| Шүүх | Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр сум дахь сум дундын шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Мягмарын Энхмандах |
| Хэргийн индекс | 157/2025/0016/Э |
| Дугаар | 2025/ШЦТ/19 |
| Огноо | 2025-03-17 |
| Зүйл хэсэг | 11.6.2., |
| Улсын яллагч | Э.А |
Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр сум дахь сум дундын шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2025 оны 03 сарын 17 өдөр
Дугаар 2025/ШЦТ/19
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Х******* аймгийн Б*******-******* сум дахь сум дундын шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг Ер*******ий шүүгч М.Энхмандах даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны “А” танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар
Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Туяа
Улсын яллагч Э.А
Шүүгдэгч Х.Ү, Э.Д нарыг *******олцуулан Х******* аймгийн Б*******-******* сум дахь сум дундын прокур*******ын газрын хяналтын прокур*******, хууль цаазын дэд зөвлөх Э.А-с Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч ........ овогт Х-ийн Ү,
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч ....... овогт Э-ын Д нарт холбог эрүүгийн 2540000000010 дугаартай хэргийг 2025 оны 02 дугаар сарын 26-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:
1.Монгол Улсын иргэн, Х............. аймгийн ............ суманд .... оны .... дүгээр сарын ....-ны өдөр төрсөн, .... настай, эрэгтэй, ........... боловсролтой, ..............мэргэжилтэй, “..............” .............-ын харьяа ................ .......................... ажилтай, ам бүл ..., ................... хамт Х.......... аймгийн ............. сумын ... дугаар баг ................ тоотод *******шин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, урьд Х аймгийн .......... сум дахь сум дундын шүүхийн 2023 оны 06 дугаар сарын 08-ны өдрийн 2023/ШЦТ/40 дугаартай шийтгэх тогтооло******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 800 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 800,000 төгрөгөөр т*******гох ялаар шийтгүүлж байсан, ....... овогт Х..... Ү. РД:..............
2.Монгол Улсын иргэн, ....... аймгийн .......... суманд .........оны .... дугаар сарын .....-ний өдөр төрсөн, ..... настай, эрэгтэй, ......... боловсролтой, ............ мэргэжилтэй, эрхэлсэн тод*******хой ажилгүй, ам бүл ..., .......... хамт ........ аймгийн ............сумын ..дүгээр баг ....... байр .... тоотод *******шин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, урьд ял шийтгэлгүй, ......... овогт Э.Д /РД:................./
Холбогдсон хэргийн талаар: /Яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/
1.Шүүгдэгч Х.Ү******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 03 цагийн *******чимд Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” баарны гадна Л.М*******-Э******* маргалдаж улмаар түүний биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хажуу хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол учруулсан,
2.Шүүгдэгч Э.Д*******жн******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 03 цагийн *******чимд Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” баарны гадна Л.М*******-Э******* маргалдаж, түүний биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хажуу хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,
Мөн тухайн цаг хугацаанд Л.М*******-О биед хамар ясны хугарал, мурийлт, хамар болон дээд уруул *******чмын зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудын хүсэлтээр хэрэгт авагдсан яллах болон шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн, бодитойго******* шинжлэн судлав.
-Шүүгдэгч Х.Ү******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “Би гэм буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэв.
-Шүүгдэгч Э.Д*******жн******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “Би гэм буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэв.
Эрүүгийн 2540000000010 дугаартай хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаанд хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн нотлох баримтуудаас улсын яллагч нь:
-Хохирогч Л.М*******-Э мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг (хх-ийн 6-7 дугаар хуудас),
-Хохирогч Л.М*******-О мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг (хх-ийн 9-10 дугаар хуудас),
-Гэрч П.Б мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг (хх-ийн 14-15 дугаар хуудас ),
-Гэрч Ч.У мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг (хх-ийн 20-21 дүгээр хуудас),
-Х******* аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн шинжээч эмчийн 10 дугаартай дүгнэлт (хх-ийн 25-26 дугаар хуудас),
-Х******* аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн шинжээч эмчийн 11 дугаартай дүгнэлт (хх-ийн 36-37 дугаар хуудас),
-Камерын бичлэгт үзлэг хийж, хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (хх-ийн 83-85 дугаар хуудас) зэрэг бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.
Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, эрүүгийн хэргийг хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж дүгнэв.
Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, шүүгдэгчээс яллагдагчаар болон хохирогч, гэрчээс мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шаардлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны *******олцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан буюу хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй болно.
Шүүхийн хэлэлцүүлгээр судлагдсан дээрх нотлох баримтууд, шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой болон бусад баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой ба мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад шүүхийн шийдвэрт нөлөөлөхүйц хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны *******олцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан зөрчил болон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх ажиллагааны журам, шаардлагыг зөрчсөн байдал тогтоогдоогүй тул прокур*******оос яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн хүрээнд хэргийн үйл баримт, гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой гэж шүүх дүгнэв.
Мөрдөн шалгах ажиллагаагаар хэргийн бодит байдал буюу болж өнгөрсөн үйл явдлыг хуульд заасан арга хэрэгслээр сэргээн тогтоосон байх бөгөөд хэргийн *******олцогч нарын хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хасаж буюу хязгаарлах байдлаар шүүхээс үндэслэл бүхий шийдвэр гаргахад сөргөөр нөлөөлөхүйц Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.
Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно, 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, х******* уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцно” гэж хуульчилжээ.
Улсын яллагчаас шүүх хуралдааны дүгнэлт танилцуулах шатанд: “Шүүгдэгч Х.Ү******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 3 цагийн *******чимд Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” баарны гадна Л.М*******-Э******* маргалдаж улмаар түүний биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хажуу хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь нотлогдсон тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож,
Шүүгдэг Э.Д*******жн******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 3 цагийн *******чимд Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” баарны гадна Л.М*******-Э******* маргалдаж, түүний биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хажуу хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан, мөн тухайн цаг хугацаанд Л.М*******-О биед хамар ясны хугарал, мурийлт, хамар болон дээд уруул *******чмын зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь нотлогдсон тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, шүүгдэгч нар хохирогч нарт төлөх төлбөргүй, эрүүл мэндийн даатгалын санд учирсан хохирол болох 58,011 төгрөгийг шүүгдэгч М.Ү*******аас, 128,986 төгрөгийг шүүгдэгч Э.Д*******жн*******аас гаргуулж, эрүүл мэндийн даатгалын санд олгохо******* шийдвэрлэж өгнө үү.” гэх дүгнэлтийг,
Шүүгдэгч Х.Ү******* нь шүүх хуралдааны дүгнэлт танилцуулах шатанд: “Би гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэх дүгнэлтийг,
Шүүгдэгч Э.Д*******жн******* нь шүүх хуралдааны дүгнэлт танилцуулах шатанд: “Би гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэх дүгнэлтийг тус тус гаргасан болно.
1.Шүүгдэгч Х.Ү******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 3 цагийн *******чимд Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” баарны гадна Л.М*******-Э******* маргалдаж улмаар түүний биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хажуу хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол учруулсан,
2.Шүүгдэгч Э.Д*******жн******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 3 цагийн *******чимд Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” баарны гадна Л.М*******-Э******* маргалдаж, түүний биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хажуу хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,
Мөн тухайн цаг хугацаанд Л.М*******-О биед хамар ясны хугарал, мурийлт, хамар болон дээд уруул *******чмын зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол учруулсан болох нь:
-Хохирогч Л.М*******-Э 2025 оны 01 дүгээр сарын 07-ны өдөр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “Би 2025 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр найз О гэрт Т нартай архи уусан, О гэрт тухайн үед өөр хүн байгаагүй. Тэгээд 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 01 цагийн үед Б*******-******* сумын 1 дүгээр багт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” нэртэй бааранд *******ж О, Т *******ж пиво уусан. Бааранд *******ж бүжиглэж байгаад Д*******жн******* гэх залуутай маргасан. Гэтэл миний баруун нүд рүү цохисон. Би тухайн үед газар унаад манарсан, сандал дээр бага зэрэг сууж байгаад 02 цаг 40 минутын үед баарнаас гарах гээд үүдний к*******ид*******т Д*******жн*******тай таарахад мөн миний баруун хацар руу алгадаж унагаад баруун мөр рүү өшиглөсөн, намайг Т өргөөд намайг босгосон. Би дүү Л.М*******-О руу утсаар яриад “М” бааранд хүнд зодуулчихлаа гэж хэлсэн. Би ойролцоого******* 7-8 минутын дараа гадаа зогсож байхад манай дүү ирсэн. Дүү ирээд баарны үүдэнд зогсож тээврийн хэрэгслийн хажууд Ү******* гэх залуутай юм ярьсан. Харин намайг танихгүй 2 эмэгтэй түлхээд нэг нь алгадсан, түлхсэн эмэгтэй нь намайг татаад хамт газар унасан. Дүү Л.М*******-О ирээд намайг босгоход Ү******* гэх залуу чи эмэгтэй хүн зодлоо гэж над руу дайрсан, Л.М*******-О голо******* нь *******оод салгасан. Тэгэхэд Ү*******тай хамт явсан хүмүүс Л.М*******-О бид хоёр руу дайрч Ү******* намайг өшиглөж унагаасан. Л.М*******-О намайг зодуулахгүй гэж миний толгойг хамгаалж тэвэрчихээд байсан, тэгээд бид 2 тэд нараас салаад цаашаа явж байхад Ү******* мөн гүйж ирээд миний зүүн нүд рүү 2-3 цохисон. Миний нүднээс цус гоожсон. Л.М*******-О намайг тэврээд баар руу *******ох гэхэд миний бие рүү хүмүүс цохиод байсан, би яг хэн цохиж байгааг мэдээгүй. Тэгээд баарны эгч бид 2 караоке өрөөнд *******уулж суулгасан. Тэр өдрөө эмнэлэг явж үзүүлсэн.” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 6-7 дугаар хуудас),
-Хохирогч Л.М*******-О 2025 оны 01 дүгээр сарын 07-ны өдөр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “Би 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө гэртээ байхад манай төрсөн ах Л.М*******-Э над руу утсаар залгаад “Ахыг чинь хүмүүс зодчихлоо, намайг явуулахгүй байна ирээд авчихаач” гэж хэлсэн. Би хувцсаа өмсөөд 03 цагийн үед “М” баарны гадна очиход Л.М*******-Э ах баарны гадна зогсож байсан, би машины хажууд зогсож байсан Ү******* гэх залуугаас юу болсон талаар асуухад юм хэлээгүй, гэтэл ойролцоо зогсож байсан ах руу танихгүй 2 эмэгтэй ахыг алгадаж цохиод байснаа нэг эмэгтэй хөл алдаж унахдаа ахыг татаад цуг газар унасан. Гэтэл цуг газар унасан эмэгтэй “Аллаа барилаа” гэж хашхичаад цуг явсан залуучууд нь очоод ах руу дайрч давшилж эхэлсэн, Ү******* хараалын үг хэллэг хэлээд ах руу дайрахаар нь би дундуур нь *******ж салгаж байхдаа хөл алдаад унасан чинь Д*******жн******* гэх залуу миний нүүр рүү өшиглөсөн, ах газар уначихсан байхаар нь би татаж босгоод цаашаа аваад явж байхад Ү******* гүйж ирээд ахын нүүр рүү 2-3 удаа цохиж тонгойхо******* нь өвдөглөсөн, ахын зүүн талын хөмсөгнөөс цус гараад би дахиж цохиулахгүй гэж нүүрийг нь хамгаалж тэврээд баар *******ох гээд явж байхад ахыг хэд хэдэн удаа хөл бөгс рүү нь Ү******* өшиглөсөн. Бааранд ажилладаг эгч бид хоёрыг өрөө рүү *******уулсан” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 9-10 дугаар хуудас),
-Гэрч П.Б 2025 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдөр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би 2025 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр Б*******-******* сумын 1 дүгээр багт үйл ажиллагаа явуулдаг 888 нэртэй бааранд 23 цагийн үед Үл-Ол ах, найз Э.Д*******жн*******ын хамт *******сон, би 21 нас хүрээгүй болохо******* уугаагүй. Харин нөгөө хоёр 0.75 литрийн савлагаатай Экс нэртэй архи уусан. Тэндээсээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 01 цагийн үед гараад “М” бааранд *******сон, баарнаас 0.75 литрийн савлагаатай 1 шил архи авч, тэр 2 уусан. Үл-Ол нэлээн согтоод байхаар нь би авч гараад гэр рүү нь хүргэж өгөөд ирэхэд Э.Д*******жн******* бүжиглэж байсан ойролцоого******* 03 цагийн үед гарч тамхи татах гээд гарахад баарны үүдний к*******ид*******т зүс таних ахтай юм ярьж байснаа Э.Д*******жн******* баруун хацар руу нь алгадаад унагааж мөр хэсэгт өшиглөсөн, би Э.Д*******жн*******ыг тэврээд аваад гарсан. Гадаа гараад зогсож байхад нөгөө зүс таних ах гарч ирээд Э.Д*******жн******* тэр 2 юу яриад байсан, гэтэл баруун талаас М*******-О ах хүрч ирээд яасан юу болсон ах гэсэн. Нөгөө зүс таних ах М*******-О ах М*******-Э гэдэг юм билээ. М*******-Э “Одоо манай дүү ирсэн, ална” гэж хэлээд баарны баруун урд талын машины зогсоол дээр зогсож байсан хүмүүс рүү М*******-О, М*******-Э нар очоод Ү******* ах болон тэнд байсан хүмүүстэй маргасан. Ү******* М*******-Э рүү эмэгтэй хүнд гар хүрлээ гэж дайрсан. М*******-О голо******* *******ж салгаж байгаад М*******-Э, М*******-О нар хүмүүстэй зууралдаж байгаад газар унахад Э.Д*******жн******* М*******-Оыг татаж чангаагаад байхаар нь би Э.Д*******жн*******ыг салгах гээд татахад М*******-Оыг өшиглөх шиг болсон, миний араас Т гэх залуу татсан би зайл гэж хэлсэн. Баарны хамгаалагч Ууганбаяр гарч ирээд хүмүүсийг салгасан, Ү******* М*******-Э рүү гүйж очоод гараараа хэд хэдэн удаа цохиод авсан, тэнд байсан хүмүүс Ү*******ыг салгаж холдуулсан, М*******-О, М*******-Э 2 баар руу *******сон. Э.Д*******жн******* бид 2 баар руу буцаж *******ж байж байгаад хаах үеэр нь харьсан.” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 14-15 дугаар хуудас),
-Гэрч Ч.У 2025 оны 01 дүгээр сарын 21-ний өдөр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн “...Би 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны өдөр Б*******-******* сумын 1 дүгээр багт үйл ажиллагаа явуулдаг М бааранд эгчдээ туслаад ажиллаж байсан юм. Шөнө 03 цагийн үед камер хараад сууж байхад гадаа хүмүүс бөөгнөрөөд зодолдоод байх шиг болохо******* нь гараад очсон юм. Тэнд байсан хүмүүс Л.М*******-Э гэдэг залуу руу дайраад, дүү Л.М*******-О дундуур салгаж байсан, би очоод Х.Ү*******ыг боль гэж хэлээд тэврээд холдуулсан, Л.М*******-О ах Л.М*******-Эрдэнийг тэврээд цаашаа явахад Ү******* араас нь гүйж очоод гараараа нүүр хэсэгт цохисон, тонгойхо******* нь өшиглөсөн. Би яг хаана нь өшиглөснийг мэдээгүй, тэгээд би Л.М*******-О, Л.М*******-Эрдэнийг баарны караоке өрөөнд *******уулсан, *******уулаад харахад Л.М*******-Э зүүн хөмсөгний хэсэгт язарсан байсан, харин Л.М*******-О хамраас цус гоожсон байдалтай байсан.” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 20-21 дүгээр хуудас)
-Шүүх шинжилгээний Ер*******ий газар Х******* аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч эмчийн 2025 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 10 дугаартай:
“1.Л.М*******-Э биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий гэмтэл тогтоогдлоо.
2.Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн хэд хэдэн удаагийн үйлчлэлээр, 4 хоногийн өмнө үүссэн байх боломжтой.
3.Дээрх гэмтлүүд нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 3.1.1-д зааснаар хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо.
4.Цаашид дээрх гэмтлүүд нь ер*******ий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт (хх-ийн 25-26 дугаар хуудас),
-Шүүх шинжилгээний Ер*******ий газар Х******* аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч эмчийн 2025 оны 01 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 11 дугаартай:
“1.Л.М*******-О биед хамар ясны хугарал, мурийлт, хамар болон дээд уруул *******чмын зөөлөн эдийн няцрал бүхий гэмтэл тогтоогдлоо.
2.Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн хэд хэдэн удаагийн үйлчлэлээр, 4-5 хоногийн өмнө үүссэн байх боломжтой.
3.Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 3.1.1-д зааснаар хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо.
4.Цаашид дээрх гэмтлүүд нь ер*******ий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт (хх-ийн 36-37 дугаар хуудас),
-Камерын бичлэгт үзлэг хийж хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (хх-н 83-85 дугаар хуудас)
-Шүүгдэгч Х.Ү******* 2025 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдөр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2025 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр Б*******-******* сумын 1 дүгээр багт үйл ажиллагаа явуулдаг 888 нэртэй бааранд 22 цагийн үед Э, Б, М*******жаргал, О, Ц, эхнэр Номин нарын хамт 0.75 литрийн савлагаатай архи ойролцоого******* 7-8 шил архи авч уусан. Би 888 баарнаас хэдэн цагийн үед гарсныг сайн санахгүй байгаа. М бааранд *******ж бүжиглэж байснаа мэдэж байна. Тэндээс гараад надтай цуг явсан Ц гэх найз намайг хүн цохисон гэж уйлаад байхаар нь тэнд байсан хүмүүстэй маргаж муудаж зодолдсон.” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 49-50 дугаар хуудас),
-Шүүгдэгч Э.Д*******жн******* 2025 оны 01 дүгээр сарын 27-ны өдөр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2025 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 1 дүгээр багт үйл ажиллагаа явуулдаг 888 нэртэй бааранд 23 цагийн үед Үл-Ол ах, найз Б нарын хамт *******ж 0.75 литрийн савлагаатай Экс нэртэй архи уусан. Харин Б 21 нас хүрээгүй гээд уугаагүй. Тэндээсээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны өдөр 01 цагийн үед гараад М бааранд очиж мөн 1 шил архи уусан.” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 57-58 дугаар хуудас)
-Шүүгдэгч Х.Ү*******ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “Би гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэх мэдүүлэг,
-Шүүгдэгч Э.Д*******жн*******ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “Би гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэх мэдүүлэг зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.
Өөрөөр хэлбэл шүүгдэгч Х.Ү******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 3 цагийн *******чимд Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” баарны гадна Л.М*******-Э******* маргалдаж улмаар түүний биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хажуу хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол учруулсан,
шүүгдэгч Э.Д*******жн******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2025 оны 01 дүгээр сарын 02-ны шөнө 3 цагийн *******чимд Х******* аймгийн Б*******-******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “М” баарны гадна Л.М*******-Э******* маргалдаж, түүний биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хажуу хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,
Мөн тухайн цаг хугацаанд Л.М*******-О биед хамар ясны хугарал, мурийлт, хамар болон дээд уруул *******чмын зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь тогтоогдож байна.
Нотлох баримтаар тогтоогдсон хэргийн нөхцөл байдал нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан”,
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан “Хүндрүүлэх нөхцөл байдалтайгаар 2 хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан” гэмт хэргийг үйлдсэн нь гэмт хэргийн шинжийг бүрэн агуулсан, хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлд “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэргийг тусган хуульчилж, мөн зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт уг гэмт хэргийн үндсэн шинжийг тод*******хойлсон байна.
Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалын 3 дугаар зүйлд “хүн бүр амьд явах, эрх чөлөөтэй байх, халдашгүй дархан байх эрхтэй”, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн арван хоёрдугаар зүйлийн 13 дахь хэсэгт “Халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхтэй” гэж тус тус зааж, хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдлыг баталгаажуулсан.
Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар “өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол, х******* уршигт з*******иуд хүргэсэн бол санаатай гэмт хэрэгт тооцно” гэж хуульчилжээ.
Хохирогч Л.М*******-Э биед шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдсон “...биед зүүн хөмсөгний гадна хэсгийн язарсан шарх, баруун нүдний гадна хэсгийн зулгаралт, баруун нүдний дээд доод зовхины хэсгийн цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий” гэмтэл,
Хохирогч нь Л.М*******-О биед шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдсон “...биед хамар ясны хугарал, мурийлт, хамар болон дээд уруул *******чмын зөөлөн эдийн няцрал бүхий” гэмтэл нь Хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 3.1.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах гэмтлийн хөнгөн хохиролд хамаарч байх тул хохирогчийн эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан гэж үзнэ.
Шүүгдэгч Х.Ү******* нь хохирогч Л.М*******-Э биед эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах хөнгөн хохирол санаатай учруулсан үйлдэл нь, шүүгдэгч Э.Д*******жн******* нь хохирогч Л.М*******-Э, Л.М*******-О нарын биед эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах хөнгөн хохирол санаатай учруулсан үйлдэл нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн үндсэн шинжийг агуулсан байна.
Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нарын үйлдсэн гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлан түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол, х******* уршигт з*******иуд хүргэсэн гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй, шүүгдэгчийн гэмт үйлдэл болон гэмт хэргийн улмаас хохирогчид учирсан хохирол, х******* уршиг хо*******ондоо шалтгаант холбоотой байна.
Иймд шүүгдэгч Х.Ү*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд,
Шүүгдэгч Э.Д*******жн*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан “Хүндрүүлэх нөхцөл байдалтайгаар 2 хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж дүгнэлээ.
Хохирол, х******* уршгийн талаар:
Шүүгдэгч нарын гэм буруутай үйлдлийн улмаас хохирогч нарын биед хөнгөн хохирол учирсан болох нь тогтоогдсон.
Хохирогч Л.М*******-Э нь 2025 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдөр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэгтээ: “Надад гомдол санал байхгүй, сэтгэцэд учирсан хохирол байхгүй.” гэжээ. (хх-ийн 71 дүгээр хуудас),
Хохирогч Л.М*******-О нь 2025 оны 01 дүгээр сарын 07-ны өдөр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэгтээ: “Би хамраа эмнэлэгт үзүүлэх, хагалгаанд *******ох шаардлага, нэг талын амьсгалын суваг бөглөсөн байна гэж хэлсэн. Би тухайн хагалгааны зардал мөнгийг гаргуулахаас өөр нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Надад сэтгэцэд учирсан хохирол байхгүй.” гэжээ. (хх-ийн 73 дугаар хуудас),
Шүүхээс хохирогч Л.М*******-Э, Л.М*******-О нарт шүүх хуралдааны тов мэдэгдэхэд “Би ажилтай учраас шүүх хуралдаанд *******олцохгүй.” гэсэн хариу өгсөн.
Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад болон шүүхэд хохирогч нар хохирол төлбөртэй холбоотой нотлох баримтыг гаргаж өгөөгүй. Цаашид хохирогч нар нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй *******хиж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.
Иймд шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нь энэ шийтгэх тогтооло******* гэмт хэргийн улмаас бусдад төлөх төлбөргүй гэж дүгнэлээ.
Харин энэхүү гэмт хэргийн улмаас хохирогч Л.М*******-Э нь эрүүл мэндийн байгууллагаас 116,022 төгрөгийн тусламж үйлчилгээ авсан болох нь 2025 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийн Төрийн үйлчилгээний нэгдсэн системээс дамжуулан мэдээлэл хариуцагчаас олгох лавлагаа, тод*******хойлолт (хх-ийн 88 дугаар хуудас), хохирогч Л.М*******-О нь эрүүл мэндийн байгууллагаас 70,975 төгрөгийн тусламж үйлчилгээ авсан болох нь 2025 оны 02 дугаар сарын 05-ны өдрийн Төрийн үйлчилгээний нэгдсэн системээс дамжуулан мэдээлэл хариуцагчаас олгох лавлагаа, тод*******хойлолт (хх-ийн 90 дүгээр хуудас)-о******* тогтоогдож байх тул Эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Ү*******аас хохирогчийн эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авсан үйлчилгээний төлбөр болох 58,011 төгрөгийг, шүүгдэгч Э.Д*******жн*******аас хохирогчийн эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авсан үйлчилгээний төлбөр болох 128,986 төгрөгийг тус тус гаргуулж, Эрүүл мэндийн даатгалын ер*******ий газарт нөхөн төлүүлэх нь зүйтэй байна
Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:
Шүүх хуралдааны дүгнэлт танилцуулах шатанд улсын яллагчаас “Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нарын гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураар хүлээн зөвшөөрсөн, бусдад төлөх төлбөргүй, хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй зэргийг харгалзан шүүгдэгч Х.Ү*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 800 (найман зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 800,000 (зургаан зуун мянган) төгрөгөөр т*******гох ял, шүүгдэгч Э.Д*******жн*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 1,000 (нэг мянган) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 1,000,000 (нэг сая) төгрөгөөр т*******гох ялыг тус тус оногдуулж өгнө үү. Уг т*******гох ялыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар 6 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэх саналтай байна. Хохирогч нарт төлөх төлбөргүй.” гэх дүгнэлтийг,
Шүүх хуралдааны дүгнэлт танилцуулах шатанд шүүгдэгч нараас“...т*******гох ял оногдуулж өгнө үү.” гэх дүгнэлтийг тус тус гаргасан.
Шүүхээс ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 1.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна” гэж заасан шударга ёсны зарчмыг,
Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 1.4 дүгээр зүйлд 1 дэх хэсэгт “Энэ хуульд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн нь шүүхээр тогтоогдсон гэм буруутай хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасан гэм буруугийн зарчмыг,
Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 5.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлагын з*******илго нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэхэд *******шино” гэж заасан эрүүгийн хариуцлагын з*******илгын хүрээнд,
Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ер*******ий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дот******* эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, х******* уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ” гэж заасныг тус тус удирдлага болгон баримталлаа.
Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нар нь гэмт хэрэг үйлдэх болсон шалтгаан нөхцөл нь архи, согтууруулах ундааг хэрэглэсэн нөхцөл байдал, бусдыг үл хүндэтгэсэн харилцаа, эрх зүйн мэдлэг, ухамсар дутмаг нөхцөл байдал нөлөөлсөн байна.
Шүүхээс шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх буюу ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, х******* уршгийн шинж чанар, гэмт хэргийн улмаас хохирогчийн биед хөнгөн хохирол учирсан, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, бусдад төлөх төлбөргүй, эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй зэргийг тал бүрээс нь харгалзан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй гэж дүгнэлээ.
Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй гэж шүүх дүгнэв.
Шүүгдэгч Х.Ү******* урьд нь Х******* аймгийн Б*******-******* сум дахь сум дундын шүүхийн 2023/ШЦТ/40 дугаартай шийтгэх тогтооло******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 800 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 800,000 төгрөгөөр т*******гох ялаар шийтгүүлж байсан нь шийтгэх тогтоолын хуулбараар тогтоогдож байна. (хх-ийн 63-65 дугаар хуудас)
Шүүгдэгч Э.Д*******жн******* урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй болох нь эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудсаар тогтоогдож байна (хх-ийн 69 дүгээр хуудас)
Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нар нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутай нь тогтоогдсон, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хүрсэн, хэрэг хариуцах чадвартай байх тул түүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.
Эрүүгийн хариуцлагын з*******илго нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэхэд *******шдог тул шүүхээс оногдуулсан ял, шийтгэл нь шүүгдэгчийн гэм буруугийн хэлбэрт тохирно гэж дүгнэсэн болно.
Иймд шүүгдэгч Х.Ү*******ад Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 (зургаан зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 600,000 (зургаан зуун мянган) төгрөгөөр т*******гох ял,
шүүгдэгч Э.Д*******жн*******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 800 (найман зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 800,000 (зургаан зуун мянган) төгрөгөөр т*******гох ял тус тус оногдуулж, т*******гох ялыг 3 (гурван) сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр шийдвэрлэв.
Бусад асуудлын талаар:
Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нар нь хохирогч нарт төлөх төлбөргүй, энэ хэргийн улмаас цагдан х*******игдоогүй, шүүгдэгч нарын бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн хяналтын камерын бичлэг бүхий СД-г хэргийг хадгалах хугацаа дуустал хэрэгт хадгалж, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгө байхгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.
Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нарт урьд авсан “Хувийн баталгаа гаргах” таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлэн хэрэглэх нь зүйтэй байна.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 36.13, 37.1, 37.2, 38.1, 38.2 дугаар зүйлүүдийг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ:
1.Шүүгдэгч Б*******жигон овогт Х Ү*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан” гэмт хэргийг, шүүгдэгч овогт Э Д*******жн*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан “Хүндрүүлэх нөхцөл байдалтайгаар 2 хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан” гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.
2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б*******жигон овогт Х Ү*******ыг 600 (зургаан зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 600,000 (зургаан зуун мянган) төгрөгөөр т*******гох ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч овогт Э Д*******жн*******ыг 800 (найман зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 800,000 (найман зуун мянган) төгрөгөөр т*******гох ял тус тус оногдуулсугай.
3.Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Ү*******ад оногдуулсан 600 (зургаан зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 600,000 (зургаан зуун мянган) төгрөгийн т*******гох ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Э.Д*******жн*******д оногдуулсан 800 (найман зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 800,000 (найман зуун мянган) төгрөгийн т*******гох ялыг 3 (гурван) сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.
4.Эрүүгийн хуулийн ер*******ий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нар нь т*******гох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй т*******гох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоного******* тооцож х*******их ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.
5.Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нар нь хохирогч нарт төлөх төлбөргүй, энэ хэргийн улмаас цагдан х*******игдоогүй, шүүгдэгчийн бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн хяналтын камерын бичлэг бүхий СД-г хэргийг хадгалах хугацаа дуустал хэрэгт хадгалж, хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгө байхгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдаж, хохирогч нар нь эрүүл мэндтэй холбоотой нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмаар нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээсүгэй.
6.Эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Ү*******аас хохирогчийн эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авсан үйлчилгээний төлбөр болох 58,011 (тавин найман мянган) төгрөгийг, шүүгдэгч Э.Д*******жн*******аас хохирогчийн эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авсан үйлчилгээний төлбөр болох 128,986 (нэг зуун х*******ин найман мянга есэн зуун наян зургуун) төгрөгийг гаргуулж Эрүүл мэндийн даатгалын ер*******ий газарт нөхөн төлүүлсүгэй.
7.Шүүгдэгч Х.Ү*******, Э.Д*******жн******* нарт урьд авсан “хувийн баталгаа гаргах” таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлэн хэрэглэсүгэй.
8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосно******* хүчинтэй болохыг дурдсугай.
9.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш, эсхүл энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дот******* тухайн шүүхээр дамжуулан Х******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд шүүгдэгч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокур******* эсэргүүцэл бичих эрхтэйг тайлбарласугай.
10.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар анхан шатны шүүхийн шийдвэрт гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.
ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ М.ЭНХМАНДАХ