МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх хуралдааныг шүүгч М.Эрдэнэ-Очир даргалж,

Нарийн бичгийн дарга Э.Мөнхгэрэл,

Улсын яллагч Г.Сэндэнсүрэн,

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч В.Энхболд,

Шүүгдэгч Б.Отгонбаатар нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 98 дугаар зүйлийн 98.1-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Болдын Отгонбаатарт холбогдох эрүүгийн 201722000207 дугаартай хэргийг 2017 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, Бэсүд Болдын Отгонбаатар, 1988 оны 09 дүгээр сарын 16-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Тариалан суманд төрсөн, 28 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 8, ах, эгч нарын хамт Хөвсгөл аймгийн Тариалан сумын 3 дугаар багт оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, урьд ял шийтгэлгүй, регистрийн РЙ88091610 дугаартай,

Шүүгдэгч Б.Отгонбаатар нь 2017 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдөр согтуурсан үедээ Тариалан сумын төвд байрлах Сондор нэртэй бааранд иргэн А.Түвшинбаттай найзуудынх нь хажууд өөрийг нь загналаа гэх шалтгааны улмаас маргалдаж түүний баруун гарыг хутгаар зүсэж бие махбодид нь баруун гарын сарвууны зүсэгдсэн шарх, баруун гарын сарвууны булчингийн тасрал бүхий хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогджээ.

Шүүхийн хэлэлцүүлгээр яллах, цагаатгах болон бусад нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч Б.Отгонбаатар нь 2017 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдөр согтуурсан үедээ Тариалан сумын төвд байрлах Сондор нэртэй бааранд иргэн А.Түвшинбаттай найзуудынх нь хажууд өөрийг нь загналаа гэх шалтгааны улмаас маргалдаж түүний баруун гарыг хутгаар зүсэж бие махбодид нь баруун гарын сарвууны зүсэгдсэн шарх, баруун гарын сарвууны булчингийн тасрал бүхий хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь хавтаст хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна. Үүнд:

Шүүгдэгч Б.Отгонбаатарын мөрдөн байцаалтын болон шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд өгсөн: Би 2017 оны 03 сарын 30-ны өдөр …Сондор бааранд 19 цаг болж байхад очсон. Тэгээд нэг Боргио пиво аваад хуваагаад ууж суутал гаднаас 5-н залуу орж ирсэн. Тэгсэн Баатар гээд залуу бид нарын ширээн дээр ирээд Бумбалай босоод ир гээд дуудахаар нь Бямбабаяр босож ирээд яах гээд байгаа юм бэ гэсэн чинь Баатар гээд залуу Бямбабаярыг баруун талын хацар луу нь нэг алгадсан. Тэгсэн Түвшинбат ах ирээд Баатар гэдэг ахыг аваад явсан. Түвшинбат ах буцаад манай ширээн дээр ирээд чи яагаад орилоод байгаа юм бэ дуугүй болооч гээд загнахаар нь та яагаад намайг найз охин найзуудын хажууд загнаад байгаа юм бэ гэж хэлсэн. Тэгсэн намайг ширээнээс дуудаж баарны хаалганы хажууд аваачаад загнаад байхаар нь би уурлаад ширээн дээрээ буцаад суусан. Ширээн дээрээ буцаад очтол манай найз охин ганцаараа байсан. Тэгээд байж байтал нэг мэдсэн Түвшинбат ах ширээн дээр хүрээд ирсэн намайг загнаад байхаар нь би босож ирээд кармандаа байсан хутгаараа далайтал Түвшинбат ах гараараа хаатал гарыг нь зүсчихсэн. Би айлгах санаатай л хутгаа далайсан, хутгаар зүсье гэж бодоогүй....гэх мэдүүлэг,

Хохирогч А.Түвшинбатын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: Би 2017 оны 03 сарын 30-нд Тариалан сумын Сондор гэх бааранд 21 цагийн орчимд Батбаатар, Мөнхтүвшин, Батнаа, Азаа бид 5 орсон юм. Баарлуу эхлээд Азаа, Мөнхтүвшин 2 орсон. Тэгээд нэг шил юм аваад бид 3-ыг утсаар дуудсан. Бид 3-ыг баарлуу очиход баарны зүүн талын ширээн дээр нэг архи тавьсан сууж байсан. Бид 3 хамт суусан. Тэгээд архиа уугаад сууж байтал Батбаатар хойд ширээнд суусан Отгонбаатарын ширээн дээр очоод ширээн дээр нь 2 гараараа дараад зогсож харагдсан. Тэгээд нэг чимээ гарахаар нь хартал Отгонбаатартай цуг явсан хүнийг түлхэж байсан. Тэгэхээр нь би босоод Батбаатарыг авчирч суулгаад юу болоод байгаа юм бэ гэхэд сүртэй юм биш ээ ганц алгадсан юм гэсэн. Тэгээд бид 5-ыг сууж байсан чинь Отгонбаатар хашгираад босож ирээд байсан. Тэгсэн баарны эзэн Сайханаа согтуу хүмүүстэй маргалдаад яах вэ ийшээ орж бай гээд баарны баруун талын өрөө лүү оруулсан. Тэгээд бид нар нөгөө шилтэй архиа авч ороод тэнд уугаад сууж байтал Батнаа, Азаа 2 гарч тамхи татангаа бие засаад ирье гээд гарсан. Би араас нь бие засах гээд гартал Отгонбаатар намайг дуудсан. Тэгэхээр нь би Отгонбаатар руу яваад очтол найз охин нь наад талд нь суугаад Отгонбаатар цаад талд нь суусан байсан. Тэгтэл ширээн дээр хальт дараад Отгонбаатар нь босоод ирсэн. Тэгсэн баруун гартаа хутга бариад хутгаараа далайхаар нь би хойшоо ухраад гараараа хаасан чинь баруун гарын эрхий хурууны салаан завсраар зүсэгдээд цус гоожсон. Тэгсэн найз охин нь буцаагаад татаад суулгасан. Тэгээд би буцаад нөгөө өрөөрүүгээ яваад орсон. Тэгээд Мөнхтүвшин миний гарыг нарийн уяа олж боогоод цусыг нь тогтоосон. Тэгээд эмнэлэг рүү явъя гээд гарахад Отгонбаатар араас дагаж ирсэн. Би тэгэхээр нь эргэж хараад Отгонбаатарыг гэдэс хавьруу нь нэг удаа өшиглөсөн чинь Отгонбаатар газарт унасан. Би газарт унахаар нь нэг өшиглөсөн. Тэгсэн 2 нь намайг салгаад машин руу суулгасан…гэх мэдүүлэг /хх-ийн 17-18 дугаар хуудас/,

Гэрч Р.Батсайханы мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: ...Отгонбаатар гэдэг залуу Бонхоо буюу Түвшинбатыг ах нааш ирээ 2-уулаа учраа олъё гээд ширээнээсээ дуудсан чинь Түвшинбат яваад очсон. Тэр үед Азаа, Отгонбаатартай хамт явсан залуутай баарны үүдний ширээнд юм яриад сууж байсан. Би наад талд нь хамт явсан залуучуудыг нь наанаа байж бай гээд зогсоож байсан чинь намайг шаачлаа гээд Түвшинбат орилсон. Тэгэхээр нь би яваад очтол Отгонбаатарын зүүн гаранд улаан хүрэн өнгийн коновтой тонгорог байсан. Би гарнаас нь бариад авах гэтэл тэр хутга нь гараад ирэхээр нь бугуйн дээрээс нь барьж аваад Отгонбаатарыг ширээнээс нь татаад гаргаад ирсэн. Түвшинбат тэр үед орилоод цаашаа галалгааны өрөө рүү гүйгээд орсон...гэх мэдүүлэг /хх-ийн 23-24 дүгээр хуудас/,

Гэрч Л.Пүрэвсүрэнгийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: 2017 оны 03 сарын 30-ны орой 18-19 цагийн хооронд манай найз Пүрэвсүрэн над руу залгаад пиво уух уу гэхээр нь би тэгье гэж хэлээд дэлгүүр ороод нэг том 2 л Боргио пиво аваад манай хойно байдаг жижиг уулан дээр би нөхөртэйгээ, Пүрэвсүрэн нөхөртэйгээ хамт гарсан. Тэгтэл манай нөхөр охиноо авна гээд цэцэрлэг орсон. Манай нөхрийг хүүхдээ аваад гэртээ очсон байхад нь Пүрэвсүрэнгийн нөхөр Бямбалай очиж авчирсан. Манай нөхөр Бямбалай найз Пүрэвсүрэн бид 4 пиво ууж дуусгаад ахиад нэг пиво авчираад ууж дуусгаад Сондор гээд баарлуу мотоциклиор дөрөвлөөд очсон. Бааранд ороод нэг ширээн дээр 4-үүлээ суугаад нэг том Боргио аваад ууж байсан чинь 5-н залуу орж ирээд Отгонбаатарыг Түвшинбат гээд залуу дуудахаар нь Отгонбаатар очих гэтэл Бямбалай яах юм бэ гээд байж байтал Баатар ирээд Бямбалайг алгадсан. Манай нөхөртэй Түвшинбат ирээд маргалдаад байсан. Тэгээд ширээлүүгээ тэд нар буцаад явцгаасан. Тэгтэл нөгөө залуучууд баарнаас гарч өөр өрөөнд орсон, удаагүй байж байтал Отгонбаатар бид 2-ыг сууж байхад Түвшинбат ах хүрээд ирсэн. Отгонбаатар тэгсэн манай ах гээд байхаар нь энэ 2 ах дүү хамаатан садангийн хүмүүс юм байна гэж бодсон. Тэгэхэд манай найз Пүрэвсүрэн Бямбалай 2 гараад явсан байсан. Түвшинбат, Отгонбаатар 2 гэнэт маргалдаад явчихсан, би юунаас болж маргалдсан гэдгийг нь ойлгоогүй. Отгонбаатар тэгсэн гэнэт босож ирээд хутгаараа далайтал Түвшинбат гараараа хаах шиг болсон. Тэгснээ миний гарыг хутгалчихлаа гээд орилоод яваад өгсөн чинь нөгөө хүмүүс нь гарч ирээд гадагшаа Түвшинбатыг өрөөлүүгээ аваад орсон. Удаагүй тэр хүмүүс өрөөнөөс гадагшаа гарч явсан. Манай нөхөр тэд нарын араас дагаад гарсан. Би араас нь гартал баарны гадаа Отгонбаатар газарт унасан толгой хэсгээс нь цус гарсан байсан. Би тэгэхээр нь босгоод дагуулаад гэрлүүгээ харьсан…гэх мэдүүлэг /хх-ийн 30-31 дүгээр хуудас/,

Гэрч Х.Аззаяагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: …тэкрүү очтол Түвшинбатын гарнаас цус гоожоод хутгалуулчихлаа гээд хажуу өрөөнөөс гарч ирсэн. Баруун гараа боосон байсан. Тэгээд эмнэлэг явж гараа үзүүлье гээд баарнаас гарч явтал Отгонбаатар араас гараад ирсэн. Тэгтэл Түвшинбат эргэж хараад Отгонбаатарыг элэгрүү нь өшиглөсөн. Унасан хойно нь нэг өшиглөсөн. Тэгээд эмнэлэг рүү явцгаасан…гэх мэдүүлэг хх-ийн 32-33 дугаар хуудас/,

Гэрч Д.Мөнхтүвшингийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: …Түвшинбат тэр өрөөнөөс бие засахаар гарч явсан. Удаагүй эргээд орж ирэхдээ баруун гарнаас нь цус гарсан байдалтай орж ирэхээр нь юм болсон юм бэ гэхэд Отгонбаатарт хутгалуулчихлаа гэсэн. Тэгээд гарыг нь би уяагаар боож өгөөд эмнэлэг рүү аваад явсан…гэх мэдүүлэг /хх-ийн 37 дугаар хуудас/,

Гэрч С.Батбуянгийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: …би өрөөндөө архи ууж байгаад Аззаяатай гарч тамхи татангаа нойл орсон. Би тэгээд тасарсан байсан. Тэр өрөөнд нэг мэдсэн чинь Түвшинбатын гарнаас цус гоожоод хутгалуулчихлаа гээд байсан. Тэгээд Мөнхтүвшин гарыг нь боож байсан. Тэгээд эмнэлэг рүү аваад явсан…гэх мэдүүлэг /хх-ийн 39 дүгээр хуудас/,

Хөвсгөл аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 04 дүгээр сарын 11-ний өдрийн 249 дугаартай:

1. А.Түвшинбатын биед гэмтэл тогтоогдлоо.
2. А.Түвшинбатын биед баруун гарын сарвууны зүсэгдсэн шарх, баруун гарын сарвууны булчингийн тасрал бүхий гэмтэл тогтоогдлоо.
3. Дээрх гэмтэл нь хурц иртэй зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.
4. Дээрх гэмтэл нь хэрэг учрал болсон гэх хугацаанд үүсгэгдсэн байна.
5. Дээрх гэмтэл нь ШЭГЗТЖ-ын 2.3.1-д зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.
6. Цаашид хөдөлмөрийн чадвар алдангид нөлөөлөх эсэх нь эмчилгээ, эдгэрэлтээс хамаарна гэх дүгнэлт /хх-ийн 45 дугаар хуудас/,

Хохирогч А.Түвшинбат нь шүүгдэгчтэй сайн дураараа эвлэрсэн тухай 2017 оны 04 дүгээр сарын 19-ний өдөр байгуулсан эвлэрлийн гэрээ зэрэг болно.

Дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн дагуу цуглуулж, бэхжүүлэн авсан байх тул хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж үнэллээ.

Иймд шүүгдэгч Б.Отгонбаатарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 98 дугаар зүйлийн 98.1-д зааснаар бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэнд гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй гэж үзэв. Хэргийн зүйлчлэл зөв байна.

Шүүгдэгч Б.Отгонбаатарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ согтуурсан үедээ гэмт хэрэг үйлдсэнг ял хүндрүүлэх нөхцөл байдалд, гэмт хэрэг үйлдэж учруулсан хохирлоо сайн дураараа нөхөн төлсөн, үйлдсэн гэмт хэрэгтээ чин санаанаас гэмшиж байгааг ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тус тус тооцов.

Шүүгдэгч нь анх удаа хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдсэн, шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, хувийн байдал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 98 дугаар зүйлийн 98.1-д зааснаар хорих ял оногдуулж, оногдуулах хорих ялыг биечлэн эдлүүлэхгүйгээр тэнсэж, хянан харгалзах боломжтой гэж шүүх үзэв.

Хохирогч А.Түвшинбатын “Надад одоогийн байдлаар 900.000 гаруй төгрөг өгсөн. Бид 2 эвлэрсэн. Надад санал гомдол байхгүй...” гэх мэдүүлэг, мөн шүүгдэгчтэй 2017 оны 04 дүгээр сарын 19-ний өдөр байгуулсан эвлэрлийн гэрээг үндэслэн шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

Шүүгдэгч Б.Отгонбаатар нь урьд ял шийтгэл эдэлж байгаагүй болох нь ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 79 дүгээр хуудас/-аар тогтоогдож байна.

Эрүүгийн 201722000207 дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 283, 284, 286, 290, 294-298 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь

1. Шүүгдэгч Бэсүд Болдын Отгонбаатарыг бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэнд гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 98 дугаар зүйлийн 98.1-д зааснаар Б.Отгонбаатарт 1 /нэг/ жил 1 /нэг/ сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 52 дугаар зүйлийн 52.5-д зааснаар шүүгдэгч Б.Отгонбаатарт оногдуулсан 1 /нэг/ жил 1 /нэг/ сарын хорих ялыг жирийн дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 61 дүгээр зүйлийн 61.1, 61.4-т зааснаар шүүгдэгч Б.Отгонбаатарт оногдуулсан 1 /нэг/ жил 1 /нэг/ сарын хорих ялыг тэнсэж, 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар хянан харгалзаж, түүнд хяналт тавихыг Хөвсгөл аймгийн Цагдаагийн газарт даалгасугай. 

5. Эрүүгийн 201722000207 дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

6. Шийтгэх тогтоол нь танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Б.Отгонбаатарт урьд авсан батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 303 дугаар зүйлийн 303.1, 304 дүгээр зүйлийн 304.1-д зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                 М.ЭРДЭНЭ-ОЧИР