МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

А аймаг дахь Сум дундын анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч П.Гандолгор даргалж

            Улсын яллагч: Т.А  

            Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч: Г.Э

Шүүгдэгч: Ц.Г

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга: Г.Билгүүнсаран нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

А аймгийн Прокурорын газраас Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Ц овогт Цын Гд холбогдох эрүүгийн 2512001740135 тоот хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

              Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, 1989 оны 04 сарын 01-ний өдөр А аймгийн Б суманд төрсөн, 36 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, үсчин мэргэжилтэй, А аймгийн Э суманд үйл ажиллагаа явуулдаг “М” дэлгүүрт кассчин ажилтай, ам бүл 5, хүүхдүүдийн хамт амьдардаг, А аймгийн Э сумын 4 дүгээр баг, Б хорооллын 14-01 тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэл эдэлж байгаагүй, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, Ц овогт Цын Г/РД:АА............./                                            

Холбогдсон хэргийн талаар:

 

   Шүүгдэгч Ц.Г нь согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон үндэслэлээр тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ 2025 оны 03 дугаар сарын 28-ны өдрөөс эхлэн 1 жилийн хугацаагаар хасуулсан байхдаа буюу 2025 оны 04 дүгээр сарын 04-нөөс 05-нд шилжих шөнийн 01 цагийн орчимд дахин согтуугаар А аймгийн Э сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт, согтуугаар ..... улсын дугаартай “Тоёота марк-х” маркийн тээврийн хэрэгсэл жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцож, Монгол Улсын Хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт болох Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 3.7-д заасан “Жолоочид дараах зүйлийг хориглоно: а/...тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй..., согтууруулах ундаа ...хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох” гэсэн хориглосон хэм хэмжээг санаатайгаар зөрчсөн гэмт хэрэгт холбогджээ.  

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

               Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтыг шинжлэн судлав.

 

                 *Эрүүгийн 2512001740135 тоот хэргээс мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн:

 

     *Гэрч Г.Эгийн өгсөн:

     “...2025 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр А аймгийн цагдаагийн газрын даргын батлагдсан томилгооны дагуу эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэх явцдаа 01 цаг өнгөрч байхад тус аймгийн Э сумын 4-р багийн нутаг И сургуулийн замд тоёота марк-Х маркийн ..... улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг зогсоож шалгахад жолооч Ц.Гг тандагч багажаар шалгахад дуут дохио өгсөн, тэгээд драгер багажаар шалгахад 3,26%-ийн согтолттой байсан. Тэгээд тээврийн хэрэгслийг түр саатуулсан. Ц.Г нь 2025 оны 03 дугаар сарын 28-ны өдөр А аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн шийтгэврээр Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7-5.1 дэх хэсэгт зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ 1 жилээр хасуулсан байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 11-12 дугаар тал/,

 

*Яллагдагч Ц.Ггийн өгсөн:

            “...Би зүйлчлэлтэй маргах зүйл байхгүй, тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна, өөрийн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна...” гэх мэдүүлэг/хх-ийн 32-33 дугаар тал/

 

            *Эрх бүхий албан тушаалтан Г.Э нь 2025 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр зөрчил илрүүлсэн тухай тэмдэглэл /хх-н 4 дүгээр тал/

            *2025 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдрийн “Зөрчлийн тухай тэмдэглэл” /хх-н 5 дугаар тал/,

*2025 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр, жолоочийн согтуурал шалгасан тухай тэмдэглэл /сз-3.26%/, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-н 6-8 дугаар тал/,

*А аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн 2025 оны 03 сарын 28-ны өдрийн 2025/ЗШ/.....8 дугаартай, Ц.Ггийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хассан тухай шийтгэврийн хуулбар /хх-н 14-15 дугаар тал/,

*Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаа болон хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 22 дугаар тал/ зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судалсан болно.

 

Эдгээр нотлох баримтуудыг хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд хэрэгт цугларсан нотлох баримтын хэмжээнд шүүгдэгч Ц.Гд холбогдох эрүүгийн хэргийг хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж дүгнэлээ.

 

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

Хавтаст хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар шинжлэн судалсан нотлох баримтуудаар Ц.Г нь согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон үндэслэлээр тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ 2025 оны 03 дугаар сарын 28-ны өдрөөс эхлэн 1 жилийн хугацаагаар хасуулсан байхдаа буюу 2025 оны 04 дүгээр сарын 04-нөөс 05-нд шилжих шөнийн 01 цагийн орчимд дахин согтуугаар А аймгийн Э сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт, согтуугаар ..... улсын дугаартай “Тоёота марк-х” маркийн тээврийн хэрэгсэл жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцож, Монгол Улсын Хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт болох Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 3.7-д заасан “Жолоочид дараах зүйлийг хориглоно: а/...тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй..., согтууруулах ундаа ...хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох” гэсэн хориглосон хэм хэмжээг санаатайгаар зөрчсөн гэх үйл баримт тогтоогдож байх бөгөөд Эрүүгийн хуульд заасан гэмт хэрэг мөн байна.

 

  Шүүгдэгч Ц.Г нь 2025 оны 04 дүгээр сарын 04-нөөс 05-нд шилжих шөнийн 01 цагийн орчимд дахин согтуугаар А аймгийн Э сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт, тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан, согтуурсан үедээ ..... улсын дугаартай “Тоёота марк-х” маркийн тээврийн хэрэгсэл жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцсон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь гэрч Г.Эгийн “...2025 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр А аймгийн цагдаагийн газрын даргын батлагдсан томилгооны дагуу эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэх явцдаа 01 цаг өнгөрч байхад тус аймгийн Э сумын 4-р багийн нутаг И сургуулийн замд тоёота марк-Х маркийн ..... улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг зогсоож шалгахад жолооч Ц.Гг тандагч багажаар шалгахад дуут дохио өгсөн, тэгээд драгер багажаар шалгахад 3,26%-ийн согтолттой байсан. Тэгээд тээврийн хэрэгслийг түр саатуулсан...” гэх мэдүүлэг, өөрийн гэм бурууг хүлээн мэдүүлсэн яллагдагч Ц.Ггийн мэдүүлэг, Эрх бүхий албан тушаалтан Г.Э нь 2025 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр зөрчил илрүүлсэн тухай тэмдэглэл, 2025 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдрийн “Зөрчлийн тухай тэмдэглэл”, 2025 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр, жолоочийн согтуурал шалгасан тухай тэмдэглэл /сз-3.26%/, гэрэл зургийн үзүүлэлт, А аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн 2025 оны 03 сарын 28-ны өдрийн 2025/ЗШ/558 дугаартай, Ц.Ггийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 1 жилийн хугацаагаар хассан тухай шийтгэврийн хуулбар зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож, түүний үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангаж байна.

 

А аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч Ц.Гг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан, согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон гэмт хэрэгт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн бүрдэл хангагдсан, зүйлчлэл тохирсон, хавтаст хэрэгт авагдсан болон талуудын хүсэлтээр шүүх хуралдаанаар шинжлэн судалсан нотлох баримт нь хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд шүүх түүнийг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, хэргийг шийдвэрлэх боломжтой байна гэж дүгнэв.

 

Шүүгдэгч Ц.Г нь тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хугацаанд Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний акт буюу  Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 3.7-д заасан Жолоочид дараах зүйлийг хориглоно: а/ ... тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй..., согтууруулах ундаа ... хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох” гэх заалтыг зөрчиж,  тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан,  согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон буюу Эрүүгийн хуулийн 27.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт гэмт хэрэгт гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй байна.   

 

Шүүгдэгчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаар:

 

Шүүхээс шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүний үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байх,  гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршиг, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагын хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзэж, шүүгдэгч Ц.Ггийн зүгээс гэм буруугийн талаар маргаж мэтгэлцээгүй бөгөөд шүүгдэгчид Эрүүгийн хуульд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэн болон хүндрүүлэн оногдуулах нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байгааг дурдан хуульд зааснаар  эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр шийдвэрлэв. 

 

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ц.Ггийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 3/гурав/ жилийн хугацаагаар хасаж, ял оногдуулахгүйгээр  6/зургаа/ сарын хугацаагаар тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-т зааснаар шүүгдэгч нь тэнссэн хугацаанд оршин суугаа газраа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж буй эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авч, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь тэнссэн хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн, үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээг зөрчвөл шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож, ял оногдуулахыг тайлбарлаж шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч Ц.Г нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгчээс гаргуулахаар хэрэг хянан шийдвэрлэх  ажиллагааны зардалгүй болно.

 

Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.4.1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 4, 36.8, 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг, 37.1, 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Ц овогт Цын Гг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан, согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон гэмт хэрэгт гэм буруутайд тооцсугай.

 

2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ц.Ггийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 3/гурав/ жилийн хугацаагаар хасаж, хорих ял оногдуулахгүйгээр 6/зургаа/ сарын хугацаагаар тэнссүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-т зааснаар шүүгдэгч Ц.Гд тэнссэн хугацаанд оршин суугаа газраа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж буй эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авсугай.

 

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ц.Г нь тэнссэн хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн, үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээг зөрчвөл шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож, ял оногдуулахыг тайлбарласугай.

 

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ц.Гд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг 3/гурав/ жилийн хугацаагаар хассан нэмэгдэл ялыг албадлагын арга хэмжээ авсан үеэс эхлэн тоолсугай.

 

6. Шүүгдэгч Ц.Гд хяналт тавьж ажиллахыг А аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

 

7. Шүүгдэгч Ц.Г нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

8. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй бөгөөд шүүгдэгч, түүний өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардуулсан, эсхүл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлсэнээс хойш 14 хоногийн дотор А аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

9. Гомдол гаргах эрх бүхий этгээд давж заалдах журмаар гомдол гаргасан, улсын яллагч эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болох хүртэлх хугацаанд шүүгдэгч Ц.Гд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр тогтоосугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                   П.ГАНДОЛГОР