2025       07        18                                          2025/ШЦТ/259

 

                              МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Т.Хүрэлбаатар даргалж, шүүгч Г.Даваахүү, шүүгч Б.Ууганбаяр нарын бүрэлдэхүүнтэй,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга С.Уянга,

Иргэдийн төлөөлөгч Ц.Хадбаатар,

Улсын яллагч Ц.Цэен-Ойдов,

Шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарын өмгөөлөгч Ч.Будхүү,

Шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар Хөвсгөл аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3  дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт тус тус зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Б**********ын С***********,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Н**********гийн У***********,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн А******гийн С*********** нарт холбогдох эрүүгийн 2438000*********** дугаартай хэргийг 2025 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдөр хүлээн авсныг хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:

1. Монгол Улсын иргэн,

2. Монгол Улсын иргэн,

3. Монгол Улсын иргэн,

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч ****************** нь ганцаараа үргэлжилсэн үйлдлээр 2022 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн 11 дүгээр хороо, Нуурын 12 дугаар гудамжны **** тоотод хохирогч Б.Д***********ын эзэмшлийн 500,000 төгрөгийн үнэ бүхий Реллми 8 про загварын гар утас, хохирогч Г.Б***********н эзэмшлийн 243,000 төгрөгийн үнэ бүхий Хувай пи-30 загварын гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч нийт 743,000 төгрөгийн хохирол,

2024 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 7 дугаар баг Г*****  нэртэй захын үүднээс Ц.Х***********ын эзэмшлийн улсын дугааргүй улаан өнгийн Вэни маркийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 600,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч******************тэй бүлэглэж 2022 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын М*********ын үүдэнд байсан иргэн Ж.Б***********гийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч******************тай бүлэглэн 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Ц*******  сумын 3 багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хохирогч Г.А***********ийн хашаанд байсан БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,000,000  төгрөгийн хохирол учруулсан,

О.Э*************тай бүлэглэн Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын нутаг дэвсгэрт Хөх толгойн арын талаас 2024 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр иргэн Ч.Н***********ийн 1 тооны жороо хар морийг хулгайлж 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 13 дугаар багийн *********тоот хашааны гаднаас 2023 оны 05 дугаар сарын 03-ны өдөр хохирогч Д.Б***********ийн өмчлөлийн ****** НАА улсын дугаартай Сузуки свифт маркийн тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан,

2024 оны 09 дүгээр сарын 08-ны орой Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн Х ****** хүнсний дэлгүүрийн хойно, Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн 8 дугаар гудамжинд согтуугаар иргэн Г.Л*************ыг зодож чацархайн урагдал, хэвлийн ханы цус хуралт, дух, хөмсөг, зовхи, хамар, уруул, зүүн мөр, зүүн тохой, зүүн сарвуу, зүүн ташаа, гуя, өвдөг, нуруунд зулгаралт, баруун дээд зовхи, баруун хацар, баруун гуянд цус хуралт бүхий гэмтэл учруулан амь насыг хохироож хүнийг алсан,

2024 оны 09 дүгээр сарын 08-ны өдрийн орой Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн 8 дугаар гудамжинд согтуугаар иргэн Г.Л*************т хүч хэрэглэж хар өнгийн жинсэн өмд, малгайтай хар өнгийн цамц, бор өнгийн пүүз, үүргэвчтэй хар цүнх зэргийг дээрэмдэж 124,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Шүүгдэгч****************** нь ганцаараа 2024 оны 07 дугаар сарын 18-ны орой 21 цагийн үед Хөвсгөл аймгийн Галт сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн хашаанаас иргэн Г.Б******ын эзэмшлийн Мустанг-5 маркийн мотоциклийг хулгайлж 800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч ******************тай бүлэглэж 2022 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын М*********ын үүдэнд байсан иргэн Ж.Б***********гийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Мөн 2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 10 дугаар баг Хөх толгойн ******тоотод иргэн Т.*********ийн гэрт оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан,

2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 10 дугаар баг Хөх толгойн ******тоотод иргэн Х.Б******ын эзэмшлийн Самсунг А54 маркийн гар утсыг илээр хүч хэрэглэхгүйгээр хууль бусаар авч 690,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Шүүгдэгч****************** нь ******************тай бүлэглэн 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Ц*******  сумын 3 багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хохирогч Г.А***********ийн хашаанд байсан БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч бусдад 1,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг тус тус үйлдсэнд холбогджээ. 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч ****************** нь ганцаараа үргэлжилсэн үйлдлээр 2022 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн 11 дүгээр хороо, Нуурын 12 дугаар гудамжны **** тоотод хохирогч Б.Д***********ын эзэмшлийн 500,000 төгрөгийн үнэ бүхий Реллми 8 про загварын гар утас, хохирогч Г.Б***********н эзэмшлийн 240,000 төгрөгийн үнэ бүхий Хувай пи-30 загварын гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч нийт 743,000 төгрөгийн хохирол,

2024 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 7 дугаар баг Г*****  нэртэй захын үүднээс Ц.Х***********ын эзэмшлийн улсын дугааргүй улаан өнгийн Вэни маркийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 600,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч******************тэй бүлэглэж 2022 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын М*********ын үүдэнд байсан иргэн Ж.Б***********гийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч******************тай бүлэглэн 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Ц*******  сумын 3 багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хохирогч Г.А***********ийн хашаанд байсан БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,000,000  төгрөгийн хохирол учруулсан,

 О.Э*************тай бүлэглэн Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын нутаг дэвсгэрт Хөх толгойн арын талаас 2024 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр иргэн Ч.Н***********ийн 1 тооны жороо хар морийг хулгайлж 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 13 дугаар багийн *********тоот хашааны гаднаас 2023 оны 05 дугаар сарын 03-ны өдөр хохирогч Д.Б***********ийн өмчлөлийн ****** НАА улсын дугаартай Сузуки свифт маркийн тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан,

2024 оны 09 дүгээр сарын 08-ны орой Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн Х ****** хүнсний дэлгүүрийн хойно, Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн 8 дугаар гудамжинд согтуугаар иргэн Г.Л*************ыг зодож чацархайн урагдал, хэвлийн ханы цус хуралт, дух, хөмсөг, зовхи, хамар, уруул, зүүн мөр, зүүн тохой, зүүн сарвуу, зүүн ташаа, гуя, өвдөг, нуруунд зулгаралт, баруун дээд зовхи, баруун хацар, баруун гуянд цус хуралт бүхий гэмтэл учруулан амь насыг хохироож хүнийг алсан,

2024 оны 09 дүгээр сарын 08-ны өдрийн орой Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн 8 дугаар гудамжинд согтуугаар иргэн Г.Л*************т хүч хэрэглэж хар өнгийн жинсэн өмд, малгайтай хар өнгийн цамц, бор өнгийн пүүз, үүргэвчтэй хар цүнх зэргийг дээрэмдэж 124,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт тус тус зааснаар,

Шүүгдэгч****************** нь ганцаараа 2024 оны 07 дугаар сарын 18-ны орой 21 цагийн үед Хөвсгөл аймгийн Галт сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн хашаанаас иргэн Г.Б******ын эзэмшлийн Мустанг-5 маркийн мотоциклийг хулгайлж 800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч ******************тай бүлэглэн 2022 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын М*********ын хашааны үүдэнд байсан Ж.Б***********гийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч бусдад 1,829,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

мөн 2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 10 дугаар баг Хөх толгойн ******тоотод иргэн Т.*********ийн гэрт оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан,

2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 10 дугаар баг Хөх толгойн ******тоотод иргэн Х.Б******ын эзэмшлийн Самсунг А54 маркийн гар утсыг илээр хүч хэрэглэхгүйгээр хууль бусаар авч 690,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар,

Шүүгдэгч****************** нь шүүгдэгч ******************тай бүлэглэн 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Ц*******  сумын 3 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хохирогч Г.А***********ийн хашаанд байсан БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч бусдад 1,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар тус тус Хөвсгөл аймгийн прокурорын газраас яллах дүгнэлт үйлдэж эрүүгийн 2438000*********** дугаартай хэргийг шүүхэд ирүүлжээ.

Шүүхийн хэлэлцүүлгээр яллах, цагаатгах болон бусад нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн бодитой шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүгдэгч ******************ын мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд өгсөн: “...Машиныг нь харж хоночхоод маргааш нь нөгөө ахад очиж машин чинь явахаа байгаад голын захад таван бул нь шууд уначихсан гэдгийг хэлэхэд угаасаа тэгдэг очоод хийгээд ир гэхээр нь эргэж таван булыг нь хийгээд асаах гэсэн боловч аккумлятор нь суучихсан байсан. Асааж чадаагүй дахиад тэндээ нэг хоносон. ...Тэгээд наашаа машиныг аваад орж ирээд машиныг нь өгөхөд чамайг цагдаад өгчихсөн гэдгийг хэлсэн. Маргааш нь нөгөө нь над руу залгаад өөрийн хүүхэд шиг хүүхдүүд байна. Өргөдлөө буцааж авъя гээд залгаж яриад байсан. ...Утас нь үнэгүй ярьдаг гэхээр нь утсаар ярьсан. Буцаж орж ирээд дахиад жаахан ярьж сууж байгаад дахиад утсаар ярьж байгаад утсаар ярьсан чигээрээ тэр чигт нь авч яваад архи уусандаа хаячихсан байсан. Өглөө нь над руу Д*********** ах залгахаар нь утсыг хаячихсан байна гэж үнэнээ хэлсэн. ...Тэгээд би талийгаач залуутай маргалдаад хэвлий хэсэгт нь нэг удаа өшиглөж, мөр хэсэгт нь бас нэг удаа өшиглөсөн. ...Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна. Маргаан байхгүй...” гэх мэдүүлэг,

Шүүгдэгч******************ийн мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд өгсөн: “...Тэгээд архи ууж байтал манай ажлынхан ажил руугаа ороод тал шил архитай залуутай үлдсэн байсан. За би одоо явлаа гэхээр би ч гэсэн ажил руугаа орлоо. Тэд нөгөөх залуу надтай явах юм уу гэж асуухаар нь тэгье гээд м*********ын үүдэн байсан мотоциклийг асаагаад байсан шиг санагдаж байна. Би тэр үед согтуу байсан учраас яг яасныг санаанд орж гараад байна...Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна...” гэх мэдүүлэг,

Шүүгдэгч******************ын мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд өгсөн: “...Прокуророос сонсгож байгаа зүйл ангийг хүлээн зөвшөөрч байна. 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр би Ц*******  сумын төвд найз болох С***********тай хамт архи уусан. Бид хоёр тухайн үед сумын төвд байдаг гандан хийдийн хажууд архи ууж байсан юм. Тэгээд ууж байгаад С*********** айлын хашааны гадаа байсан улаан өнгийн Даюун маркийн мотоцикл харчхаад надад энэ мотоциклийг авна, чи очоод авчих гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би за гэж хэлээд тэр улаан өнгийн мотоциклийг очоод түрээд аваад явсан. Миний ардаас бас С*********** дагаж явсан. Тэгээд бид хоёр мотоциклоо түрсээр байгаад Ганжуур ахын гэрт очоод 46,000 төгрөгөөр төмөрт өгсөн. ...Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна...” гэх мэдүүлэг,

Хохирогч Ж.Б***********гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Би оройн 17 цагийн үед Мөрөн сумын 13 дугаар багт байрлах м*********ын хашааны үүдэнд мотоциклтой очсон. М*********ын хашаанд махаа янзалж байгаад 19 цагийн үед хашаан дотроос гараад ирсэн чинь хашааны үүдэнд мотоцикл байгаагүй. Цагдаад мэдэгдээд тэр хавиараа хайсан. Цагдаа нар ирээд үзлэг хийсний дараа урагшаа айлын хаягаар очих гээд цагдаа нарыг дагуулж явж байхад 13 дугаар хорооны зүүн урд талын гудамжнаас миний мотоциклийг хүрэн савхитай залуу барьчихсан, хойгуур нь цагаан саарал өнгийн хувцастай залуу суучихсан явж байсан. Бид нар зогсооч гэж хэлэхэд зогсохгүй зугтаасан. Зугтааж байхад араас нь сууж явсан залуу нь мотоциклоос үсрээд буусан. Мотоциклтой залууг цагдаа нар хөөж барьж авсан. Би мотоциклоо тухайн үед шууд хүлээж авсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хх-ийн 48-50, 58-р хуудас),

Гэрч Н.Х*********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Тухайн өдрийн үдээс хойш шиг санагдаж байна. Мотоцикл хашаанаас алдагдсан байна гээд цагдаа нар байгууллага дээр ирчихсэн байсан. Тэгтэл хохирогчийн машиныг хүн уначихсан явж байна гээд яриа гарангуут цагдаа нар байрнаас гараад явсан. Би цагдаа нарыг байрнаас гарангуут байгууллагын хяналтын камерыг шүүхэд төв байрны ертөнцийн зүгээр зүүн тал руу харсан камерт хоёр эрэгтэй хүн хашааны хажуугийн далан давуулаад түрж байгаа бичлэг харагдсан. Нэг нь манайд ажилладаг У*********** байсан. Ямар ч байсан хоёулаа түрээд овойлттой үерийн далан даваад явсан бичлэг харагдаж байсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хх-ийн 40-р хуудас),

Гэрч Г.Ч*********ы мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Өнөөдөр орой гэртээ байхад С*****  мустанг 5 маркийн улаан хүрэн өнгийн мотоциклтой жаахан архи уучихсан, ганц шил архитай ирсэн. Ирээд дэлгүүр орж ахиад нэг шил архи нэмж авахаар гудамжны үзүүр рүү мотоциклтой гарахад Приүс-10 юм уу 11 маркийн машинтай залуучууд зогс гээд орилохоор нь чи зогсохгүй юм уу гээд С***** гээс асуухад зогсож болохгүй гэхээр нь араас нь үсрээд буучихсан. Тэр машинтай залуучуул намайг барьж аваад зогсоход цагдаагийн машин хажуугаар нь гараад С***** г хөөсөн. Би цагдаагийн ажилтны машинд орж суухад С***** г хөөхөөр явсан. С*****  хөөгдөж байгаад цагдаад баригдсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хх-ийн 42-р хуудас),

Хохирогч Д.Б***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...дэлгүүрээс нэг шил архи авсан. Тэгэхэд танихгүй хоёр залуу намайг дагаж манайд орж ирсэн. Тэгэхээр нь би гадны хүн ирсэн байна. Та хоёр энд байж болохгүй гэж хэлээд нөгөө залуу гэрээсээ гаргаж гарсан юм. Манай эхнэр гэртээ байхгүй байсан. Тухайн үед би гэртээ орж ирэхдээ машинаараа худгаас ус авна гээд машины түлхүүрээ үлдээчихсэн байсан юм. Гэртээ Д*******  хамт дэлгүүрээс авсан шил архи ууж дуусгачхаад гарч 00 ороход миний хашааны гадаа байсан ягаан өнгийн ******* НАА улсын дугаартай “Suzuki Swift” маркийн тээврийн хэрэгсэл алга болсон байсан. Тэгэхээр нь би хашаанаасаа гараад машинаа хайж яваад 1000 төгрөгөөр хүн хүргэж өгдөг мотоциклтой хүмүүсээс сураглахад манай хашаанаас гарсан хоёр залууг унаад явсан гэж надад хэлсэн. Тэгээд тухайн хоёр залууг сураглаж явтал Баянгол дэлгүүрийн ар талын гудамжны үзүүрийн хүн мэдэж магадгүй гэхээр нь очиж асуухад манай төрөл байгаа юм ирээгүй байна гэсэн.  Тэгээд өчигдөр тухайн залуутай холбогдож машинаа асуухад машиныг эвдсэн талаар ярьсан тул цагдаагийн байгууллагад хандаж байна...” гэх мэдүүлэг (1-р хх-ийн 48-50, 58-р хуудас),

Гэрч Л.С*********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “..Хашааны үүдэнд байсан машины жолоочийн суудал дээр С*****  суугаад намайг машинд суучих гэсэн, би машинд нь суусан. Тэндээс С*****  машин унаад хөдөлсөн. Машинтай явж байгаад Хилэнтийн гүүрний тийшээ явсан. Явах замдаа нэг дэлгүүрээс архи авсан. Гүүрний орчимд голын эрэг дээр очиж зогсоод нөгөө архиа уусан. Би архи уудаггүй тул архи уухгүй гэхэд намайг архиар шахсан. Тэгээд тэр архинаас ууж байгаад тасарсан байсан. Би маргааш өглөө нь сэрэхэд машин эвдэрчихлээ гэсэн. Машины доогуур засаж байгаа бололтой юм хийгээд байсан. Тэр өдрөө машинаа засаж чадаагүй голын эрэг дээр эвдэрсэн машин дээр хоносон. Тэгээд маргааш өдөр нь С*****  машиныг засаж явах хэмжээний болгож арай гэж машины эзнийд авчирч өгсөн. Тухайн үед машины эзэн согтуу байсан. Тэгээд өглөө нь ирж уулзаж машиныг нь засах талаар ярьсан...” гэх мэдүүлэг (1-р хх-ийн 117-118-р хуудас),

Гэрч А.Д*********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “..С***********, С********* нар нь хүний машин унаж яваад эвдсэн талаараа надад гар утсаар залгаж хэлсэн. Надад С*********ийн С*********** залгаж хэлэхдээ өвгөний машиныг унаж яваад  эвдсэн. Гэхдээ гэрт нь аваачиж тавьсан байгаа гэсэн...” гэх мэдүүлэг (1-р хх-ийн 121-122-р хуудас),

Хохирогч Б.Д***********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...2022 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр гэртээ байж байгаад хамт ажил хийдэг С*********** ах, Б*********** дүү нарын хамт гэртээ пиво уугаад сууж байгаад 16 цагийн үед С*********** гэх дүүгээ дуудсан юм...С*********** архи уухгүй байсан. Тэгээд надаас утсаа өгчих таны утас үнэгүй ярьдаг юм байна лээ гээд утас авсан. Би ах нь жаахан унтлаа гээд унтсан юм. 19 цагийн үед сэрээд харсан чинь С******* , Б*********** 2 унтаж байсан. Тэгээд харсан чинь миний утас байхгүй байсан. Манай дүү Б***********н гар усыг бас аваад явчихсан байсан. Би өөрийн утас руу залгасан чинь холбогдохгүй байсан. ...реалми 8 про гэх нэртэй саарал өнгийн артай, өнгөгүй резинэн кейстэй, ямар нэгэн гэмтэлгүй утас байгаа. Манай дуу Б***********н утас бол Хувай П-30 загварын утас байсан. Хөх өнгөтэй ямар нэгэн кейсгүй утас байгаа...” гэх мэдүүлэг (1-р хх-ийн 214-215, 217, 222-р хуудас),

Хохирогч Г.Б***********н мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...С*********** архи уухгүй байсан. Тэгж байгаад С*********** Д*********** ахын утсыг аваад утсаар нь хүнтэй яриад байсан. Хэнтэй яриад байгааг нь мэдээгүй, бид нар архиа ууж байгаад Д*********** ах унтаад дараа нь С*******  ах гараад явсан байж байгаад ирэхээр нь би бас унтсан. Орой 19 цагийн үед Д*********** ах сэрээгээд утас байхгүй байна гэсэн чинь миний утас бас байхгүй болсон байсан юм. Тэгээд залгасан чинь утсаа авахгүй байсан. Өөрийн дугаар луу залгасан чинь холбогдох боломжгүй байсан. Би бол С***********ыг танихгүй. Д*********** ах таньдаг гээд дуудсан. ...Би алдсан утсаа олж авмаар байна гомдолтой байна...” гэх мэдүүлэг (1-р хх-ийн 220-р хуудас),

Хохирогч Г.А***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...2023 оны 09 сарын 18-ны өдөр 14 цагийн үед мотоцикл асахгүй байхаар нь би айлын хашааны үүдэнд өөрийн эзэмшлийн улаан өнгийн Даюун маркийн улсын дугааргүй тээврийн хэрэгслээ үлдээгээд явсан. Орой 20:00 цагийн үед мотоциклоо авахаар очиход алга болсон байсан. Тэгээд ойр орчмоор нь хайгаад олоогүй. Улаан өнгийн улсын дугааргүй 2018 онд шинээр нь 2,100,000 төгрөгөөр худалдан авч байсан. Хуучивтар хязгаарлагч хугарсан хуучин гагнууртай байгаа. Улаан өнгийн суудлын бүрээстэй мотоцикл байгаа. Би алдсан мотоциклоо 1,000,000 төгрөгөөр үнэлнэ дээ, би гомдолтой байна. Мотоциклоо олж авч хулгай хийсэн хүмүүст хуулийн дагуу арга хэмжээ авхуулмаар байна...” гэх мэдүүлэг (2-р хх-ийн 10-11-р хуудас),

Гэрч Ч.М*********гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “..Та 2023 оны 09 сарын 18-ны орой 21 цагийн үед манай үүдэнд С*******  гэдэг хүн, танихгүй саарал дээлтэй залуутай хамт ирсэн. Улаан өнгийн Даюун гэдэг нэртэй Улсын дугааргүй мотоцикл зарна гэхээр нь авахгүй наадах чинь хулгайн мотоцикл юм биш биз гэсэн. Үгүй тийм асуудал байхгүй миний өөрийн мотоцикл байгаа юм. Мөнгөний хэрэг болоод гээд гуйгаад байхаар нь 46000 төгрөгөөр худалдаж авсан. Манайх хөнгөн цагаан хайлш авдаг айл байгаа юм. Тэгээд тэр үнээрээ бодоод авсан. ...Нэхэмжлэх зүйлгүй...” гэх мэдүүлэг (2-р хх-ийн 14-15, 229-р хуудас),

Гэрч Н.Г*********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “..2023 оны  09 сарын 18-ны өдөр манай гэрт С***********, С*********** нар нарны самбар барьсан орж ирээд зарна гээд утсаар яриад байхаар нь би уурлаад та хоёр хаанаасаа хүний юм хулгай хийгээд ирсэн юм. Авсан газраа хүргэж өг, гай болно шүү гээд хөөгөөд явуулсан. Хэсэг хугацааны дараа С*********** мотоциклтойгоо, С*********** улаан өнгийн мотоциклтой ирсэн. Манай хашаанд оруулаад тавихаар нь би уурлаад хэний мотоцикл юм хулгай хийж ирсэн юм уу гэж асуусан чинь дуугарахгүй гэрээс гараад явахаар нь би мотоциклийг нь гаргаад тавьсан. Харанхуй болж байхад С***********, С*********** хоёр ирээд хашааны үүднээс миний гаргаж тавьсан мотоциклийг ирээд аваад явсан. Би явахад нь наад мотоциклоо авсан газраа аваачиж тавиараа хоёр гай минь гэж хэлсэн. Түрж явж холдож байгаад асаагаад явсан. Тэгээд хаашаа явсан юу болсон талаар надад мэдэх зүйл байхгүй. Тэр өдрөөс хойш С***********, С*********** нар манайхаар очоогүй би тааралдаач үгүй. Миний иргэний үнэмлэхийн нэр Г********* нутгийн иргэд намайг Б*******  гэж дуудаад байдаг юм...” гэх мэдүүлэг (2-р хх-ийн 26-27-р хуудас),

Хохирогч Г.Б******ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “..2024 оны 07 сарын 18-ны орой 21 цагийн орчим мотоциклоор ажил хийж байгаа сургуулийн хашааны гадна хаалганы ойролцоо байрлуулсан байсан юм. Тэгээд ажлаа дуусгаад гараад ирсэн мотоцикл байхгүй болсон байсан. ...07 сарын 21-ны орой Мөрөн сум орж ирээд маргааш нь тэр мотоцикл авсан залуугийн ээж болох Н********** нь надтай холбогдоод манайд ирж уулзсан. Тэгээд би мотоцикл авсан залуугаас миний мотоцикл хаана байна гэж асуутал А*********** гэдэг айлд байгаа гэж хэлсэн. Миний мотоциклийг Шовоо гээд залуутай хамт А*********** гээд хүнд зарсан юм билээ. Тэгээд таг чиг болохоор нь цагдаагийн байгууллагад хандсан юм. ...Нэхэмжлэх зүйл гомдол санал байхгүй...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 10-11, 14-р хуудас),

Гэрч Э.А*********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “..Би энэ өдөр Мөрөн сумын 13-******* тоот гэртээ байж байхад танихгүй 2 залуу ирээд ах миний мотоцикл асахгүй байна. Та засаад өгөөч гээд ирэхээр нь би хөдөө явах гээд яараад байна гэхэд тэр 2 залуу тэгүүл газар дээр нь зарчихъя та энэ мотоциклийг авах уу? гэхээр нь авахгүй гэсэн. Тэгтэл тухайн үед манай хажуу хашааны Мөнхөө гэдэг залуу би авъя гээд тэр гурав наймаа хийсэн. Тэр үед 500,000 төгрөгөөр зарна гэж ярилцаж байсан. ...Улаан хүрэн өнгийн Мустанг-5 нэртэй мотоцикл байсан...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 16-17-р хуудас),

Иргэний нэхэмжлэгч Б.Б***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Би 2024 оны 07 дугаар сарын 20-21-ний өдрийн хооронд гэж санаж байна. Тэр үед би 13 дугаар хороонд мотоцикл засдаг найз болох А*********ын гэрт байж байхад 2 танихгүй залуу Мустанг-5 маркийн мотоцикл түрж ирээд худалдаж авах уу гэхээр нь ямар учиртай мотоцикл бэ гэж асуухад ямар ч асуудал байхгүй миний мотоцикл байгаа юм гэхээр нь итгээд 350,000 төгрөгөөр худалдаж авахаар тохироод тэр 2 залууд 300,000 төгрөгийг дансаар, 50,000 төгрөгийг бэлнээр өгсөн. Тухайн мотоцикл асахгүй болохоор нь А*********оор засаж янзлуулаад байхад мотоциклийн эзэн ирээд хулгайд алдсан мотоцикл мөн байна гээд цагдаа ирээд аваад явсан. Би худалдаж авахдаа 350,000 төгрөгөөр, засвар хийсэн 150,000 төгрөг нийт 500,000 төгрөг нэхэмжилнэ...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 23-р хуудас),

Хохирогч Ц.Х***********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...2024 оны 08 дугаар сарын 30-ны өдөр сургуулийн хүүхдээ хичээлд оруулах гээд хүргэн Б*******  ирээд хүүхдийн хичээлийн хэрэгсэл бэлдэх гээд 2-3 хоносон юм. 09 сарын 04-ний өдөр 18 цагийн үед Мөрөн сумын 7 дугаар багт байрлах Г*****  бараан захын үүдэнд унаж явсан мотоциклоо орхиод Ц*******  зах руу орж хүнсний зүйл бэлтгээд хэсэг хугацааны дараа 18:30 минут өнгөрч байхад гарч ирээд мотоциклоо байрлуулсан газраа очтол миний мотоцикл алга болсон байсан...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 51-52-р хуудас),

Хохирогч Ч.Н***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын Үетрийн ам буюу Хөх толгойн араас 2024 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр 17-18 цагийн хооронд харганы үйлдвэрийн урд талд аргамжаатай байсан хар зүсмийн жороо морийг мотоциклтой хүн ирээд аваад явсан байсан. Тэгээд тэр орой Мөрөнгийн төвөөр хайж үзээд Соёолж төвийн урд талд байдаг Тэс шатахуун түгээх газрын камерын бичлэгийг шүүж үзэхэд шар өнгийн мотоциклтой нэг хүн нөгөө залуу миний хар морийг унасан камерын бичлэгт харагдаж байсан. Тэгээд маргааш өглөө нь 05 цагийн үед Мөрөн сумын 10-р хорооны хүүхдийн тоглоомын хажуугаар явж байтал 3-4 эрэгтэй архи уугаад байж байсан. Тэгэхээр нь үзчихээд шууд мориныхоо мөрөөрөө дагаад явтал Мөрөн сумын 13-р хорооны нэг хашаанд орсон байхаар нь цагдаа дагуулаад яваад очтол 2-3 эмэгтэй Э*************, С*****  гэх 2 залуу өөрийнхөө морийг гээд хар зүсмийн цагаан тамгатай морь нядлаад яваад өгсөн гэж хэлсэн. Би тэгэхээр нь нөгөө 10-р хороонд архи уугаад байсан 4 залуу байна гэж бодоод цагдаа нартайгаа тухайн газарт очтол миний морины хазаар, цулбуур, хоёрыг өмсөж явсан гуталтайгаа үлдээгээд явсан байсан. Миний хулгайд алдсан адуу жороо морь би хүнээс 5 адуугаар худалдаж авч байсан болохоор 5 сая төгрөгөөр үнэлж байна...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 94-95-р хуудас),

Гэрч Ө.А*********гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 13 дугаар баг ******* тоотод 2024 оны 08 дугаар сарын 13-ны шөнө 20 цагийн үед гэртээ байж байтал манайд зүс таних С***** , /Э***** / буюу Э************* нар манайд хар зүсмийн морь С*****  гэх залуу унасан орж ирсэн. Харин араас нь мотоциклтой Э*****  буюу Э************* орж ирээд “танай хашаанд энэ хар зүсмийн морь гаргачих уу” гээд гуйгаад байхаар нь би “наад морь чинь янз бүрийн асуудал байхгүй биз дээ” гэж хэлэхэд “тийм зүйл байхгүй” гэж хэлсэн юм. Тэгээд “өөрсдөө л мэдэхгүй юу” гэсэн удаа ч үгүй нөгөө тэр хар зүсмийн морийг гаргаад янзалж эхэлсэн. Тэгээд дуусаад тэр Э************* гэх залуу нь худалдаж авах хүн рүүгээ яваад ирье гээд яваад өгсөн. Тэгээд ойролцоогоор 1 цагийн дараа Приус-30 маркийн машинтай эхнэр нөхөр хоёр ирээд тэр адууны махыг ачаад аваад явсан. Харин С***** , Э************* нар буцаж ирж арьс болон толгойг шуудайнд хийгээд мотоцикл дээрээ ачаад явсан. ...Хар зүсмийн дэлтэй, зүүн талын гуя хэсэгт цагаан үсгэн тамгатай яг ямаршуу тамга тэмдэгтэй байсан талаар мэдэхгүй. Тухайн үед Э************* “миний морь, би адуунаасаа авчирсан юм” гэж хэлсэн юм...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 97-р хуудас),

Гэрч Н.П*********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 8 дугаар багт 2024 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр гэртээ байж байтал миний 88******* гэх дугаар руу танихгүй Юнителийн дугаараас залгаад “адууны мах авах уу, би хөдөөнөөс адууны махаа аваад ороод ирлээ” гэж хэлэхээр нь би “одоогоор завгүй байна завтай болохоор очоод авъя” гэж хэлсэн. Тэгээд яг цагийг нь сайн мэдэхгүй байна, оройхон нөгөө залуу залгаад манайд яваад очъё гэж хэлсэн. Удаа ч үгүй нөгөө залуу манайд шар өнгийн Даюун маркийн мотоцикл унасан ганцаараа ирээд цаг орчим эхнэр бид хоёрыг хүлээгээд манайд суусан. Тэгээд бид хоёр ажлаа дуусгаад нөгөө залууг дагаад Мөрөн сумын 13 дугаар хороонд нэг эмэгтэй гэрт очиход адуугаа нядалсан махыг нь бэлдээд гулууз болгоод жижиглэсэн байсан. Би нөгөө залуугаас “арьс толгой хоёроо өгчихөө” гэж асуухад нөгөө залуу “өгөхгүй манай эгч овоо тахилгын юманд ашиглана” гээд өгөөгүй. ...Нөгөө танихгүй залууд мөнгийг нь дансаар хийх гэтэл “надад данс байхгүй бэлнээр аваад өгчих” гээд байхаар нь би орой нь 250,000 төгрөг бэлэн авч өгсөн юм. Маргааш өглөө нь 11 цагийн үед үлдсэн 300,000 төгрөгөө ирж авсан. ...Миний өөрийн адууны мах байгаа юм гэж хэлсэн. Тухайн үед арьсыг нь гэрийн урд зүгт хашааны баруун талд эвхээд тавьсан байсан. Шөнө орой байсан болохоор харж чадаагүй. Харин толгойг нь харахад халтар, хээр зүсмийн шиг харагдаж байсан...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 100-102-р хуудас),

Хохирогч Х.Б******ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...2024 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр би Мөрөн сумын Хөх толгойд байдаг найз *********ийн гэрт нь ганцаараа хэвтэж байсан чинь өдрийн 14 цагийн үед гаднаас муухан таньдаг Ууганаа гэдэг залуу орж ирээд шууд хогийн сав руу шээхээр нь чи яаж байгаа юм айлыг доромжилж байна гэж хэлсэн чинь миний урдаас чи битгий хуцаад бай чамайг ална шүү гэж хэлээд миний хөлийн доор суусан. Яг энэ үед миний утас дуугарахаар нь би дэрэн доороос өөрийнхөө Самсунг-54 нэртэй утсаа гаргаж ирээд утсаар ярих гэсэн чинь тэр Ууганаа гэдэг залуу шууд миний утсыг булааж аваад гэрээс гараад зугтаасан. Би өөрөө бие муутай болохоор араас нь явж чадаагүй...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 144, 147-р хуудас),

Гэрч Т.*********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Би 10 хоногийн өмнө Х.Б*********** ахад Самсунг 54 маркийн гар утас 1,200,000 төгрөгөөр зарсан юм. Тэгсэн А***** дэлгүүр ээс гар утсаар 3 сарын өмнө авсан байсан. Б*********** ах гэрт маань ганцаараа байх үед Н**********гийн У*********** гэх залуу орж ирээд утсаар чинь хүнтэй яриад өгье гээд аваад яваад өгсөн гэсэн. Б*********** ах араас нь гүйгээд гүйцэхгүй байсан гэсэн...” гэх мэдүүлэг (3-р хх-ийн 150-р хуудас),

Амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Миний төрсөн ах 2024 оны 09 дүгээр сарын 09-ний өглөө бусдын гарт амиа алдаж нас барсан юм байна лээ. Энэ мэдээг надад манай ээжийн төрсөн дүү Уран-Ундрах эгчээс над руу утсаар мэдэгдсэн. Тэгээд би ажлаасаа чөлөө аваад Мөрөн суманд 10-ны өглөө 09 цагт ирсэн. ...Би маш их гомдолтой байна шинжээчийн дүгнэлттэй танилцсан энэ хэргийг хийсэн хүнийг хуулийн дагуу арга хэмжээ авхуулна...би сэтгэцэд учирсан хохирлоо тогтоолгохгүй, оршуулганд зарцуулсан хохирлыг нэхэмжилнэ...талийгаачийн ажил явдалд зарцуулсан 8,000,000 төгрөгийг нэхэмжилж байна...Би тухайн үедээ тогтоолгоно гэж бодож байсан боловч одоо ажил ихтэй мөн гэр бүлийнхэнтэйгээ ярилцаад сэтгэл санааны хохирлоо тогтоолгож нэхэмжлэхгүйгээр зөвхөн оршуулгын зардлаа нэхэмжлэхээр болсон...” гэх мэдүүлэг (4-р хх-ийн 7-8-р, 5-р хх-ийн 106-р хуудас),

Гэрч О.Б**********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Би гэрээсээ 2024 оны 09 дүгээр сарын 05-ны өдөр Мөрөн сумын 10-********тоотод байрлах төрсөн аав О********ийнд очиж 3 хоноод 09 дүгээр сарын 08-ны өдөр 12 цагийн орчим Мөрөн 11-********тоот буюу гэртээ иртэл манай салсан нөхөр болох Г.Л************* гэрийн тооноор орсон бололтой гэрийн баруун талын орон дээр унтаж байсан. Тэгэхээр нь би юм хэлээгүй түлээ хагалах гээд гэрээсээ гараад түлээ хагалаад зогсож байтал талийгаач гэрээс гараад надтай юу ч дуугараагүй яваад өгсөн. Тэрнээс хойш 12 цаг 30 минутын үед ээжийнхээ утсаар над руу залгаад ...чи яагаад над дээр цагдаа дуудсан юм бэ гэхээр нь би тэр үед юу ч хэлээгүй утсаа салгасан юм. ...өглөө манайд 09 цаг болж байхад цагдаа нар ирээд танай нөхөртэй хэн, хэн нийлдэг талаар асуухаар нь М********, Э******** гэх хоёр найзынх нь нэрийг хэлээд байж байтал тэр цагдаа надад хэлэхдээ танай нөхөр чинь хүнд зодуулсан байдалтай нас барсан гэж надад хэлсэн. Тэгэж би нөхрөө нас барсан талаар мэдсэн юм...” гэх мэдүүлэг (4-р хх-ийн 10-12, 15-р хуудас),

Гэрч Д.О*****ы мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Би 2024 оны 09 дүгээр сарын 09-ний өглөө 07 цагт босоод байшингийнхаа хөшиг нээгээд цонхоор хартал манай хашааны жижиг хаалга онгорхой грашны хажууд нүцгэн хүн хэвтэж байхаар нь би айсандаа хажуу айл руугаа залгасан чинь утсаа авахгүй болохоор нь хашаанд нь ороод цонхыг тогшоод байж байтал хүн гарч ирээд хүүе аюул боллоо энд хүн нас барсан юм шиг байна гээд 7038102 дугаар руу залгаж дуудлага өгсөн...” гэх мэдүүлэг (4-р хх-ийн 17-18-р хуудас),

Гэрч С.А*********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Х ****** дэлгүүрийн үүдэнд О****, О**** начин нартай сууж байсан чинь Л*************, Ө***** , С*****  гэдэг Ц*******  сумын залуутай уруудаж ирээд Х ****** дэлгүүр орсон. Тэгээд 1 шил архи, 1 ундаатай авч гарч ирсэн. Тэгээд О****, О**** бид нар нийлээд хойшоо дэлгүүрийн ар тал руу тойроод нэг шил архи уусан. Тэгсэн чинь Л************* Ө***** ийг яв гээд хөөгөөд байсан. Тэгсэн чинь тэр С*****  гээд залуу Л*****  гэдэг хүнийг цээж рүү нь нэг, нүүр хэсэгт нь нэг удаа өшиглөөд сууж байснаа Л***** , Ө***** , С*****  нар нийлээд Х ****** дэлгүүр рүү эргээд тойроод явсан. Бид 3 ард нь хашаа налаад суугаад үлдсэн. Би тэгж байгаад хэсэг унтсан байсан. Тэгээд би сэрээд О****, О**** нартай 4 зам орохоор явж байсан чинь Л*****  Х ****** дэлгүүрийн гудамжинд гол орчим нүцгэн хэвтэж байсан. Тэгээд үүрч явсан цүнх бүх юм нь байхгүй байсан. Тэгээд би Л***** аг босгох гээд дийлэхгүй, хөлдөж үхлээ шүү гээд даахгүй болохоор нь үлдээгээд явсан. Би Л***** аг өргөхдөө өөрийн өмссөн явган шар өнгийн малгайг унагаад явсан байсан...” гэх мэдүүлэг (4-р хх-ийн 28-29, 32-р хуудас),

Гэрч Д.О*****баярын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Би Л*************той уржигдар хагас сайн байна уу, нэгдэх өдөр байна захын урд талд байдаг Х ****** дэлгүүрийн ар талд уулзсан. Орой харанхуй болохоос өмнө 7 юм уу 8 цагийн үед би, О****** ах, Ө*****  нэрийг нь мэдэхгүй одоо ногоон цамцтай суугаад байгаа залуу Анхаа нар байсан. Бид нар нэг шил архи уусан. Тэгээд Анхаа, О****** ах бид 3 нийлж 4 зам руу явсан. Ө***** , гадаа суугаад байгаа залуу, талийгаач гурав цаашаа баруун тийш явсан. Тэгээд бид гурав 4 зам орох гэж байхад талийгаач гудамжинд ганцаараа хэвтэж байсан. Л************* Анхаа босгох гээд өргөөд босохгүй байсан. Тэгээд би гурав хэсэг байж байгаад босох биз гээд уруудаад явсан. ...зодсон ногоон цамцтай залуу Л*************ыг 2 удаа шүд, шанаа хэсэгт өшиглөсөн. Би, Анхаа, О****** ах нар тэр Л*************т халдаагүй, цохиогүй...” гэх мэдүүлэг (4-р хх-ийн 35-36-р хуудас),

Гэрч Т.Н*****ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Цагдаагийн газрын 2 давхар цонхон дээр зогсож байгаа залуу, 3 юм уу 2 хоногийн өмнө зах дээр тааралдсан цагаан юүдэнтэй цамцтай, хар куртиктэй хүн бид гурав захаас уруудаж Гандан хийдийн урд байдаг дэлгүүрээс өнгөрдөг, энэ дээр байгаа залуу бид гурав орж архи авсан. Тэгсэн чинь Отгоо, нэг хүнтэй ирж дэлгүүрийн хойд талд очиж бид нар дэлгүүрээс авсан архи уусан. Тэгээд уугаад сууж байтал Отгоо бид хоёр руу 2 давхарт байгаа залуу томроод байсан. Тэгээд Отгоо хамт ирсэн найзтайгаа явлаа гээд яваад өгсөн. Тэгээд өнгөрдөг, дээр байгаа хүн бид гурав үлдсэн. 2 давхарт байгаа залуу өнгөрдөг залууг зодож өшиглөөд цээж, нуруу, тархи хэсэгт өшиглөөд байсан. Намайг цаашаа бай гээд байсан. Улаан пүүзтэй хөлөөрөө өшиглөөд байсан. ...Би бол гар хүрээгүй. ...Намайг цагдаагийн байгууллагад янз бүрийн юм ярих юм бол ална шүү гээд тамхи асааж байгаад сайн сорж байгаад хүзүүн дээр 2 удаа дарсан...” гэх мэдүүлэг (4-р хх-ийн 39-40, 43-р хуудас),

Гэрч Г.О*****ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Захаас уруудаад байдаг Х ****** дэлгүүрийн орчим Анхаа, Отгоо бид нар байж байхад нэг харсан чинь Ө*****  2 залуутай билүү ирсэн байсан. Тэгсэн чинь нэг бор намхандуу залуу нь нилээн агсам байсан. Ө*****  гэдэг залуу байсан...” гэх мэдүүлэг (4-р хх-ийн 46-47-р хуудас),

Шинжээч Г.Алтайн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...хүний биеийн нарийн гэдсэнд байрлах холбоосуудыг үүсгэх өөхөн эдийг чацархай гэнэ. Тэгэхээр хүний биеийн гэдэс, хэвлий хэвлийн доод хэсэгт байрлах эрхтэн юм. Амь хохирогч Г.Л*************ын цогцост шинжилгээ хийхэд чацархайн урагдал, хэвлийн ханы цус хуралт, дух, өвдөг, зовхи, хамар, уруул, зүүн мөр, зүүн тохой, зүүн сарвуу, зүүн ташаа, гуя, өвдөг, нуруунд зулгаралт, баруун дээд зовхи, баруун хацар, баруун гуянд цус хуралт бүхий гэмтэл тогтоогдсон. Уг гэмтлүүд мохоо зүйлийн олон удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх ба цохих, цохигдох, унах, өшиглөх тохиолдолд үүсгэгдэх боломжтой. Харин хэвлий хэсэгт нэг удаа өшиглөсөн тохиолдолд чацархай, чацархайн артерийн урагдал гэмтэл үүсэж, улмаар цочмог цус алдалтад үүсэх боломжтой...” гэх мэдүүлэг (4-р хх-ийн 82-р хуудас),

Гэрч Т.Н*****ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн: “...Үгүй С*****  өөрөө талийгаачийн хувцсыг тайлж аваад, тайлж байхдаа талийгаачийг зодоод байсан. Намайг хүртэл зодож авснаа цагдаад хэлэх юм бол ална шүү гээд тамхины цогоор улайсгаж байгаад хоолой, хүзүүнд түлээд байсан. Намайг гараа атгаж байгаад элэг рүү цохиод байсан. С*****  талийгаачийн цүнхийг булааж аваад, цамцыг нь тайлж аваад, өмдийг нь тайлж аваад тэгээд цүнхэндээ хувцсаа хийснээ цүнхнээс талийгаачийн цамцыг гаргаж ирээд намайг өмс гээд надад өмсгөсөн. Миний тайлсан цамцыг талийгаачийн цээжин дээр нь тавиад байсан...” гэх мэдүүлэг (5-р хх-ийн 117-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (1-р хх-ийн 33-р хуудас),

Хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (1-р хх-ийн 30-32-р хуудас),

“Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2022 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдрийн ТХҮ-925/5218 дугаартай “Дээр дурдагдсан мотоцикл болон мотоциклын эд зүйлсийн нийт бодит үнэ цэнийг 1,829,000 төгрөг байх боломжтойг тодорхойлоо.” гэх дүгнэлт (1-р хх-ийн 47-49-р 2-р хх-ийн 93-96-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (1-р хх-ийн 107-р хуудас),

“Дамно” ХХК-ийн шинжээч Ц.Түвшинцэцэгийн 2023 оны 05 дугаар сарын 09-ний өдрийн ХӨ23-09 дугаартай “...2023 оны 05 сарын зах зээлийн үнэлгээгээр нийт 2,802,500...” гэх дүгнэлт (1-р хх-ийн 125-129-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (1-р хх-ийн 194-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол (1-р хх-ийн 196-р хуудас),

“Дамно” ХХК-ийн шинжээч Ц.Түвшинцэцэгийн 2022 оны 08 дугаар сарын 25-ны өдрийн ЧД2-22-727 дугаартай “...2022 оны 08 дугаар сарын 03-ны өдрийн зах зээлийн үнэлгээгээр нийт 743,000 төгрөг...” гэх дүгнэлт (хх-ийн 225-226-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол (2-р хх-ийн 3-р хуудас),

“Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2023 оны 09 дүгээр сарын 26-ны өдрийн ТХҮ-023/7851 дугаартай “Үнэлэгдэж буй Даюун маркийн мотоциклын зах зээлийн үнэ цэнийг 2023 оны 09 дүгээр сарын байдлаар 1,000,000 төгрөгийн үнэтэй байхыг тодорхойлов.” гэх дүгнэлт (2-р хх-ийн 28-30-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (2-р хх-ийн 239-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол (3-р хх-ийн 1-р хуудас),

Таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 2-4-р хуудас),

Эд зүйлийг хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 6-р хуудас),

“Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2024 оны 07 дугаар сарын 31-ний өдрийн ТХҮ-924/10454 дугаартай “Үнэлэгдэж буй Мустанг-5 маркийн мотоциклын зах зээлийн үнэ цэнийг 2024 оны 07 дугаар сарын байдлаар 800,000 төгрөгөөр үнэлэв.” гэх дүгнэлт (3-р хх-ийн 26-28-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 40-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол (3-р хх-ийн 41-р хуудас),

Хяналтын камерын бичлэгт үзлэг хийсэн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 43-46-р хуудас),

“Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2024 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн ТХҮ-924/10948 дугаартай “Үнэлэгдэж буй Венy маркийн мотоциклын зах зээлийн үнэ цэнийг 2024 оны 09 дүгээр сарын байдлаар 600,000 төгрөгөөр үнэлэв.” гэх дүгнэлт (3-р хх-ийн 60-62-р хуудас),

Баримт бичигт үзлэг хийсэн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 73-74-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 80-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол (3-р хх-ийн 82-р хуудас),

Хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 83-87-р хуудас),

Таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 88-89-р хуудас),

“Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2024 оны 08 дугаар сарын 20-ны өдрийн ТХҮ-024/10565 дугаартай “Хар зүсмийн морины зах зээлийн үнэ цэнийг 2024 оны 08 дугаар сарын байдлаар 5,000,000 төгрөгөөр үнэлэв.” гэх дүгнэлт (3-р хх-ийн 116-117-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 134-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол (3-р хх-ийн 135-р хуудас),

Таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 138-141-р хуудас),

“Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2024 оны 11 дүгээр сарын 19-ний өдрийн ТХҮ-924-11496 дугаартай “Самсунг А54 маркийн гар утасны зах зээлийн үнэ цэнийг 2024 оны 10 дугаар сарын байдлаар 690,000 төгрөгөөр тогтоов.” гэх дүгнэлт (3-р хх-ийн 156-162-р хуудас),

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 199-р хуудас),

Хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 200-210-р хуудас),

Цогцост үзлэг хийсэн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 211-218-р хуудас),

Хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 220-223-р хуудас),

Таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 224-230-р хуудас),

Хүний биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 231-241-р хуудас),

Хөнжил хүнсний дэлгүүрийн хяналтын камерт үзлэг хийсэн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 242-248-р хуудас),

Хүний биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 249-4-р хх-ийн 1-р хуудас),

Хөвсгөл аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч М.Батмөнхийн 2024 оны 09 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 126 дугаартай: “...1. ******************ын биеэс авсан гэх цусанд спирт илэрсэнгүй...” гэх дүгнэлт (4-р хх-ийн 59-р хуудас),

Хөвсгөл аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч Г.Алтайн 2024 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 152 дугаартай: “...1. Амь хохирогч Г.Л*************ын цогцост чацархайн урагдал, хэвлийн ханы цус хуралт, дух, хөмсөг, зовхи, хамар, уруул, зүүн мөр, зүүн тохой, зүүн сарвуу, зүүн ташаа, гуя, өвдөг, нуруунд зулгаралт, баруун дээд зовхи, баруун хацар, баруун гуянд цус хуралт бүхий гэмтлүүд тогтоогдлоо. Уг гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн олон удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байна.

2. Амь хохирогчийн биед үүссэн чацархайн урагдал гэмтэл нь үхэлд нөлөөлсөн байна. Уг гэмтэл нь шинэ гэмтэл ба амь насанд аюултай тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 4.1.15-т зааснаар хохирлын хүнд зэрэг тогтоогдлоо.

3. Амь хохирогчид үхэлд хүргэх архаг хууч өвчин үгүй байна.

4. Амь хохирогч Г.Л************* нь чацархай, чацархайн артерийн урагдал гэмтлийн улмаас цочмог цус алдалтын шоконд орж нас барсан байна.

5. Энэ нь нарийн гэдэсний чацархай, чацархайн артерийн урагдал, хэвлийн дотор ханын цус хуралт, цус алдалтын шок, дотор эрхтний цус багадалт, шокийн бөөр, хэвлийн хөндийн дахь 2000мл цус, хүүрийн толбоны сул илрэл зэрэг шинжээр батлагдаж байна.

6. Амь хохирогч Г.Л*************ын цусанд 2,0 промилли спирт илэрсэн ба нас барах үедээ дунд зэргийн согтолттой байжээ...” гэх дүгнэлт (4-р хх-ийн 75-76-р хуудас),

Хөвсгөл аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч Д.Өнөбатын 2024 оны 09 дүгээр сарын 23-ны өдрийн 42 дугаартай: “...1. Шинжилгээнд ирүүлсэн гарын дардас нь шинжилгээнд тэнцэнэ.

2. Шинжилгээнд ирүүлсэн хэргийн газраас илрүүлсэн гутлын мөр, амь хохирогчийн нүүрэн дээрх мөр нь харьцуулах загварт ирүүлсэн гутлын улны мөртэй нэг байх боломжтой.

3. Хэлбэр, дүрс, хэмжээ зэрэг ерөнхий шинж тэмдгүүдээр тохирч байна...” гэх дүгнэлт (4-р хх-ийн 102-106-р хуудас),

Шүүх сэтгэц эмгэг судлалын 2024 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдрийн 34 дугаартай “... - ****************** нь хөдөлмөрийн чадвар алдаагүй.

-  ****************** нь үнэн зөв мэдүүлэг өгөх чадвартай.

-  ****************** нь хэвтэн эмчлэгдэж байгаагүй.

- ****************** нь оюун санаа юмс үзэгдлийн мөн чанар үр дагаврыг ухамсарлан ойлгох чадвартай.

- ****************** нь хэрэг хариуцах чадвартай...” гэх дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (4-р хх-ийн 120-121-р хуудас),

“Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Б.Хөхөөгийн 2025 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн ТХҮ-925/11994 дугаартай “Дээр дурдагдсан эд зүйлийн зах зээлийн үнэ цэнийг 2025 оны 03 дугаар сарын байдлаар 124,000 төгрөгөөр тогтоов.” гэх дүгнэлт (5-р хх-ийн 107-111-р хуудас),

Шүүгдэгч ******************ын хувийн байдлыг тогтоосон:

Иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа (2-р хх-ийн 51-р хуудас, 4-р хх-ийн 189-р хуудас), иргэний үнэмлэхийн лавлагаа (1-р хх-ийн 139-р хуудас, 2-р хх-ийн 50-р хуудас, 4-р хх-ийн 187-р хуудас), үл хөдлөх хөрөнгөтэй эсэх лавлагаа (2-р хх-ийн 52-р хуудас),  гэрлэсний бүртгэлгүй лавлагаа (4-р хх-ийн 188-р хуудас), ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас (1-р хх-ийн 142, 245-р хуудас, 4-р хх-ийн 190-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (4-р хх-ийн 191-193-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (1-р хх-ийн 143-148-р хуудас),

Шүүгдэгч******************ийн хувийн байдлыг тогтоосон:

Иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа (3-р хх-ийн 173-р хуудас), иргэний үнэмлэхийн лавлагаа (1-р хх-ийн 140-р хуудас, 3-р хх-ийн 172-р хуудас), гэрлэсний бүртгэлгүй лавлагаа (3-р хх-ийн 174-р хуудас), ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас (1-р хх-ийн 141-р хуудас, 3-р хх-ийн 175-р хуудас), Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн 2013 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдрийн шийтгэх тогтоолын хуулбар (1-р хх-ийн 170-174-р хуудас), Сэлэнгэ аймаг Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн 2019 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдийн 45 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (3-р хх-ийн 177-178-р хуудас),

Шүүгдэгч******************ын хувийн байдлыг тогтоосон:

Иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа (2-р хх-ийн 65-р хуудас), иргэний үнэмлэхийн лавлагаа (2-р хх-ийн 63-р хуудас), ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас (2-р хх-ийн 53, 66-р хуудас), үл хөдлөх хөрөнгөтэй эсэх лавлагаа (2-р хх-ийн 64-р хуудас),  Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар  (2-р хх-ийн 68-70-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар  (1-р хх-ийн 143-148-р хуудас, 2-р хх-ийн 57-59-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2015 оны 02 дугаар сарын 16-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (2-р хх-ийн 55-56-р хуудас), Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 06 дугаар сарын 28-ны өдрийн 167 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (2-р хх-ийн 60-61-р хуудас) зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

Эрүүгийн 2438000*********** дугаар хэрэгт авагдаж шүүхийн хэлэлцүүлгээр шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтуудыг цуглуулах буюу бэхжүүлэхдээ Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу авсан байх тул хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хамааралтай, ач холбогдолтой, хууль ёсны, хангалттай байна гэж шүүх үнэллээ.

Шүүгдэгч нарын гэм буруугийн талаар:

Улсын яллагч гэм буруугийн талаарх дүгнэлтдээ: “...Шүүгдэгч ******************ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2, 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, шүүгдэгч******************ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, шүүгдэгч******************ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцуулах саналыг шүүхэд гаргаж байна...” гэв.

Шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарын өмгөөлөгч Ч.Будхүү гэм буруугийн талаарх дүгнэлтдээ: “...Гэм буруугийн тал дээр шүүгдэгч нар ямар нэгэн маргаангүй...” гэв.

Шүүгдэгч******************, ******************,****************** нар нь хэргийн үйл баримт, гэм буруу, гэмт хэргийн зүйлчлэлийн талаар маргаагүй байна.   

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт оролцсон иргэдийн төлөөлөгч гаргасан дүгнэлтдээ: “...Шүүгдэгч нар нь гэм буруутай...” гэв.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан хэргийн талаар нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчих,  хязгаарлах хэлбэрээр Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлага, журам зөрчсөн байдал тогтоогдоогүй тул шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгч нарын гэм буруутай эсэхэд дүгнэлт хийсэн болно.

Шүүгдэгч ****************** нь ганцаараа үргэлжилсэн үйлдлээр 2022 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн 11 дүгээр хороо, Нуурын 12 дугаар гудамжны **** тоотод хохирогч Б.Д***********ын эзэмшлийн 500,000 төгрөгийн үнэ бүхий Реллми 8 про загварын гар утас, хохирогч Г.Б***********н эзэмшлийн 243,000 төгрөгийн үнэ бүхий Хувай пи-30 загварын гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч нийт 743,000 төгрөгийн хохирол,

2024 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 7 дугаар баг Г*****  нэртэй захын үүднээс Ц.Х***********ын эзэмшлийн улсын дугааргүй улаан өнгийн Вэни маркийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 600,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч******************тэй бүлэглэж 2022 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын М*********ын үүдэнд байсан иргэн Ж.Б***********гийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч******************тай бүлэглэн 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Ц*******  сумын 3 багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хохирогч Г.А***********ийн хашаанд байсан БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,000,000  төгрөгийн хохирол учруулсан,

О.Э*************тай бүлэглэн Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын нутаг дэвсгэрт Хөх толгойн арын талаас 2024 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр иргэн Ч.Н***********ийн 1 тооны жороо хар морийг хулгайлж 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 13 дугаар багийн *********тоот хашааны гаднаас 2023 оны 05 дугаар сарын 03-ны өдөр хохирогч Д.Б***********ийн өмчлөлийн ****** НАА улсын дугаартай Сузуки свифт маркийн тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан,

2024 оны 09 дүгээр сарын 08-ны орой Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн Х ****** хүнсний дэлгүүрийн хойно, Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн 8 дугаар гудамжинд согтуугаар иргэн Г.Л*************ыг зодож чацархайн урагдал, хэвлийн ханы цус хуралт, дух, хөмсөг, зовхи, хамар, уруул, зүүн мөр, зүүн тохой, зүүн сарвуу, зүүн ташаа, гуя, өвдөг, нуруунд зулгаралт, баруун дээд зовхи, баруун хацар, баруун гуянд цус хуралт бүхий гэмтэл учруулан амь насыг хохироож хүнийг алсан,

2024 оны 09 дүгээр сарын 08-ны өдрийн орой Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн 8 дугаар гудамжинд согтуугаар иргэн Г.Л*************т хүч хэрэглэж хар өнгийн жинсэн өмд, малгайтай хар өнгийн цамц, бор өнгийн пүүз, үүргэвчтэй хар цүнх зэргийг дээрэмдэж 124,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Шүүгдэгч****************** нь ганцаараа 2024 оны 07 дугаар сарын 18-ны орой 21 цагийн үед Хөвсгөл аймгийн Галт сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн хашаанаас иргэн Г.Б******ын эзэмшлийн Мустанг-5 маркийн мотоциклийг хулгайлж 800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч ******************тай бүлэглэж 2022 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын М*********ын үүдэнд байсан иргэн Ж.Б***********гийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Мөн 2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 10 дугаар баг Хөх толгойн ******тоотод иргэн Т.*********ийн гэрт оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан,

2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 10 дугаар баг Хөх толгойн ******тоотод иргэн Х.Б******ын эзэмшлийн Самсунг А54 маркийн гар утсыг илээр хүч хэрэглэхгүйгээр хууль бусаар авч 690,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Шүүгдэгч****************** нь ******************тай бүлэглэн 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Ц*******  сумын 3 багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хохирогч Г.А***********ийн хашаанд байсан БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч бусдад 1,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн гэм буруутай болох нь хохирогч Ж.Б***********гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (1-р хх-ийн 48-50, 58-р хуудас), гэрч Н.Х*********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (1-р хх-ийн 40-р хуудас), гэрч Г.Ч*********ы мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (1-р хх-ийн 42-р хуудас), хохирогч Д.Б***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (1-р хх-ийн 48-50, 58-р хуудас), гэрч Л.С*********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (1-р хх-ийн 117-118-р хуудас), гэрч А.Д*********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (1-р хх-ийн 121-122-р хуудас), хохирогч Б.Д***********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (1-р хх-ийн 214-215, 217, 222-р хуудас), хохирогч Г.Б***********н мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (1-р хх-ийн 220-р хуудас), хохирогч Г.А***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (2-р хх-ийн 10-11-р хуудас), гэрч Ч.М*********гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (2-р хх-ийн 14-15, 229-р хуудас), гэрч Н.Г*********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (2-р хх-ийн 26-27-р хуудас), хохирогч Г.Б******ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 10-11, 14-р хуудас), гэрч Э.А*********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 16-17-р хуудас), иргэний нэхэмжлэгч Б.Б***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 23-р хуудас), хохирогч Ц.Х***********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 51-52-р хуудас), хохирогч Ч.Н***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 94-95-р хуудас), гэрч Ө.А*********гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 97-р хуудас), гэрч Н.П*********ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 100-102-р хуудас), хохирогч Х.Б******ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 144, 147-р хуудас), гэрч Т.*********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (3-р хх-ийн 150-р хуудас), амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (4-р хх-ийн 7-8-р хуудас, 5-р хх-ийн 106-р хуудас), гэрч О.Б***********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (4-р хх-ийн 10-12, 15-р хуудас), гэрч Д.О*****ы мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (4-р хх-ийн 17-18-р хуудас), гэрч С.А*********ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (4-р хх-ийн 28-29, 32-р хуудас), гэрч Д.О*****баярын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (4-р хх-ийн 35-36-р хуудас), гэрч Т.Н*****ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (4-р хх-ийн 39-40, 43-р хуудас), гэрч Г.О*****ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (4-р хх-ийн 46-47-р хуудас), шинжээч Г.Алтайн мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (4-р хх-ийн 82-р хуудас), гэрч Т.Н*****ын мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэг (5-р хх-ийн 117-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (1-р хх-ийн 33-р хуудас), хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (1-р хх-ийн 30-32-р хуудас), “Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2022 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдрийн ТХҮ-925/5218 дугаартай дүгнэлт (1-р хх-ийн 47-49-р, 2-р хх-ийн 93-96-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (1-р хх-ийн 107-р хуудас), “Дамно” ХХК-ийн шинжээч Ц.Түвшинцэцэгийн 2023 оны 05 дугаар сарын 09-ний өдрийн ХӨ23-09 дугаартай “...2023 оны 05 сарын зах зээлийн үнэлгээгээр нийт 2,802,500...” гэх дүгнэлт (1-р хх-ийн 125-129-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (1-р хх-ийн 194-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол (1-р хх-ийн 196-р хуудас), “Дамно” ХХК-ийн шинжээч Ц.Түвшинцэцэгийн 2022 оны 08 дугаар сарын 25-ны өдрийн ЧД2-22-727 дугаартай дүгнэлт (хх-ийн 225-226-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол (2-р хх-ийн 3-р хуудас), “Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2023 оны 09 дүгээр сарын 26-ны өдрийн ТХҮ-023/7851 дугаартай дүгнэлт (2-р хх-ийн 28-30-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (2-р хх-ийн 239-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол (3-р хх-ийн 1-р хуудас), таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 2-4-р хуудас), эд зүйлийг хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 6-р хуудас), “Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2024 оны 07 дугаар сарын 31-ний өдрийн ТХҮ-924/10454 дугаартай дүгнэлт (3-р хх-ийн 26-28-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 40-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол (3-р хх-ийн 41-р хуудас), хяналтын камерын бичлэгт үзлэг хийсэн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 43-46-р хуудас), “Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2024 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн ТХҮ-924/10948 дугаартай дүгнэлт (3-р хх-ийн 60-62-р хуудас), баримт бичигт үзлэг хийсэн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 73-74-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 80-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол (3-р хх-ийн 82-р хуудас), хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 83-87-р хуудас), таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 88-89-р хуудас), “Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2024 оны 08 дугаар сарын 20-ны өдрийн ТХҮ-024/10565 дугаартай дүгнэлт (3-р хх-ийн 116-117-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 134-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол (3-р хх-ийн 135-р хуудас), таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 138-141-р хуудас), “Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Ч.Жамъяангийн 2024 оны 11 дүгээр сарын 19-ний өдрийн ТХҮ-924-11496 дугаартай дүгнэлт (3-р хх-ийн 156-162-р хуудас), гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 199-р хуудас), хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 200-210-р хуудас), цогцост үзлэг хийсэн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 211-218-р хуудас), хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 220-223-р хуудас), таньж олуулах ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл (3-р хх-ийн 224-230-р хуудас), хүний биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 231-241-р хуудас), хөнжил хүнсний дэлгүүрийн хяналтын камерт үзлэг хийсэн тэмдэглэл (3-р хх-ийн 242-248-р хуудас), хүний биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (3-р хх-ийн 249-4-р хх-ийн 1-р хуудас), Хөвсгөл аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч М.Батмөнхийн 2024 оны 09 дүгээр сарын 20-ны өдрийн 126 дугаартай дүгнэлт (4-р хх-ийн 59-р хуудас), Хөвсгөл аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч Г.Алтайн 2024 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 152 дугаартай дүгнэлт (4-р хх-ийн 75-76-р хуудас), Хөвсгөл аймгийн Шүүхийн шинжилгээний хэлтсийн шинжээч Д.Өнөбатын 2024 оны 09 дүгээр сарын 23-ны өдрийн 42 дугаартай дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд (4-р хх-ийн 120-121-р хуудас), “Ашид Билгүүн” ХХК-ийн шинжээч Б.Хөхөөгийн 2025 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн ТХҮ-925/11994 дугаартай дүгнэлт (5-р хх-ийн 107-111-р хуудас) зэрэг шүүх хуралдаанаар хэлэлцсэн дээрх нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Гэмт хэргийн шалтгаант холбоо гэдэг нь гэмт хэргийн бүх шинжийг агуулсан гэмт этгээдийн үйлдэл, эс үйлдэхүй болон тэдгээрийн улмаас учирсан хор уршиг хоёрын хооронд оршдог дотоод зүй тогтол бөгөөд материаллаг бүрэлдэхүүнтэй гэмт хэрэгт заавал байх шинжид хамаардаг.

Шүүгдэгч ****************** нь ганцаараа үргэлжилсэн үйлдлээр 2022 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр Чингэлтэй дүүргийн 11 дүгээр хороо, Нуурын 12 дугаар гудамжны **** тоотод хохирогч Б.Д***********ын эзэмшлийн 500,000 төгрөгийн үнэ бүхий Реллми 8 про загварын гар утас, хохирогч Г.Б***********н эзэмшлийн 243,000 төгрөгийн үнэ бүхий Хувай пи-30 загварын гар утсыг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч нийт 743,000 төгрөгийн хохирол,

2024 оны 09 дүгээр сарын 04-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 7 дугаар баг Г*****  нэртэй захын үүднээс Ц.Х***********ын эзэмшлийн улсын дугааргүй улаан өнгийн Вэни маркийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 600,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч******************тэй бүлэглэж 2022 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын М*********ын үүдэнд байсан иргэн Ж.Б***********гийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч******************тай бүлэглэн 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Ц*******  сумын 3 багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хохирогч Г.А***********ийн хашаанд байсан БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,000,000  төгрөгийн хохирол учруулсан,

О.Э*************тай бүлэглэн Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын нутаг дэвсгэрт Хөх толгойн арын талаас 2024 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр иргэн Ч.Н***********ийн 1 тооны жороо хар морийг хулгайлж 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 13 дугаар багийн *********тоот хашааны гаднаас 2023 оны 05 дугаар сарын 03-ны өдөр хохирогч Д.Б***********ийн өмчлөлийн ****** НАА улсын дугаартай Сузуки свифт маркийн тээврийн хэрэгслийг завших зорилгогүйгээр өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүйгээр авч явсан,

2024 оны 09 дүгээр сарын 08-ны орой Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн Х ****** хүнсний дэлгүүрийн хойно, Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн 8 дугаар гудамжинд согтуугаар иргэн Г.Л*************ыг зодож чацархайн урагдал, хэвлийн ханы цус хуралт, дух, хөмсөг, зовхи, хамар, уруул, зүүн мөр, зүүн тохой, зүүн сарвуу, зүүн ташаа, гуя, өвдөг, нуруунд зулгаралт, баруун дээд зовхи, баруун хацар, баруун гуянд цус хуралт бүхий гэмтэл учруулан амь насыг хохироож хүнийг алсан,

2024 оны 09 дүгээр сарын 08-ны өдрийн орой Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 4 дүгээр багийн 8 дугаар гудамжинд согтуугаар иргэн Г.Л*************т хүч хэрэглэж хар өнгийн жинсэн өмд, малгайтай хар өнгийн цамц, бор өнгийн пүүз, үүргэвчтэй хар цүнх зэргийг дээрэмдэж 124,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч****************** нь ганцаараа 2024 оны 07 дугаар сарын 18-ны орой 21 цагийн үед Хөвсгөл аймгийн Галт сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн хашаанаас иргэн Г.Б******ын эзэмшлийн Мустанг-5 маркийн мотоциклийг хулгайлж 800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

шүүгдэгч ******************тай бүлэглэж 2022 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын М*********ын үүдэнд байсан иргэн Ж.Б***********гийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар авч 1,800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Мөн 2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 10 дугаар баг Хөх толгойн ******тоотод иргэн Т.*********ийн гэрт оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан,

2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын 10 дугаар баг Хөх толгойн ******тоотод иргэн Х.Б******ын эзэмшлийн Самсунг А54 маркийн гар утсыг илээр хүч хэрэглэхгүйгээр хууль бусаар авч 690,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч****************** нь шүүгдэгч ******************тай бүлэглэн 2023 оны 09 дүгээр сарын 18-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Ц*******  сумын 3 багийн нутаг дэвсгэрт байрлах хохирогч Г.А***********ийн хашаанд байсан БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч бусдад 1,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн бөгөөд дээрх хохирол, хор уршиг нь шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарын үйлдэлтэй шалтгаант холбоотой байна.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэм буруугийн “санаатай” хэлбэр гэдэгт өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхгүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол хор уршигт зориуд хүргэсэн байдлыг ойлгоно.

Шүүгдэгч ******************,******************,****************** нар нь бусдын өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэргийг үйлдэхдээ өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжийг ухамсарлаж, тухайн эд хөрөнгийг эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах эрхгүй гэдгээ баттай мэдсээр байж өөрт ашиг хонжоо олох зорилгоор, шунахайн сэдэлтээр, бусдын эд хөрөнгөнд хохирол учруулан хор уршигт зориуд хүргэж үйлдсэн, шүүгдэгч****************** нь хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхийн эсрэг гэмт хэргийг үйлдэхдээ өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжийг ухамсарлаж, хор уршигт зориуд хүргэж үйлдсэн, шүүгдэгч ****************** нь хүнийг алах гэмт хэргийг үйлдэхдээ өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжийг ухамсарлаж, хүний амь насыг хохироон хор уршигт зориуд хүргэж үйлдсэн нь тус тус гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй, төгссөн гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэх үндэслэлтэй байна.

 

Шүүгдэгч нарын шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал /нотлох баримтаар тогтоогдсон хэргийн нөхцөл байдал/:

Шүүгдэгч ****************** нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийн, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т заасан бүлэглэж бусдын мал хулгайлсан гэмт хэргийн, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан авто тээврийн хэрэгслийг зөвшөөрөлгүй авч явах гэмт хэргийн, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэж хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийн, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүнийг алсан гэмт хэргийн,

Шүүгдэгч****************** нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийн, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан гэмт хэргийн, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийн,

Шүүгдэгч******************ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийн шинжийг тус тус бүрэн агуулсан байна гэж шүүх үзлээ.

Хөвсгөл аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч ******************т Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар, шүүгдэгч******************д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар, шүүгдэгч******************т Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн бөгөөд шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсэгт зааснаар тус тус журамлан ирүүлсэн нь үндэслэлгүй байна. Өөрөөр хэлбэл Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “ Гэмт хэргийг хоёр, түүнээс олон хүн санаатай нэгдэж үйлдсэн бол бүлэглэн гүйцэтгэх гэнэ” гэж заасан байх тул шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар тус тус журамлах нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно” гэж заасны дагуу шүүгдэгч ******************ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т заасан бүлэглэж бусдын малыг хулгайлсан гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан авто тээврийн хэрэгслийг зөвшөөрөлгүй авч явах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэж хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүнийг алсан гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч******************ийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч******************ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн гэм буруутайд тооцов.

Иргэдийн төлөөлөгч нь шүүх хуралдаанд гаргасан шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарыг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай гэсэн дүгнэлт нь хэргийн бодит байдалтай тохирч байна гэж шүүх бүрэлдэхүүн үзлээ.

Гэмт хэрэг гарахад шүүгдэгчийн хууль зүй, ёс суртахуун, зан заншлын мэдлэг дутмаг байдал, нийгэмд тогтсон хүмүүс хоорондын харилцаа, ёс суртахууны хэм хэмжээг үл тоомсорлосон, согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн зэрэг нөхцөл байдал нөлөөлсөн гэж үзлээ.

Үргэлжилсэн үйлдлээр, бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг шүүгдэгч******************, ******************,****************** нар нь ганцаараа болон бүлэглэж үйлдсэн,

мал хулгайлах гэмт хэргийг шүүгдэгч ****************** нь бүлэглэж үйлдсэн,

авто тээврийн хэрэгслийг зөвшөөрөлгүй авч явах гэмт хэргийг шүүгдэгч ****************** нь ганцаараа үйлдсэн,

хүнийг алах, бусдын эд хөрөнгийн хүч хэрэглэж хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийг шүүгдэгч ****************** нь ганцаараа үйлдсэн,

оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан,  бусдын эд хөрөнгийг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийг шүүгдэгч****************** нь ганцаараа үйлдсэн болох нь тус тус хэрэгт авагдсан, шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдсан нотлох баримтуудаар нотлогдож байна.

Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын хувьд:

Шүүгдэгч ****************** нь хохирогч Б.Д***********ад 500,000 төгрөгийн хохирол, хохирогч Г.Б***********д 243,000 төгрөгийн хохирол, хохирогч Ц.Х***********ад 600,000 төгрөгийн хохирол, хохирогч Д.Б***********д 2,802,500 төгрөгийн хохирол, Г.Л*************ын амь насанд хохирол учруулж, 124,000 төгрөгийн хохирол,

Шүүгдэгч****************** нь хохирогч Г.Б***********д 800,000 төгрөгийн хохирол, хохирогч Х.Б***********д 690,000 төгрөгийн хохирол, иргэний нэхэмжлэгч Б.Б***********өд 500,000 төгрөгийн хохирол, хохирогч Т.*********ийн халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж хохирол учруулсан,

шүүгдэгч ******************,****************** нар нь хохирогч Ж.Б***********д 1,829,000 төгрөгийн хохирол,

шүүгдэгч ******************,****************** нар нь хохирогч Г.А***********д 1,000,000 төгрөгийн хохирол,

шүүгдэгч ****************** нь О.Э*************тай бүлэглэн хохирогч Ч.Н***********ид 5,000,000 төгрөгийн хохирол тус тус учруулсан байна.  

Шүүгдэгч ******************т хохирогч Д.Б*********** нь гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй гэж байх тул хохирогч Д.Б***********д төлөх төлбөргүй гэж үзлээ. Амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г*********** нь оршуулгын зардалд 8,000,000 төгрөгийн хохирол, хувцас, хэрэгслийн 124,000 төгрөгийн хохирол тус тус нэхэмжилж байх боловч оршуулгын зардалд нэхэмжилж буй 8,000,000 төгрөгийн хохирлын баримтаа гаргаж өгөөгүй байх тул амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г*********** нь оршуулгын зардал 8,000,000 төгрөгийн хохирлоо нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний журмаар шүүгдэгч ******************аас нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээв.

Шүүгдэгч ******************,****************** нар нь хохирогч Ж.Б***********д 1,829,000 төгрөгийн хохирол учруулсан ба мотоциклыг буцаан өгсөн, хохирогч нь гомдол санал нэхэмжлэх зүйлгүй, мөн шүүгдэгч ******************,****************** нар нь хохирогч Г.А***********д 1,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан ба мотоциклыг буцаан өгсөн, хохирогч нар нь гомдол санал нэхэмжлэх зүйлгүй гэж байх тул шүүгдэгч ******************,****************** нарыг хохирогч Ж.Б***********д төлөх төлбөргүй, шүүгдэгч ******************,****************** нарыг хохирогч Г.А***********д тус тус төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

Шүүгдэгч ****************** нь О.Э*************тай бүлэглэн хохирогч Ч.Н***********ид 5,000,000 төгрөгийн хохирол учруулсан бөгөөд О.Э*************т холбогдох хэргийг шүүгдэгч ******************т холбогдох хэргээс тусгаарлаж шийдвэрлэсэн байх тул шүүгдэгч ******************аас хариуцах хохирол болох 2,500,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Ч.Н***********ид олгох нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгч****************** нь хохирогч Т.*********ийн халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж хохирол учруулсан, хохирогч Г.Б***********д 800,000 төгрөгийн хохирол тус тус учруулсан боловч хохирогч Т.*********** нь нэхэмжлэх зүйлгүй гэж байх тул шүүгдэгч******************ийг хохирогч Т.***********д төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

Харин шүүгдэгч ****************** нь хохирогч Б.Д***********ад 500,000 төгрөгийн хохирол, хохирогч Г.Б***********д 243,000 төгрөгийн хохирол, хохирогч Ц.Х***********ад 600,000 төгрөгийн хохирол, амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г***********т хувцас, хэрэгслийн 124,000 төгрөгийн хохирол,

шүүгдэгч****************** нь иргэний нэхэмжлэгч Б.Б***********өд 500,000 төгрөгийн хохирол, хохирогч Х.Б***********д 690,000 төгрөгийн хохирол тус тус нөхөн төлөөгүй байна.

Иймд шүүгдэгч ******************аас 2,500,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Ч.Н***********ид, 500,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Д***********ад, 243,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Г.Б***********д, 600,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Ц.Х***********ад, 124,000 төгрөгийг гаргуулж амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г***********т,

шүүгдэгч******************эс 500,000 төгрөгийг гаргуулж иргэний нэхэмжлэгч Б.Б***********өд, 690,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Х.Б***********д тус тус олгож шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Улсын яллагч эрүүгийн хариуцлагын талаарх дүгнэлтдээ: “...Шүүгдэгч ******************т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жилийн хорих ял, 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар 2 жилийн хорих ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2 сар зорчих эрхийг хязгаарлах ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 10 жилийн хорих ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялыг оногдуулах саналтай байна. Дээрх ялуудыг нэмж нэгтгэн шүүгдэгч ******************т нийт 15 жил 2 сарын хорих ялыг хаалттай хорих байгууллагад эдлүүлэх саналтай байна. Шүүгдэгч******************ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 сарын хорих ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2 сар зорчих эрхийг хязгаарлах ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жилийн хорих ял тус тус оногдуулж, дээрх ялуудыг нэмж нэгтгэн нийт 1 жил 8 сарын хорих ял, шүүгдэгч******************т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 8 сарын хорих ял тус тус оногдуулах саналыг гаргаж байна.******************,****************** нарт оногдуулсан ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх саналтай байна...” гэв.

Шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарын өмгөөлөгч Ч.Будхүү эрүүгийн хариуцлагын талаарх дүгнэлтдээ: “...А.С***********ын хувьд Г.А***********ийн хохирол болох 1,000,000 төгрөгийн мотоциклийн буцаан олгосон. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 сарын хорих ял оногдуулж, оногдуулсан ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх, цагдан хоригдсон 8 сарыг ял эдлэх хугацаанд оруулан тооцож шүүх танхимаас суллуулах саналтай байна. Шүүгдэгч******************д 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж, нийт эдлэх 10 сар 4 хоногийг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх, цагдан хоригдсон хоногийг ял эдэлсэн хугацаанд оруулах тооцуулах саналыг гаргаж байна. Шүүгдэгч ******************т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 300 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял, 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 сар зорчих эрхийг хязгаарлах ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 8 жилийн хорих ял оногдуулж нийт эдлэх ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 12 жил 2 сар 8 хоногийн хорих ял оногдуулах, хохирлын тухайд 3,967,000 төгрөгийн бодит хохирлыг шүүгдэгч ****************** төлж барагдуулахаа илэрхийлсэн байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлд зааснаар ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх саналын шүүхэд гаргаж байна...” гэв.

Шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн шүүгдэгч ******************ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т заасан бүлэглэж бусдын малыг хулгайлсан гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан авто тээврийн хэрэгслийг зөвшөөрөлгүй авч явах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэж хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүнийг алсан гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч******************ийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч******************ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсон тул гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзэж эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэлээ.

Шүүгдэгч ****************** нь урьд Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар эд хөрөнгө хураахгүйгээр 2 жил 6 сарын хорих ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 62 дугаар зүйлийн 62.1 дэх хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хойшлуулж байсан болох нь ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас (1-р хх-ийн 142, 245-р хуудас, 4-р хх-ийн 190-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар  (4-р хх-ийн 191-193-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар  (1-р хх-ийн 143-148-р хуудас) зэргээр,

Шүүгдэгч****************** нь урьд Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн 2013 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдрийн 169 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.1, 261 дүгээр зүйлийн 261.1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жилийн хорих ялаар, Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн 2019 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдрийн 45 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 450 нэгж буюу 450,000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлж байсан болох нь ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас (1-р хх-ийн 141-р хуудас, 3-р хх-ийн 175-р хуудас), Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн 2013 оны 09 дүгээр сарын 17-ны өдрийн шийтгэх тогтоолын хуулбар (1-р хх-ийн 170-174-р хуудас), Сэлэнгэ аймаг Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн 2019 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдийн 45 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (3-р хх-ийн 177-178-р хуудас) зэргээр,

Шүүгдэгч****************** нь урьд Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар эд хөрөнгө хураахгүйгээр 2 жил 6 сарын хорих ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 62 дугаар зүйлийн 62.1 дэх хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хойшлуулсан, Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2015 оны 02 дугаар сарын 16-ны өдрийн 39 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2-т зааснаар эд хөрөнгө хураахгүйгээр 2 жил 6 сарын хорих ялаар, Хөвсгөл аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 06 дугаар сарын 28-ны өдрийн 167 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 145 дугаар зүйлийн 145.1 дэх хэсэгт зааснаар 1 сарын баривчлах ялаар тус тус шийтгүүлж байсан болох нь ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас (2-р хх-ийн 53, 66-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар  (2-р хх-ийн 68-70-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (1-р хх-ийн 143-148-р хуудас, 2-р хх-ийн 57-59-р хуудас), Сум дундын 27 дугаар шүүхийн 2015 оны 02 дугаар сарын 16-ны өдрийн 114 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (2-р хх-ийн 55-56-р хуудас), Хөвсгөл аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 06 дугаар сарын 28-ны өдрийн 167 дугаар шийтгэх тогтоолын хуулбар (2-р хх-ийн 60-61-р хуудас) зэргээр тус тус тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч ******************,******************,****************** нарыг энэ хуулийн тусгай ангийн нэг бүлэгт заасан санаатай гэмт хэргийг хоёр, түүнээс дээш удаа үйлдсэнийг эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдалд тооцлоо. Харин шүүгдэгч ******************,****************** нарт эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй ба шүүгдэгч****************** нь гэмт хэрэг үйлдсэний дараа хохирогчид учруулсан хохирлыг төлсөнийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцлоо.

 Шүүгдэгч ******************,****************** нарыг Эрүүгийн хуульд заасан хэд хэдэн гэмт хэрэг үйлдсэн байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлд зааснаар ял оногдуулах нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгч ****************** нь ам бүл 3, аав, ах нарын хамт амьдардаг, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн зэрэг хувийн байдал болон гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэргийн шинж, хохирол, хор уршгийн хэмжээ зэргийг харгалзан үзэж түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 сарын хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 9 жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар тус тус шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 2 дахь хэсгийн 2.3-т заасныг баримтлан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 6 сарын хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар оногдуулсан 2 жилийн хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 2 жилийн хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 1 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялын нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож нийт 30 хоногийн буюу 1 сарын хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 9 жилийн хугацаагаар хорих ял дээр нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялыг 13 жил, 7 сарын хугацаагаар хорих ялаар тогтоож, хорих ял эдлэх дэглэмийг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх нь түүний үйлдсэн гэмт хэргийн гэм буруу, хувийн байдалд тохирно гэж шүүх дүгнэв.

Шүүгдэгч****************** нь ам бүл 7, эхнэр, хүүхдүүдийн хамт амьдардаг, гэр бүлээ тэжээн тэтгэдэг, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн зэрэг хувийн байдал болон гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэргийн шинж, хохирол, хор уршгийн хэмжээ зэргийг харгалзан үзэж түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 сарын хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 сарын хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар тус тус шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 2 дахь хэсгийн 2.3-т заасныг баримтлан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 6 сарын хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 1 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялын нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож нийт 30 хоногийн буюу 1 сарын хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 6 сарын хугацаагаар хорих ял дээр нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялыг 1 жил, 1 сарын хугацаагаар хорих ялаар тогтоож, хорих ял эдлэх дэглэмийг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх нь түүний үйлдсэн гэмт хэргийн гэм буруу, хувийн байдалд тохирно гэж шүүх дүгнэв.

Шүүгдэгч****************** нь ам бүл 7, ах, эгч нарын хамт амьдардаг, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, учруулсан хохирлоо нөхөн төлсөн зэрэг хувийн байдал болон гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэргийн шинж, хохирол, хор уршгийн хэмжээ зэргийг харгалзан үзэж түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 7 сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэж, хорих ял эдлэх дэглэмийг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх нь түүний үйлдсэн гэмт хэргийн гэм буруу, хувийн байдалд тохирно гэж шүүх дүгнэв.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******************ын цагдан хоригдсон 366 хоногийг, шүүгдэгч******************ийн цагдан хоригдсон 95 хоногийг, шүүгдэгч******************ын цагдан хоригдсон 228 хоногийг тус тус ял эдэлсэн хугацаанд нь оруулан тооцлоо.

Эрүүгийн 2438000*********** дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн урдаа цахилгаантай хар хөх өнгийн ханцуйтай, 2 талдаа халаастай дугуй захтай хүзүүний хойд талд 140 гэсэн жижиг бичиглэлтэй цамц 1 ширхэг, TENNIS гэсэн бичиглэлтэй саравчтай, бор шаргал өнгийн 1 ширхэг малгай, үдээстэй саарал өнгийн торон пүүз /гутал/ 1 хос, асаагуур 1 ширхэг, хар өнгийн жинсэн өмд 1 ширхэг, урд талдаа weeds GARDEN гэсэн бичиглэлтэй хар өнгийн малгайтай цамц 1 ширхэг, хар үдээстэй улаан алаг өнгийн гадна талын түрүүний дээд талд AIR JORDAN гэсэн бичиглэлтэй 1 хос пүүз, урдаа цахилгаантай зүүн талын энгэр хэсэгт ORIGINAL гэсэн бичиглэлтэй малгайтай цагаан өнгийн цамц 1 ширхэг, урдаа цахилгаантай хар өнгийн куртик 1 ширхэг зэргийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг тус шүүхийн эд мөрийн баримт шийдвэрлэх комисст даалгах нь зүйтэй байна.

Эрүүгийн 2438000*********** дугаартай хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч ****************** нь хохирогч Д.Б***********, Г.А*********** нарт, шүүгдэгч ******************,****************** нар нь хохирогч Ж.Б***********д, шүүгдэгч****************** нь хохирогч Т.***********д тус тус төлөх төлбөргүй, шүүгдэгч****************** нь бусдад төлөх төлбөргүй, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г*********** нь оршуулгын зардал 8,000,000 төгрөгийн хохирлоо нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний журмаар шүүгдэгч ******************аас нэхэмжлэх эрхтэй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгч ******************,****************** нарт урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, шүүгдэгч******************т шүүхээс 7 сарын хорих ял оногдуулсан ба түүний цагдан хоригдсон хоног нь 7 сар болсон байх тул шүүгдэгч******************т урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж энэ өдрөөс хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шийдвэрлэв.

Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль /шинэчилсэн найруулга/-ийн 22 дугаар зүйлийн 22.4 дэх хэсгийн 22.4.1 дэх заалт, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэг, 36.3 дугаар зүйлийн 1, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч З******* овогт Б**********ын С***********ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т заасан бүлэглэж бусдын малыг хулгайлсан гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан авто тээврийн хэрэгслийг зөвшөөрөлгүй авч явах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэж хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүнийг алсан гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч Б********* овогт Н**********гийн У***********ийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан оршин суугчийн зөвшөөрөлгүйгээр орон байранд нэвтэрч хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд халдаж дураараа авирласан гэмт хэргийг,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг илээр, хүч хэрэглэхгүйгээр, хууль бусаар авч дээрэмдэх гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч У************ овогт А**********гийн С***********ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч хулгайлах гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

2. Шүүгдэгч Б**********ын С***********ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар 2 (хоёр) жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 (хоёр) жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 (нэг) сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар,

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 9 (ес) жилийн хугацаагаар хорих ялаар,

Шүүгдэгч Н**********гийн У***********ийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 (нэг) сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ялаар,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ялаар,

Шүүгдэгч А**********гийн С***********ыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 7 (долоо) сарын хугацаагаар хорих ялаар тус тус шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 2 дахь хэсгийн 2.3-т заасныг баримтлан шүүгдэгч ******************т Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар оногдуулсан 2 (хоёр) жилийн хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 2 (хоёр) жилийн хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 1 (нэг) сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялын нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож нийт 30 (гуч) хоногийн буюу 1 (нэг) сарын хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 9 (ес) жилийн хугацаагаар хорих ял дээр нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялыг 13 (арван гурав) жил, 7 (долоо) сарын хугацаагаар хорих ялаар,

шүүгдэгч Н.У***********д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 13.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 1 (нэг) сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялын нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож нийт 30 (гуч) хоногийн буюу 1 (нэг) сарын хугацаагаар хорих ялыг, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ял дээр нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялыг 1 (нэг) жил, 1 (нэг) сарын хугацаагаар хорих ялаар тус тус тогтоосугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******************т оногдуулсан 13 (арван гурав) жил, 7 (долоо) сарын хугацаагаар хорих ялыг, шүүгдэгч******************д оногдуулсан 1 (нэг) жил, 1 (нэг) сарын хугацаагаар хорих ялыг, шүүгдэгч******************т оногдуулсан 7 (долоо) сарын хугацаагаар хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад тус тус эдлүүлсүгэй.

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******************ын цагдан хоригдсон 366 (гурван зуун жаран зургаа) хоногийг, шүүгдэгч******************ийн цагдан хоригдсон 95 (ерэн тав) хоногийг, шүүгдэгч А.С***********ын цагдан хоригдсон 228 (хоёр зуун хорин найм) хоногийг тус тус ял эдэлсэн хугацаанд нь оруулан тооцсугай.

6. Эрүүгийн 2438000*********** дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн урдаа цахилгаантай хар хөх өнгийн ханцуйтай, 2 талдаа халаастай дугуй захтай хүзүүний хойд талд 140 гэсэн жижиг бичиглэлтэй цамц 1 ширхэг, TENNIS гэсэн бичиглэлтэй саравчтай, бор шаргал өнгийн 1 ширхэг малгай, үдээстэй саарал өнгийн торон пүүз /гутал/ 1 хос, асаагуур 1 ширхэг, хар өнгийн жинсэн өмд 1 ширхэг, урд талдаа weeds GARDEN гэсэн бичиглэлтэй хар өнгийн малгайтай цамц 1 ширхэг, хар үдээстэй улаан алаг өнгийн гадна талын түрүүний дээд талд AIR JORDAN гэсэн бичиглэлтэй 1 хос пүүз, урдаа цахилгаантай зүүн талын энгэр хэсэгт ORIGINAL гэсэн бичиглэлтэй малгайтай цагаан өнгийн цамц 1 ширхэг, урдаа цахилгаантай хар өнгийн куртик 1 ширхэг зэргийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг тус шүүхийн эд мөрийн баримт шийдвэрлэх комисст даалгасугай.

7. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1-т зааснаар шүүгдэгч ******************аас 2,500,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Ч.Н***********ид, 500,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Д***********ад, 243,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Г.Б***********д, 600,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Ц.Х***********ад, 124,000 төгрөгийг гаргуулж амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г***********т, шүүгдэгч******************эс 500,000 төгрөгийг гаргуулж иргэний нэхэмжлэгч Б.Б***********өд, 690,000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Х.Б***********д тус тус олгосугай.

8. Эрүүгийн 2438000*********** дугаартай хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч ****************** нь хохирогч Д.Б***********, Г.А*********** нарт, шүүгдэгч ******************,****************** нар нь хохирогч Ж.Б***********д, шүүгдэгч****************** нь хохирогч Т.***********д тус тус төлөх төлбөргүй, шүүгдэгч****************** нь бусдад төлөх төлбөргүй, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Г.Г*********** нь оршуулгын зардал 8,000,000 төгрөгийн хохирлоо нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний журмаар шүүгдэгч ******************аас нэхэмжлэх эрхтэй болохыг тус тус дурдсугай.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.   

10. Шийтгэх тогтоол нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч ******************,****************** нарт урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, шүүгдэгч******************т урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж энэ өдрөөс хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсугай.

 

 

 

 

 ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                Т.ХҮРЭЛБААТАР

 

               ШҮҮГЧИД                                         Г.ДАВААХҮҮ 

 

                                                                 Б.УУГАНБАЯР