2017 оны 01 сарын 18 өдөр

Дугаар 155/ШШ2017/00106

Хөвсгөл аймаг

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Н.Бямбасүрэн даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хаалттай явуулсан хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 11 дүгээр багийн 40-01 тоотод оршин суух Тайжууд овогт Бгийн О /Р.........../-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 03 дугаар багийн 04-32 тоотод оршин суух, Боржигон овогт Болдын Б /Т........../-т холбогдох,

Гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдийн асрамж тогтоолгож, тэтгэлэг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Б.Оюунбилэг, нэхэмжлэгч Б.О, хариуцагч Б.Б нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч Б.О шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний бие Б.О нь Б.Бтай 2004 онд танилцаж, үерхэж байгаад 2007 оны 08 сарын 17-ны өдөр хууль ёсоор гэр бүлээ батлуулсан. Хамт амьдарч байх хугацаанд бидний дундаас охин Б2008 оны 01 сарын 27-ны өдөр төрсөн. Анх танилцахад бага зэргийн архи уудаг байсан боловч амьдралын явцад арай л дэндүү архагшин маш ихээр уудаг болсон. Эхнэ хүүхдээ бодоод больчих байх, засрах байх гэж их олон жил тэвчсэн боловч улам дордож, олон хоногоор архидаж, сүүлдээ ихэвчлэн эрүүлжүүлэхээс авдаг болсон. Б.Бт ажил хийж амьдралаа өөд нь дээш нь татах идэвх зүтгэл хэзээ ч байгаагүй. Охиноо төрүүлээд 6 сар болоод л би орж байсан. Охиныг минь тэр цагаас эхлээд миний ээж Н.Б харж, өсгөж хүмүүжүүлсэн. Хамт амьдарч байх хугацаанд ар амьдрал бүх л зүйлээ би авч явсаар охиноо 5 нас хүрэх жил буюу 2012 оны 10 сараас салж охинтойгоо хамт өөрийн гэртээ өдий хүртэл амьдарч байна. Охин Бцэцэрлэг сургуульд суралцан өсөж томрохын хэрээр өдрөөс өдөрт хэрэглээ удам өндөрсөж байхад ганц дэвтэр, бал ч аваад өгөх сэтгэлгүйгээр барахгүй ганц өвлийн хувцас аваад охиноо дулаан хувцаслачихаарай гэж хэлэхэд ээжтэйгээ нийлэн доромжилж, миний хүүхэд мөн биш гэсэн зүйлийг ярьж байгаад маш их гомдолтой байна. Иймд Б.Баас гэрлэлтээ цуцлуулж, охин Бхүүхдийн тэтгэлэг гаргуулж өгнө үү гэв.

Хариуцагч Б.Б шүүхэд гаргасан тайлбар болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний бие Б нь Отэй 2004 онд танилцаж, 2007 оны 08 дугаар сарын 17-нд албан ёсоор гэр бүлээ батлуулж амьдарч ирсэн бөгөөд 2008 оны 01 сарын 27-нд Маралаа хэмээх охинтой болсон. Эхнэрийн ээж Б нь гал дээр гарсан зээ охиноо та хоёрт өгөхгүй гээд өгөөгүй. Бид хоёр охинтойгоо хамт амьдарч байсан бол салахгүй ч байсан байж магадгүй. Одоо яагаад хүүхдийн тэтгэмж авах гээд байгааг би ойлгохгүй байна. 2013 оны 01 сард О байнга над руу залгаж миний нэр дээрх хашаа, хатгасан газрыг би чамайг энэ хашаагаа шилжүүлчихвэл хүүхдийн мөнгө төгрөг гэж авахгүй гэхээр нь хүүхэддээ өгч байгаа юм чинь гээд өгсөн. Мөн салахдаа гэрт байсан цахилгаан бараа, тавилга зэргийг бүгдийг авч явсан. Би ажил эрхлэх боломжгүй, хүнд ажил хийхээр хөл нуруу өвдөж ажил хийж чаддаггүй тул тухайн хүүхдийн мөнгийг нэг удаад дээрх байдлаар төлсөн учир төлөх боломжгүй байна. Би охиноо бодоод төлмөөр байгаа ч ажил хийж чадахгүйн улмаас орлогогүй, тэтгэвэрт гарсан аав, ээжээрээ тэжээлгэж гэртээ байдаг. Би гэрлэлтээ цуцлуулахыг зөвшөөрч байна. Харин хүүхдийн тэтгэлгийг төлж чадахгүй тул дээрх байдлыг харгалзаж үзнэ үү гэв.

Шүүх хуралдаанаар хавтаст хэрэгт цугларсан бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч Б.О нь хариуцагч Б.Бт холбогдох гэрлэлт цуцлуулж, хүүхдийн асрамж тогтоолгон, тэтгэлэг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг шүүхэд гаргажээ.

Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзэв.

Нэхэмжлэгч, хариуцагч нар нь гэрлэлтээ цуцлуулах талаар харилцан зөвшөөрч тайлбар гаргаж байх ба гэрлэгчид нь 2012 оноос тус тусдаа амьдарч байгаа гэх тайлбарыг шүүх хуралдаанд гаргаж байх тул гэрлэгчдэд эвлэрүүлэх арга хэмжээ авахгүйгээр гэрлэлтийг цуцлах үндэслэл болж байна.

Зохигч нь 2007 оны 03 дугаар сарын 26-ны өдөр гэр бүл болж 2007 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр гэрлэлтээ бүртгүүлсэн болох нь 2016 оны 11 дүгээр сарын 10-ны өдрийн Гэрлэлтийн бүртгэлийн лавлагаа, хамт амьдрах хугацаандаа 2008 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдөр охин Бтөрүүлсэн болох нь 2008 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдөр бүртгэсэн №0104806-108 дугаартай хүүхдийн төрсний гэрчилгээний нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, зохигчийн тайлбар зэрэг нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.

Хүүхдийн асрамжийн талаар хариуцагч Б.Б нь хүүхдээ ээжийнх нь асрамжинд үлдээхийг зөвшөөрч байгаа, хүүхдийн эхтэйгээ хамт байж дассан байдал, хүүхдийн санал, зэргийг харгалзан 2008 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдөр төрсөн охин Бэх Б.Оийн асрамжид үлдээж шийдвэрлэлээ.

Хариуцагч шүүхэд гаргасан тайлбартаа хүүхдийн тэтгэлэг төлөхгүй талаар тайлбар гаргаж байх боловч Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 17 дугаар зүйлд заасны дагуу үр хүүхдээ өсгөн хүмүүжүүлэх нь Монгол улсын иргэний журамт үүрэг бөгөөд Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.2.2-т зааснаар эцэг, эх нь үр хүүхдээ асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх үүргийн дагуу эцэг Б.Баас хуульд заасан хэмжээгээр хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулан охин Бтэжээн тэтгүүлэх нь зүйтэй гэж үзэв.

Зохигч нь гэр бүлийн хамтран өмчлөх дундын эд хөрөнгийн талаар маргаангүй гэсэн болохыг дурдах нь зүйтэй байна.

Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.1-д зааснаар эцэг, эх хүүхдээ хүмүүжүүлэхэд тэгш эрх эдэлж, адил үүрэг хүлээх ба охин Бэх Б.Оийн асрамжинд үлдээсэн нь эцэг Б.Быг Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.2-т заасан "хүүхдээ эрүүл чийрэг өсгөн бойжуулах, сэтгэхүйн хувьд төлөвшүүлэх, хүүхдээ асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх, хүүхдээ үндэсний ёс заншил, уламжлалаа дээдлэх үзлээр хүмүүжүүлэх, түүнд суурь боловсрол эзэмшүүлэх, хөдөлмөрийн анхны дадлага олгох, хүүхдийн эрхийг хамгаалж, үүргээ биелүүлэхэд нь туслах" үүргээ хэрэгжүүлэхэд, мөн эцэг, эхийн хэн нэг нь нөгөөдөө хүлээсэн үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь саад учруулахыг хориглодог болохыг дурдлаа.

Нэхэмжлэгч Б.Оийн эд хөрөнгийн бус, түүнчлэн үнэлэх боломжгүй нэхэмжлэлд төлсөн улсын тэмдэгтийн хураамж 70.200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Б.Баас 70.200 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгох нь зүйтэй байна.

Мөн хариуцагч Б.Баас Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.1.5-д зааснаар Хөвсгөл аймагт мөрдөгдөж байгаа хүн амын амьжиргааны доод түвшингийн хэмжээ 167.200 төгрөг байгаагаас 2008 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдөр төрсөн охин Б11 хүртэлх насны хүүхдэд тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амьжиргааны доод түвшингийн 50 хувиар, 11-16 нас, суралцвал 18 нас хүртэл тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амьжиргааны доод түвшингийн хэмжээгээр жилд төлөх тэтгэмжийг тооцоход 1.003.200 төгрөгийн улсын тэмдэгтийн хураамж 28.627 төгрөгийг гаргуулж улсын орлогод оруулах нь зүйтэй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.1, 116, 118 дугаар зүйл, 132 дугаар зүйлийн 132.6-д заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1-д зааснаар Т..........уд овогт Бгийн О, Б.............он овогт Б.......н Б нарын гэрлэлтийг цуцалсугай.

2. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.5-д зааснаар 2008 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдөр төрсөн охин Бэх Б.Оийн асрамжинд үлдээсүгэй.

3. Гэр бүлийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүлийн 40.1.1, 40.1.2-т зааснаар 2008 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдөр төрсөн охин Б11 нас хүртэл тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амьжиргааны доод түвшингийн 50 хувиар, 11-16 нас /суралцаж байгаа бол 18 нас/-тай болтол тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амьжиргааны доод түвшингийн хэмжээгээр сар бүр эцэг Б.Баас тэтгэлэг гаргуулан тэжээн тэтгүүлсүгэй.

4. Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.4, 26.6-д зааснаар гэрлэлтээ цуцлуулсан ч хуулинд заасан эцгийн үүргээ биелүүлэхийг Б.Бт, энэ үүргээ биелүүлэхэд нь саад учруулахгүй байхыг эх Б.От тус тус даалгасугай.

5. Гэрлэгчид нь эд хөрөнгийн талаар маргаангүй гэсэн болохыг дурдсугай.

6. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-т зааснаар нэхэмжлэгч Б.Оийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70.200 /далан мянга хоёр зуу/ төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Б.Баас 70.200 /далан мянга хоёр зуу/ төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

7. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.1.5-д зааснаар хариуцагч Б.Баас нэг жилд төлөх хүүхдийн тэтгэлэгт ногдох улсын тэмдэгтийн хураамж 28.627 /хорин гурван мянга зургаан зуун хорин долоон мянга/ төгрөгийг гаргуулж улсын орлогод оруулсугай.

8. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.9-д зааснаар шийдвэрийн хувийг хүчин төгөлдөр болсноос хойш ажлын гурван өдрийн дотор Иргэний гэр бүлийн бүртгэлийн байгууллагад хүргүүлэхийг шүүгчийн туслах Э.Хуланд даалгасугай.

9. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгож, 7 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогч талууд шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл 14 хоногийн дотор давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

 

                                     ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                             Н.БЯМБАСҮРЭН