МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* аймаг дахь сум ын  анхан шатны шүүхийн шүүх  хуралдааныг шүүгч Н.Дэлгэрмаа даргалж

Нарийн бичгийн дарга                                          Н.Энхтөр

Улсын яллагч                                                          О.Билгүүндаш

Шүүгдэгч                                                                   З.*******

 

нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулж, ******* аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокуророос хэргийг  хялбаршуулсан журмаар Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч З.*******д холбогдох 2200000*******0 дугаартай  эрүүгийн  хэргийг  хянан хэлэлцэв.     

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, ******* оны ******* дүгээр сарын *******-ний өдөр ******* аймгийн ******* суманд төрсөн, ******* настай, *******, ******* , , ам бүл , хүүхдүүдийн хамт ******* аймгийн сумын баг, ын *** тоотод оршин суух хаягтай, урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй, овогт гийн ******* (РД: ИУ89**************19)

 

Шүүгдэгч З.******* нь Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн .1 дэх заалтад тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй үедээ согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсоны улмаас 1 жилийн хугацаагаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан байх үедээ буюу 202 оны 06 дугаар сарын 0-ны өдрийн 14 цагийн үед ******* аймгийн сумын багийн нутаг дэвсгэрт байрлах төв тойргийн зам дээр улсын дугааргүй - маркийн тээврийн хэрэгслийг согтуурсан үедээ дахин жолоодсон гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

 Шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэг Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан “тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон”  гэмт хэрэгт хамаарч байна.

 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугларсан яллах болон цагаатгах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад 

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

                  1.Шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон талаар:

 

Шүүгдэгч З.******* нь тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ 1/нэг/ жилийн хугацаагаар хасуулсан болох нь 202 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 144 дугаартай шийтгэврээр болон хэрэгт авагдсан баримтуудаар тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч З.******* нь тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан үедээ буюу 202 оны 06 дугаар сарын 0-ны өдрийн 14 цагийн үед ******* аймгийн сумын багийн нутаг дэвсгэрт байрлах төв тойргийн зам дээр улсын дугааргүй - маркийн тээврийн хэрэгслийг согтуурсан үедээ дахин жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцсон болох нь хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна. Тухайлбал:

 

  Шүүгдэгчийг тээврийн хэрэгсэл жолоодож явах үед нь зогсоож шалгахад согтууруулах ундаа хэрэглэснийг шууд тусган мэдүүлсэн гэрч Р.ийн “...Би ******* аймгийн Цагдаагийн газрын Замын гийн тасгийн , аар ажил үүрэг гүйцэтгэдэг бөгөөд тухайн өдөр буюу 202 оны 06 дугаар сарын 0-ны өдөр ******* аймгийн сумын багийн нутаг дэвсгэрт байх төв тойргийн ойролцоо шугам замын шалгалт хийж байхад иргэн .******* гэдэг ******* нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн бололтой улсын дугааргүй - загварын тээврийн хэрэгсэл жолоодоод явж байсан юм. Ингээд би тухайн иргэн .*******ийг согтолтын зэргийг согтолт хэмжих багажаар шалгахад 1.% согтолттой гарсан. Ингээд чиг үүргийнхээ хүрээнд ******* аймгийн Цагдаагийн газрын жижүүрт мэдэгдэж холбогдох албан тушаалтанд материалыг хүлээлгэн өгсөн...”  гэсэн мэдүүлгээр,

 

202 оны 06 дугаар сарын 0-ны өдрийн жолоочийн согтууруулах ундаа мансууруулах эм сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн эсэхийг шалгасан тэмдэглэлийн “…З.*******ыг Alcotest багаж ашиглан шалгахад 1.% тоон үзүүлэлт илэрч согтууруулах ундаа ...хэрэглэсэн болох нь тогтоогдлоо…”  гэсэн хэсгээр болон мөрдөгчийн магадлагаа зэрэг хэрэгт цугларсан шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.

 

Хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн байцаалтын явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй байна.

 

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад гэрчээс авсан мэдүүлэг нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу бэхжүүлж авсан, мэдүүлгийн агуулга зөрүүгүй, мэдүүлэг нь өөр хоорондоо зөрүүгүй, хэрэгт хамааралтай хэргийн үйл баримтыг нотолсон байна.

 

Шүүх хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.1 дүгээр зүйлийн 1 дахь хэсэгт заасныг баримтлан үнэлсэн бөгөөд хэргийн үйл баримтыг нотолж байгаа баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой төдийгүй хэргийн үйлдлийг хангалттай нотолж чадсан, хууль ёсны баримтууд байна.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжилсэн дээрх нотлох баримтууд болон ад бичгийн нотлох баримтууд нь шүүгдэгчийн гэм буруутай үйлдэл, хэргийн үйл баримтыг нотолсон энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, уг нотлох баримтуудыг үгүйсгэх нотлох баримт хэрэгт байхгүй байх тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.1 дүгээр зүйлийн 1 дахь хэсэгт заасныг баримтлан үнэлж шийдвэрийн үндэслэл болголоо.

 

Шүүгдэгч З.*******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хасаж шийдвэрлэсэн ******* аймаг дахь сум ын анхан шатны шүүхийн 202 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 144 дугаартай шийтгэвэр нь хүчин төгөлдөр байна.

 

Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар иргэн Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль түүнд нийцүүлэн гаргасан замын хөдөлгөөний дүрмийг сахин биелүүлэх үүрэгтэй байна.

 

Монгол Улсын Замын хөдөлгөөн дүрмийн .7а-д “тухайн ангиллын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхгүй, эсвэл согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис, сэтгэцэд нөлөөлөх эм бэлдмэл хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтэй буюу ядарсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодохыг хориглоно” гэж заажээ.

 

Согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон зөрчлийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан үедээ дахин үйлдсэн бол Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнийг бий болгодог.

 

Шүүгдэгч З.******* нь 202 оны 06 дугаар сарын 0-ны өдрийн 14 цагийн үед ******* аймгийн сумын багийн нутаг дэвсгэрт байрлах төв тойргийн зам дээр улсын дугааргүй - маркийн тээврийн хэрэгслийг согтуурсан үедээ дахин жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцсон үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжтэй байна.

 

Иймд  шүүгдэгч З.*******ыг Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан буюу “тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэстэй. Шүүгдэгч З.******* дад төлөх төлбөргүй болохыг дурдах нь зүйтэй.    

 

2.Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

 

Прокуророос шүүгдэгч З.*******д холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх саналтай ирүүлсэн бөгөөд  хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан хялбаршуулсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх тусгай журам зөрчигдөөгүй, шүүх хуралдаанаар мөн хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан нөхцөл байдлыг хянахад ******* хангагджээ.

Шүүгдэгч З.*******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан буюу “тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай нь тогтоогдсон учир түүнд Эрүүгийн хуулийн 1.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэстэй.

            Шүүгдэгч З.*******д прокурорын санал болгож сонсгосон эрүүгийн хариуцлага нь Эрүүгийн хуулийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан  эрүүгийн хариуцлагын зорилго болон Эрүүгийн хуулийн 1. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “тухайн хүн хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг гэмт хэргийн шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна” гэсэн шударга ёсны зарчимд нийцэж байна.

           

            Иймд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ хөнгөрүүлэх хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан үзэлгүйгээр Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар прокурорын саналын хүрээнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч  З.*******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг 1 жил 6 сарын хугацаагаар хасаж, 000 /гурван мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу ,000,000 /гурван сая/ төгрөгөөр торгох ял оногдуулж  шийдвэрлэлээ.

 

            Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч З.*******д оногдуулсан 000 /гурван мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу ,000,000 /гурван сая/ төгрөгөөр торгох ялыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 1 /нэг/ жилийн хугацаанд тэнцүү хэмжээгээр буюу сард 20,000 /хоёр зуун тавин мянга/ төгрөгөөр хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоох нь зүйтэй.

           

            Шүүгдэгч З.******* нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, түүнээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, дад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийг шүүхэд ирүүлээгүй, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг дурдах нь зүйтэй.

           

            Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр  зүйлийн дахь хэсэг, *******.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2, 1., 1.6, *******.8 дугаар зүйлийн  4, дахь хэсэг, *******.10 дугаар зүйлийн , 4 дэх хэсэг, *******.1 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

           

            1.Шүүгдэгч  овогт  гийн *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан буюу тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

            2.Шүүгдэгч З.*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар  тээврийн  хэрэгслийг  жолоодох 1 /нэг/ жил 6 /зургаа/ сарын хугацаагаар хасаж, 000 /гурван мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу ,000,000 /гурван сая/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

         

            .Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  . дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч  З.*******д  оногдуулсан 000 /гурван мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг буюу ,000,000 /гурван сая/ төгрөгөөр торгох ялыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш  1 /нэг/ жилийн  хугацаанд тэнцүү хэмжээгээр буюу сард 20,000 /хоёр зуун тавин мянга/ төгрөгөөр хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.

           

            4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч З.******* нь 000 /гурван мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу ,000,000 /гурван сая/ төгрөгөөр торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 1 нэгжтэй /1000 төгрөг/ тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солих журамтай болохыг анхааруулсугай.

 

            .Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .7 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч З.*******ын тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг  1 /нэг/ жил 6 /зургаа/ сарын хугацаагаар хасаж оногдуулсан  нэмэгдэл  ялыг, торгох ял оногдуулсан үеэс эхлэн тоолсугай.

 

            6.Шүүгдэгч З.*******д 202 оны 08 дугаар сарын 0-ны өдрөөс “Хувийн баталгаа гаргах” авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

        

             7.Шүүгдэгч З.******* нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, шүүгдэгчийн эд хөрөнгөнөөс битүүмжлээгүй түүнээс гаргуулах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, дад төлөх төлбөргүй, шүүгдэгчийн хувийн баримт бичиг шүүхэд ирээгүй, шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг тус тус дурдсугай.

 

             8.Шийтгэх тогтоолыг уншиж сонгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

 

            9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 7, 8 дахь хэсэгт зааснаар талууд оролцогчид гагцхүү Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн тохиолдолд шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс 14 хоногийн дотор ******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч түүний дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй ад тохиолдолд гомдол, эсэргүүцэл гаргахгүй болохыг  дурдсугай.

           

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                          Н.ДЭЛГЭРМАА