Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр сум дахь сум дундын шүүхийн Шийтгэх тогтоол

2025 оны 06 сарын 12 өдөр

Дугаар 2025/ШЦТ/36

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Х аймгийн *******- сум дахь сум ын шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч М.Энхмандах даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны “А” танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга А.Оюун-Эрдэнэ

Улсын яллагч С.Г*******

Шүүгдэгч Р.С******* нарыг олцуулан Х аймгийн *******- сум дахь сум ын прокурын газрын Ерөнхий прокур Ц.И******* Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч ******* ******* овогт Р******* С*******д холбогдох эрүүгийн 5000000003 дугаартай хэргийг 05 оны 0 дугаар сарын 05-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

 

Монгол улсын иргэн, С******* аймгийн ******* суманд 19 оны 0 дугаар сарын 1-ны өдөр төрсөн, настай, , боловсролтой, мэргэжилтэй, групптэй, ам бүл , хамт, Х аймгийн *******- сумын дүгээр баг, 0 тоотод шин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй, ******* ******* овогт Р******* С*******. /РД:ЕТ0119/

 

Холбогдсон хэргийн талаар: /Яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/

 

Шүүгдэгч Р.С******* нь Х аймгийн *******- сум дахь сум ын шүүхийн 05 оны 0 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 05/ЗШ/93 дугаартай шийтгэврээр Зөрчлийн тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсгийн 5.1-д зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ 1 жилийн хугацаагаар хасуулсан үедээ буюу 05 оны 05 дугаар сарын 07-ны ой амьсгал дахь спиртийн агууламж 1.0%-н промиль хэмжээтэй архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Х аймгийн *******- сум 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт 0 ХЭН улсын дугаартай Тоёота Приус-30 загварын тээврийн хэрэгсэл жолоодон замын хөдөлгөөнд олцсон гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Р.С******* өгсөн мэдүүлэгтээ: “Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна. Мөрдөн байцаалтын шатанд бүгдийг үнэн зөв мэдүүлсэн. Нэмж мэдүүлэх зүйлгүй.” гэв.

 

Хэргийн үйл баримт болон шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

 

Шүүгдэгч Р.С******* нь Х аймгийн *******- сум дахь сум ын шүүхийн 05 оны 0 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 05/ЗШ/93 дугаартай шийтгэврээр Зөрчлийн тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсгийн 5.1-т зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ 1 жилийн хугацаагаар хасуулсан үедээ Х аймгийн *******- сумын 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт 05 оны 05 дугаар сарын 07-ны ой “Toyota prius-30” маркийн 0- ХЭН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож замын хөдөлгөөнд олцсон үйл баримт тогтоогдож байна.

  Шүүх хуралдааны дүгнэлт танилцуулах шатанд улсын яллагчаас: “...Шүүгдэгч Р.С Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар  зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож өгнө үү.” гэх дүгнэлтийг,

 Шүүх хуралдааны дүгнэлт танилцуулах шатанд шүүгдэгч Р.С*******эс:  “…гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэх дүгнэлтийг тус тус гаргасан байна.

 

  Шүүхийн хэлэлцүүлгийн гэм буруугийн дүгнэлт танилцуулах шатанд улсын яллагчийн шүүгдэгчийн гэм буруутайд тооцох тухай дүгнэлттэй шүүгдэгч маргадаггүй бөгөөд гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байгаа талаар илэрхийлсэн байна.

Шүүгдэгч Р.С******* нь тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан үедээ согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэж Х аймгийн *******- сумын 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт 05 оны 05 дугаар сарын 07-ны ой “Toyota prius-30” маркийн 0- ХЭН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож замын хөдөлгөөнд олцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан “тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон” гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь:

-Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (хх-ийн 1 дүгээр хуудас),

-Цагдаагийн Ерөнхий газрын Жолоочийн лавлагаа (хх-ийн 0 дүгээр хуудас),

-Зөрчил илрүүлсэн тухай илтгэх хуудас (хх-ийн 5 дугаар хуудас),

-Жолоочийн согтуурлыг “Драгер” багажаар шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зураг (хх-ийн -7 дугаар хуудас),

-Х аймгийн *******- сум дахь сум ын шүүхийн 05 оны 0 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 05/ЗШ/93 дугаартай шийтгэврийн хуулбар (хх-ийн -9 дүгээр хуудас),

-Гэрч Д.Нджийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “Би тухайн үед Р.С******* гэх хүнийг хойд петровис ШТС-ын чмоос 0- ХЭН улсын дугаартай автомашиныг согтуугаар жолоодож замын хөдөлгөөнд олцож байхад нь шалгасан юм. Р.С******* нь өмнө нь жолоодох эрхээ хасуулсан юм билээ. 1,0 хувийн согтолттой байсан” гэх мэдүүлэг (хх-ийн дугаар хуудас),

-Яллагдагч Р.С******* мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “Би 05 оны 05 сарын 07-ны ой ганцаараа 00 граммын савтай хараа архи уучхаад давраад 3 цагийн үед байх дэлгүүр ох гээд өөрийн эзэмшлийн 0- ХЭН улсын дугаартай приус-30 маркийн автомашинтай *******- сумын 3 дугаар баг Мьтон дэлгүүрийн чим явж байгаад цагдаагийн эргүүлтэй таараад намайг согтуу машин барьж болохгүй гэж хэлээд согтуурал хэмжих багаж үлээлгэхэд 1.0 хувийн согтолттой байсан. Ингээд цагдаа намайг охиныд маань хүргэж өгсөн, би архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглээд автомашин жолоодож ойролцоого 500-00 метр явсан. Би өмнө нь архи ууж автомашин жолоодоод цагдаад баригдаад жолоодох эрхийн үнэмлэхээ хасуулаад 1 cap чим л болж байсан байх. Би бүх ангиллын үнэмлэхтэй улсад 193 оноос тээврийн тэрэг барьсан. Монгол Улсын онц тээвэрчин юм. Би архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглээд автомашин жолоодсон гэдгээ хүлээн зөвшөөрч байгаа, хуулийн хариуцлага хүлээнэ. Би тэтгэвэрт сардаа 997.000 төгрөг авдаг. Өөр ар нэгэн лого байхгүй, уг нь малтай байсан одоо малгүй болсон. Би 05 оны 05 сарын 07-ны өдөр согтуугаар 0- ХЭН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг согтуугаар жолоодож замын хөдөлгөөнд олцсон гэдгээ хүлээн зөвшөөрч байгаа хуулийн хариуцлага хүлээнэ.” гэх мэдүүлэг (хх-ийн 17-1 дугаар хуудас),

-Шүүгдэгч Р.С шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “…Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна.” гэх мэдүүлэг зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан  журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, эрүүгийн хэргийг хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж дүгнэв.

Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1. дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, шүүгдэгчээс яллагдагчаар болон хохирогч, гэрч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шаардлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны олцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан буюу хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй болно. 

Шүүхийн хэлэлцүүлгээр судлагдсан дээрх нотлох баримтууд, шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой болон ад баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой ба мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад шүүхийн шийдвэрт нөлөөлөхүйц хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны олцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан зөрчил болон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх ажиллагааны журам, шаардлагыг зөрчсөн байдал тогтоогдоогүй тул прокуроос яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн хүрээнд хэргийн үйл баримт, гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой гэж шүүх дүгнэв.

Мөрдөн шалгах ажиллагаагаар хэргийн бодит байдал буюу болж өнгөрсөн үйл явдлыг хуульд заасан арга хэрэгслээр сэргээн тогтоосон байх бөгөөд хэргийн олцогч нарын хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хасаж буюу хязгаарлах байдлаар шүүхээс үндэслэл бүхий шийдвэр гаргахад сөргөөр нөлөөлөхүйц Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь Авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчиж тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон, эсхүл согтуурсан, мансуурсан эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн бол гэмт хэрэгт тооцохо хуульчилсан байна.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт “Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон, эсхүл согтуурсан, мансуурсан эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн бол...” гэж энэ гэмт хэргийн үндсэн шинжийг тодхойлжээ. 

Авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих гэмт хэргийг согтуурсан, мансуурсан үедээ үйлдсэн гэмт хэргийн шинж нь жолоодох эрхээ хасуулсан этгээд өөрийгөө согтуурсан, мансуурсан гэдгээ мэдсээр байж, эсхүл согтуурсан, мансуурсан нөхцөл байдлын улмаас өөрийн ухамсар, биеийг удирдах чадамж алдагдсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодож замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын журам зөрчсөн идэвхтэй үйлдлээр илэрдэг.    

Тус зүйлийн тайлбарт: “Энэ зүйлд заасан “согтуурсан” гэж шалгаж, тогтоох ажиллагааны үр дүнд шалгуулагчийн амьсгал дахь спиртийн агууламж 0.0, түүнээс дээш промиль (%), эсхүл цусан дахь спиртийн агууламж 0.5, түүнээс дээш промиль (%) илэрснийг ойлгоно” гэж тайлбарласнаар шүүгдэгч Р.С******* нь тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан үедээ согтуугаар тээврийн хэрэгслийг жолоодож замын хөдөлгөөнд олцсон болох нь гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл, ийн лавлагаа, ийн согтуурлыг “Драгер” багажаар шалгасан тэмдэглэл, шүүхийн шийтгэвэр, гэрчийн мэдүүлэг зэрэг нотлох баримтаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Мөн зүйлийн тайлбарт “Тээврийн хэрэгслийн ” гэж тээврийн хэрэгсэл жолоодож яваа тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхтэй, эсхүл эрхгүй, эсхүл жолоодох эрх нь дуусгавар болсон хүнийг ойлгоно.

“Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн” гэж согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон, эсхүл согтуурсан, мансуурсан эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн үйлдлийн улмаас тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан  хүнийг ойлгоно.” гэж тус тус тодхойлсон.

Х аймгийн *******- сум дахь сум ын шүүхийн 05 оны 0 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 05/ЗШ/93 дугаартай шийтгэврээр Зөрчлийн тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсгийн 5.1-д зааснаар Р.С тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хасаж, 00 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 00,000 төгрөгийн тгох шийтгэл оногдуулсан байна. 

Шүүгдэгч Р.С******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэж тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ 1 жилээр хасуулсан хугацаандаа 05 оны 05 дугаар сарын 07-ны ой амьсгал дахь спиртийн агууламж 1.0%-н промиль хэмжээтэй архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Х аймгийн *******- сум 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт 0 ХЭН улсын дугаартай Тоёота Приус-30 загварын тээврийн хэрэгсэл жолоодсон гэмт хэргийн шинжийг хангаж байна.

            Прокурын газраас шүүгдэгч Р.С Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн бүрдэл хангагдсан, зүйлчлэл тохирсон, хавтаст хэрэгт авагдсан болон талуудын хүсэлтээр шүүх хуралдаанаар шинжлэн судалсан нотлох баримт нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд шүүх түүнийг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, хэргийг шийдвэрлэх боломжтой байна гэж дүгнэв. 

   Шүүгдэгч Р.С******* нь “өөрийгөө өмгөөлөх хүсэлтийг шүүхэд бичгээр гаргасан” байх тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар түүнд холбогдох хэргийг өмгөөлөгч олцуулахгүйгээр хянан шийдвэрлэсэн болно.

Иймд шүүгдэгч Р.С Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан “тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна гэж дүгнэлээ.

Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, х уршгийн талаар:

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, ад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд, мөн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн х уршигт тус тус тооцно гэж заасан бөгөөд энэ гэмт хэргийн улмаас хохирол, х уршиг учраагүй тул шүүгдэгч Р.С энэ шийтгэх тогтооло дад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

 

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дүгнэлт танилцуулахад улсын яллагчаас “...Шүүгдэгч Р.С Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 (нэг) жилийн хугацаагаар хасаж, 700 (хоёр мянга долоон зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу ,700,000 (хоёр сая долоон зуун мянган) төгрөгөөр тгох ял оногдуулж өгнө үү.” гэх дүгнэлтийг,

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дүгнэлт танилцуулахад шүүгдэгч Р.С*******эс “…гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна. Би группийн 900,000 төгрөг авдаг. Банкнаас зээл аваад одоо хөдөлмөрийн чадвар алдсан тэтгэмжийн мөнгө авдаггүй. Малчны зээл давхар авсан. Тгох ял төлөхөд хүндрэлтэй байна. Хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү.” гэх дүгнэлтийг тус тус гаргасан байна.

            Шүүгдэгч Р.С******* нь “тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон” гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон тул түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.  

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “ Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дот эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ”, .1 дүгээр зүйлийн дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, х уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ” гэж тус тус заажээ.

Шүүгдэгч Р.С*******д эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .5, . дугаар зүйлүүдэд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдсонгүй.

Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудсаар шүүгдэгч Р.С******* нь урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй болох нь тогтоогдож байна. (хх-ийн 30 дугаар хуудас)

Иймд шүүгдэгч Р.С*******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 (нэг) жилийн хугацаагаар хасаж, 700 (хоёр мянга долоон зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу ,700,000 (хоёр сая долоон зуун мянган) төгрөгөөр тгох ял оногдуулах нь зүйтэй байна гэж үзлээ.

Шүүгдэгч нь настай, ам бүл , хамт амьдардаг, захын мэдрэлийн үе мөчний эмгэг буюу улмаас хөдөлмөрийн чадвар алдалтыг 0 хувиар тогтоолгож, групп тогтоолгосон, эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас хөдөлмөр эрхлэх боломжгүй нөхцөл байдал зэргийг харгалзан зчих эрх хязгаарлах ял, нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулахгүйгээр тгох ял оногдуулахаар шийдвэрлэсэн болно.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д “энэ хуулийн тусгай ангид хих ял оногдуулахаар заагаагүй, эсхүл хих ялын дээд хэмжээг гурван жил, түүнээс бага хугацаагаар тогтоосон гэмт хэрэг үйлдсэн хүн тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн бол хих ялыг хөнгөрүүлэх, эсхүл хихоос өөр төрлийн ялыг сонгон оногдуулах, эсхүл эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх; тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн бол хихоос өөр төрлийн ялыг сонгон оногдуулах, эсхүл хих ял оногдуулахгүйгээр гурван жил хүртэл хугацаагаар тэнсэж үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх” гэж заасан.

Шүүгдэгч Р.С******* нь захын мэдрэлийн үе мөчний эмгэг буюу улмаас хөдөлмөрийн чадвар алдалтыг 0 хувиар тогтоолгосон болох нь 0 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн Нийгмийн даатгалын хэлтсийн дэргэдэх эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэрээр тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч нь настай, анх удаа гэмт хэрэгт холбогдож байгаа, захын мэдрэлийн үе мөчний эмгэг буюу улмаас хөдөлмөрийн чадвар алдалтыг 0 хувиар тогтоолгож, групп тогтоолгосон, дад төлөх төлбөргүй, гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учруулсан хохирол, х уршгийн шинж чанар, хувийн байдал, мөрдөн шалгах ажиллагааг шуурхай явуулж гэмт хэргийг нотлоход дэмжлэг үзүүлсэн нөхцөл байдал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д зааснаар шүүгдэгчид оногдуулсан эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж дүгнэлээ.

 

   Шүүгдэгч Р.С******* нь дад төлөх төлбөргүй, энэ хэргийн улмаас цагдан хигдоогүй, шүүгдэгчийн бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгө байхгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3.1, 3., 3. дугаар зүйлийн , 3., 3.7, 3., 3.10, 3.13, 3.1, 3. дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* ******* овогт Р******* С Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан “тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай. 

.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* ******* овогт Р******* С*******д тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 (нэг) жилийн хугацаагаар хасаж, 700 (хоёр мянга долоон зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу ,700,000 (хоёр сая долоон зуун мянган) төгрөгөөр тгох ял оногдуулсугай.

   3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д  заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Р.С*******д оногдуулсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 (нэг) жилийн хугацаагаар хасаж, 700 (хоёр мянга долоон зуун) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу ,700,000 (хоёр сая долоон зуун мянган) төгрөгөөр тгох ялаас чөлөөлсүгэй.

  .Шүүгдэгч Р.С******* нь дад төлөх төлбөргүй, энэ хэргийн улмаас цагдан хигдоогүй, шүүгдэгчийн бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгө байхгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай. 

              5.Шүүгдэгч Р.С*******д урьд авсан “хувийн баталгаа гаргах” таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлэн хэрэглэсүгэй.

              .Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3.10 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосно хүчинтэй болохыг дурдсугай.

              7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш, эсхүл энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 1 хоногийн дот тухайн шүүхээр дамжуулан Х аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд шүүгдэгч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокур эсэргүүцэл бичих эрхтэйг  тайлбарласугай.

              .Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар анхан шатны шүүхийн шийдвэрт гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

 

 

 

       ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                         М.ЭНХМАНДАХ