ргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг  ерөнхий шүүгч Д.Оюунбат даргалан шүүх  хуралдааны танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн ргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн ******* дугаар зүйлийн *******. дь хэсэгт зааснаар ялл дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******т холбогдох 0*******70*******0700*******9 дугаартай эрүүгийн хэргийг 0*******7 оны дүгээр сарын 6-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд:

           Нарийн бичгийн дарга:                *******

           Улсын яллагч:                              *******

           Хохирогч                                       *******

           Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч               *******

Шүүгдэгч:                                      ******* нар оролцов.                                     

Шүүгдэгч: иргэн, ******* оны ******* дүгээр сарын *******-ны өдөр ******* аймгийн суманд төрсөн, настай, , , , энэ хэрэгт татагдын өмнө байсан, одоо баюу байгаа, ам бүл , , нарын хамт ргийн дүгээр хороо ************** дүгээр гудамжны тоот хашаанд оршин суух, ял шийтгэлгүй, овгийн    /РД:*********************/

 

Ялл дүгнэлтэд дурдсанаар

*******  нь 0*******7 оны ******* дүгээр сарын 9-ний шөнө ргийн дугаар хороо тоотод байрл бусдын байшинд хууль бусаар нэвтрэн  орж эд зүйл хулгайлж 0 000 төгрөгийн бага бус хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь :

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэрэгт холбогдох дара нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүгдэгч  *******ийн  шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн

            “т тэйгээ байхад ээжийн архи ууж намайг зайл гэж байнга хөөдөг. Хотод ээж дээрээ очихоор нөхөр нь хөөгөөд байдаг. Иймд би хотод байр хөлслөх гэж м хулгайлсан. Найзын маань хадам аав нь гуайнхаас хонины гулууз м худалдан авсан тухай сонсоод 0*******7 оны ******* дүгээр сарын 9-ний шөнө цагийн үед ргийн дугаар хороонд байдаг гуайн хашааг хойд талаас нь давж ороод м хадгалсан байшинд нь татад онгойдог монгол цоож зүүснийг нь авч ороод хонины гулууз м 6 ширхэгийг авсан юм.  Мнуудыг зөөж холдуулаад -р хорооны ойролцоо зогсоосон таксийг дуудаж авч явсан.  Маргааш нь “Эмээгийн дэлгүүр”-т зарсан. Гэм буруугаа ойлгож гэмшиж байна. Хохирлыг төлөх гэтэл мөнгө олдохгүй, гэрээ зар гэтэл ав хүнгүй байсаар байна. Хорихоос өөр төрлийн ял авбал ажил хийгээд төлнө” гэх мэлэг /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/

Хохирогч *******ийн  шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн:

“0*******6 оны ************** дүгээр сард би өөрийн өмчлөлийн ямаа 3 хонийг нядалж гулууз маар нь ргийн дугаар хороо, гудамжны тоотод байрл өвлийн байшиндаа хадгалсан ба үүнээс ******* ширхэг м зараад бусад нь хадгалагдаж байтал 0*******7 оны ******* дүгээр сарын 9-нд  эр хонины м *******, эм хонины  м нийт 6 гулууз м алга болсон байсан. Хонины нэг гулууз мыг 0 000 төгрөгөөр үнэлж нийт 0 000 төгрөгийг нэхэмжилж байна. Хохирлоо яаралтай авмаар байна гэх мэлэг  /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/

Гэрч: мөрдөн байцаалтад өгсөн

            “0*******7 оны ******* дүгээр сарын дундуур хонины м худалдаж ав уу гээд 0 гаруй насны залуу дэлгүүрт орж ирсэн. Би ширхэг гулууз мыг нэг киллограммыг нь 00 төгрөгөөр бодож худалдаж авсан ба 000 төгрөг өгсөн. Үүний өмнө уг залуу манай дэлгүүрт ******* ширхэг гулууз мыг 60 000 төгрөгөөр зараад явсан” гэх мэлэг /хх-0/

Таньж олуул ажиллагааны тэмдэглэлд:

Гэрч хүний цээж зургийг харуулад “ дугаартай зураг буюу *******ийн зургийг зааж манай дэлгүүрт гулууз м зарсан залуу мөн байна” гэж заав гэжээ /хх 9-30/

Эд зүйлийн үнэлгээний баримтад

“Хонины 6 ширхэг гулууз мны нэг бүрийн үнэ 0 000 төгрөг нийт 0 000 төгрөг” гэжээ. / хх-7/

Шүүгдэгч *******ийг сэжигтнээр болон яллагдагчаар байцааж авсан тэмдэглэл /хх- 6-7/

******* нь ял шийтгэлгүй тухай Цагдаагийн Ерөнхий Газрын Мэдээлэл нэгтгэн боловсруул газрын лавлагаа /хх-63/ зэрэг болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн бодитой шинжилсний үндсэн дээр шүүхээс дара дүгнэлтүүдийг хийж байна.

           Шүүгдэгч ******* нь 0*******7 оны ******* дүгээр сарын 9-ний шөнө ргийн дугаар хороо гудамжны тоот хашааг гаднаас нь давж   м хадгалж байсан байшинд орж хонины гулууз м 6 ширхэгийг хашаа давуулан зөөж авсан, улмаар 30 000 төгрөгөөр борлуулж иргэн *******т 0 000 төгрөгийн хохирол учруулжээ.

Энэ нь мэлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, түүнд хавсаргасан гэрэл зургууд, хохирогч *******ийн “0*******7 оны ******* дүгээр сарын 9-ний шөнө хашаан доторхи байшингаасаа хонины гулууз м 6 ширхэгийг алдсан тухай” мэлэг,  гэрч   “0*******7 оны ******* дүгээр сарын дундуур хонины гулууз м 6 ширхэгийг 30 000 төгрөгөөр худалдан авсан тухай мэлэг, гэрч сэжигтнийг таньж олуулсан тухай тэмдэглэл, яллагдагч хулгай хийсэн газар, яаж үйлдсэнээ тус тус зааж үзүүлсэн тухай мэлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, эд зүйлийг үнэлсэн баримт зэрэг нотлох баримтуудаар хөдөлбөргүй тогтоогдож байна.

*******ийн үйлдлийг нотолж тогтоосон баримтуудыг үнэлэхэд:  

Хохирогч болон гэрчийн мэлгийг хуульд заасан журмын дагуу гаргуулж бэхжүүлсэн байна. Хэрэг гарсан газарт хийсэн үзлэгийн болон мэлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл нь хуульд заасан шаардлагыг хангажээ. Шүүгдэгч  ******* нь сэжигтнээр болон яллагдагчаар байцааж авсан тэмдэглэлд гэм буруугаа хүлээн мэлсэн нь хохирогчийн мэлэг, хэргийн газрын үзлэгийн тэмдэглэл, гэрчийн мэлгээр болон мэлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл зэрэг баримтуудаар давхар батлагдлаа.  Иймд шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хууль ёсны бөгөөд болсон үйл явдал, нөхцөл байдлыг хангалттай нотолж чадсан, үнэн зөв баримтууд  юм. “Сэлэнгэ-эстимэйт” хөрөнгийн үнэлгээний компани “малын хохирлын үнэлгээний тайлан гаргдаа хонины гулууз мыг ширхэгийг нь 0*******7 оны *******-р сард 39 000 төгрөгөөр 6 ширхэгийг нийтэд нь 3 000 төгрөгөөр үнэлснийг хохирогч зөвшөөрөөгүй тул рэгт орон нутгийн үнэлгээг тогтоосон нь гулууз м *******ш нь 0 000 төгрөг нийт 0 000 төгрөг гэж үнэлсэн байна. Шүүгдэгч нь хулгайн эд зүйлийг тэр даруйдаа 30 000 төгрөгөөр худалдсан нь тогтоогдсон тул орон нутагт хийгдсэн үнэлгээ үндэслэл бүхий болсон гэж шүүх дүгнэснийг тэмдэглэе.

Шүүгдэгчийн үйлдлийг хууль зүйн талаас нь дүнэхэд:

******* нь Эрүүгийн хуульд заасан насанд хүрсэн нь түүний иргэний үнэмлэхийн лавлагаагаар, бусдын эд хөрөнгийг хулгайл үйлдлийнхээ учир холбогдол, үр дагаврыг бүрэн ухамсарлаж байсан нь гэрчийн мэлэг, хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдлаар бүрэн тогтоогджээ. Шүүгдэгч нь бусдын эд зүйлийг хулгайл үйлдэлдээ шунай сэдэлтээр шууд санаатай хандсан нь шүүгдэгчийн “Би байр хөлслөх мөнгө олох зорилгоор хулгай хийсэн” гэсэн мэлгээс нь харагдаж байна.

Хохирогчид  0 000 төгрөгийн хохирол учирсан нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 9 дүгээр зүйлийн 9.******* дэх хэсэгт  зааснаар бага бус хэмжээний хохиролд хамаарагдаж байна.

Шүүгдэгч хулгай хийхдээ хохирогчийн эд хөрөнгөө хадгалж байсан байшинд  гараар онгойдог цоожийг онгойлгон орсныг бусдын орон байранд хууль бусаар нэвтэрсэн гэж   үзсэн прокурорын дүгнэлт үндэслэлтэй.

*******ийн үйлдэл нь иргэн *******ийн Улсын Үндсэн хуулийн *******6 дугаар зүйлийн *******6.3 дь хэсэгт заасан  “өмчлөх эрх”-д ноцтой халдсан үйлдэл мөн.

Иймд *******ийг Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн ******* дугаар зүйлийн *******. дь хэсэгт заасан “бусдын эд хөрөнгийг хулгайлсны улмаас бага бус хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэргийг орон байранд нэвтэрч үйлдсэн гэм буруутайд тооцож ял шийтгэл оногдуул үндэслэлтэй.

Шүүгдэгч нь урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй нь Цагдаагийн Ерөнхий газрын мэдээлэл нэгтгэн боловсруул газрын лавлагаагаар урьд гэмт хэрэг үйлдэж байгаагүй нь /хх-63/ тогтоогдож байна.

Ял шийтгэлийг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдлууд тогтоогдоогүйг тэмдэглэе.

Харин шүүгдэгчийн урьд гэмт хэрэгт холбогдож ял шийтгүүлж байгаагүй, ямар нэгэн орлогын эх үүсвэргүй зэрэг хувийн байдал, гэмт хэргийн хохирлын хэмжээ харьцангуй багавтар зэргийг  харгалзан түүнд Эрүүгийн хуулийн тухайн зүйл хэсэгт заасан хорих, торгох, баривчл ялуудаас баривчл ялыг сонгож оногдуул нь зүйтэй. Эд хөрөнгө хура нэмэгдэл ял оногдуул үндэслэл тогтоогдоогүй тул хэрэглэх шаардлагагүй гэж үзэв.

*******ийн энэ хэрэгт цагдан хоригдсон 3 хоногийг баривчл ялын 3 хоногтой тэнцүүлэн ял эдэлсэн хугацаанд оруулан тооцох нь зүйтэй.

 Хохирогч *******т учирсан 0 000 төгрөгийн хохирлыг шүүгдэгчээс гаргуулж хохирогчид олгохоор шийдвэрлэв.

Энэ хэрэгт хураагдсан эд мөрийн баримтгүй, байцаан шийтгэх ажиллагааны зардал тодорхойлогдож ирээгүй зэргийг дурд нь зүйтэй.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн  3 дугаар зүйл,  дүгээр зүйлийн .3 дь хэсэг, 9-9 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. овгийн ийг бусдын эд хөрөнгийг хулгайлсны улмаас бага бус хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэргийг орон байранд нэвтэрч үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн ******* дугаар зүйлийн *******. дь хэсэгт зааснаар овгийн ийг эд хөрөнгө хура нэмэгдэл ял хэрэглэхгүйгээр  гурван  /3/ сар нэг /*******/ хоногийн  хугацаагаар баривчл ял шийтгэсүгэй.
3. Эрүүгийн хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.*******, 9. дь хэсэгт тус тус зааснаар *******ийн цагдан хоригдсон 3 хоногийг ял эдэлсэн хугацаанд  оруулан тооцсугай.
4. Тогтоол хүчин төгөлдөр болтол *******т урьд авагдсан бусдын батлан даалтад өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж цагдан хорьсугай.
5. Иргэний хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97.*******, *******0 дугаар зүйлийн *******0.******* дэх хэсэгт зааснаар *******аас 0 000 /дөрвөн зуун наян мянган/ төгрөгийг гаргуулж хохирогч *******т олгосугай. 
6. Шүүгдэгчид холбогдох иргэний бичиг баримт болон хураагдсан эд мөрийн баримтгүй, энэ хэрэгт гарсан байцаан шийтгэх ажиллагааны зардал тодорхойлогдож ирээгүйг  дурдсугай.
7. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 303 дугаар зүйлийн 303.*******, 30 дүгээр зүйлийн 30.******* дэх хэсэгт тус тус зааснаар тогтоолыг ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар эс зөвшөөрвөл түүнийг гардуулснаас хойш ******* хоногийн дотор Эрүүгийн хэргийн давж заалд шатны шүүхэд давж заалд, яллагч, түүний дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.
8.  Тогтоолыг давж заалдаж, эсэргүүцэл бичигдвэл биелэлтийг түдгэлзүүлж *******т авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй. 

 

                         ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                        Д.ОЮУНБАТ