2025         02          26                                        2025/ШЦТ/6

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн шүүгч М.Эрдэнэ-Оюун даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Мөнгөнсарнай,

улсын яллагч Б.Энхтулга,

шүүгдэгч ******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар, ******* аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Б.Энхтулгаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн, ургийн овогт д холбогдох 2536000000006 *******тай эрүүгийн хэргийг 2025 ******* 02 ******* ******* 0-ний******* хүлээн авч хянан шийдвэрлэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

 

Монгол улсын иргэн, ******* ******* ******* ******* ******* *******-ны******* ******* аймгийн суманд , ,, , , хад ийн хт ьдардаг, , , , ******* аймгийн сумын багт оршин суудаг, урьд ******* аймаг дахь сум дундын нэгдүгээр шүүхийн 2010 о ны 0 дүгээр ******* 15-ны өдрийн 35 *******тай шийтг тогтоолоор эрүүгийн хуулийн 15 ******* зүйлийн 15.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар, ******* аймаг дахь сум дундын нэгдүгээр шүүхийн 2011 ******* 07 ******* ******* 07-ны өдрийн 58 *******тай шийтг тогтоолоор эрүүгийн хуулийн 15 ******* зүйлийн 15.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар, ******* аймаг дахь сум дундын нэгдүгээр шүүхийн 20******* ******* 01 дүгээр ******* 09-ний өдрийн 02 *******тай шийтг тогтоолоор эрүүгийн хуулийн 15 ******* зүйлийн 15.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар, ******* аймаг дахь сум дундын нэгдүгээр шүүхийн 2013 ******* 11 дүгээр ******* 27-ны өдрийн 73 *******тай шийтг тогтоолоор 15 ******* зүйлийн 15.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жил 2 ******* хугацаагаар хорих ялаар, Сум дундын 21 дүгээр шүүхийн 2015 ******* 03 ******* ******* 02-ны өдрийн 35 *******тай шийтг тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1-т зааснаар 3 ******* хугацаагаар баривчлах ялаар, Сонгинохайрхан дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатын шүүхийн 2017 ******* ******* ******* ******* 1-ний өдрийн 58 *******тай шийтг тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Баянгол дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 ******* 0 дүгээр ******* 27-ны өдрийн 7 *******тай шийтг тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 ******* зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 3 жил 06 ******* хугацаагаар хорих ялаар, ******* аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2021 ******* ******* ******* ******* 10-ны өдрийн 172 *******тай шийтг тогтоолоор 500 нэгжтэй тэнц хэмжээний төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлж байсан. овогт , регистрийн ******* ПЮ95**************31.

 

Шүүгдэгчийн холбогдсон гэмт хэргийн талаар:

 

202 ******* ******* ******* ******* 01-ний******* ******* аймгийн сумын багийн нутаг дэвсгэрт өөрийн ах Т.тай хт архи уулаа г шалтгааны улмаас хохирогч г зодож түүний биед доод эрүүний баруун талын 1 дүгээр шүдний уналт бүхий эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулж Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Гэм буруугийн талаарх шүүхийн дүгнэлт: Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 16.2 ******* зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тогтоосон, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад оролцогчдын хуулиар хгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуульд заасан журмыг зөрчсөн г ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй тул хэргийг эцэслэн шийдвэрл боломжтой гэж дүгнэв.

 

1.Шүүх хуралдаанаар тогтоогдсон хэргийн нөхцөл байдал:

 

1.1 Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээллийг хүлээж авсан тэмдэглэл (хх-ийн 2 ******* хуудас)

1.2 Хохирогч гийн "...Би 202 ******* ******* ******* ******* 01-ний******* 18 цагийн үед гэрээсээ гарч яваад зах дээр найз тай таараад найг ы гэрийн гадаа очтол гэртээ ороод гараад ирье гэж хэлээд орсон. Тэгээд газраас дүү болох тай хт гарч ирээд найг юу байна гэж хэлээр нь тайван гэж хэлтэл шууд миний хэсэг pүү гараараа хоёр удаа цохиод би газар унасан чинь хөлөөрөө миний зүүн хавирга хэсэг pүү 2-3 удаа өшиглөсөн чинь ээж нь гэрээсээ гарч ирээд хүүхдээ аваад гэртээ орсон ийм зүйл болсон.” г мэдүүлэг (хх-ийн 7-8 ******* хуудас)

 1.3 ******* аймаг дахь бүсийн Шүүх шинжилгээний төвийн шинжээч эмч, цагдаагийн хошууч 202 ******* ******* ******* ******* 17-ны өдрийн 67 *******тай "...н биед гэмтэл учирсан байна. н биед доод эрүүний баруун талын 1 дүгээр шүдний уналт, доод эрүүний зүүн 1 дүгээр шүдний 2 ******* зэргийн хөдлөл, доод уруулын дотор салстын зулгаралт, цээжний зүүн доод хэсгийн зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. н биед учирсан дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр, үзлэг хийсэн өдрөөс 8-******* хоногийн өмнө үүссэн байх боломжтой. н биед учирсан доод эрүүний баруун талын 1 дүгээр шүдний уналт гэмтэл нь хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 5.1-т заасан ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтыг тогтоох хүснэгтийн 6.2.1-т зааснаар ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг 5 хувь тогтонгид алдагдуулах тул хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо. Бусад дээрх гэмтлүүд нь хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 2.7.3-т зааснаар хохирлын зэрэг тогтоогдохгүй. н биед учирсан доод эрүүний баруун талын 1 дүгээр шүдний уналт гэмтэл нь цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг 5 хувь тогтонги алдагдуулна." гэсэн шинжээчийн дүгнэлт (хх-ийн 1-16 ******* хуудас)

1. Яллагдагч *******гийн "...Би хүлээн зөвшөөрч байна. Миний буруу дахиж ийм үйлдэл гаргахгүй." гэсэн мэдүүлэг (хх-ийн 36-37 ******* хуудас)

1.5 Хохирогч гийн дахин өгсөн "...гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын зэрэг тогтоолгохгүй.  Би эмчилгээний мөнгө гэж 500,000 төгрөг авсан одоо надад нэмжл зүйл байхгүй..." гэсэн мэдүүлэг (хх-ийн 39 дүгээр хуудас)

Дээр дурдсан үйл баримтуудыг нэгтгэн дүгнэвэл: Шүүгдэгч ******* нь г зодож түүний биед доод эрүүний баруун талын 1 дүгээр шүдний уналт бүхий эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийн үйл баримт тогтоогдож байна.

 

2.Эрүүгийн хариуцлагын талаар:

 

2.1 Шүүгдэгч ******* нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай нь нотлох баримтаар нотлогдсон, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.2 ******* зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлг насанд хүрсэн, мөн хуулийн 6.3 ******* зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан нөхцөл байдал тогтоогдоогүй тул шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлг үндэслэлтэй.

2.2 Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгдээ гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, шүүгдэгчийн хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүл, хүндрүүл нөхцөл байдлыг дараах байдлаар тал бүрээс нь харгалзан үзлээ.

2.3 Хувийн байдал гэдэгт хувь хүний төлөвшил, зан араншин, гэр ийн байдал, ажил эрхлэлтийн байдал, урьд гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэж байсан эс, гэмт үйлдэлдээ хийж буй оюун дүгнэлт буюу гэм буруугаа ойлгон ухсарласан эс нөхцөл байдлууд хаардаг.

2. Шүүгдэгч ******* нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “Үйлдсэн гэмт хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна,  хохирогчид хохирол төлбөр төлсөн” г тайлбар өгсөн болно.

Эдгээр нотлох баримтуудаар шүүгдэгч ******* нь , , хад ийн хт ьдардаг, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, ойлгон ухсарласан, хохирол төлсөн г хувийн байдал тогтоогдлоо.

2.5 Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 ******* зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүл болон хүндрүүл нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

2.6 Шүүхийн хэлэлцүүлэгт улсын яллагчаас: Шүүгдэгч ******* нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнц хэмжээний буюу дөрвөн зуун тавин мянган төгрөгөөр торгох ял оногдуулах, шүүгдэгч нь хохирогчид 500000 төгрөгийн хохирол төлбөрийг төлөх талаар санаачилгатай хандаж хохирол төлбөрийг төлж барагдуулсан. Шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрл ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримт ирээгүй, энэ хэрэгт нэгтгэсэн болон тусгаарласан хэрэг байхгүй болохыг тус тус дурдах  нь зүйтэй г санал, дүгнэлт

2.7 Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгдээ гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, шүүгдэгчийн хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүл, хүндрүүл нөхцөл байдлыг дараах байдлаар тал бүрээс нь харгалзан үзлээ.

2.8 Шүүгдэгч *******д улсын яллагчаас гаргасан саналын хүрээнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнц хэмжээний дөрвөн зуун тавин мянган төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 ******* зүйлийн д хэсэгт зааснаар торгох ялыг 5 ******* хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 ******* зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар ялтан торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнц хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгчид тайлбарлаж шийдвэрлэв.

 

3.Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршиг, бусад асуудлын  талаар:

 

3.1 Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний ь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд тооцно.”, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршигт тооцно.” гэж тус тус хуульчилжээ.

3.2 Хохирогч мөрдөн шалгах ажиллагааны үед “...******* надад 500000 төгрөг өгсөн. Надад одоо нэмжл зүйл байхгүй...” г мэдүүлэг авагдсан байх тул энэ шийтг тогтоолоор шүүгдэгчийг бусдад төлөх, хохирол төлбөргүй гэж дүгнэв.

Шүүгдэгч ******* нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар тооцогдож ирсэн эд зүйлгүй, битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, хэрэг хянан шийдвэрл ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдаж, түүнд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийл арга хэмжээг шийтг тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болох хүртэл үргэлжлүүл нь зүйтэй гэж үзлээ.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 36.2 ******* зүйлийн 1, 2, д хэсэг, 36.3, 36.5, 36.6, 36.7, 36.8 ******* зүйл, 36.10 ******* зүйлийн д хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ НЬ:

 

1.Шүүгдэгч овогт г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт заасан бусдын биед хөнгөн гэмтэл учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар шүүгдэгч овогт г дөрвөн зуун тавин нэгжтэй тэнц хэмжээний 50000 (дөрвөн зуун тавин мянга) төгрөгөөр торгох ял шийтгэсүгэй.

3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 ******* зүйлийн д хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******д оногдуулсан дөрвөн зуун тавин мянган төгрөгийн торгох ялыг  таван ******* хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлээр тогтоосугай.

.Эрүүгийн 2536000000006 *******тай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, хохирол төлбөрт 500000 төгрөгийг бодит байдлаар төлөгдсөн, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрл ажиллагааны зардалгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг тус тус дурдсугай.

5.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 ******* зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан ялтан торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнц хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч *******д мэдэгдэж, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтг тухай хуулийн 160 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид оногдуулсан торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг ******* аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтг газарт даалгасугай.

6.Шийтг тогтоол уншиж сонсгосноор хүчин төгөлдөр болох бөгөөд шүүгдэгч *******д өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийл арга хэмжээг шийтг тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 ******* зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар шийтг тогтоолыг гардан авсан мөн хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 1 хоногийн дотор шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар ******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй ба гомдол эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргахыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

 

                             ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                       М.ЭРДЭНЭ-ОЮУН