МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* аймаг дахь сум дундын  анхан шатны шүүхийн шүүх  хуралдааныг шүүгч Н.Дэлмаа даргалж

Нарийн бичгийн дарга                                          М.*******,

Улсын лагч                                                          Ц.Мөнх-Эрдэнэ,

Шүүгдэгч                                                                   Д.*******

 

нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулж, ******* аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокуророос ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь зааснаар лах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч Д.*******өд холбогдох 3 дугаартай  эрүүгийн  хэргийг  хянан хэлэлцэв.        

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, ******* оны ******* дүгээр сарын *******-ны өдөр ******* аймгийн ******* суманд төрсөн, ******* настай, *******, , , , ам бүл , хүүхдүүдийн хамт ******* аймгийн ******* сумын багт оршин суух хаягтай,

Урьд: ******* аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 03 оны дүгээр сарын 3-ны өдрийн 03/ШЦТ/ дугаартай шийтгэх тогтоолоор Д.*******ийг тусга ангийн . дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан буюу үйлдэж санаатай учруулах т хэрэг үйлдсэн д тооцож, ангийн . дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар 00 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 00, ийн аар шийтгэсэн байна.

Мөн ******* аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 0 оны дүгээр сарын 0-ны өдрийн 0/ШЦТ/ дугаартай шийтгэх тогтоолоор Д.*******ийг ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан “ ээ ээ ” т хэрэг үйлдсэн д тооцож, ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар ийг жил сарын хугацаагаар хасаж, 3 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 3,, өөр аар шийтгэгдэж байсан. овогт ийн ******* /РД: ИА89*********************/

 

 Шүүгдэгч Д.******* нь ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих т хэрэг үйлдэн ээ ээ буюу 0 оны 0 дугаар сарын 9-ний өдрийн 9 цагийн ******* аймгийн сумын багийн нутаг дэвст байрлах МУИС-ийн арын зам дээр 3- улсын дугаартай “-0” загварын хэрэгслийг ээ дахин т хэрэгт холбогджээ.

 

 Шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэг   ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан “ ээ ээ ”  т хэрэгт хамаарч байна.

 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугларсан лах болон цагаатгах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад 

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

                  .Шүүгдэгчийг т хэрэг үйлдсэн д тооцсон талаар:

 

Шүүгдэгч Д.******* нь ээ жил сарын хугацаагаар болох нь ******* аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 0 оны дүгээр сарын 0-ны өдрийн дугаартай шийтгэх тогтоолоор болон хэрэгт авагдсан баримтуудаар тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч Д.******* нь ээ ээ буюу 0 оны 0 дугаар сарын 9-ний өдрийн 9 цагийн ******* аймгийн сумын багийн нутаг дэвст байрлах МУИС-ийн арын зам дээр 3- улсын дугаартай “-0” загварын хэрэгслийг ээ дахин жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцсон болох нь хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна. Тухайлбал:

 

 Д.*******ийг жолоодож явах нь зогсоож шалгахад согтууруулах ундаа хэрэглэсэн байсан тухай мэдүүлсэн ч П.ийн “...Би 0 оны 0 дугаар сарын 9-ний өдөр цагийн байнгын постын үүрэг гүйцэтгэж байсан. Үүрэг гүйцэтгэж байхад 3- улсын дугаартай -0 маркийн хэрэгслийг МУИС-ын арын замд зогсоож шалгахад овогтой ******* нь илтэд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байсан болохоор цагдаагийн газарт хүргэж AL7 гэсэн багажаар үлээлгэхэд ,9 хувийн согтолттой гарсан. Тухайн Д.*******өөс хаанаас хаа хүртэл явсан талаар асуухад Баазаас МУИС-н ногоо хашаа хүртэл 3- 3АН улсын дугаартай 0 маркийн жолоодож явсан бөгөөд нэртэй ,л савлагаатай пиво уусан гэж тайлбар хэлсэн...” гэсэн мэдүүлгээр,

 

0 оны 0 дугаар сарын 9-ний өдрийн жолоочийн согтууруулах ундаа мансууруулах эм сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн эсэхийг шалгасан тэмдэглэлийн “…Д.*******ийг Alcotest багаж ашиглан шалгахад .9% тоон үзүүлэлт илэрч согтууруулах ундаа ...хэрэглэсэн болох нь тогтоогдлоо…”  гэсэн хэсгээр болон мөрдөгчийн магадлагаа зэрэг хэрэгт цугларсан шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.

 

Хэрэгт хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай . дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн байцаалтын явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан ийг хассан, хязгаарласан, хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй байна.

 

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад чээс авсан мэдүүлэг нь хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу бэхжүүлж авсан, мэдүүлгийн агуулга зөрүүгүй, мэдүүлэг нь өөр хоорондоо зөрүүгүй, хэрэгт хамааралтай хэргийн үйл баримтыг нотолсон байна.

 

Шүүх хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай . дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг баримтлан үнэлсэн бөгөөд хэргийн үйл баримтыг нотолж байгаа баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой төдийгүй хэргийн үйлдлийг хангалттай нотолж чадсан, хууль ёсны баримтууд байна.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжилсэн дэ нотлох баримтууд болон бусад бичгийн нотлох баримтууд нь шүүгдэгчийн үйлдэл, хэргийн үйл баримтыг нотолсон энэ хэрэгт хамааралтай, хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, уг нотлох баримтуудыг үгүйсгэх нотлох баримт хэрэгт байхгүй байх тул хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай . дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг баримтлан үнэлж шийдвэрийн үндэслэл болголоо.

 

Тухайн шүүгдэгч  Д.*******ийн ийг жил сарын хугацаагаар хассан ******* аймаг дахь сум дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн 0 оны дүгээр сарын 0-ны өдрийн дугаартай шийтгэх тогтоол нь хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай 37 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар хүчин төгөлдөр байна.

 

Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар иргэн замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль түүнд нийцүүлэн гаргасан замын хөдөлгөөний дүрмийг сахин биелүүлэх үүрэгтэй бөгөөд Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 3.7а-д “тухайн ангиллын хэрэгслийг гүй, эсвэл согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис, сэтгэцэд нөлөөлөх эм бэлдмэл хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтэй буюу ядарсан ээ ыг хориглоно” гэж заасан.

 

Дэ хориглосон заалтыг зөрчиж хасагдсан ээ бол ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан “ ээ , мансуурсан ээ , эсхүл , мансуурсан эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн” т хэргийн шинж болгон хуульчилсан.

 

 

ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан т хэргийн субъектийг тус зүйлийн хуульчилсан  тайлбарт “ ээ ” гэж , мансуурсан ээ , эсхүл , мансуурсан эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн үйлдлийн улмаас ээ г ойлгоно” гэж тайлбарласан ба мансуурсан байдалтай жолоодож зөрчлийн болон эрүүгийн хэрэгт шийтгэл хүлээж улмаар ээ хасуулсны улмаас хасах шийтгэл нь хугацааны хувьд тоологдож байгаа  этгээдийг ойлгохоор байна. 

 Согтуурсан ээ зөрчлийг ээ ээ дахин үйлдсэн бол ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан т хэргийн бүрэлдэхүүнийг бий болгодог.

 

 Шүүгдэгч Д.******* нь хэрэгслийг  ээ хасагдсан  гэдгээ мэдсээр байж согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэн  дахин ******* аймгийн  сумын багийн нутаг дэвст автомашин жолоодож замын хөдөлгөөнд оролцсон үйлдэл нь ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан т хэргийн шинжтэй байна.

 

Иймд  шүүгдэгч Д.*******ийг   ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан буюу “ ээ , мансуурсан ээ ” т хэрэг үйлдсэн д тооцох үндэстэй.  

 

Шүүгдэгч  Д.******* нь бусдад төлөх төлбөргүйг дурдах нь зүйтэй.    

 

.Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

 

Шүүгдэгч Д.*******өд ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан буюу “ ээ , ээ ” т хэрэг үйлдсэн   д тооцсон тул ерөнхий ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт “Энэ хуульд заасан т хэрэг үйлдсэн нь шүүхээр тогтоогдсон д эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасныг баримтлан түүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

 

Шүүгдэгч Д.*******өд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ ерөнхий ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт “Шүүх т хэрэг үйлдсэн д энэ ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж, мөн зүйлийн дахь хэсэгт “ хариуцлага хүлээлгэхэд т хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан , хор уршгийн шинж чанар, т хэрэг үйлдсэн хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, дрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ”  гэж тус  тус  заасныг үндэслэв.

 

Шүүгдэгч Д.*******өд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд ерөнхий ангийн . дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг дрүүлэх нөхцөл байдал,  ерөнхий ангийн . дугаар зүйлд заасан хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.

 

Шүүгдэгч Д.*******өд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ хувийн байдлыг харгалзан түүнд   ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар ийг  жилийн хугацаагаар хасаж, 300 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 3,00, /гурван сая таван зуун мянган/ өөр оногдуулах нь   ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт “ хариуцлага нь тухайн этгээдийн үйлдсэн т хэрэг, т хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, буруугийн хэлбэрт тохирсон байна“ гэж  заасан   шударга ёсны зарчимд, ерөнхий ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан “ хариуцлагын зорилго нь т хэрэг үйлдсэн , этгээдийг цээрлүүлэх, т хэргийн улмаас зөрчигдсөн ийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, т хэргээс урьдчилан сэргийлэх, т хэрэг үйлдсэн г нийшүүлэхэд оршино” гэсэн эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцнэ гэж үзлээ.

 

ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Д.*******өд оногдуулсан 300 /гурван мянга таван зуу/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 3,00, өөр ыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсноос хойш /нэг/ жилийн хугацаанд тэнцүү хэмжээгээр хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоох нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Д.******* нь ******* аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 0 оны дүгээр сарын 0-ны өдрийн дугаартай шийтгэх  тогтоолоор   ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар ийг жил сарын хугацаагаар хасаж оногдуулсан ба дэ шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр байна.

 

Шүүгдэгч Д.******* нь ******* аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 0 оны дүгээр сарын 0-ны өдрийн дугаартай шийтгэх  тогтоол гарсны дараа 0 оны 0 дугаар сарын 9-ний өдөр ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан т хэргийг дахин үйлдсэн байна.

 

 Шүүгдэгч Д.******* нь дэ шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан нэмэгдэл  буюу хэрэгслийг ийг жил сарын хугацаагаар хасах аас    сар 9 хоногийн ыг эдлээгүй болох нь 0 оны 08 дугаар сарын -ний өдөр ******* аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газраас ирүүлсэн Д.*******ийн хэрэгслийг хасах нэмэгдэл эдэлснийг  тооцсон тухай ын тооцооны тодорхойлолтоор  тогтоогджээ.

 

 Иймд шүүгдэгчийг ерөнхий ангийн .8, .9 дүгээр зүйлд заасныг журамлан өмнөх буюу ******* аймаг дахь сум дундын  эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 0 оны дүгээр сарын 0-ны өдрийн дугаар тогтоолоор оногдуулсан /нэг/ жил сарын хэрэгслийг ийг хасах аас эдлээгүй үлдсэн /арав/ сар 9 /арван ес/  хоногийн хугацаатай хэрэгслийг ийг хасах дээр энэ тогтоолоор оногдуулсан /хоёр/ жилийн хугацаагаар хэрэгслийг ийг хасах нэмэгдэл ыг нэмж нэгтгэн нийт хэрэгслийг ийг   /хоёр/ жил   /арав/ сар 9  /арван ес/ хоногийн хугацаагаар хасаж шийдвэрлэлээ.

 

             Шүүгдэгч Д.******* нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, түүнээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийг шүүхэд ирүүлээгүй, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг дурдах нь зүйтэй.

хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай   *******.8 дугаар зүйлийн дэх хэсгийн ., ., ., ., *******.8 дугаар зүйлийн  , дахь хэсэг, *******. дугаар зүйлийн 3, дэх хэсэг, *******.3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

.Шүүгдэгч овогт ийн *******ийг ангийн 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан буюу ээ , мансуурсан ээ т хэрэг үйлдсэн д тооцсугай.

. Шүүгдэгч Д.*******ийг 7. дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар /хоёр/ жилийн хугацаагаар хасаж, 3,00 /гурван мянга таван зуу/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 3,00, /гурван сая таван зуун мянга/ өөр аар шийтгэсүгэй.

          3. ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч  Д.*******өд  оногдуулсан 300 /гурван мянга таван зуу нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 3,00, / гурван сая таван зуун мянга/ өөр ыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсноос хойш  /нэг/ жилийн  хугацаанд тэнцүү хэмжээгээр хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.

. .3 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч   Д.******* нь 3,00 /гурван мянга таван зуу/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 3,00, /гурван сая таван зуун мянга/  өөр ыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй ын нэгжтэй / / тэнцэх хэмжээний ийг нэг хоногоор тооцож хорих аар солих журамтай болохыг анхааруулсугай.

. ерөнхий ангийн .8 дугаар зүйл, .9 дүгээр зүйлд зааснаар  шүүгдэгч  Д.*******өд ******* аймаг дахь сум дундын  эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 0 оны дүгээр сарын 0-ны өдрийн  дугаар тогтоолоор оногдуулсан /нэг/ жил /зургаа/ сарын хэрэгслийг ийг хасах  нэмэгдэл аас эдлээгүй үлдсэн   /арав/ сар 9  /арван ес/ хоногийн хугацаатай хэрэгслийг ийг хасах дээр энэ тогтоолоор оногдуулсан /хоёр/ жилийн хугацаагаар хэрэгслийг ийг хасах  нэмэгдэл ыг нэмж нэгтгэн нийт хэрэгслийг ийг /хоёр/ жил   /арав/ сар 9  /арван ес/ хоногийн хугацаагаар хассугай.

             . ерөнхий ангийн .7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.*******ийн  хэрэгслийг ийг /хоёр/ жил /арав/ сар 9 /арван ес/ хоногийн хугацаагаар хасаж оногдуулсан ыг, оногдуулсан үеэс эхлэн тоолсугай.

 

7.Шүүгдэгч Д.*******өд 0 оны 08 дугаар сарын 0-ны өдрөөс “Хувийн баталгаа гаргах” авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

          8.Шүүгдэгч Д.******* нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, шүүгдэгчийн эд хөрөнгөнөөс битүүмжлээгүй түүнээс гаргуулах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, шүүгдэгчийн хувийн баримт бичиг шүүхэд ирээгүй, шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг тус тус дурдсугай.

 9.Шийтгэх тогтоолыг уншиж сонгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

 

            . хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай 38. дүгээр зүйлийн дэх хэсэг, 38. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш хоногийн дотор ******* аймгийн Эрүү иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын лагч түүний шатны прокурор эсэргүүцэл бичих тэй болохыг тус тус дурдсугай.

 

           

 

 

                                     ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                          Н.ДЭЛГЭРМАА