулах эрхтэй ч түрээслэж буй уг обьект нь /,/-ийн өмчлөлийн обьект юм.

Иймд уг объекттой холбоотой маргаан Ж.г хариуцагчаар татсан нь үндэслэлгүй байх тул хариуцагч Ж.д холбогдох хэсгийг хэрэгсэхгүй болгов.

Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3.-т Хуульд өөрөөр заагаагүй бол түрээсийн гэрээг бичгээр байгуулах бөгөөд үл хөдлөх эд хөрөнгө түрээслэх гэрээг үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлнэ гэж, 318 дугаар зүйлийн 318.4.-т Энэ хуулийн 318.3-т заасан шаардлагыг хангаагүй гэрээ хүчин төгөлдөр бус байна гэж заасан.

Харин зохигчид түрээсийн гэрээг амаар тохиролцож, бичгийн гэрээ байгуулаагүй гэж хэн аль нь шүүх хуралдааны шатанд тайлбарласан.

Иймд зохигчдын хооронд амаар тохиролцсон түрээсийн гэрээ нь хэлбэрийн шаардлага хангаагүй хүчин төгөлдөр бус гэж үзэхээр байна.

Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1-д хөрөнгө олж авсан этгээд болон үүрэг гүйцэтгэгч этгээдийг хоорондын үүрэг хүчин төгөлдөр бус болсон тохиолдолд хөрөнгө шилжүүлсэн этгээд уг зүйлийг олж авсан этгээдээс дээрх хөрөнгөө буцаан гаргуулахаар шаардах эрхтэй байхаар заажээ. Тодруулбал, бусдын хөрөнгийг үндэслэлгүй олж авсан этгээдээс буцаан шаардах эрх нь нэгдүгээрт, бусад этгээдээс үр шим буюу ашиг орлого хүртсэн байх, хоёрдугаарт, бусад этгээдэд алдагдал учруулсан байх буюу бусдаас зардал гарсан байх, гуравдугаарт, дээрхи ашиг орлого, зардлын хооронд шалтгаант холбоотой байх, дөрөвдүгээрт, үүрэг үүсээгүй, үүрэг нь хожим дуусгавар болсон, эсхүл шаардлага гаргаж болохооргүй үлэмж маргаантай байх нөхцөлд хэрэгжинэ.

Нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нар Налайх дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 2 давхар тоосгоор баригдсан -ийн өмчлөлийн зочид буудлын 1, 2 дугаар давхарт засвар хийсэн учир хариуцагч -иас засвар хийсэн хөрөнгөө буцаан шаардах эрхтэй.

Гэхдээ засвар хийсэн барилгын материалыг буцаан биет байдлаар авах боломжгүй учир Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.5-д зааснаар хүчин төгөлдөр бус хэлцэл хийсэн талууд уг хэлцлээр шилжүүлсэн бүх зүйлээ харилцан буцааж өгөх, боломжгүй бол үнийг төлөх үүрэгтэй.

Харин хариуцагч -иас засвар болон оруулсан хөрөнгийг гаргуулж нэхэмжлэгч нарт олгох нь зүйтэй ч зохигчид үнийн дүн дээр маргасан учир хэрэг хянан шийдвэрлэх ажилагааны шатанд шинжээч томилсон ба ХХК-иас ирүүлсэн 2019 оны 5 дугаар сарын 06-ны өдрийн Н19-41 тоот шинжээчийн дүгнэлтэд ...Налайх дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 2 давхар тоосгоор баригдсан зочид буудлын 1 давхарын засварын ажлын үнэлгээ ...нийт 7.854.826 төгрөгийн үнэлгээ тогтоогдов гэсэн,

Монголын хөрөнгө, хохирол үнэлэгчдийн холбооноос ирүүлсэн 2019 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдрийн 19/32 тоот бүрэлдэхүүнтэй шинжээчийн дүгнэлтэд Налайх дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 2 давхар тоосгоор баригдсан -ийн зочид буудлын 1, 2 дугаар давхарыг засварлахад зарцуулсан засварын ажил болон оруулсан хөрөнгийн хэмжээ 7.979.000 төгрөг гэж тооцоолов гэсэн байна.

Иймд шинжээч ХХК нь уг объектын зөвхөн 1 давхарын засварын ажлын үнэлгээг гаргасан байна.

Харин Монголын хөрөнгө, хохирол үнэлэгчдийн холбоо уг объектын 1, 2 давхарын засварын ажил болон оруулсан хөрөнгийн хэмжээг нийтэд нь гаргасан нь үндэслэлтэй байна.

 

Иймээс хариуцагч -иас үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн 7.979.000 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нарт олгож, нэхэмжлэлээс үндэслэлгүйгээр нэхэмжилсэн 11.854.435 төгрөгт холбогдох хэсгийг хэрэгсэхгүй болголоо.

Шүүх нэхэмжлэлээс зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэсэнтэй холбогдуулан нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 257.120 төгрөгийг улсын орлого болгож, хариуцагч -иас 142.614 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нарт олгов.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.2., 118, 119 дүгээр зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1.Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1, 492.1.1.-т заасныг баримтлан хариуцагч -иас үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн 7.979.000 /долоон сая есөн зуун далан есөн мянга/ төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч ******* *******ын *******, ын нарт олгож, нэхэмжлэлээс 11.854.435 /арван нэгэн сая найман зуун тавин дөрвөн мянга дөрвөн зуун гучин тав/ төгрөгт холбогдох хэсгийг, хариуцагч ын д холбогдох хэлцэл хүчин төгөлдөр бусад тооцуулж, оруулсан хөрөнгө 19.833.435 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг тус тус хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1., Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1.-д зааснаар нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нарын улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 257.120 /хоёр зуун тавин долоон мянга нэг зуун хорь/ төгрөгийг улсын орлого болгож, хариуцагч -иас 142.614 /нэг зуун дөчин хоёр мянга зургаан зуун арван дөрөв/ төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч Г.*******, Ц. нарт олгосугай.

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2., 119.4.-т зааснаар шийдвэрийг танилцуулан сонсгож, 7 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогчид шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.7.-д зааснаар дээрх хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардан аваагүй нь давж заалдах шатны журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй болохыг дурдсугай.

5.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2.-т заасныг баримтлан зохигчид шүүхийн шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргаж болохыг заасугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ Н.БАЯРСҮРЭН