09 0 0 03/ШШ09/00390

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн иргэний хэргийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч П.Цэцэгдулам даргалж, шүүх хуралдааны танхимд хийсэн хуралдаанаар:

Нэхэмжлэгч: 9******* онд ******* дүүрэгт төрсөн, эмэгтэй, ******* боловсролтой, ******* ******* мэргэжилтэй, ******* ******* ******* ******* ажилтай, ам бүл , охины хамт хотын ******* дүүргийн дүгээр хороо, дугаар байр 0 тоотод оршин суух, овогт нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: 9******* онд аймаг Эрдэнэмандал суманд төрсөн, эрэгтэй, ******* боловсролтой, инженер мэргэжилтэй, -д насосчин ажилтай, ам бүл , хот, ******* дүүрэг, дүгээр хороо, 5 дугаар байрны 6 тоотод оршин суух, овогтой холбогдох хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг 09 оны 09 дүгээр сарын 0-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгч , хариуцагч , шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга З.Ганцоож нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь

Нэхэмжлэгч нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл, шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбартаа: Миний бие нь тай 06 оны 7 дугаар сараас үерхэж, 07 оны дугаар сараас хамтран амьдрах болсон. Бид албан ёсоор гэрлэлтээ батлуулаагүй байсан. Биднийг хамтран амьдрах хугацаанд 07 оны 0 дугаар сарын 30-ны өдөр охин төрсөн. Охин ийг эцгийнх нь нэрээр овоглож төрсний гэрчилгээ авсан. надад гар хүрдэг байсан учраас 09 оны 3 дугаар сараас тусдаа амьдрах болсон. Түүнээс хойш охин нь миний асрамжид байгаа болно. Хүүхэд маань одоо нас сартай, намайг зоддог байсан учраас гэрлэлтээ батлуулаагүй. одоо Шунхлай колонкод ажилладаг Чанцалдулам гэдэг эмэгтэйтэй суух гэж байгаа гэдгийг сонссон учраас хүүхэддээ тэтгэлэг авахаар нэхэмжлэл гаргасан гэв.

Хариуцагч шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний бие тай 07 оны 6 дугаар сараас эхлэн хамтран амьдарсан. Бид албан ёсоор гэрлэлтээ батлуулаагүй байсан. Бидний хамтран амьдрах хугацаанд 07 оны 0 дугаар сарын 30-ны өдөр миний охин төрсөн. Энэ хугацаанд охин тэйгээ хааяа уулзаж өөр дээрээ авдаг байсан. Миний охин нь Л. хүсэлтээр ээжтэйгээ хамт амьдарч байгаа. Миний бие хүүхдийн тэтгэлэг өгөхийг хүлээн зөвшөөрч байна. Харин охиныг минь надтай болон манай аав, ээж, дүү нартай уулзуулж байх үүргийг ээжид нь хариуцуулна уу гэв.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч нь хариуцагч Х. холбогдуулан хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг шүүхэд гаргажээ.

Нэхэмжлэгч , хариуцагч нар нь 06 оноос эхлэн хамтран амьдарч, хамтран амьдрах хугацаандаа 07 оны 0 дугаар сарын 30-ны өдөр охин төрүүлэн эцэг эхийн үүргээ гүйцэтгэж байгаад 09 оноос хоорондын таарамжгүй харьцааны улмаас тус тусдаа амьдарч, охин Гэрэлцэцэг эхийн асрамжинд одоог хүртэл эрүүл саруул, өсөн бойжиж байгаа болох нь төрсний гэрчилгээний хуулбар, Энэрэлт-Өлзий өрхийн эмнэлгийн тодорхойлолт, талуудын шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбар зэргээр тогтоогдож байна.

Охин ийн 000059 бүртгэлийн дугаартай хүүхдийн төрсний гэрчилгээг эцэг аар овоглон авсан байх ба Гэр бүлийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .-т зааснаар охин Гэрэлцэцэгийн эцэг болохыг захиргааны журмаар тогтоосон гэж үзнэ.

Гэр бүлийн тухай хуулийн дүгээр зүйлийн . дэх хэсэгт хүүхэд төрснөөр эцэг, эх, хүүхдийн хооронд эрх, үүрэг үүснэ .5 дахь хэсэгт гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй хүмүүсийн дундаас төрсөн хүүхэд нь гэрлэлтээ бүртгүүлсэн гэр бүлээс төрсөн хүүхдийн адил эрх эдэлж үүрэг хүлээнэ, 35 дугаар зүйлийн 35. дэх хэсэгт эцэг эх нь хүүхдээ тэжээн тэтгэх үүрэгтэй гэж тус тус зааснаар зохигчид гэрлэлтээ албан ёсоор батлуулаагүй хэдий ч охин Гэрэлцэцэг төрснөөр түүнийг тэжээн тэтгэх үүрэг хуулийн дагуу хариуцагчид үүссэн байна.

Хариуцагч нь охин өөрийн хүүхэд гэдгийг хүлээн зөвшөөрч тэтгэлэг төлөх нэхэмжлэлийн шаардлагын хувьд маргаагүй болно.

Иймд Гэр бүлийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38. дэх хэсэгт эцэг, эх нь насанд хүрээгүй болон насанд хүрсэн боловч хөдөлмөрийн чадваргүй хүүхдээ тэжээн тэтгэх үүрэгтэй, 38.3 дахь хэсэгт эцэг, эх харилцан тохиролцож гэрээ байгуулаагүй бол тэтгэлгийг шүүх тогтооно гэж заасны дагуу Гэр бүлийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.., 40.. дахь хэсэгт зааснаар эцэг аас тэтгэлгийг гаргуулж охин ийг тэжээн тэтгүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Гэр бүлийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40. дахь хэсэгт зааснаар аас гаргуулах тэтгэлгийн хэмжээ нь цалин хөлснөөс өөр орлогогүй бол түүний сарын цалин хөлс, түүнтэй адилтгах орлогын 50 хувиас хэтэрч болохгүй.

Гэр бүлийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.4 дэх хэсэгт гэр бүл, нялхас, хүүхдийн ашиг сонирхолыг төр хамгаална, 4.5 дахь хэсэгт хүүхдийг гэр бүлийн дотор эрүүл чийрэг өсгөн хүмүүжүүлэх, түүний эрх, ашиг сонирхолыг нь нэн тэргүүнд хамгаалахыг эрхэмлэнэ, 6 дугаар зүйлийн 6. дэх хэсэгт эцэг эх хүүхдээ хүмүүжүүлэхэд тэгш эрх эдэлж адил үүрэг хүлээнэ, 6. дахь хэсэгт хүүхдээ эрүүл чийрэг өсгөн хүмүүжүүлэх, сэтгэхүйн хувьд төлөвшүүлэх, хүүхдээ асран хамгаалах тэжээн тэтгэх, хүүхдээ үндэсний ёс заншил, уламжлалаа *******лэх үзлээр хүмүүжүүлэх, түүнд суурь боловсрол эзэмшүүлэх, хөдөлмөрийн анхны дадлага олгох, хүүхдийн эрхийг хамгаалж үүргээ биелүүлэхэд туслах зэрэг үүргийг эцэг эх хүлээнэ гэж тус тус хуульчилсан.

Талууд гэрлэлтээ батлуулаагүй хэдий ч хуулинд заасан дээрх эрх, үүрэг зохигчдод хэвээр үлдэх бөгөөд эцэг эх тодорхой шалтгаанаар тусдаа амьдарснаар хүүхдийн эрх ашиг хамгийн ихээр хөндөгддөг байна.

Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5. дахь хэсэгт Хүүхэд эрүүл өсч бойжих, аюулгүй орчинд амьдрах, аливаа хүчирхийллээс ангид байх эрхтэй, 5.3 дахь хэсэгт хүүхэд эцэг эхтэйгээ амьдрах, тэдний анхаарал халамжид байх, эцэг эхээсээ буюу хэн нэгнээс нь тусдаа амьдрах үед тэдэнтэй байнгын харилцаатай байх, эцэг, эх нь гэрлэлтээ цуцлуулсан, тусдаа амьдрах үед хэнтэй нь амьдрах тухай үзэл бодол, саналаа илэрхийлэх эрхтэй гэж зааснаар эцэг нь охин тэй байнгын харилцаатай байх эрхийг хуулиар олгосон байна.

Иймд нэхэмжлэгчийн зүгээс хариуцагчийг хүүхэдтэй нь уулзахыг хориглох эрхгүй, хүүхдийн эрх ашиг сонирхолд харшлахааргүй бол хамт амьдрахгүй байгаа эцэг эхийн хэн нэг нь нөгөөдөө Гэр бүлийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6. дахь хэсэгт заасан эрх, үүргээ хэрэгжүүлэхэд нь саад учруулах, хүүхдээ хүмүүжүүлэхэд эдлэх тэгш эрхийг хязгаарлахыг хориглосон болохыг анхааруулах нь зүйтэй.

Гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй хүмүүсийн дундаас төрсөн хүүхдийн асрамжийн асуудлаар зохигчид маргах эрхтэй хэдий ч талууд асрамжийн асуудлаар хэн аль нь шаардлага гаргаагүй тул нэхэмжлэгчээс гаргасан шаардлагын хүрээнд шүүх маргааныг шийдвэрлэв.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57., 63 дугаар зүйлийн 63..5, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.. дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжинд төлсөн 35.868 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас улсын тэмдэгтийн хураамжийг 09 оны 0 дугаар сарын 0-ний өдрөөс эхлэн мөрдөгдөж эхэлсэн амьжиргааны баталгаажих доод түвшин 7.900 төгрөгөөр тооцож, нэг жилийн хугацаанд төлвөл зохих тэтгэлэг .64.800 төгрөгт оногдох тэмдэгтийн хураамж 35.868 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч д олгохоор шийдвэрлэв.

Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.., 6, 8 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

.Гэр бүлийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.3, 40 дүгээр зүйлийн 40.., 40.. дахь хэсгүүдэд зааснаар 07 оны 0 дугаар сарын 30-ны өдөр төрсөн ын нас хүртэл тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амьжиргааны доод түвшингийн 50 хувиар, нас хүрмэгц 6 нас хүртэл /суралцаж байгаа бол 8 нас хүртэл/ амьжиргааны түвшингийн доод хэмжээгээр тэтгэлгийг тогтоон эцэг овогт аас сар бүр гаргуулж, тэжээн тэтгүүлсүгэй.

.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56., 63 дугаар зүйлийн 63..5, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.. дахь хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 35.868 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Х.аас 35.868 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч Л.Мөнхдуламд олгосугай.

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9., 9.4, 9.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч 7 хоног өнгөрснөөс хойш 4 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй бөгөөд дээрх хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 0 дугаар зүйлийн 0. дахь хэсэгт зааснаар зохигч нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 4 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ П.ЦЭЦЭГДУЛАМ