МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* аймаг дахь ын ны шүүхийн шүүх  хуралдааныг шүүгч Н.Дэлгэрмаа даргалж,

Нарийн бичгийн дарга                              М.Пүрэвдорж,

Улсын лагч                                              Ц.Мөнх-Эрдэнэ,

Шүүгдэгч                                                       Д.*******,

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч                           Б.*******,

Шүүгдэгч                                                       Ё.*******,

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч                           Б.*******,

 

нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулж, ******* аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокуророос хэргийг хбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.*******т, Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ё.*******ид тус тус лах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Д.*******, Ё.******* нарт холбогдох 252308 дугаартай эрүүгийн хэргийг хянан хэлэлцэв.    

 

Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, ******* оны ******* дугаар сарын *******-ний өдөр ******* аймгийн ******* анд төрсөн, настай, , боловсрол, , ам бүл , , ийн хамт амьдардаг, ******* аймгийн ******* ын - багт оршин суух, урьд шийтгэлгүй, овогт ын *******  /РД: ИХ9*********************/.

 

Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, оны дугаар сарын -ний өдөр ******* аймгийн анд төрсөн, настай, , , , ам бүл-, , ийн хамт амьдардаг, ******* аймгийн ын багт оршин суух, урьд ******* аймаг дахь ын эрүүгийн ны шүүхийн 20 оны дугаар сарын -ний өдрийн 20/ШЦТ/8 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу , өөр шийтгүүлж байсан, овогт ийн ******* /РД:ИА74/

 

 Шүүгдэгч Ё.******* нь ******* аймгийн ын багийн нутаг “” гэх газарт Д.*******ын эзэмшлийн монгол гэрт 25 оны 05 дугаар сарын -ний үүрээр 05 цагийн орчимд архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ “чи миний ахаас 500. нэхдэг хэн юм” гэж хэлж хохирогч Ш.гийн нүүрэн тус газарт нь жижиг модон ширээ шидэж цохисны улмаас биед нь тархи доргилт, духны хэсэгт, хамрын нурууны дээд хэсэгт шарх бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,

 

Мөн үргэлжилсэн үйлдлээр ******* аймгийн ын багийн нутаг “” гэх газарт Д.*******ын эзэмшлийн монгол гэрт 25 оны 05 дугаар сарын -ний үүрээр ******* цагийн орчимд архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Д.*******ын чих рүү бакал гутлаар цохиж биед нь зүүн чихний ар хуйх хэсэгт шарх, зүүн чихний дэлбээ нилэнхүйдээ хавдаж цус хуралт бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,

 

Шүүгдэгч Д.******* нь ******* аймгийн ын багийн нутаг “” гэх газарт өөрийн эзэмшлийн монгол гэрт 25 оны 05 дугаар сарын -ний үүрээр 05 цагийн орчимд архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Ё.*******ийн толгой хэсэгт нэг удаа жижиг модон сандлаар цохисны улмаас биед нь тархи доргилт, зүүн чамархайн дээд хэсэгт шарх бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт  хэрэгт  тус тус  холбогджээ.

 

Шүүгдэгч Д.*******ын холбогдсон хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан, шүүгдэгч  Ё.*******ийн холбогдсон хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэгт  тус тус хамаарч байна.

 

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн, хэрэгт нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

           

            Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу хохирогчид шүүх хуралдааны товыг мэдэгдсэн боловч тэрээр шүүх хуралдаанд хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ирээгүй байна. Хохирогч шүүх хуралдаанд оролцох талаар бичгээр хүсэлт гаргаагүй учир Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .8 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар түүнийг оролцуулахгүйгээр хэргийг хянан шийдвэрлэлээ.

 

              Нэг.Шүүгдэгч нарыг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон талаар:

 

Шүүгдэгч Ё.******* нь 25 оны 05 дугаар сарын -ний өглөө 05 цагийн орчимд ******* аймгийн ын багийн нутаг “” гэх газарт  байрлах Д.*******ын гэрт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Ш.г “чи миний ахаас 500, нэхдэг хэн юм бэ” гэж хохирогч Ш.гийн нүүр хэсэгт гэрт байсан жижиг модон ширээг авч шидсэн,

 

Мөн өдөр өглөөний ******* цагийн орчимд ******* аймгийн ын багийн нутаг “” гэх газарт байрлах Д.*******ын гэрт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Д.*******ын чих рүү бакалан гутлаар цохисон үйл баримт нь хэрэгт цугларсан дараах  нотлох баримтаар тогтоогдож байна. Тухайлбал:

 

    Ё.*******ийг өөр рүү нь  жижиг модон ширээ авч шидсэн, Д.*******ын чих рүү бакал гутлаар цохисон талаар шууд тусган мэдүүлсэн хохирогч Ш.гийн “...25 оны 05 дугаар сарын -ний өглөө  05 цагийн үед хөдөө гэртээ унтаж байхад манай гэрт ******* ын харьяат Ё.******* нь согтуу орж ирсэн. …над руу Ё.******* нь “чи миний ахаас 500. нэхэж байдаг хэн юм бэ” гэж хэлээд гэрийн голд байсан жижиг ширээг аваад над руу шидсэн. Тухайн шидсэн ширээ нь миний нүүр дух хэсэгт цохисон. Миний хамар болон дух хэсгээс цус гараад байсан. Тэгээд би духнаас гараад байгаа цусаа тогтоох гээд өөрийн өмсөж байсан цамцаараа дараад байж байхад Ё.******* нь манай гэрээс гараад явсан. Ё.******* манайхаас гарч явснаас хойш цагийн дараа буцаад манай гадаа хүрээд ирсэн. Тухайн үед манай нөхөр Д.******* орондоо ороод унтаад өгсөн байсан. …Тэгсэн чинь Ё.******* гэрт эргэж орж ирээд манай нөхрийн зүүн талын чих рүү орос бакал нэртэй гутлаар нэг удаа гараараа аваад цохисон. Манай нөхрийн чихнээс нь цус гараад байсан...” гэсэн мэдүүлгээр,

 

 Шүүгдэгч Ё.*******ид гутлаар /бакал/-аар цохиулснаа шууд тусган мэдүүлсэн хохирогч Д.*******ын “...манайх “” гэх нэртэй газарт хаваржиж байгаа 25 оны 05 дугаар сарын -ний өглөө үүрээр 05 цагийн үед би тэй хоёулаа унтаж байхад манай гэрт ******* ын харьяат Ё.******* согтуу ороод ирсэн. Тэгээд би орноосоо босоод байж байхад та нар манай ахаас 500. нэхлээ гээд гэрийн голд байсан жижиг ширээг аваад манай Ш.гийн нүүр рүү нь шидсэн. Манай нүүрээ бариад би чамайг яасан юм гэж хэлсэн. Тэгээд миний уур хүрээд гэрт байсан жижиг сандлаар толгой хэсэгт нь нэг удаа цохисон. Тэгсэн чинь Ё.******* манай гэрээс гараад яваад өгсөн. Тэгээд манай орноос босоод дух, хамар, амнаас нь цус гараад тэрийгээ цамцаараа дараад байсан. Тэгээд манай байгаа юм шиг байхаар нь би тайвшраад унтаад өгсөн. Тэгэхэд Ё.******* нь манай гэрт цаг орчмын дараа буцаад орж ирээд намайг унтаж байхад миний өмсөж байсан орос бакалаар миний зүүн талын чих рүү цохисон. Тэгээд би чамайг цагдаа дуудаж өгнө гэж хэлэхэд өгөөрэй гэж хэлчхээд манай гэрээс гараад явсан. Ё.******* миний чих рүү орос гутлаар нэг удаа цохисон. Өөрөөр цохиогүй. Одоо миний зүүн талын чих хавдар ихтэй. Цус гараад өвдөөд байна. Манай Ш.гийн нүүр хэсэг рүү нь гэрийн жижиг ширээ шидээд хамрын гол хэсэгт шалбарч цус гарсан. Мөн духны гол хэсэгт том язралт үүсэж цус гарсан. Мөн хамар амнаас нь цус гарсан...” гэсэн мэдүүлгээр,

 

 Шүүгдэгч Ё.*******ийн үйлдлийн улмаас хохирогч Д.*******ын биед хөнгөн зэргийн гэмтэл учирсан нь ******* аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн ахлах шинжээчийн (25-05-3-ны өдрийн №ЗАВ0725/73 дугаартай) “....Иргэн Д.*******ын биед зүүн чихний ар хуйх хэсэгт шарх. Зүүн чихний дэлбээ нэлэнхийдээ хавдаж цус хурсан гэмтлүүд тогтоогдлоо. 2.Дээрх гэмтлүүд нь тогтоолд заасан 25 оны 05 дугаар сарын -ний өдөр үүссэн байх боломжтой. 3. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүссэн байх боломжтой. 4. Дээрх гэмтлүүд нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 3..-т зааснаар хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо. 5.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй...” гэсэн дүгнэлтээр,

 

 Хохирогч Ш.гийн биед хөнгөн зэргийн гэмтэл учирсан нь ******* аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн ахлах шинжээчийн (25-05-3-ны өдрийн №ЗАВ0725/75 дугаартай) “....Иргэн Ш.гийн биед тархи доргилт, духны хэсэгт, хамрын нурууны дээд хэсэгт шарх гэмтлүүд тогтоогдлоо. 2. Дээрх гэмтлүүд нь тогтоолд заасан 25 оны 05 дугаар сарын -ны өдөр үүссэн байх боломжтой. 3. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүссэн байх боломжтой. 4. Дээрх гэмтлүүд нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 3..-т зааснаар хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо. 5.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй...” гэсэн дүгнэлтээр,

 

 Шүүх шинжилгээний ерөнхий газрын шинжээчийн 25 оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийн 39 дугаартай “....Ш.гийн биед тархи доргилт, дух, хамарт шарх, баруун шууны цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. 2.Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр олон удаагийн үйлдлээр үүссэн байх боломжтой. Хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой. 3.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй. 4.Тархи доргилт, дух, хамарт шарх гэмтэл нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 3..-т зааснаар хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдоно. Баруун шууны цус хуралт гэмтэл нь эрүүл мэндийг сарниулахгүй тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 2.7.3-т зааснаар хохирлын зэрэг тогтоохгүй. 5.Урьд гаргасан 25 оны 5 дугаар сарын 3-ны өдрийн №3АВ0725/75 дугаартай дүгнэлт үндэслэлтэй байна...” гэсэн дүгнэлтээр тогтоогдож байна.

 

 2.Шүүгдэгч Д.******* нь 25 оны 05 дугаар сарын -ний өглөөний 05 цагийн орчимд ******* аймгийн ын багийн нутаг “” гэх газарт өөрийн гэртээ архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Ё.*******ийн толгой хэсэгт нэг удаа жижиг модон сандлаар цохисон үйл баримт нь хэрэгт авагдсан шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн дараах нотлох баримтуудаар тогтоогджээ. Тухайлбал:

 

Шүүгдэгч Д.*******т сандлаар цохиулсан талаараа шууд тусган мэдүүлсэн хохирогч Ё.*******ийн “...Би ******* аймгийн ******* ын харьяат Тоогоо гэх айлд очиход эгч нөхөр ******* хоёр тэр айлд архи ууж байсан. Тэгээд би ******* гэдэг айлд очоод ******* нэг шил архи гаргаж өгсөн. Тэр архинаас нь би уугаагүй. Тухайн үед ******* нь Тоогоо гэдэг хүнтэй муудалцаад маргалдаад байхаар нь би уур нь ороод салгаад *******ыг гэрт нь оруулсан. Тэгсэн чинь чи Тоогоог өмөөрлөө гээд над руу уурлаж байгаад жижиг улаан өнгийн сандал бариад миний толгой руу ******* ах нэг удаа жижиг сандлаар цохисон. Тэгээд би ******* руу хоёулаа согтуу байна. Хоорондоо янз бүрийн юм яриад яахав, эрүү болж байгаад хоорондоо яръя гээд гэрээс нь гараад Дэмбэрэл гэдэг айлд очоод тэр айлдаа хоносон. .******* нь миний толгой хэсэгт улбар шар өнгийн сандлаар нэг удаа цохисон. Би аймгийн эмнэлэгт үзүүлж толгой хэсэгт 3 оёдол тавиулсан. Одоо ямар нэгэн гэмтэл байхгүй...” гэсэн мэдүүлгээр,

 

Иргэний нэхэмжлэгч Д.гийн “…хохирогч Ш. нь 25 оны 05 дугаар сарын -ний өдрөөс ******* дугаар сарын 04-ний өдрийн хооронд ******* аймгийн нэгдсэн эмнэлгээс тусламж үйлчилгээ авч Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас  398,550 ийн, Д.******* нь 25 оны 05 дугаар сарын -ний өдөр ******* аймгийн нэгдсэн эмнэлгээс тусламж үйлчилгээ авч Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас нийт 54,008 ийн, Ё.******* нь 25 оны 05 дугаар сарын -ний өдөр ******* аймгийн нэгдсэн эмнэлгээс тусламж үйлчилгээ авч Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас нийт 54,008 ийн төлбөр гаргуулсан байна. ...Дээрх иргэн Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас гаргуулсан төлбөрүүдээ буцааж төлөөгүй байгаа. Эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуульд дээрх төлбөрийг буруутай этгээдээс гаргуулахаар заасан байгаа. Үүний дагуу дээрх гэмт буруутай этгээдээс хохирогч Ш., Д.*******, Е.******* нарын эрүүл мэндийн даатгалын сангаас гаргуулсан төлбөрийг буруутай этгээдээс төлүүлэх нь зүйтэй гэж бодож байна... …Эрүүл мэндийн даатгалын санд учирсан 7*******,5 ийн хохирол барагдсан тохиолдолд надад өөр ямар нэгэн гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй...” гэсэн мэдүүлгээр,

Энэ талаар мэдүүлсэн гэрч Б.гийн “...******* аймгийн ын -р багийн нутаг “” гэх газраас иргэн Д.******* гэдэг хүнээс толгой хагараад цус гараад байна гэх дуудлага мэдээлэл манай эрүүл мэндийн төвийн сувилагч Түвшинжаргалд ирсэн. Дуудлагын дагуу ******* аймгийн ын багийн нутаг “” гэх газар луу ын төвөөс 35 км орчим зайд дуудлагад явсан. ...Тухайн үед би дуудлагаар очиход манай ын багийн иргэн Д.******* болон Ш. хоёр байсан. Тухайн үед Д.*******ын Ш.гийн дух хэсэгт нь язарч урагдсан, хамар хэсэгт нь хавдаж шалбарч хөхөрсөн байсан. Ш.гийн биед өөр ямар нэгэн гэмтэл байгаагүй. Нөхөр Д.*******ын зүүн талын чих нь хөхөрч хавдаж, цус гарсан байдалтай байсан. Ш.гийн дух хэсэгт учирсан гэмтэлд цэвэрлэгээ хийж, боолт хийсэн. Мөн өвчин намдаах тархиа хийсэн. Нөхөр Д.*******ын зүүн талын чихний шарханд цэвэрлэгээ хийж өгсөн. Ш. болон Д.******* нар нь ******* аймгийн ******* ын харьяат иргэн Ё.******* гэдэг залуу согтуу орж ирээд гэрийн голд байсан жижиг ширээг миний нүүр рүү унтаж байхад шидээд миний нүүр рүү цохисон гэж Ш. надад хэлсэн. Д.******* нь бас миний чих рүү Ё.******* унтаж байхад гутлаар цохисон гэж хэлж байсан. ... Сумын цагдаатай хамт дуудлагад явсан. Тухайн үед Ш. болон Д.******* нарт эмнэлгийн ны тусламж, үйлчилгээ үзүүлчхээд дараа нь Ё.******* гэдэг хүний гэрт цагдаа нартай очсон. ...Ё.******* нь миний толгой руу Д.******* жижиг сандлаар цохисон гэж хэлж байсан. Ямар нэгэн гэмтэл учирсан бол үзлэг хийх, тусламж, үйлчилгээ үзүүлэх талаар хэлэхэд зүгээр гээд үзүүлэхээс татгалзсан. Ямар гэмтэл учирсан байсныг би мэдэхгүй байна...” гэсэн мэдүүлгээр,

 

Шүүгдэгч  Д.*******ын үйлдлийн улмаас хохирогч Ё.*******ийн биед хөнгөн зэргийн гэмтэл учирсан нь ******* аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн ахлах шинжээчийн (25-05-3-ны өдрийн №ЗАВ0725/74 дугаартай) “....Иргэн Ё.*******ийн биед тархи доргилт, зүүн чамархайн дээд хэсэгт шарх гэмтлүүд тогтоогдлоо. 2. Дээрх гэмтлүүд нь тогтоолд заасан 25 оны 05 дугаар сарын -ны өдөр үүссэн байх боломжтой. 3. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүссэн байх боломжтой. 4.Дээрх гэмтлүүд нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 3..-т зааснаар хохирлын хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо. 5.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдуулахгүй...” гэсэн дүгнэлтээр болон газар үзлэг хийсэн тухай тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, эд мөрийн баримтаар тооцсон тухай тэмдэглэл, эд мөрийн баримтад үзлэг хийсэн тухай тэмдэглэл зэрэг шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох  баримтуудаар тогтоогдож байна.

 

Хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн .2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн байцаалтын явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй байна.

 

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хохирогч, гэрчээс мэдүүлгийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу бэхжүүлж авсан, мэдүүлгийн агуулга зөрүүгүй, гэрч хохирогчийн мэдүүлэг нь өөр хоорондоо зөрүүгүй, хэрэгт хамааралтай үйл баримтыг  нотолсон байна.

Хохирогч болон гэрчүүд мэдүүлгийнхээ эх сурвалжийг тодорхой заасан бөгөөд тэдний мэдүүлэг болон ад бичгийн нотлох баримтууд шүүгдэгч нарын үйлдэл, үйл баримтыг нотолж байгаа, энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасны дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай байх тул дээрх нотлох баримтуудыг шийдвэрийн үндэслэл болголоо.

Шинжээчийн дүгнэлтийг хэрэгт хувийн сонирхолгүй, нарийн мэргэшсэн, гаргасан дүгнэлтийнхээ хариуцлагыг хүлээх чадвар бүхий шинжээч гаргажээ.

Шүүх хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг баримтлан үнэлсэн бөгөөд үйл баримтыг нотолж байгаа баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой төдийгүй үйлдлийг хангалттай нотолж чадсан, хууль ёсны баримтууд байна.

Шүүгдэгч Д.******* нь хохирогч Ё.*******ийг модон сандлаар цохисон үйлдэлдээ, Ё.******* нь  хохирогч Д.*******ыг бакалан гутлаар,  хохирогч Ш.г  модон ширээгээр цохисон үйлдэлдээ шууд санаатай хандсан байна. Д.*******, Ё.******* нар нь шууд санаатай үйлдлээрээ харилцан бие, биедээ  хөнгөн зэргийн гэмтэл зориуд учруулжээ.

Шүүгдэгч Д.******* нь хохирогч Ё.*******ийн Эрүүгийн хуулиар хамгаалагдсан, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалын 3 дугаар зүйлд тус тус заасан “хүний халдашгүй дархан байх эрх” буюу “хүний эрүүл мэндийн халдашгүй эрх”-ийг зөрчсөний үйлдлийн улмаас  хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол  учирсан нь Эрүүгийн хуулийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт обьектив шинжийг, шүүгдэгч өөрийн үйлдлийн нийгмийн аюулыг ухамсарлаж,  хүний эрүүл мэндэд хохирол учирч болохыг мэдсээр байж хүсэж зориуд хохирол учруулсан нь Эрүүгийн хуулийн *******. дугаар зүйлд заасан гэмт субьектив шинжийг тус тус хангажээ.

Шүүгдэгч Ё.*******ийн үйлдлийн улмаас 2 хүний эрүүл мэндэд хөнгөн санаатай хохирол учирсан нь Эрүүгийн хуулийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт объектив, шүүгдэгч өөрийн үйлдлийн нийгмийн аюулыг ухамсарлаж, өөрийн үйлдлийн улмаас хүний эрүүл мэндэд хохирол учирч болохыг мэдсээр байж хүсэж хохирол учруулсан нь Эрүүгийн хуулийн *******. дугаар зүйлд заасан гэмт субъектив шинжийг тус тус  хангажээ.

 Түүнчлэн  шүүгдэгч Ё.******* нь Д.*******, Ш. нарын Эрүүгийн хуулиар хамгаалагдсан, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалын 3 дугаар зүйлд тус тус заасан “хүний халдашгүй дархан байх эрх” буюу “хүний эрүүл мэндийн халдашгүй эрх”-ийг зөрчиж 2 хүний эрүүл мэндэд хөнгөн зэргийн гэмтэл учруулсан нь Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт шинжтэй байна.

Иймд шүүгдэгч Д.*******ыг  Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, шүүгдэгч Ё.*******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан “2 хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тус тус тооцох үндэслэлтэй.

Хохирол тооцсон талаар:

 

Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497. дэх хэсэг, 505 дугаар зүйлийн 505. дэх хэсэгт зааснаар  хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч нарт гэмт   улмаас учирсан хохирлыг  төлөх үүрэгтэй. Эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 2 дугаар зүйлийн  2..-д “...гэмт хэрэг, зөрчлийн улмаас эрүүл мэнд нь хохирсон даатгуулагчийн эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний зардлын төлбөрийг холбогдох хууль хяналтын байгууллага хариуцан буруутай этгээдээр эрүүл мэндийн даатгалын байгууллагад...” нөхөн гаргуулахаар тус тус заасан бөгөөд шүүгдэгч Д.*******, Ё.******* нар нь  гэмт улмаас учирсан хохирол төлбөрийг барагдуулсан болох нь хэрэгт цугларсан баримтаар тогтоогдсон учир тэднийг дад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

 

                        2.Шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

 

 

Прокуророос шүүгдэгч Д.*******, Ё.******* нарт холбогдох хэргийг хбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх саналтай ирүүлсэн бөгөөд  хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан хбаршуулсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх тусгай журам зөрчигдөөгүй, шүүх хуралдаанаар мөн хуулийн 7.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан нөхцөл байдлыг хянахад хангагджээ.

Шүүгдэгч Д.*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан буюу хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, шүүгдэгч Д.*******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан буюу 2 хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсон тул тэдэнд Эрүүгийн хуулийн  ерөнхий ангийн .4 дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэстэй.

            Шүүгдэгч Д.*******, Ё.******* нарт прокурорын санал болгож сонсгосон эрүүгийн хариуцлага нь Эрүүгийн хуулийн 5. дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан  эрүүгийн хариуцлагын зорилго болон Эрүүгийн хуулийн .3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан “тухайн хүн хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг гэмт шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна” гэсэн шударга ёсны зарчимд нийцэж байна.

           

            Шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ хөнгөрүүлэх хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан үзэлгүйгээр Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар прокурорын саналын хүрээнд шүүгдэгч Д.*******т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний өөр буюу 450. өөр , шүүгдэгч  Ё.*******ид  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 50 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний өөр буюу 50. өөр оногдуулж шийдвэрлэлээ.

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Д.*******т оногдуулсан 450 /дөрвөн зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450, /дөрвөн зуун тавин мянга/ өөр ыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 03 /гурав/ сарын хугацаанд, шүүгдэгч  Ё.*******ид оногдуулсан 50 /зургаан зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 50, /зургаан зуун тавин мянга/ өөр ыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 03 /гурав/ сарын хугацаанд  тэнцүү хэмжээгээр буюу сард хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоох нь зүйтэй.

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.*******т оногдуулсан 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450, /дөрвөн зуун тавин мянга/ өөр ыг, шүүгдэгч  Ё.*******ид оногдуулсан 50 /зургаан зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 50, /зургаан зуун тавин мянга/ өөр ыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй ын 5 нэгжтэй /5 / тэнцэх хэмжээний ийг нэг хоногоор тооцож хорих аар солих журамтай болохыг  тэдэнд анхааруулах нь зүйтэй.

 

Шүүгдэгч Д.*******, Ё.******* нарт  25 оны ******* дугаар сарын -ны өдөр хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлэх нь зүйтэй байна.

 

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан хар өнгийн 39 размерын хуучин орос бакал гутлыг хохирогч Д.*******т буцаан олгож, шөр өнгийн нэг хөл нь хугархай жижиг модон  ширээ, улбар шөр өнгийн гол хэсгээрээ  цуурч хэмхэрсэн модон сандлыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болмогц устгах нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Д.*******, Ё.******* нар энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, шүүгдэгчийн эд хөрөнгөнөөс битүүмжлээгүй, түүнээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгчийн хувийн баримт бичиг шүүхэд ирээгүй, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг дурдах нь зүйтэй гэж үзээд

            Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.4 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэг, 3.8 дугаар зүйлийн дэх хэсгийн ., .2, .5, ., .7, .8, 3.8 дугаар зүйлийн  4, 5 дахь хэсэг, 3. дугаар зүйлийг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

.Шүүгдэгч овогт ийн *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан  буюу хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд, шүүгдэгч   овогт ын *******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан буюу 2 хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.*******т 450 /дөрвөн зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний өөр буюу 450, /дөрвөн зуун тавь/ өөр аар, шүүгдэгч  Ё.*******ид  Эрүүгийн хуулийн  тусгай ангийн *******. дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 50 /зургаан зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний өөр буюу 50, /зургаан зуун тавин мянга/ өөр аар тус тус шийтгэсүгэй.

         3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Д.*******т оногдуулсан 450 /дөрвөн зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний өөр буюу 450, /дөрвөн зуун тавин мянга/ өөр ыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 03 /гурав/ сарын хугацаанд, шүүгдэгч  Ё.*******ид оногдуулсан 50 /зургаан зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 50, /зургаан зуун тавин мянга/ өөр ыг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 03 /гурав/ сарын хугацаанд  тэнцүү хэмжээгээр буюу сард хэсэгчлэн төлөхөөр тус тус  тогтоосугай.

4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.*******т оногдуулсан 450 /дөрвөн зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450, /дөрвөн зуун тавин мянга/ өөр ыг, шүүгдэгч  Ё.*******ид оногдуулсан 50 /зургаан зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 50, /зургаан зуун тавин мянга/ өөр ыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй ын 5 нэгжтэй /5 / тэнцэх хэмжээний ийг нэг хоногоор тооцож хорих аар солих журамтай болохыг  тэдэнд анхааруулсугай.

5.Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан хар өнгийн 39 размерын хуучин орос бакал гутлыг хохирогч Д.*******т буцаан олгож, шөр өнгийн нэг хөл нь хугархай жижиг модон  ширээ, улбар шөр өнгийн гол хэсгээрээ  цуурч хэмхэрсэн модон сандлыг шийтгэх тогтоох хуулийн хүчин төгөлдөр болмогц устгасугай.

. Шүүгдэгч Д.*******, Ё.******* нарт  25 оны ******* дугаар сарын -ны өдөр авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7.Шүүгдэгч Д.*******, Ё.******* нар нь тогтоол гарахын өмнө цагдан хоригдоогүй, нь шүүгдэгч нараас хохирол төлбөр нэхэмжлээгүй, шүүгдэгч нар дад төлөх төлбөргүй, тэднээс гаргуулах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нарын иргэний үнэмлэхийг шүүхэд ирүүлээгүй, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг тус тус дурдсугай.

 

8.Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

            9.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.4 дүгээр зүйлийн 7, 8 дахь хэсэгт зааснаар талууд оролцогчид гагцхүү Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн тохиолдолд шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс 4 хоногийн дотор ******* аймгийн Эрүү, Иргэний давж заалдах ны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын лагч түүний дээд ны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй ад тохиолдолд гомдол, эсэргүүцэл гаргахгүй болохыг дурдсугай.

 

 

 

                                ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                       Н. ДЭЛГЭРМАА