МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

*******  аймаг  дахь  сум  дундын   анхан  шатны  шүүхийн  шүүх   хуралдааныг шүүгч Н.Дэлгэрмаа алж,

нарийн бичгийн а                               П.Янжмаа,

улсын яллагч                                               Ц.Мөнх-Эрдэнэ,

шүүгдэгч                                                       Н.*******,

шүүгдэгчийн өмгөөлөгч                          Б.Алтангэрэл 

 

нарыг оролцуулан  тус  шүүхийн  шүүх  хуралдааны  танхимд  нээлттэй явуулж ******* аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокуророос хялбаршуулсан  журмаар  хянан  шийдвэрлүүлэхээр Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Н.*******од холбогдох ******* дугаартай эрүүгийн хэргийг хянан хэлэлцэв.     

 

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, ******* оны ******* дугаар сарын *******-ны өдөр ******* аймгийн ******* суманд төрсөн, ******* настай, *******, ******* боловсролтой, мэргэжилтэй, эг, ам бүл , ийн хамт дүүргийн дугаар хороо ийн , ны хажуу талын 1 дүгээр байрны давхрын 1 тоотод оршин суух хаягтай, урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй, овогт ын ******* (РД: ИД80**************1)

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

 

             Шүүгдэгч Н.******* нь ******* аймгийн ******* сумын аар ажиллаж байх хугацаандаа буюу 0 оны 0 дүгээр сарын 06-ны өдөр тус сумын ын гын газрын бүртгэлд байсан 8,00,000 төгрөгийн үнэлгээтэй 9-8 УНЛ улсын дугаартай Toyota -*******0 маркийн тээврийн хэрэгслийг өмнөх эзэмшигч Д.ээс худалдах, худалдан авах 00 дугаартай гэрээгээр тухайн тээврийн хэрэгслийн өөрийн нэр дээр шилжүүлэн авч, - улсын дугаарыг гаргуулан авсан байна. Улмаар Н.******* нь - улсын дугаартай ******* сумын ын гын газрын өмч Toyota -*******0 маркийн тээврийн хэрэгслийг өөрийн төрсөн дүү болох Н.ийн иргэн Г.оос зээлсэн 0,000,000 төгрөгийн өрийг барагдуулах зорилгоор Н.ээр дамжуулан Г.ид шилжүүлэхээр 0 оны 05 дугаар сарын 19-ний өдрийн 0118 дугаартай итгэмжлэлээр иргэн Г.ид тухайн тээврийн хэрэгслийн өмчлөх эрхийг шилжүүлсний улмаас ******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газарт *******,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан үйлдэлд “Нийтийн албан тушаалтан албан үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, ...өөртөө, эсхүл бусдад давуу байдал бий болгосон” гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

Шүүгдэгч Н.*******ын холбогдсон хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт хамаарч байна.

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугларсан яллах болон цагаатгах нотлох баримтуудыг шинжлэн хэлэлцээд  ТОДОРХОЙЛОХ нь:

           

            Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу хохирогчид шүүх хуралдааны товыг мэдэгдсэн боловч тэрээр шүүх хуралдаанд хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ирээгүй байна. Хохирогч шүүх хуралдаанд оролцох талаар бичгээр хүсэлт гаргаагүй учир Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .8 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар түүнийг оролцуулахгүйгээр хэргийг хянан шийдвэрлэлээ.

 

Нэг. Хэргийн үйл баримт, гэм буруутай тооцсон талаар:

 Шүүгдэгч Н.******* ******* аймгийн ******* сумын аар ажиллаж  байхдаа  буюу 0 оны  0 дүгээр сарын 06-ны өдөр  ын гын  газрын  бүртгэлд  байсан  9-8 УНЛ улсын дугаартай Toyota -*******0 маркийн тээврийн хэрэгслийг өмнөх эзэмшигч Д.ээс худалдах, худалдан авах гэрээгээр өөрийн нэр дээр шилжүүлж, - улсын дугаарыг гаргуулан авсан, ******* аймгийн ******* сумын ын гын газрын өмч болох Toyota -*******0 маркийн - улсын дугаартай  тээврийн хэрэгслийг өөрийн  дүү  Н.ийн  Г.оос зээлсэн 0,000,000 /хорин сая/ төгрөгийн өрийг барагдуулах зорилгоор Н.ээр дамжуулан 0 оны 05 дугаар сарын 19-ний өдөр итгэмжлэлээр иргэн Г.ид шилжүүлсэн хэргийн үйл баримт нь хэрэгт авагдсан шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна. Тухайлбал:

 Энэ талаар мэдүүлсэн хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч И.ын “...******* сумын ын тамгын газарт бүртгэлтэй 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашинтай холбоотой эвдрэлтэй машин байна гэх техникийн комиссын дүгнэлт 0 онд гарч актлах шийдвэр гарч байсан. Үүнээс өөрөөр бол аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлаар хэлэлцүүлж шийдвэрлүүлж байсан зүйл байхгүй.  ...Хамгийн чухал нь худалдаж авсан гэх 1- улсын дугаартай 0 маркийн автомашиныг урд өмнө бүртгэлтэй байсан 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашины оронд нь эд хөрөнгөд бүртгэлд авах шаардлагатай. ******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газрын зүгээс нэхэмжлэх зүйлгүй...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч В.ийн “...******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газарт бүртгэлтэй 9-8 УНЛ улсын дугаартай Toyota land cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг 01 онд худалдаж авахдаа гэдэг хүнээс зээлээр аваад мөнгийг төлөөгүй учир нэр нь шилжихгүй байсан. Тэгээд тухайн тээврийн хэрэгслийн мөнгийг аймгаас болон Орон нутгийн өмчийн газраас цувуулж өгөөд дуусгаад 01 онд бүртгэлд шилжүүлэн авсан. -*******5 тээврийн хэрэгсэл одоо хаана байгааг мэдэхгүй. Хуучин а Н.******* хэлэхдээ 9-8 УНЛ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг 1,000,000 төгрөгт бодож өгөөд 5,000,000 төгрөгийг ******* сумын Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлаар “ ийн ийг сангаас шийдүүлж -0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгсэл авсан гэсэн. Тухайн тээврийн хэрэгслийг авахдаа 9,000,000 төгрөгөөр авсан гэсэн боловч тээврийн хэрэгсэл худалдан авах гэрээнд 0,000,000 төгрөг гэж тусгасан учир үнийн зөрүү гараад бас бүртгэлд авч болохгүй байгаа юм. Lexus-0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгслийг худалдаж авсан гэрээнд миний нэр байгаа боловч би уг гэрээг байгуулаагүй миний нарын үсэг биш байсан. Үүнийг яаж мэдсэн гэхээр 0 оны аудитын шалгалт хийхэд тээврийн хэрэгслийн гэрээг миний нэрээр хийсэн байсан. Тэгээд би гайхаад а *******оос асуухад 0 оны 05 дугаар сард чи ийн хамт эмнэлэгт хэвтсэн байсан учир чиний өмнөөс хуурамч гарын үсэг зурсан гэж хэлсэн. 9-8 УНЛ улсын дугаартай Toyota land cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийн оронд Lexus-0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгслийг 0 оны 06 дугаар сард а ******* нийт 9,000,000 төгрөгөөр авсан. 9-8 УНЛ улсын дугаартай Toyota land cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг бусдад худалдах, шилжүүлэх, актлах тухай эрх бүхий байгууллагын шийдвэр гараагүй. Үүнийг аар ажиллаж байсан ******* өөрөө мэдэж байгаа зохицуулна гээд бичиг баримтыг нь авч явсан боловч холбогдох газарт өгөөгүй байсан. cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг данснаас хасах шийдвэр гараагүй учир эд хөрөнгийн бүртгэлд бүртгэсэн. Lexus-0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгсэл нь албан ёсоор бүртгэгдэж ирээгүй учир бүртгээгүй...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч М.ын “...ын ИТХ-д үндсэн эд хөрөнгө болох машин тоног төхөөрөмжийг актлах эрх байхгүй. Тиймээс иргэдийн хурлын тогтоол гаргаж саналыг аймгийн ИТХ-д хүргүүлж тогтоол гаргуулдаг. 9-8 УНЛ улсын дугаартай cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгсэл нь намайг ажил авах үед их муудсан байсан бөгөөд их эвдрэл гардаг байсан. Тэгээд эвдрэл ихтэй цаашид ашиглах боломжгүй байсан учир а ******* болон ын тамгын газраас ИТХ-д санал оруулж 9-8 УНЛ улсын дугаартай cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг актлах саналыг гаргуулж аймгийн ИТХ-руу явуулсан. Тэгсэн аймгийн ИТХ-аас хурлаас тухайн тээврийн хэрэгслийг актлах шийдвэр албан бичгээр ирээгүй, шийдвэр гараагүй. cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгсэл одоо хаана байгаа хэрхэн яаж шийдвэрлэсэн талаар мэдэхгүй байна. ...“ ийн ийг сан” нь манай сумын ийн нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг “ ” -ийн хамтын ажиллагааны гэрээний хүрээнд жил бүр *******0,000,000 төгрөгөөр санхүүжүүлдэг. Тухайн санхүүжилтийг зарцуулахад сумын ИТХ хуралдаанаар сумын ийн төлөвлөгөөнд тусгаж ад эрхийг өгдөг. Үүний дагуу “ ” -ын данснаас санхүүжилт нь гардаг. а цохолт хийж -ын а нягтлан бологч нарын гарын үсэгтэй шилжүүлэг хийгддэг...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Б.ын “...******* сумын ын тамгын газарт бүртгэлтэй 9-8 УНЛ улсын дугаартай cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгсэл байхгүй. 98 УНЛ улсын дугаартай cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг 1- улсын дугаартай -0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгсэл авахад зөрүүд өгсөн гэж өмнөх засаг а Н.******* хэлдэг юм. 1- улсын дугаартай Lexus-0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгслийг Улаанбаатар хотоос 9,000,000 төгрөгөөр 0 оны 06 дугаар сард хуучин а ******* худалдаж авсан. Уг машиныг авсан 5,000,000 төгрөгийг “, ийн ийг сан”-аас гаргаж үлдсэн 1,000,000 төгрөгийн хуучин ланд-*******5 маркийн тээврийн хэрэгсэл өгсөн гэдэг...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Д.гийн “...******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газрын 0 оны санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд дүгнэлт өгөх аудитын шалгалтыг хариуцаж хийсэн. ...******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газрын үндсэн хөрөнгөд бүртгэлтэй 9-8 УНЛ улсын дугаартай Toyota land cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгсэл биетээр байхгүй тухайн тээврийн акталсан шийдвэр байхгүй байсан. Энэ тээврийн хэрэгслийг ын тамгын газрын а, нягтлан бодогч нараас тодруулахад хуучин аар ажиллаж байсан Н.******* нь уг тээврийн хэрэгслийг Улаанбаатар хот руу унаж яваад буцааж авчраагүй тайлант он буюу 0 онд худалдаж авсан 1- улсын дугаартай Lexus-0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгслийн зөрүүд өгсөн гэж тайлбар гаргасан. 0 онд худалдаж авсан 1- улсын дугаартай Lexus-0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгслийг мөн ын тамгын газрын үндсэн хөрөнгөд бүртгээгүй зөрчил илэрсэн. Яагаад бүртгээгүй гэх шалтгааны тодруулахаар тухайн тээврийн хэрэгслийг худалдаж авсан гэрээн дээр 0,000,000 төгрөг гэж тусгасан бөгөөд уг тээврийн хэрэгслийн үндсэн үнэ нь өөр учир бүртгэж болохгүй байгаа гэсэн юм. 9-8 УНЛ улсын дугаартай Toyota land cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг мөн анх худалдаж аваад ын тамгын газрын үндсэн хөрөнгөд бүртгээгүй байсныг 0 оны аудитын шалгалтаар үндсэн хөрөнгөд бүртгэх албан шаардлага хүргүүлсэн боловч биелүүлээгүй байсан. ******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газрын 9-8 УНЛ улсын дугаартай cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг анх худалдаж авсан санхүүгийн эх үүсвэр бол 018 онд ******* аймгийн Орон нутгийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар сумдад нийт 9,800,000 төгрөгийн тээврийн хэрэгслийг худалдаж авахаар “ ” -Д шилжүүлсэн бөгөөд үүнээс ******* сум ,800,000 төгрөгийг төсөвлөж энэ мөнгийг авсан. Үүн дээр ******* сумын төрийн бус байгууллагын сангаас 5,000,000 төгрөг гаргаж авсан гэж тайлбарлаж байгаа. Тэгэхээр 9-8 УНЛ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл нь орон нутгийн өмчийн тээврийн хэрэгсэл байх ёстой. Тухайн cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг яагаад ын тамгын газрын бүртгэлд авахгүй хувь иргэний нэр дээр байсан талаар би мэдэхгүй байна. Миний мэдэж байгаагаар 0 оны аудитын шалгалтаар орон нутгийн өмчид бүртгэх талаар албан шаардлага өгч байсан. ...Харин тухайн тээврийн хэрэгслийг ******* сумын ын тамгын газрын үндсэн хөрөнгөд бүртгэж авахгүй байсан нь санхүүгийн зөрчил юм...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Ж.гийн “...******* аймгийн ******* сумын нутагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа “ эксполоришн” -аас жил бүр *******0,000,000 төгрөгийн хөрөнгө оруулалтыг сум, ийн хөгжилд зориулдаг. ...******* аймгийн ******* сумын ИТХ-ын тогтоолд тусгагдаагүй ажлыг санхүүжүүлдэггүй. ...******* сумын ын тамгын газрын 9-8 УНП улсын дугаартай cruiser-*******5 маркийн тээврийн хэрэгслийг худалдаж авахад “ *******гийн ” -ын данснаас мөнгө гарсан эсэхийг   архивын баримтыг харж байж мэдэх болно. ******* сумын ын тамгын газарт 1- улсын дугаартай Lexus-0 маркийн шар өнгийн тээврийн хэрэгслийг худалдаж авахад “ *******гийн ” -ын данснаас 5.000.000 төгрөг гарсан. Уг мөнгийг 0 оны 1 дугаар сарын 0-ны өдрийн №8 дугаартай “ын 0 оны ийн төлөвлөгөө батлах тухай” Иргэдийн төлөөгчдийн хурлын тогтоолын дагуу гаргасан ба уг тогтоолын хавсралтад ийн бодлогын 5.1 дэх хэсэгт “Туулах чадвартай авто машин” гэж тусгасны дагуу а Н.*******ын 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдрийн цохолтоор 0 оны 0 дугаар сарын 9-ний өдөр гийн гэдэг хүний Хаан банкны 50191 дугаарын данс руу 5,000,000 төгрөг шилжүүлсэн. Тэгээд машины хэзээ авсан гэдгийг мэдэхгүй байна. 1- улсын дугаартай Lexus-0 маркийн тээврийн хэрэгслийн орон нутгийн ийн сангийн хөрөнгөөр худалдаж авсан учир ын тамгын газрын хөрөнгөд бүртгэж эзэмших болно. Тэрнээс хувь хүний өмч биш юм...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Д.ийн “...Би 01 онд ******* аймгийн ******* сумын засаг ын тамгын газарт 9-8 УНЛ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг зарж байсан. ...тухайн үед засаг а нь Ч. гэдэг хүн байсан. Харин Ч.ийн дараа Н.******* а болж байсан. Надад 9-8 УНЛ улсын дугаартай Тоёота Ланд *******5 маркийн авто машин байсан. ...миний машиныг их сонирхож байсан тухайн үедээ машин аваагүй ...иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын а нь Улаанбаатар хотод зөвлөгөөнтэй явж байна гэж хэлээд надтай уулзсан. ...машин авах зөвшөөрөл авчихсан ыг машинтай болгомоор байна та машинаа зарах уу гэж асуусан. Би машинаа зарж болно гэж хэлээд тэгэхдээ мөнгөөр биш ******* аймгийн ******* суманд байрлах дизель станцаар бартераар авахаар болсон. Ингээд машинаа өгөхөөр би Улаанбаатар хотоос ******* аймгийн ******* суманд очиж засаг аар нь ажиллаж байсан Ч.д хүлээлгэн өгөөд би өөрөө бартераар авах дизель станцаа авч явахаар бэлдэж эхэлсэн. Гэтэл маргааш нь Ч. хүрч ирээд “орон нутгийн өмчийг бартераар өгч болохгүй юм байна, станцуудыг дуудлага худалдаагаар худалдан борлуулаад таны машины мөнгийг гарган өгнө” гэж хэлсэн. Ингэхдээ станцыг худалдан борлуулсан мөнгөөр машинаа үнэлсэн бөгөөд би мөнгөө авсныхаа дараа нэрээ шилжүүлнэ гээд нэрээ шилжүүлээгүй явж байсан. Ер нь бол тухайн үед миний машины зах зээлийн үнэлгээ 5,000,000-55,000,000 төгрөг байсан. ...Ч. нь ын бүрэн эрхийнхээ хугацаанд засаг ын тамгын газраасаа удаагийн гүйлгээгээр нийт 5.000.000 орчим төгрөг өгсөн. Тэгтэл дараа нь Н.******* гэх атай болсон. Энэ хугацаанд би мөнгөө өгөөгүй болохоор машины гэрчилгээг шилжүүлж өгөөгүй байсан боловч бүхий л хугацаанд тээврийн хэрэгслийг ******* аймгийн Дөрвөлжийн сумын а хэрэглэж байсан. Н.******* а болоод 0 он шиг санагдаж байна надад машины төгрөг хэдэн төгрөг үлдсэнийг асуухад би “5.000.000-6.000.000 төгрөг үлдсэн байгаа” гэж хэлэхэд таны хэлсэн мөнгийг гарган өгөх боломжгүй байна, бид бололцоогоороо танд мөнгө өгье та гэрчилгээгээ шилжүүлээд өгөөч гэж хэлэхээр нь би зөвшөөрсөн. Ингээд Н.******* Улаанбаатар хотод ирээд надад 1,500,000-,000,000 төгрөг өгөөд би машины нэрийг шилжүүлж худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулсан. ...би машинаа ******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газарт зарсан бөгөөд 01 оноос хойш уг сумын а нар хэрэглэж байгаа. Надаас машин авсан төлбөрөө бүрэн төлөөгүй учраас би машины нэрээ шилжүүлж өгөхгүй байсан юм. Одоо ямар нэгэн төлбөр тооцооны үлдэгдэл, асуудал байхгүй. Тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг би шилжүүлж өгөөгүй надад байсан учраас оношилгоонд орж чадаагүй байх. Машин ******* аймгийн ******* суманд байсан...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Д.ын “...Би 016 оноос 0 загварын тээврийн хэрэгслийг худалдан борлуулж эхэлсэн. ...Миний санаж байгаагаар 0 онд их машин зарсан санагдаж байна, ойролцоогоор 0 орчмыг зарсан. Өөрийн Хаан банк дахь 506198 дугаарын дансны хуулгаа харахад 0 оны 06 дугаар сарын 1-ний өдөр 0,000,000 төгрөг Хаан банк дахь 50191 дугаарын данснаас "bold" гэсэн утгаар орсон байгааг бодоход тээврийн хэрэгслийг худалдан борлуулсан юм шиг байна. Худалдах худалдан авах гэрээ байгуулсан, хэн гэж хүнд зарснаа тодорхой санахгүй байна...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч И.ын “...0 онд би тус Н.******* гэх хүний жолоочоор нь ажиллаж эхэлсэн.... Намайг ын тамгын газарт ажилд орох үед Чойдог гэдэг жолооч Тоёота Ланд круйзер *******5 маркийн автомашиныг жолоодож байсан. ... 0 маркийн автомашиныг анх худалдаж авах үед нь би Н. ******* ын хэлсний дагуу хамт явж байсан юм. ...Тухайн 0 маркийн автомашиныг яг хэдэн төгрөгөөр худалдан авсан талаар нь би нарийн сайн мэдэхгүй байна, ямартай ч тухайн үед надаас гялгар уутанд хийж өгсөн 5,000,000 төгрөгийг тэр чигээр нь мөнгө нэмэлгүйгээр машин худалдсан хүнд өгч байсан. Би Н.******* ыг тухайн автомашиныг худалдаж авахтай холбоотой хэдэн төгрөгөөр тохиролцсон талаар нь мэдэхгүй байгаа...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Г.ийн “...Тухайн үед буюу 0 оны 05 дугаар сард шиг санагдаж байна, Н. надаас “Тоёото ланд круйзер-*******5” маркийн автомашин авах уу гэж зургийг нь харуулахаар нь би авъя, чи надад өгөх өглөгтөө энэ машиныг өгөх гэж байгаа юм уу гэхэд тэгж болно гэхээр нь би за тэгвэл тохиръё, би чамаас авах авлагадаа энэ автомашиныг чинь авъя гэсэн. Тэгээд миний иргэний үнэмлэхийн зургийг гар утас дээрээ дарж аваад таны асуугаад байгаа Н.******* гэдэг хүнээс над руу итгэмжлэлээр тухайн тээврийн хэрэгсэл шилжигдэн ирсэн. Өөрөөр хэлбэл тухайн автомашин Улаанбаатар хотод, автомашины эзэмшигч нь болох Н.******* гэдэг хүн ******* аймагт байсан учир ******* аймагт энэ итгэмжлэл хийгдсэн юм байна гэж ойлгосон. Ингээд итгэмжлэлийн дагуу тухайн автомашиныг би өөрийнхөө нэр рүү шилжүүлж авч засвар хийгээд хэрэглэж байгаад тухайн машиныг бусдад өгч мөн зөрүү мөнгө өгч “Тоёота ланд круйзер-*******0” маркийн автомашин худалдан авсан юм. Н. нь тухайн автомашиныг надад өгөхөөс өмнө манай гэр бүлийн хүн бид хоёроос 0,000,000 төгрөг зээлж аваад өгөөгүй удсан, тэгээд мөнгөө нэхэхээр боломжгүй байна, харин мөнгөнийхөө оронд ийм автомашин байна гэж хэлж зураг үзүүлэхээр нь юу ч үгүй үлдэж байснаас нэг машинтай л үлдэе гэж бодоод тухайн автомашиныг мөнгөнийхөө оронд авсан юм. Түүнээс би тухайн тээврийн хэрэгслийг авахдаа хэн нэгэнд мөнгө төлж аваагүй, зөвхөн Н.ээс авах авлагадаа бодож авсан юм. ...Би тухайн автомашиныг анх авахдаа би ганцаараа Хан-Уул дүүргийн нутаг дэвсгэрт байрлахын нисэхийн Буянт-Ухаа хорооллын гаднаас очиж Н.ээс өөрөөс нь очиж авч байсан...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Л.ын “...Н.******* нь өөрийн биеэр ******* аймгийн тойргийн нотариатчийн ажлын байранд автомашины гэрчилгээ, иргэний үнэмлэх, төлөөлөх хүн буюу Г.ийн иргэний үнэмлэхийн хуулбартай ирж тус итгэмжлэлийг хийлгэж байсан юм. Тухайн үедээ бол Н.******* нь ганцаараа хүрч ирж байсан. Итгэмжлэлийг ерөнхийдөө хоёр тал хоёулаа байхыг шаарддаггүй бөгөөд итгэмжлэл олгож байгаа иргэн нь өөрийн биеэр ирж итгэмжлэлийг үйлдүүлээд нэг эх хувийг нь өөрөө авч яваад итгэмжлэл олгож байгаа хүндээ өгч гарын үсэг зуруулж төлөөлүүлдэг.  ...тус итгэмжлэлтэй холбоотой итгэмжлэлийн бүртгэлийн дэвтэрт бүртгэж төлөөлүүлэгчээр буюу Н.*******оор гарын үсгийг нь зуруулж авсан байгаа...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Д.ийн “...******* аймгийн Орон нутгийн өмчийн газарт ******* сумаас ямар нэгэн байдлаар 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд *******5 маркийн автомашиныг актлуулахаар хүсэлтийг огт гаргаж ирүүлж байгаагүй. ******* аймгийн ******* сумын Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 0 оны 1 дугаар сарын 1-ний өдрийн 1 дүгээр “Үндсэн хөрөнгө актлах, данснаас хасах тухай” тогтоол нь аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 018 оны 5 дугаартай тогтоолд заасны дагуу хөрөнгө актлуулахаар хүсэлт гаргасан тохиолдолд сумын Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал нь дэмжиж тогтоол гаргаж Орон нутгийн өмчийн газарт ирүүлэхээр заасан байдаг. ...Тухайн автомашиныг анх худалдаж авахдаа эзэмшигчийг нь шилжүүлж чадаагүй байсан гэх хариултыг хэлдэг, тэгэхдээ ******* сумын ын тамгын газарт бүртгэлтэй байсан автомашин юм. Аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын ын шийдвэр албан ёсоор гараагүй байхад бүртгэлтэй эд хөрөнгө, автомашиныг бусдад худалдан борлуулах, актлах, шилжүүлэхийг хориглодог. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хуулиар тус харилцааг зохицуулдаг, мөн аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 018 оны 5 дугаар тогтоолуудаар зохицуулна. Тус 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд *******5 маркийн автомашиныг худалдаж аваад өмнөх эзэмшигчээс нь нэрийг нь шилжүүлж аваагүй боловч тус автомашиныг ******* сумын ын тамгын газрын хөрөнгөд бүртгэж авсан байсан. Тухайн автомашиныг нэрийг нь шилжүүлж аваагүй ч гэсэн эд хөрөнгөө бүртгүүлсэн болохоор ******* сумын ын гын газрын өмч гэж үзнэ. ******* сумын ын тамгын газрын бүртгэлд байгаа өмч хөрөнгийг нэг бүрчлэн тоолж биетээр байгаа бол тооллогод бүртгэнэ...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Д.ийн “...******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газрын санхүүгийн бүртгэлийн системд анх орлогод авах үедээ бол 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд Круйзер *******5 маркийн автомашин гэж бүртгэсэн байсан. Тэгэхдээ тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээнд бол Ланд Круйзер *******0 маркийн автомашин гэж байсан. ******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газарт урд өмнө нь ажиллаж байсан нягтлан бодогч нь анх орлогод бүртгэж авахдаа 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашины маркийг нь буруу бүртгэж Ланд Круйзер *******5 гэж бүртгэсэн байсан. Санхүү бүртгэлийн системд тус автомашины маркийг нь өөрчилж зөв болгож засаж бүртгээгүй юм. Тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг харахад ******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газарт 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд Круйзер *******0 маркийн автомашин бүртгэлтэй байсан. ын тамгын газарт бүртгэлтэй 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд Круйзер *******0 маркийн автомашин нь намайг анх ажилд орох үед байсан бөгөөд тухайн автомашин нь байнга шахуу эвдэрдэг машин байсан. Хамгийн сүүлд хэн тус автомашиныг унаж явсан, одоо хаана байгаа талаар нь би мэдэхгүй байна. ...******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газрын 0 оны жилийн эцсийн эд хөрөнгийн тооллогын үеэр 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд круйзер *******0 маркийн автомашин нь биетээр байхгүй байсан. Тухайн тооллогын үеэр 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд круйзер *******0 маркийн автомашин нь үндсэн эд хөрөнгөд бүртгэлтэй санхүүгийн программ дээр хасалт хийгээгүй байсан юм тэгэхээр нь эд хөрөнгийн тооллогод хамруулж бүртгэсэн юм. 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд Круйзер *******0 маркийн автомашиныг актлах, шилжүүлэх, худалдахтай холбоотой аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлаас ямар нэгэн шийдвэр гарч байгаагүй. ...******* сумын ын тамгын газар шинээр худалдаж авсан 60- УАН улсын дугаартай 0 маркийн автомашиныг үндсэн хөрөнгөд бүртгэж аваагүй байгаа. Яагаад гэвэл 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашиныг актлах, худалдаж борлуулах шийдвэр баталгаажиж гараагүй байгаа, тийм болохоор 0 маркийн автомашиныг бүртгэх боломжгүй байгаа. Мөн 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашинтай холбоотой асуудал шалгагдаж байгаа тийм болохоор тус автомашинтай холбоотой асуудлыг шийдвэрлүүлсний дараа 0 маркийн автомашиныг үндсэн хөрөнгөд бүртгэж орлогод ав гэж Орон нутгийн өмчийн газраас мэдэгдэж байсан юм. Төрийн аудитын газраас энэ асуудалтай холбоотойгоор холбогдох байгууллагаар нь шалгуулахаар цааш шилжүүлж байсан болохоор тус шалгалтын хариуг нь хүлээгээд санхүүгийн программд ямар нэгэн хасалт хийх, нэмж эд хөрөнгө буртгэх ажиллагааг хийж гүйцэтгээгүй явж байгаа. 60- УАН улсын дугаартай 0 маркийн автомашиныг яг хэдэн төгрөгөөр худалдан авсан, мөнгөний эх үүсвэр нь хаанаас гарсан болохыг нь би мэдэхгүй байна...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч М.ын “...анх ажилд орох үед 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашин нь бүртгэлтэй байсан боловч биетээр байхгүй байсан, тэгээд тус автомашин хаана байгаа талаар асуухад эвдэрчихсэн аймагт байгаа гэж жолооч И. хэлж байсан, тэрнээс хойш би лавлаж асууж байгаагүй, тус автомашиныг одоо хүртэл бодитоор нь хараагүй. Би тус 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд круйзер *******0 маркийн автомашины талаар нарийн зүйлсийг нь огт мэдэхгүй байна. Ажилд ороод 0 оны жилийн эцсийн тооллогоор бол санхүүгийн бүртгэл буюу үндсэн эд хөрөнгөд бүртгэлтэй гэж явагдаж байсан. 0 оны жилийн эцсийн тооллогоор ******* аймгийн ******* сумын засаг ын тамгын газарт бүртгэлтэй 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд круйзер *******0 маркийн автомашин нь биетээр байхгүй байх боловч эд хөрөнгөд бүртгэлтэй байсан. Яагаад бүртгэлтэй байгаа талаар нь тодруулахад тус автомашиныг зөрүү мөнгөнд тооцоод 0 маркийн автомашин худалдаж авсан гэж а Н.******* хэлж байсан. 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд Круйзер *******0 маркийн автомашиныг тооллогод хамруулахад тус автомашин нь биетээр байхгүй, харин эд хөрөнгийн бүртгэлгүй 0 маркийн автомашин ******* сумын ын тамгын газарт байсан, энэ талаар аар ажиллаж байсан Н.******* нь 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашиныг зараад 0 маркийн автомашин худалдаж авсан гэж тайлбарлаж байсан. Тэгээд эд хөрөнгийн тооллогод 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашиныг эд хөрөнгөд бүртгэлтэй байсан болохоор нь бүртгэсэн. Мөн 0 маркийн автомашиныг эд хөрөнгөд бүртгэх гэхэд худалдан авсан үнэ нь зөрүүтэй бичигдсэн байсан болохоор мөн 9-8 УНЛ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг худалдаж борлуулах шийдвэр гараагүй байсан болохоор тус автомашинуудтай холбоотой эд хөрөнгөөр бүртгэх өөрчлөлт оруулах боломжгүй болсон, тийм болохоор 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд круйзер *******0, 0 маркийн автомашинуудтай холбоотой асуудал нь шийдэгдэж дуусах хүртэл нь эд хөрөнгөд бүртгэх, бүртгэлээс хасах шийдвэр гаргаагүй явж байгаа. Мөн тус асуудал нь шийдэгдэх хүртэл 0 маркийн автомашиныг хэрэглэхгүй явж байгаа. Эд хөрөнгийн тооллогоор бол 9-8 УНЛ улсын дугаартай автомашин нь ын тамгын газарт эд хөрөнгөөр бүртгэлтэй хасагдаагүй гэдэг утгаар нь тусгаж байсан...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч М.ын “...Миний бие ******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газрын өмч хамгаалах зөвлөлд 0 онд орж ажиллаж байсан. Өмч хамгаалах зөвлөл нь байгууллагын бүртгэлтэй эд хөрөнгийн тооллогыг зохион байгуулах үйл ажиллагааг явуулдаг. ...******* аймгийн ******* сумын ын тамгын газрын эд хөрөнгөд санхүүгийн программ дээр 018 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр 9-8 УНЛ улсын дугаартай 8,00,000 төгрөгийн үнэлгээтэй Ланд круйзер *******5 маркийн автомашиныг бүртгэж авч байсан нь харагдаж байна. ...******* сумын ын тамгын газрын бүртгэлд 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд круйзер маркийн автомашин нэг ширхэг л бүртгэлтэй байсан бөгөөд анх бүртгэж авахдаа бичвэрийн алдаа гаргаж бүртгэсэн юм шиг байна.  ...санхүүгийн бүртгэлд авагдсанаар бол 9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд круйзер *******0 маркийн автомашин бүртгэлд байгаа. Тухайн машинтай холбоотой асуудал шалгагдаж байгаа болохоор шийдвэр гартал нь ямар нэгэн хасалт болон засвар оруулах үйлдлийг хийж болохгүй гэж ын тамгын газрын а үүрэг өгч байсан, түүний дагуу санхүүгийн программ дээрээс хасалт хийгээгүй байгаа юм...” гэсэн мэдүүлгээр  болон  ******* аймгийн ******* сумын Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын 018 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн 5 дугаар тогтоол, 0 оны 1 дугаар сарын 1-ний өдрийн 1 дугаартай тогтоол, 0 оны 0 дугаар сарын 08-ний өдрийн дугаартай тогтоолд “9-8 УНЛ улсын дугаартай Ланд круйзер маркийн автомашиныг актлах, данснаас  хассан шийдвэр гаргаагүй” гэсэн, мөн тус сумын /0 тоот албан бичиг, Ашидбилгүүн хөрөнгийн үнэлгээний үнэлгээчний “...Тоёото Ланд круйзер *******0 маркийн  автомашин зах зээлийн үнэлгээ 0 оны 5 сарын байдлаар *******,000,000 төгрөгөөр тотоов “ гэсэн дүгнэлт зэрэг хэрэгт цугларсан хуульд заасан журмын дагуу цуглуулсан бэхжүүлж авсан, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар нотлогдож байна.

Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16. дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн байцаалтын явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй байна.

Гэрчүүд мэдүүлгийнхээ эх сурвалжийг тодорхой заасан бөгөөд тэдний мэдүүлэг болон бусад бичгийн нотлох баримтууд шүүгдэгчийн үйлдэл, хэргийн үйл баримтыг нотолж байгаа, энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасны дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай байх тул дээрх нотлох баримтуудыг шийдвэрийн үндэслэл болголоо.

Шүүх хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.1 дүгээр зүйлийн 1 дахь хэсэгт заасныг баримтлан үнэлсэн бөгөөд хэргийн үйл баримтыг нотолж байгаа баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой төдийгүй шүүгдэгч нарын үйлдлийг хангалттай нотолж чадсан, хууль ёсны баримтууд байна.

Шүүгдэгч  Н.******* нь ******* аймгийн  ******* сумын засаг аар 00 оны 1 дугаар сарын 1-ний өдрөөс 0 оны 11 дүгээр сарын -ний өдөр  хүртэлх хугацаанд ажилласан нь түүнийг ажилд томилсон ******* аймгийн засаг ын  Б/*******5 болон Б/ дугаартай захирамжаар тогтоогджээ.

 Шүүгдэгч Н.*******ын эрхэлж байсан албан тушаал нь Төрийн албаны тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1 дэх хэсгийн 11.1.9-д заасан Төрийн улс төрийн албан тушаалтанд хамаарч байгаа бөгөөд Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн дугаар зүйлийн .1 дэх хэсгийн .1., дүгээр зүйлийн .1, Авлигын эсрэг хуулийн дүгээр зүйлийн .1 дэх хэсгийн .1.1-д зааснаар нийтийн албан тушаалтан.

Эрүүгийн хуулийн .1 дүгээр зүйлд заасан гэмт хэргийн субъектийг нийтийн албан тушаалтан гэж тодорхойлсон ба Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн дугаар зүйлийн .1.-д “Нийтийн албан тушаалтан гэж энэ хуулийн .1-д заасан этгээдийг” гэж, мөн хуулийн дүгээр зүйлийн .1-д “Энэ хуулийн үйлчлэлд Авлигын эсрэг хуулийн дүгээр зүйлд заасан албан тушаалтан хамаарна.” гэж, Авлигын эсрэг хуулийн дүгээр зүйлийн .1 дэх хэсгийн .1.1-д “Төрийн улс төрийн, захиргааны, тусгай албаны удирдах болон гүйцэтгэх албан тушаалтан” хамаарна гэж заажээ.

Төрийн албаны тухай хуулийн 1 дугаар зүйлийн 1.1 дэх хэсгийн 1.1.8-д “ 6 дугаар зүйлийн 6.1-д заасан “Төрийн улс төрийн албан тушаалд Монгол Улсын Үндсэн хууль, бусад хуулиар тогтоосон болзол, журам, шалгуурын дагуу сонгогддог болон уг сонгуулийн үр дүнд томилолтын журмаар ажиллах, мөн тэдгээрийн бүрэн эрхийн хугацаанд өөрт нь үйлчлэх орон тооны дараах албан тушаал хамаарна” гэж, мөн зүйлийн 6.1.1-т  “бүх шатны а”  гэж зааснаар  тус сумын засаг а нь улс төрийн удирдах албан тушаалтанд хамаардаг нийтийн албан тушаалтан байна.

 

Авлигын эсрэг хуулийн дугаар зүйлд “ энэ хуулийн .1-д заасан этгээд нь төрийн албан хаагч албан тушаалынхаа бүрэн эрхийн дагуу асуудал боловсруулж шийдвэрлэхдээ хууль бусаар аль нэг хүн, хуулийн этгээдэд давуу байдал олгох, албан тушаалынхаа байдлыг ашиглан эд хөрөнгө олж авах, давуу байдал эдлэх, хууль бусаар ашиг хонжоо олох, бусдад давуу байдал олгох зорилготой бусад үйлдэл хийх зэргээр ашиг сонирхлын зөрчилтэй үйл ажиллагаа явуулахыг хориглосон байна.

  Авлигын эсрэг хуулийн дугаар зүйлийн .1.6-т заасан этгээд нь  албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулах, хэтрүүлэхийг хориглосон ба Авлигын эсрэг хуулийн дугаар зүйлийн .1 дэх хэсгийн .1.-д албан тушаалын эрх мэдлээ урвуулан ашиглах”, .1.-д “давуу байдал” гэж энэ хуулийн .1-д заасан этгээд албан тушаалын эрх мэдлээ урвуулан ашигласнаар хувь хүн, хуулийн этгээдэд буй болох эдийн болон эдийн бус ашигтай байдлыг ойлгоно гэж  заажээ.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг тайлбарласан тайлбарт “Энэ хуульд заасан урвуулан ашиглах гэж албан үүрэг албан тушаал албан тушаалын байдлын эрх мэдлээ албаны эрх ашгийн эсрэг эсхүл хувийн  ашиг сонирхлоо гүйцэлдүүлэх  зорилгод ашиглаж хийх ёсгүй үйлдэл хийх, эрх мэдлээ хэтрүүлэхийг ойлгоно” гэж зохицуулсан.

Эрүүгийн хуулийн дугаар бүлэгт “Эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах гэмт хэрэг нь хэлбэрийн бүрэлдэхүүнтэй хохирол хор уршиг арилсан эсэхээс үл хамааран нийтийн албан тушаалтан албан үүрэг, бүрэн эрх албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж эсхүл зориуд хэрэгжүүлэхгүй байж өөртөө, бусдад давуу байдал бий болгосон үйлдэл, эс үйлдэл хийснээр гэмт хэргийн үйлдэл төгсөнө.

  Гэтэл шүүгдэгч Н.*******  ******* аймгийн ******* сумын аар ажиллаж  байхдаа  буюу 0 оны  0 дүгээр сарын 06-ны өдөр  ын гын  газрын  бүртгэлд  байсан  9-8 УНЛ улсын дугаартай Toyota -*******0 маркийн тээврийн хэрэгслийг өмнөх эзэмшигч Д.ээс худалдах, худалдан авах гэрээгээр өөрийн нэр дээр шилжүүлж, - улсын дугаарыг гаргуулан авсан, ******* аймгийн ******* сумын ын гын газрын өмч болох Toyota -*******0 маркийн - улсын дугаартай  тээврийн хэрэгслийг өөрийн  дүү  Н.ийн  Г.оос зээлсэн 0,000,000 төгрөгийн өрийг барагдуулах зорилгоор Н.ээр дамжуулан 0 оны 05 дугаар сарын 19-ний өдөр итгэмжлэлээр иргэн Г.ид шилжүүлсэн  нь Авлигын эсрэг хуулийн дугаар зүйлийн .1 дэх хэсгийн .1. дахь хэсэгт  “ Албан үүргээ гүйцэтгэхдээ хууль бусаар аливаа хүн хувь хүн, хуулийн этгээдэд давуу байдал олгох, олгохоор амлах, бусдын эрхийг хязгаарлах” гэсэн, 1.-д “Төсвийн болон хандив, тусламжийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах” гэсэн, .1.6-д  “Албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулах, хэтрүүлэх” гэсэн, .1.-д “Албан тушаалын байдлаа ашиглан эд хөрөнгө олж авах, давуу эрх эдлэх” гэсэн, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн  9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Төрийн  өмчийн  үл хөдлөх  хөрөнгийг хувьчлалаас гадуур худалдахад Засгийн газрын төрийн өмчит хуулийн этгээдийн үндсэн хөрөнгөд хамаарах хөдлөх хөрөнгийг төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын, бусад эд хөрөнгийг тухайн хуулийн этгээдийн шийдвэрээр гагцхүү дуудлага худалдаагаар   худалдаж болно” гэсэн, мөн хуулийн 0 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт “ хуульд өөрөөр заагаагүй бол  төрийн өөрийн өмчийн эд хөрөнгийг эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр хандивлах,  бэлэглэх, барьцаалах, зээлдүүлэх, бусад өмчийн хуулийн этгээдэд хувь хөрөнгө болгон оруулахыг хориглоно” гэж, мөн  тус сумын Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын тэргүүлэгчдийн 018 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрийн 5 дугаартай  тогтоолоор  ...журмын 1..1-д “...орон нутгийн өмчит хуулийн этгээдийн эд хөрөнгө олж авах, бүртгэх шилжүүлэх, худалдах актлах талаар ирүүлсэн саналыг хянаж  үзээд энэ журамд заасны дагуу шийдвэрлэж, шийдвэрийг тухайн байгууллагад хүргүүлнэ” гэснийг тус тус зөрчсөн  байна.

Албан тушаалын гэмт хэрэг нь хуулиар хамгаалсан нийгмийн ашиг сонирхлыг зөрчиж тодорхой материаллаг хохирол учруулахаас гадна төрийн албанд хууль *******лэх, шуа ёсыг хангах, нийтийн ашиг сонирхлыг хамгаалж ажиллах зарчмыг ноцтой зөрчиж, төрд итгэх олон нийтийн итгэлийг алдагдуулж, төрийн байгууллын үнэлэмжийг сулруулах зэрэг бусад хор уршиг учруулдаг онцлогтой.

Шүүгдэгч Н. ******* нь  хуулиар олгосон албаны бүрэн эрх мэдлийг урвуулан ашиглаж өөртөө болон бусдад  давуу байдал бий болгосон гэж үзнэ.

Шүүгдэгч  Н.*******ын хувьд албаны эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан  дээрх үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан  байх тул   шүүгдэгчийг Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт  заасан буюу “Эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэлээ.

    

        Шүүгдэгч Н.******* нь бусдад төлөх төлбөргүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

                Хоёр. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Прокуророос шүүгдэгч Н.*******од холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх саналтай ирүүлсэн бөгөөд  хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан хялбаршуулсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх тусгай журам зөрчигдөөгүй, шүүх хуралдаанаар мөн хуулийн 1. дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан нөхцөл байдлыг хянахад бүрэн хангагджээ.

 Шүүгдэгч Н.******* нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан  буюу “нийтийн албан тушаалтан албан үүрэг, бүрэн эрх, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, эсхүл зориуд хэрэгжүүлэхгүй байж өөртөө, эсхүл бусдад давуу байдал бий болгосон” үйлдсэн гэм буруутай нь тогтоогдсон учир түүнд Эрүүгийн хуулийн 1. дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэстэй.

Шүүгдэгч Н.*******од прокурорын санал болгож сонсгосон эрүүгийн хариуцлага нь Эрүүгийн хуулийн 5.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан  эрүүгийн хариуцлагын зорилго болон Эрүүгийн хуулийн 1. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт   “эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг гэмт хэргийн шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна” гэсэн шуа ёсны зарчимд нийцэж байна.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн дахь хэсэгт “үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт шинээр тооцсон, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн эрх зүйн байдлыг дордуулсан хуулийг буцаан хэрэглэхгүй“ гэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт  “үйлдэл эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцох, гэм буруутай хүн, хуулийн  этгээдэд хүлээлгэх хариуцлагын төрөл хэмжээг гэмт хэрэг үйлдэх үед дагаж мөрдөж байсан хуулиар зохицуулна” гэж тус тус заасан учир ******* аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокуророос шүүгдэгч  Н.*******ын  үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт  заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

          Шүүгдэгч Н.******* нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, тэрээр бусдад төлөх төлбөргүйг харгалзан түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар нийтийн албанд томилогдох эрхийг / хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж, /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэж шийдвэрлэсэн нь Эрүүгийн хуулийн 1. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна“ гэж  заасан   шуа ёсны зарчимд, Эрүүгийн хуулийн 5.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Эрүүгийн хариуцлагын зорилго нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэхэд оршино” гэсэн эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцнэ гэж үзлээ.

 

Шүүгдэгч Н.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүнээс гаргуулах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй,  шүүгдэгчийн хувийн баримт бичиг шүүхэд ирээгүй, түүнд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлэх нь зүйтэй гэж үзээд

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1. дүгээр  зүйлийн 5 дахь хэсэг, 6.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1., 1.5, 1.6, 6.8 дугаар зүйлийн  , 5 дахь хэсэг, 6.******* дугаар зүйлийн , дэх хэсэг, 6.1 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1.Шүүгдэгч овогт ын *******ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан буюу эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

.Шүүгдэгч Н.*******ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 6. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.-д заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг зааснаар нийтийн албанд томилогдох эрхийг /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж, /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнссүгэй.

 .Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн дахь хэсгийн .5-д зааснаар шүүгдэгч Н.*******ыг тэнссэн хугацаанд оршин суух газар, ажил, сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээг авсугай.

.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн , 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч  Н.*******  дээрх тэнссэн хугацаанд хүлээлгэсэн үүрэг биелүүлээгүй эсхүл санаатай гэмт хэрэг үйлдвэл тэнссэн, албадлагын арга хэмжээ авсан шийдвэрийг тус тус хүчингүй болгож, ял оногдуулахыг анхааруулсугай.

5.Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 186 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 189 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******ыг  тэнсэж, үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авсан хугацаанд хяналт тавьж ажиллахыг ******* аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

6.Шүүгдэгч Н.*******од өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

.Шүүгдэгч Н.******* нь тогтоол гарахын өмнө цагдан хоригдоогүй, түүнээс гаргуулах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгчийн эд хөрөнгөнөөс битүүмжлээгүй,  хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийг шүүхэд ирүүлээгүй, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг тус тус дурдсугай.

8. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1. дүгээр зүйлийн ,8 дахь хэсэгт зааснаар талууд оролцогчид гагцхүү Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн тохиолдолд шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс 1 хоногийн дотор ******* аймгийн Эрүү иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч түүний ******* шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй бусад тохиолдолд гомдол, эсэргүүцэл гаргахгүй болохыг  дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                 Н.ДЭЛГЭРМАА