| Шүүх | Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/ |
|---|---|
| Шүүгч | Цэрэнчимэдийн Амаргэрэл |
| Хэргийн индекс | 316/2025/0094 |
| Дугаар | 2025/ШЦТ/124 |
| Огноо | 2025-02-08 |
| Зүйл хэсэг | 17.7.1., |
| Улсын яллагч | Б.Содномиший |
Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/ийн Шийтгэх тогтоол
2025 оны 02 сарын 08 өдөр
Дугаар 2025/ШЦТ/124
Улсын нэрийн өмнөөс
Сэлэнгэ аймаг дахь дундын анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ц.Амаргэрэл даргалж,
шүүх хуралдааны тэмдэглэлийг нарийн бичгийн дарга ******* хөтөлж,
улсын яллагч *******,
шүүгдэгч ******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “Б” танхимд нээлттэй явуулсан хуралдаанаар Сэлэнгэ аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.7 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч ******* овогт *******ын Ариунболдод холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай, ******* индекстэй хэргийг 0 оны 0 дугаар сарын 0-ний өдөр хүлээн авсныг энэ өдөр хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Улсын иргэн, ******* оны ******* сарын -ний өдөр Сэлэнгэ аймгийн анд төрсөн, эрэгтэй, настай, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилтэй, “ ” -д ажилтай, бүл , ганцаараа Сэлэнгэ аймаг, , дугаар баг, хэсэг, од оршин суух хаягтай, урьд:
-Сэлэнгэ аймгийн дундын шүүхийн 00 оны 0 дугаар сарын 0-ны өдрийн 90 дугаартай таслах шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 3 дугаар зүйлийн 3-т заасан гэмт хэрэгт 3 жил хорих ялаар шийтгүүлсэн, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, хэрэг хариуцах чадвартай, ******* овогт *******ын Ариунболд /РД:МЮ8*******7/,
Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэд дурьдснаар/
Шүүгдэгч ******* нь 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдөр согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Сэлэнгэ аймгийн ын 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “” ийн гадна зогсоолд байсан хохирогч Б.Болор-Эрдэний асаагаад, онгорхой үлдээсэн ” улсын дугаартай “Тоёота приус-30” загварын тээврийн хэрэгслийг өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүй авч явсан гэх хэрэгт холбогджээ.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Нэг: Гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар:
Шүүх хэргийн бодит байдлыг тогтоох зарчмын дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .7 дугаар зүйлийн 3-д зааснаар талуудын мэтгэлцээн дээр шинжлэн судалсан нотлох баримтын хүрээнд шүүгдэгч ******* нь 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдөр согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Сэлэнгэ аймгийн ын 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “” ийн гадна зогсоолд байсан хохирогч Б.Болор-Эрдэнийн асаагаад онгорхой үлдээсэн ” улсын дугаартай “Тоёота приус-30” загварын тээврийн хэрэгслийг өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүй авч явсан гэмт хэргийг үйлдсэн үйл баримт тогтоогдож, уг гэмт хэрэгт шүүгдэгч ******* гэм буруутай болох нь нотлогдон тогтоогдлоо гэж шүүх дүгнэв.
Энэхүү үйл баримт нь шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдаж хэлэлцэгдсэн доорх нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдсон болно. Үүнд:
.Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч ******* өгсөн мэдүүлэгтээ: “...Миний буруу, яг согтсон байсан, сайн санахгүй байна. Хохирогч нарт хохирлын мөнгийг төлж барагдуулсан” гэжээ[],
.Хохирогч Б. мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...Өнөөдөр буюу 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдөр 9 цаг өнгөрөөгөөд гэртээ харих гээд гадаа гарч машинаа асааж нормалдаад онгорхой орхиод буцаад ажил дээрээ орж ирсэн. Миний ажил “” дотор байдаг бөгөөд зогсоол руу харсан цонхтой. Тэгээд би цонх руу хальт хартал миний машин хөдлөх шиг болохоор нь би араас нь гартал миний машиныг танихгүй хүн унаад зогсоолоор ухарч гарч байсан. Тэгэхээр нь би машины урд гараад гараа алдлаад хаатал танихгүй эрэгтэй хүн шууд урагш хаазлаад хөдлөхөөр нь би холдсон. Тэгээд араас нь хартал миний машин эмнэлгийн зүг хөдлөөд “Шунхлай” ШТС-ын чиглэлд явж байсан. Тэгэхээр нь би буцаж ажил руу гүйж ороод өрөөгөө цоожлоод над дээр үйлчлүүлэхээр ирсэн эмэгтэйн машинд сугаад “миний машиныг хүн аваад явчихлаа, араас нь хт яваад өгөөч” гэж хэлээд тэр эмэгтэйтэй хт ны “ийн дэлгүүр” хүртэл яваад здаа өөрийн дүү ыг дуудаж гаргасан ирсэн. Тэгээд дүүгийнхээ машинд суугаад өөрийнхөө машиныг хайх зуураа цагдаад дуудлага өгтөл цагдаагийн газрын жижүүр нь дуудлагыг хүлээж авлаа, та шар ын ны ард машин мөргөлдсөн байна гэхээр нь би яваад очтол миний машин шар ын ны арын зогсоол дээр байсан автомашиныг мөргөөд зогссон, дотроо ямар ч хүнгүй, жолооч нь зугтчихсан, цагдаа нар ирчихсэн байсан. Ийм зүйл болсон. Би тэр хүнийг танихгүй. 30-0 орчим насны согтуу эрэгтэй хүн байсан. Миний машиныг унаад хөдлөөд тэр үед нь би машинаа хааж зогссон болохоор царайг нь сайн харсан, би харвал сайн танина. “” ийн гаднаас хөдлөх үед тэр залуу ганцаараа байсан. Миний нэр дээр бүртгэлтэй байдаг, “ ” улсын дугаартай 0 онд үйлдвэрлээд 0 оны 0 дугаар сард орж ирэх үед нь 8,800,000 төгрөгөөр худалдаж авч байсан “Тоёота приус -30” маркийн автомашин юм. Миний түлхүүр надад байсан. Би машинаа асаачихаад түлхүүрээ аваад орсон. Гаднаас хаалгыг татахад онгойно. Би автомашинаа төлүүлж авмаар байна. Бас би тэр залууг минийг унаад ухарч байхыг цонхоороо хараад сандраад гарч гүйхдээ өөрийнхөө утсыг газар унагаж дэлгэцийг нь хагалсан байна. Өөрийн гар утсаа ч гэсэн төлүүлж авмаар байна. Гомдолтой байна гэх мэдүүлэг[],
3.Хохирогч Б. мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад дахин өгсөн: “...Миний машины хохирол үнэлгээгээр 9,978,00 төгрөг болсон. Мөн үнэлгээ гаргуулсан мөнгөн 70,000 төгрөг, машиныхаа сэлбэг болон нааш цаашаа зөөх үед машин байхгүй хүний машин гуйгаад бензин тос хийсэн баримт 0,000 төгрөг байна. Баримтаар нийт 0,778,00 төгрөгийн хохирол учирсан. Энэ дээр нэмээд миний “Приус Жи эйс” загварынх байсан ба урд буфер нь д байхгүй ба гадаад улсаас захиалгаар оруулж ирвэл ,000,000 төгрөг болж гэж хэлсэн. Би өөрт учирсан хохирлоо буруутай этгээдээр бүрэн төлүүлмээр байна” гэх мэдүүлэг[3],
.Иргэний нэхэмжлэгч Д.Ядхүү мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...Өнөөдөр буюу 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдрийн 0 цагийн үед гэртээ байж байтал ны ард машин мөргөх чанга чимээ гарахаар цонхоороо ны доод талын зогсоол руу харахад зогсоол дээр тавьсан байсан миний эзэмшлийн машины том машин нь бага зэрэг хөдлөөд тавьсан газраасаа урагш - метр хөдөлсөн байсан ба миний жижиг машины урд талаас цагаан өнгийн “Приус 30” маркийн машин мөргөөд храараа наалдаад зогсож байсан. Тэгээд би шууд цагдаа руу залгаж дуудлага өгсөн. Удалгүй би гэрээс гарахдаа зэрэгцээд цагдаа нар ирсэн. Би гэрт байхдаа машин мөргөх чимээг дуугарснаас хойш - минутын дараа очиж харсан. Тухайн үед би дотроо “юу дуугарчихваа, юун машин хаана мөргөлдчихөв” гэж бодож байснаа өөрийнхөө машиныг санаад хойд цонхоороо харсан. Найг харах үед ямар нэгэн хүн харагдаагүй. Би гараад ирэхэд тухайн Приус дотор хүн байхгүй жолоочийн хаалга нь онгорхой, их гэрэл нь асаалттай, урд талын шил арчигч нь ажиллаж байсан. Тэгээд цагдаа нар ирсэн. Манайх байдаг ба би удаагүй - минутын дараа л гадаа гарсан. Найг гадаа гарахтай зэрэгцээд цагдаа нар ирсэн байсан. Тэгээд дуудлагаар ирсэн цагдаа хуучин захын ардаас хүн дуудаж уулзаад юм яриад байсан. Тухайн хоёр машин -лаа миний нэр дээр бүртгэлтэй байдаг. 9-9 улсын дугаартай 00 онд үйлдвэрлэсэн мөнгөлөг саарал өнгийн “Ниссан Эдван” машиныг 07 онд д орж ирэхэд нь авч байсан. Харин улсын дугаартай БНСУ-д 00 онд үйлдвэрлэгдсэн Сан-Ёнг үйлдвэрийн “Мусса” машиныг 0 оны 0 дугаар сард хүнээс худалдаж авч байсан. Миний машинд аль алинд нь их хэмжээний эвдрэл хохирол гарсан байсан. Би өөрийн автомашины эвдрэлүүдээ төлүүлж авмаар байна. Гомдолтой байна” гэх мэдүүлэг[];
.Гэрч Д. мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...Би өчигдөр буюу 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдөр ажлын газрын найз П.Ариунболд над руу залгаад “Би Улаанбаатар хотоос өнөөдөр ээжийг таксинд суулгаж өгмөөр байна” гэхээр нь цаг 30 минутын орчимд ээжийг нь П.Ариунболдын төрсөн эгчийнх нь хт вокзал дээр буулгаад П.Ариунболдыг засвараар байдаг анд хүргэж өгсөн. Тэгээд тухайн руу ороход эмчилгээний журмаар уудаг жижиг “Домч” нэртэй архийг П.Ариунболд гаргаж ирэхээр нь би хальт урууландаа хүргэчихээд саагүй яваад өгсөн. Тэгээд П.Ариунболд эгчийнхээ гэрт ганцаараа үлдсэн. Тэрнээс хойш би огт уулзаагүй. П.Ариунболд надтай хт ажилладаг болохоор таньдаг юм. Өөр харилцаа холбоо байхгүй. П.Ариунболд нь өдөр ээжийгээ суулгаж өгөхдөө жижиг богино нацист куртиктэй явж байсан ба найг эгчийнх нь гэрт хальт ороход П.Ариунболдын гадуураа өмсдөг хар өнгийн савхин богино хүрэм байсан. П.Ариунболд нь эрүүл байх үедээ энгийн дөлгөөн тайван, ажилдаа сайн залуу. Харин архи уусан үедээ өөрийгөө удирдаж чадахгүй нилээн мууддаг, хэцүү зантай гэж бодож байна” гэсэн мэдүүлэг[],
.Гэрч Р. мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: ”...Би 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдрийн 0 цаг 00 минутын үед ын дугаар баг, дугаар хэсгийн хуучнаар ны 8 од лах гэртээ хүүхдийнхээ хт гэрийн даалгаврыг нь хийлгээд байж байсан. Манай гэр байдаг би цонхоор маш хүчтэй чимээ мөргөлдсөн унаж байгаа чимээ гарахаар нь цонхоор хартал ны зогсоолд байсан машиныг цагаан өнгийн “Приус 30” маркийн тээврийн хэрэгсэл мөргөлдөөд дотор талаас нь хар өнгийн хувцастай гуйвсан эрэгтэй хүн бууж ирсэн. Би царайг нь сайн хараагүй. Би утсаа аваад бичлэг хийе гэж бодоод утсаа аваад цонхон дээрээ очтол тухайн хүн машинаа орхиод явчихсан байхаар нь цагдаагийн байгууллагад дуудлага өгсөн” гэх мэдүүлэг[],
7.Насанд хүрээгүй гэрч М.гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...Би 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдрийн өглөө 07 цаг 0 минут гэрээсээ гараад сургуульдаа явсан. Тухайн өдөр манай сургууль дээр сагсан бөмбөгийн тэмцээнтэй байсан тул 0 цаг 0 минутын үед ын баг, дугаар хэсэг, 38 од лах гэртээ ирсэн. Найг гэрт ирэх үед хүн байгаагүй ба манай гэр “ ” дэлгүүрийн ард талын “ монгол” юм. Найг гэртээ ирээд хоол идэж байж байтал 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдрийн цаг 00 минутын орчимд нагац ах ******* согтуурсан байдалтай дуу нь сонсогдоод байхаар би гэрлээ унтраагаад хаалгаа түгжсэн. Тэгтэл гэрийн хаалга чанга нүдээд байхаар нь онгойлгосон. Тэгтэл ******* ах согтуурсан байдалтай, малгайгүй өөрийнхөө хар өнгийн нэхийг өмсөж цахилгаандаагүй задгай дотор талдаа хар өнгийн хантааз, доогуур цэнхэр өнгийн жийнсэн өмд, бор өнгийн темберланд гуталтай, нүдний шилгүй орж ирээд агс тавиад орилоод байхаар нь цагдаагийн байгууллагад дуудлага өгсөн. Тэгээд цагдаа нар ирээд П.Ариунболд ахыг аваад явсан. П.Ариунболд ах ын 0 айлд ганцаараа ьдардаг. Сэлэнгэ аймгийн ын уурхайд ажилладаг ба ажлаасаа буусан үедээ архи уугаад байдаг. Манай ах ааш зангийн хувьд эрүүл байх үедээ тайван, тогтуун ба архи уусан үедээ бага зэрэг тогтворгүй болчихдог” гэх мэдүүлэг[7],
8.Гэрч Т.ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өглөө 08 цаг 30 минутад жагсаж үүрэг авч цагаар 3 дугаар постонд үүрэг гүйцэтгэн ажиллаж байсан. Тэгтэл 0 оны 0 дугаар сарын 8-ны өдөр 0 цагийн орчимд жижүүрийн 7030 дугаараас залгаад Шарын ны зогсоол дээр хулгайд алдагдсан машин з тээврийн осол гаргасан байна гэж дуудлага ирсэн. Би дуудлагын дагуу тухайн газар руу -3 минутын дотор очиход ны зогсоолд цагаан өнгийн “Приус 30” загварын тээврийн хэрэгсэл “Ниссан адван” болон “пикба” загварын машинуудыг мөргөсөн байсан ба мөргүүлсэн машины жолооч нь гараад ирчихсэн байсан. Тэгэхээр нь би согтуу жолоочийг хайгаад явах үед хуучин захын булангаас дээгүүрээ хар өнгийн савхин, ноосон захтай гадуур хувцас, жийсэн өмд, бор өнгийн гуталтай, гадуур хувцасны цахилгаан нь задгай баруун талын гуя хэсэг нь цас болсон, малгайгүй эрэгтэй хүн гарч ирэхээр нь дуудаад уулзтал архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байдалтай байсан. Тэгэхээр нь нэрийг нь асуутал *******ын Ариунболд гэж хэлсэн ба регистрийн дугаараа МЮ8*******7 гэж хэлэхээр цагдаагийн багаж дээрээ шүүж үзээд тухайн хүнийг явуулчихсан юм. Тэгтэл тэр хүн машин хулгайлсан хүн болж таарсан. Өөр зүйл болоогүй” гэх мэдүүлэг[8],
9.Сэлэнгэ аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн 0 оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн №3 дугаартай дүгнэлтэд: “Уг change Esse” гэх бичиглэлтэй тхинаас гарын мөр үзэхэд гарын мөр илрэхгүй байх тул цааш шинжилгээ хийх боломжгүй” гэсэн шинжээчийн дүгнэлт[9],
0.“Ашид билгүүн” -ийн 0 оны 0 дугаар сарын 0-ны өдрийн №78 дугаартай Автомашин техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээний тайланд: “Тоёота приус 30” маркийн улсын дугаартай сувдан цагаан өнгийн автомашин техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээ 9,7,000 төгрөг“ гэсэн шинжээчийн дүгнэлт[0],
.“Ашид билгүүн” -ийн 0 оны 0 дугаар сарын -ний өдлрийн №07 дугаартай Автомашин техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээний тайланд: “Ssanh Yong Musso” маркийн 70-33 СTG улсын дугаартай мөнгөлөг өнгийн автомашин техникийн тээврийн хэрэгслийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээ 3,00 төгрөг” гэсэн шинжээчийн дүгнэлт[],
.“Ашид билгүүн” -ийн 0 оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн №078 дугаартай Автомашин техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээний тайланд: “Nissan Advan” маркийн 9-9 улсын дугаартай мөнгөлөг өнгийн автомашин техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээ ,793,000 төгрөг“ гэсэн шинжээчийн дүгнэлт[], 3.Эд мөрийн баримтаар: “...секундын бичлэг бүхий сиди ширхэг” тооцсон тухай мөрдөгчийн тогтоол[3], .Шүүгдэгч *******ын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа[], .Гэрлэсний бүртгэлийн лавлагаа[], .Иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа[], 7.Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх тодорхойлолт[7], 8. Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас[8], 9.Таслан шийдвэрлэх тогтоол[9], 0.Захиргааны хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас[0], .Шүүгдэгчийн өмгөөлөгчгүй оролцох тухай хүсэлт[], .Хавтаст хэргийн материал танилцуулсан тухай тэмдэглэл[], 3.Сэлэнгэ аймаг дахь дундын анхан шатны шүүхийн шийтгэвэр[3], .Хохирогч Б.Болор-Эрдэнийн хүсэлт[] зэрэг бичгийн нотлох баримт болно.
Мөрдөгч дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, хуульд заасан шаардлагыг хангасан байх бөгөөд энэ хэрэгт хааралтай, ач холбогдолтой байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгож шүүх үнэлэв.
Хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас нотлох чадвараа алдах болон шүүхээс тогтоосон үйл баримтыг үгүйсгэх нотлох баримт байхгүй, шүүгдэгч хэргийн үйл баримт, гэм буруу, зүйлчлэлийн талаар маргаагүй болохыг дурьдах нь зүйтэй.
Шүүгдэгч *******ын гэмт үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.7 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг бүрэн хангаж байх бөгөөд шүүхээс яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн бүрдэл хангагдсан, нотолбол зохих асуудлыг бүрэн нотолсон, прокурорын зүйлчлэл хэргийн бодит байдалтай тохирсон гэж үзлээ.
Хоёр. Гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршгийн талаар.
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн , дахь хэсэгт: “Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний ь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд, мөн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршигт тус тус тооцно” гэж хуульчилсан байна.
Иргэний хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97., 0 дугаар зүйлийн 0. дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* нь хохирогч Б.Болор-Эрдэний “Тоёота приус-30” маркийн ” улсын дугаартай автомашины үнэлгээгээр тогтоогдсон 9,978,00 төгрөг, бусад зардал ,00 төгрөг, нийт 0,00,000 төгрөгийг нөхөн төлсөн, хохирогч Д.Ядхүүгийн “Ssanh Yong Musso” маркийн 70-33 СTG улсын дугаартай, автомашины эвдрэл, хохирлын үнэлгээ 3,00 төгрөг, Nissan Advan” маркийн 9-9 улсын дугаартай автомашины техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээ ,793,000 төгрөг, нийт 3,,00 төгрөгийг нөхөн төлснийг дурьдаж, шүүгдэгч нь энэ шийтгэх тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүйд тооцож шийдвэрлэсэн.
Гурав. Шүүгдэгчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаар:
Шүүх шүүгдэгч *******од эрүүгийн хариуцлага буюу ял шийтгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагын хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.
Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн . дэх хэсэгт заасан “тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаагаа гэмт хэрэг үйлдсэн” . дугаар зүйлийн . дахь хэсэгт заасан “гэмт хэрэг үйлдсний дараа хохирогчид учруулсан хохирлыг нөхөн төлсөн” болон хувийн байдал зэргийг ял хөнгөрүүлэн үзэх нөхцөл байдалд харгалзан үзсэн болно. Харин шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлд заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.
Иймд шүүхээс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.7 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******од 00,000 /зургаан зуун мянга/-н төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, шүүгдэгчийн хөрөнгө, цалин хөлс бусад орлого олох боломжийг харгалзан түүнд оногдуулсан торгох ялыг 3 /гурав/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэсэн.
Шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг түүнд мэдэгдэж, торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгах нь зүйтэй.
Энэхүү хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн ширхэг Сидиг хавтаст хэргийн архивт хадгалах хугацааг дуустал хадгалах, янжуур тхийг устгахыг “Эд мөрийн баримт устгах комисс”-т даалгаж, хэрэгт битүүмжлэн ирүүлсэн хөрөнгөгүй болохыг тус тус дурьдвал зохино.
Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр хэрэглэх нь хуульд нийцнэ.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3. дугаар зүйлийн , , , 3., 3.7, 3.8 дугаар зүйлийн , , 3.0, 3.3, 37. зүйлийн , дахь хэсэгт тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.7 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******од 00 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 00,000 /зургаан зуун мянга/-н төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, шийтгэсүгэй.
3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******ын хөрөнгө, цалин хөлс бусад орлого олох боломжийг харгалзан түүнд оногдуулсан торгох ялыг 3 /гурав/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоосугай.
.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг түүнд мэдэгдэж, торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.
.Иргэний хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97., 0 дугаар зүйлийн 0. дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* нь хохирогч Б.Болор-Эрдэний “Тоёота приус-30” маркийн ” улсын дугаартай автомашины үнэлгээгээр тогтоогдсон 9,978,00 төгрөг, бусад зардал ,00 төгрөг, нийт 0,00,000 төгрөгийг нөхөн төлсөн, хохирогч Д.Ядхүүгийн “Ssanh Yong Musso” маркийн 70-33 СTG улсын дугаартай, автомашины эвдрэл, хохирлын үнэлгээ 3,00 төгрөг, Nissan Advan” маркийн 9-9 улсын дугаартай автомашины техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээ ,793,000 төгрөг, нийт 3,,00 төгрөгийг нөхөн төлснийг дурьдаж, шүүгдэгч нь энэ шийтгэх тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүйд тооцсугай.
.Энэхүү хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн ширхэг Сидиг хавтаст хэргийн архивт хадгалах хугацааг дуустал хадгалах, янжуур тхийг устгахыг “Эд мөрийн баримт устгах комисс”-т даалгаж, хэрэгт битүүмжлэн ирүүлсэн хөрөнгөгүй болохыг тус тус дурьдсугай.
7.Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр хэрэглэсүгэй.
8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3.0 дугаар зүйлийн , 3.3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэрийг уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурьдаж, шийдвэрийг уншиж сонсгосноос хойш хоногийн дотор шийдвэрийн агуулгыг бүрэн эхээр, бичгээр үйлдэж улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч нарт гардуулахыг шүүгчийн туслахад даалгасугай.
9.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, оролцогч шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл тогтоолыг гардан авсан буюу энэ хуулийн .9 зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш хоногийн дотор Сэлэнгэ аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол, эсэргүүцэл гаргаж болохыг дурьдсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ц.АМАРГЭРЭЛ
[] Шүүх хуралдааны тэмдэглэлээс
[] Хавтаст хэргийн дугаар хуудас
[3] Хавтаст хэргийн 7 дугаар хуудас
[] Хавтаст хэргийн 3 хуудас
[] Хавтаст хэргийн хуудас
[] Хавтаст хэргийн 3- хуудас
[7] Хавтаст хэргийн дугаар хуудас
[8] Хавтаст хэргийн 8 дугаар хуудас
[9] Хавтаст хэргийн -3 дугаар хуудас
[0] Хавтаст хэргийн - хуудас
[] Хавтаст хэргийн 78 дугаар хуудас
[] Хавтаст хэргийн 8-8 дугаар хуудас
[3] Хавтаст хэргийн - дугаар хуудас
[] Хавтаст хэргийн ******* хуудас
[] Хавтаст хэргийн 0 дугаар хуудас
[] Хавтаст хэргийн 0 дугаар хуудас
[7] Хавтаст хэргийн 07 дугаар хуудас
[8] Хавтаст хэргийн 08 дугаар хуудас
[9] Хавтаст хэргийн - хуудас
[0] Хавтаст хэргийн дугаар хуудас
[] Хавтаст хэргийн 37 дугаар хуудас
[] Хавтаст хэргийн 0 дугаар хуудас
[3] Хавтаст хэргийн 3- хуудас
[] Хавтаст хэргийн дугаар хуудас