129/ШШ2019/00007

                                                                                            Дугаар             _______________________________ Эрдэнэбулган сум

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Архангай аймаг дахь сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ерөнхий шүүгч Д.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн хуралдааны танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар Нэхэмжпэгч: 1978 онд төрсөн, Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын 2 дугаар баг,

1. 36-р байр 03-25 тоотод оршин суух, Ү овогт Г.Ч-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:      Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын Ерөнхий боловсролын

лаборатори 1 дүгээр сургуульд холбогдох

Тус сургуулийн эмчийн ажилд томилохыг даалгах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

<                         Шүүх хуралдаанд: нэхэмжпэгч Г.Ч, хариуцагчийн төлөөлөгч Д.А,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Анхтуяа нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч Г.Ч шүүхэд гаргасан нэхэмжпэлдээ:                                 Би  Архангай аймгийн

Лаборатори хүмүүн 1-р сургуульд 2014 оны 09 сарын 10-ны өдөр эмчийн ажилд томилогдон ажилласан бөгөөд 2017 оны 10 сарын 19-ний өдөр тус сургуулийн захирлын 89 дугаартай тушаалын дагуу ажлаасаа чөлөө авч Солонгос улс руу явсан. Би нэг жилийн чөлөө авсан юм. Миний нэг жилийн чөлөөний хугацаа дуусч ажилдаа эргэн орох гэтэл сургуулийн захирал Д.А “захирлын чөлөө олгосон тушаал байхгүй” гэсэн үндэслэлээр эргэн ажилд авахгүй байна. Тухайн үед би 2017 онд сургуулийн захирлаар ажиллаж байсан Я.Мөнх-Өлзийгөөс нэг жилийн чөлөө авч байсан юм. Гэтэл захирал Д.А-н “захирлын чөлөө олгосон тушаал байхгүй” гэсэн үндэслэлээр намайг ажилд минь оруулахгүй байгаа нь миний буруу биш юм. Тухайн үед чөлөө олгосныг 2017 оны 10 сарын 19-ний өдрийн 89 дугаартай тушаал нотолно. Иймд намайг Архангай аймгийн Лаборатори Хүмүүн 1-р сургуулийн эмчийн ажилд эргэн оруулахыг сургуулийн захирал Д.Алтангэрэлд даалгаж өгнө үү гэжээ.

Хариуцагчийн төлөөлөгч Д.А шүүхэд гаргасан тайлбартаа:                                     Нэхэмжлэгч

Г.Ч нь Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын Лаборатори 1-р сургуульд эмчээр 2014 оноос хойш ажиллаж байсан. 2017 оны 10 сараас эхлэн БНСУ-руу сарын хугацаагаар явсан гэх боловч тухайн үедээ сургуулийн захиргаанд ажлаас чөлөө авах тухай өргөдөл гаргаж албан ёсоор чөлөө авсан тушаалыг өмнө ажиллаж байсан захирал Я.М-р гаргуулаагүй явсан байдаг. БНСУ-д ажиллажбайгаад визний хугацаа дуусангуут албан ёсны зөвшөөрөлгүй /хараар/ үргэлжлүүлэн ажилласан боловч албан ёсоор жилийн чөлөө авах өргөдөл сургуулийн захиргаанд гаргаагүй, чөлөө авсан тушаалыг өмнө нь ажиллаж байсан захирал Я.М-р гаргуулаагүй болно. /Сургуулийн бичиг хэргийн 2017 оны өргөдөл гомдлын бүртгэлд Г.Ч-н гаргасан өргөдөл байхгүй,

2017. оны захирлын тушаалд чөлөө олгосон тушаал байхгүй болно/. Г.Ч нь хэдий хугацаагаар чөлөө авсан нь тодорхойгүй БНСУ-д хараар ажиллаж байгаа учир сургуулийн захирлаар ажиллаж буй Д.А миний бие түүний ажпын байранд түр ажиллаж буй

сувилагч мэргэжилтэй Ц.Ц-ийг ажпаас чөлөөлж, Бага, дунд боловсролын тухай хуулийн 20.1.1, 20.1.2, 20.2.3-т заасан эрх үүргийн дагуу хүний их эмч мэргэжилтэй Б.Т-ыг 2018 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрөөс сургуулийн эмчээр авч ажиллуулсан. Гэтэл Г.Ч 9-р сард ажилдаа орно гэж ирэхэд би ажилд авах боломжгүй, чи ямар хугацаагаар чөлөө авсан шийдвэр сургуулийн бичиг хэрэгт байхгүй гэсэн хариуг өгсөн. Г.Ч-н оронд түр ажиллаж байсан Ц.Ц-ийг ажилд томилсон 2017 оны 10 сарын 19-ний өдрийн 89 тоот тушаалд Г.Ч-д чөлөө олгоогүй, эмч Чанцалмаа чөлөө авсантай холбогдуулан Ц.Ц-ийг 2017 оны 10 сарын 15-наас эхлэн түр ажиллуулсугай гэж дурдсан нь Г.Ч-г жилийн чөлөө авсны нотолгоо болохгүй гэж үзэж байна гэжээ.

Нэхэмжлэгч Г.Ч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:                                 Би  2017 оны 10

дугаар сарын 15-ны үед дотоод журмын дагуу Хүмүүн 1 дүгээр сургуулиас 1 сарын чөлөө авсан. Журмын дагуу 1 сарын чөлөө авах өргөдлөө захиралд өгсөн. Тэрний дагуу Ц.Ц гэдэг хүнийг 7 хоног дагалдуулж өөрийнхөө оронд ажиллуулж үлдээсэн. 2017 оны 11 дүгээр сарын 17-нд Мөнх-Өлзий захирал надтай яриад дотоод журамд өөрчлөлт орж байгаа.

1. сарын чөлөөний хугацаа чинь дууссан. Чи ирэх юм уу?, ирж амжихгүй бол 1 жилийн чөлөө аваарай, тийм дотоод журам байгаа гэсний дагуу 1 жилийн чөлөө авах хүсэлтээ тавьсан. Үүний дагуу 1 жилийн чөлөөгөө дуусахаас өмнө 08 дугаар сарын 26-ны өдөр Монголд ирээд

8. дугаар сарын 29-нд ажилдаа орох хүсэлтээ тавьсан. Чиний өргөдөл, тушаал байхгүй учир чамайг ажилд авах боломжгүй гэж Алтангэрэл захирал хэлсэн. Би дотоод журмын дагуу чөлөөгөө аваад явсан. Тушаал гарсан, гараагүйг би хариуцахгүй. Энэ нь бичиг хэргийн ажилтан, сургуулийн захирлын хийх ажил гэж хэлсэн. Тэгэхэд чи шүүх, цагдаагаар яваад ажилдаа орж болно. Би Цэнд-Аюуш гэдэг хүнийг ажлаас нь халаад өөр хүнийг ажилд авсан гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь шүүхэд нэхэмжпэл өгсөн. Миний өгсөн бичиг хуурамч биш. Би хэрэг болох болов уу гээд тэр бичгийг нөхөж бичээд хуучин захирлаар гарын үсэг зуруулсан. Сургуулийн эмчийн ажилд орох хүсэлттэй байна гэв.

Хариуцагчийн төлөөлөгч Д.А шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Би

2018. оны 06 дугаар сарын 15-ны өдөр Хүмүүн 1 дүгээр сургуулийн захирлаар томилогдсон. Тухайн үед Цэнд-Аюуш гэдэг сувилагч мэргэжилтэй хүн сургуулийн эмчээр ажиллаж байсан.

2017. оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 89 тоот захирлын тушаал бол Ц.Ц-ийг ажилд томилох тухай гэсэн тушаал болохоос Чанцалмаад чөлөө олгосон тушаал биш. Ц.Ц-ийг түр ажилд томилсон тушаал байсан учир ажил мэргэжпийн хувьд ажпаа гүйцэтгэж чадахгүй, гэрээний хугацаа дууссан гэсэн үндэслэлээр Ц.Ц-г ажпаас нь чөлөөлсөн. Г.Ч 08 дугаар сард над руу ярихдаа “би чөлөөтэй байгаа, ажилдаа эргэж орьё” гэсэн. Тэр үед бичиг хэргийн ажилтан Янжинлхам, нягтлан бодогч Эрдэнэцэцэг нараар “Г.Чанцалмаатай холбоотой өргөдөл, тушаал байгаа эсэхийг” шалгуулсан. Тэгэхэд албан ёсоор чөлөө авсан өргөдөл, чөлөө олгосон тушаал байхгүй байсан учир Г.Ч-г ажлаа хаяж явсан гэх үндэслэлээр ажилд авах боломжгүй гэсэн тайлбарыг өгсөн. Байгууллага Хөдөлмөрийн тухай хууль, дотоод журмаа мөрдөн ажилладаг. Г.Ч

2017. онд явсан. 2017 оны байгууллагын дотоод журамд 1 өдрийн цалингүй чөлөөг менежер,

1. оос 5 хоногийн цалингүй чөлөөг захирал бичгээр олгоно. 30 өдрийн цалингүй чөлөөг захирал бичгээр олгоно. Чөлөөг сунгахдаа өөрийн биеэр ирж сунгана гэсэн заалт байдаг. Г.Ч 1 сарын чөлөө аваад жилийн чөлөө болгосон гэсэн асуудлыг ярьдаг боловч захирлын ийм тушаал байдаггүй. Манай байгууллага 2018 оны дотоод журамдаа “Багш, ажилчдын 1 өдрийн цалингүй чөлөөг менежер, 2-оос дээш өдрийн цалингүй чөлөөг захирал бичгээр олгоно, мөн Хөдөлмөрийн тухай хууль, дотоод журмын дагуу жилийн чөлөөг авахаар бол өөрийн биеэр ирж албажуулаагүй бол сунгахгүй” гэсэн заалтыг дотоод журамд оруулсан нь ажилчид Солонгос руу явж ажиллах болсонтой болон сургалтын байгууллага нь хүүхдүүдэд хичээл зааж, хүүхдүүдийг хүмүүжүүлдэгтэй холбоотой. Миний хувьд Г.Ч тохиролцох маягаар чөлөө аваад тэндээ боломжтой байсан учир Солонгос улсад хараар ажиллаж, хууль зөрчсөн гэж ойлгож байгаа. 2017 оны 10 дугаар сараас эхэлж хөдөлмөрийн харилцаа нь зогссон. Г.Чанцалмаа дээр цалин хөлс гарахгүй болсон. Албан ёсоор чөлөө олгосон тушаал байхгүй учир Хөдөлмөрийн тухай хуульд зааснаар ажпаа хаясан гэсэн үндэслэлээр чөлөөлөгдсөн гэж үзэж байгаа. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэв

Шүүх хэрэгт цугларсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримт, зохигчийн тайлбарыг шинжлэн судлаад:

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч Г.Ч нь Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын Ерөнхий боловсролын лаборатори 1 дүгээр сургуульд холбогдуулан эмчийн ажилд томилохыг даалгах тухай нэхэмжпэл гаргасан ба энэ нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.4-т заасан үндэслэлээр гаргасан иргэний хэргийн шүүх харьяалан шийдвэрлэх гомдол юм.

Г.Ч нь Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын Ерөнхий боловсролын лаборатори 1 дүгээр сургуульд эмчээр ажилладаг байсан нь 2014 оны хөдөлмөрийн гэрээ, Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сум, Хүмүүн цогцолбор 1-р сургуулийн захирлын 2014 оны

9. сарын 10-ны өдрийн 6/69 дүгээр тушаалаар тогтоогдож байна.

Нэхэмжпэгч Г.Ч тус сургуульд эмчээр ажиллаж байхдаа 2017 оны 10 сард нэг сарын хугацаатай чөлөө авч улмаар чөлөөгөө нэг жилийн хугацаагаар сунгасан, чөлөөний хугацаа дууссан учир урьд эрхэлж байсан ажилдаа орох гэтэл ажилд буцаан авахгүй байгаа гэсэн үндэслэлээр ажилд томилохыг даалгах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж байна.

Г.Ч нь “чөлөө авсан талаар сургуулийн захирал бичгээр акт гаргасныг мэдэхгүй” гэж тайлбарлаж байна.

Нэхэмжлэгч Г.Ч-н чөлөө авсан гэх хугацаанд мөрдөж байсан 2017 оны 02 сарын 04-ний өдрийн Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын Лаборатори хүмүүн 1-р сургуулийн дотоод журмын 9-р зүйлийн 9.2-т “багш ажилтнуудад ... 2-5 хоногийн цалингүй чөлөөг захирал бичгээр олгоно, 30 өдрийн цалингүй чөлөөг жилд нэг удаа захирал бичгээр олгоно, чөлөөг сунгахдаа өөрийн биеэр ирж сунгана” гэж заасан бөгөөд уг журамд 1 жилийн хугацаагаар чөлөө олгохоор заагаагүй, чөлөөг захирал бичгээр олгохоор заажээ.

Байгууллагын дотоод журам нь тухайн байгууллагын ажилтануудын хөдөлмөрлөх үйл явцдаа дагаж мөрдөхөөр хуульд нийцүүлэн гаргасан хамтын шийдвэр бөгөөд ажилтан энэхүү дотоод журмыг мөрдөх, түүнчлэн өөрийнх нь чөлөө хүссэн өргөдлийг хэрхэн шийдвэрлэсэн талаар нягтлах, ажил олгогчийн шийдвэрийг хүлээн авах, дагаж мөрдөх үүрэгтэй.

Нэхэмжлэгч Г.Ч “1 сарын чөлөө авчихаад нэгжилийн хугацаагаар сунгасан” гэж тайлбарладаг боловч байгууллагын дотоод журамд багш ажилчдад 2-оос дээш хоногийн чөлөөний асуудлыг сургуулийн захирал бичгээр шийдвэрлэхээр заасан. Гэтэл Г.Ч-д чөлөө өгсөн талаар сургуулийн захирлын бичгээр гаргасан баримт байхгүй нь талуудын маргаагүй өгсөн тайлбар, гэрч М.Солонго, М.Янжинлхам нарын мэдүүлэг, тус сургуулийн /Б/ тушаалын товьёогоор тогтоогддог.

Нэхэмжпэгч Г.Ч-н дотоод журамд заасны дагуу чөлөө аваагүй атлаа 2017 оны 10 сараас 2018 оны 08 сард ажилдаа эргэн орох хүсэлт гаргах хүртэл ажил үүргээ гүйцэтгээгүй нь түүний ажил олгогчтой байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний 3.2-т заасан “...тодорхой шалтгаангүйгээр ажил тасалсан нь тогтоогдсон бол ажил олгогчийн санаачилгаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах” гэсэн нөхцөл байдлыг үүсгэсэн, мөн хариуцагчийн төлөөлөгч Д.А-н “Г.Ч-д албан ёсоор чөлөө олгосон тушаал байхгүй учир ажлаа хаясан” гэсэн шалтгаанаар нэхэмжлэгчийг урьд эрхэлж байсан эмчийн ажилд аваагүй гэсэн тайлбар нь үндэслэл бүхий байх боловч тэрээр Г.Ч-н хөдөлмөрийн гэрээг дуусгавар болгосон эрхийн актыг бичгээр гаргаагүй байна.

Сургуулийн захирлын ажилтны хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах шийдвэр нь эрх зүйн шууд үр дагавар бий болгосон захиргааны акт бөгөөд уг актыг бичгээр гаргахаар Захиргааны ерөнхий хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1-д заажээ.

Гэтэл ажил олгогч Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын Ерөнхий боловсролын лаборатори 1 дүгээр сургууль нь тус сургуульд эмч ажилтай Г.Ч-н хөдөлмөрийн гэрээг дуусгавар болгосон шийдвэрийг бичгээр гаргаагүй, нэхэмжлэгчийн хөдөлмөрийн гэрээг цуцлаагүй атлаа хөдөлмөрийн гэрээнд заасан ажил үүргийг нь гүйцэтгүүлэхгүй байгаа нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 38, 40, 129 дүгээр зүйлийн 129.2-т заасантай тус тус

нийцээгүй тул нэхэмжлэгч Г.Ч-н нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж, түүнийг сургуулийн эмчийн ажилд томилохыг хариуцагчид даалгаж шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна. Ийнхүү шийдвэрлэхдээ Г.Ч-н ажпаас халсан шийдвэрийг бичгээр гаргаж өгөөгүй, ажилтны ажил үүргийг гүйцэтгүүлэхгүй байгаа хариуцагчийн үйлдлийг ажпаас халсантай адил гэж үзэн Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 128 дугаар зүйлийн 128.1,2-т заасныг баримтлах нь зүйтэй байна.

Мөн Г.Ч-г чөлөө авсан талаар сонссон гэж мэдүүлсэн гэрч Т.Уртнасан,

О.Н, М.Т, М.Ц, Ө.М нарын мэдүүлгүүд чөлөө олгох эсэхийг шийдвэрлэсэн бусад бичгийн нотлох баримттай нэгдэж нэхэмжлэлийн шаардлагыг нотолсон нотолгооны ач холбогдол бүхий нотлох баримт болж чадахгүй байна.

Хариуцагчийн төлөөлөгч Д.А “хавтаст хэргийн 13-р хуудсанд авагдсан Г.Ч, 2017 оны 10 сарын 16 гэж гараар бичсэн өргөдлийг шүүхэд хуурамч нотлох баримт гаргаж өгсөн үндэслэлээр Цагдаагийн байгууллагад гомдол гаргаж шалгуулж байгаа” гэсэн хүсэлтийг шүүхэд удаа дараа гаргасан. Нэхэмжлэгч Г.Ч угөргөдлийг

2018. оны 09 сарын дундуур нөхөн бичсэн гэж баримтыг хэзээ, хэрхэн бичсэнээ тайлбарладаг тул энэ үндэслэлээр хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг хойшлуулж, түдгэлзүүлэх шаардлагагүй гэж шүүх үзсэн ба энэ нотлох баримтыг шүүх хуульд заасан арга хэрэгслээр олж авсан бодит нөхцөл байдлыгтогтооход шаардлагатай, үнэн зөв нотлох баримт гэж үнэлээгүй, шийдвэрийн үндэслэл болгоогүй болно.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.1, 116, 118, 160 дугаар зүйлийн 160.1.1 -д заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 128 дугаар зүйлийн 128.1.2-т зааснаар нэхэмжпэгч Г.Ч-г Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын лаборатори 1-р сургуулийн эмчийн ажилд эгүүлэн томилохыг хариуцагч Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын лаборатори 1- р сургуульд даалгасугай.
2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 57 дугаар зүйл, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2-т зааснаар нэхэмжпэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжинд төлсөн 70.200 төгрөгийг орон нутгийн орлогод үлдээж, хариуцагч Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын лаборатори 1- Р сургуулиас 70.200 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч Г.Ч-д олгосугай.
3. Зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор шийдвэр гаргасан шүүхээр дамжуулан Архангай аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.