МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Дундговь аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч З.Ганчимэг даргалж, шүүгч Уранчимэг, Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Г.Батмөнх нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн А танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар;

Нэхэмжлэгч: Дундговь аймгийн ******* сумын ******* дүгээр баг, ******* ******* дүгээр гудамжны ******* тоотод оршин суух, ******* овогт ******* ******* /РД:*******/

Хариуцагч: Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, оршин суух, овогт /РД:***********************************/

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Гэм хорын хохиролд .*******. төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдааны оролцогчид:

Нэхэмжлэгч *******, түүний өмгөөлөгч ,

Хариуцагч , түүний өмгөөлөгч /цахимаар/,

Иргэдийн төлөөлөгч ,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

*******. Нэхэмжлэгч ******* нь д холбогдуулан гэм хорын хохиролд .*******. төгрөг гаргуулахаар нэхэмжлэл гаргасан. Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд: ******* оны дугаар сарын *******-ний өдөр ******* сумаас Дундговь аймагт ирээд Улаанбаатар хот явж Mitsubishi Delica маркийн *******- ДУЭ улсын дугаартай автомашинаа зарах зорилготой Онцгой байдлын газар очиход тай тааралдсан. Ингээд тай Улаанбаатар хот руу - насны хүүхэд аваад дөрвүүлээ гарсан. Би д хандаж та зөвшөөрөл авсан юм чинь пост хэтэртэл та барих уу гэж хэлэхэд миний машиныг барьсан. Пост өнгөрөөд би машинаа барих уу гэхэд дуугараагүй, даваа даваад цасан шуурга нүдээд байхаар нь зогсох уу гэж хэлээд зогссон. Гэтэл хажуугаар жижиг тэрэг өнгөрөхөөр нь энэ машины гэрлийг дагаад явах уу гээд дөнгөж яваад удалгүй замын хажуу руу унасан. Уг ослоос болж миний хүзүүний дугаар үе хугарсан. Автомашинд үнэлгээгээр .., эмчилгээний зардал *******.. төгрөг, нийт *******.. төгрөгийн хохирол учирсан. *******.. төгрөг надад өгөхөөр тохиролцоод асуудлаа шийдье гээд Төв аймгийн цагдаа дээр надад автомашины хохирол хохирлын үнэлгээгээр гарсан .. төгрөгөөс .. төгрөгийг нь өгөөд үлдэгдэл *******.. төгрөгийг ******* сардаа багтааж өгөхөөр баталгаа бичээд эрүүгийн хэргийг Өршөөлийн хуульд хамрагдаж хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлүүлсэн. Би тэр үед хагалгаанд ороход .. төгрөгийн зардал гарсан. Энэ хүн машины төлбөр .. төгрөгөөс .. төгрөгийг өгсөн. Би гаас одоо хагалгаа шинжилгээний төлбөрт .. төгрөг, эм тариа, сувилалын төлбөр, шатахууны төлбөрт *******.. төгрөг, автомашины хохирлын үнэлгээний үлдэгдэл . төгрөг, нийт .*******. төгрөг нэхэмжилж байна гэв.

. Хариуцагч шүүх хуралдаанд тайлбарлахдаа: ******* оны дугаар сарын **************-ний өдөр Улаанбаатар хот явах зөвшөөрөл аваад гарах гэж байхад ******* гэдэг хүнтэй Онцгой комиссын гадаа уулзаад Улаанбаатар хот явах гэж байна Улаанбаатар хот явах зөвшөөрөл авах гэтэл өгсөнгүй гэж хэлсэн. Тэгээд би зөвшөөрөл авсан цуг явъя гэж хэлсэн. ******* хотод машинаа зарах гэж явсан юм билээ. Гарах гэж байгаа хүнийхээ бичиг баримтыг бүрдүүлж ирээд зөвшөөрөл ав гэж онцгой комисс хэлсэн. Бичиг баримтыг цуглуулж ирээд зөвшөөрөл аваад пост гараад явж байгаад машинаа жолоод гэхэд Дэлгэрцогт сум хүртэл барьчих гэсэн. Давааны ар ороод үзэгдэх орчин хязгаарлагдмал байсан учир шуурга тогтоогоод явъя гэхэд энэ хүн машин дагаад явчих гээд хөдлөөд л осол гарсан. Би *******д .. төгрөг өгсөн нь үнэн. Би тодорхой эрхэлсэн ажил байхгүй учраас .. төгрөгийг өгөх боломжгүй гэв.

. Иргэдийн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: Хоёр хүн харилцан тохиролцсон учраас Улаанбаатар явсан. Тухайн үед шуурга тавьж байхад хэсэг азнаад явж болох байсан байна. *******аас гэм хорын хохиролд .*******. төгрөгийг гаргуулах нь зөв гэж бодож байна гэв.

*******. Хавтаст хэрэгт авагдсан баримтын тухайд: Нэхэмжлэгч талаас *******..-ны өдөр Төв аймгийн Прокурорын газарт гаргасан н хүсэлт, *******..-ны өдрийн Төв аймгийн Прокурорын газрын ******* дугаартай Хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай прокурорын тогтоол, *******..*******-ны өдрийн ******* тоот шинжээчийн дүгнэлт, *******..*******-ний өдрийн мөрдөгчийн магадлагаа, ЭМ ЖЭЙ ЖЭЙ ЭМ ХХК-ийн *******..**************-ний өдрийн хохирлын үнэлгээний тайлан, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, талаас *******..-ны өдөр Төв аймгийн Прокурорын газарт гаргасан н гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч хэргийг өршөөлийн хуульд хамруулж өгөхийг хүссэн хүсэлт, Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн *******..*******-ний өдрийн бүсэлхий нурууны MRI хийлгэсэн . төгрөгийн баримт, *******..*******-ний өдрийн Сити фарм эмийн сангийн *******. төгрөгийн баримт, Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн *******..*******-ний өдрийн хамтын төлбөр .*******. төгрөгийн баримт, *******..*******-ний өдрийн Монос эмийн сангийн *******. төгрөгийн баримт, Лазер мед эмнэлгийн *******..*******-ны өдрийн шинжилгээний . төгрөгийн кассын орлогын ордер, *******..*******-ны өдрийн Мон-Арго эмийн сангийн **************. төгрөгийн төлбөрийн баримт, *******..*******-ны өдрийн Мон-Арго эмийн сангийн **************. төгрөгийн төлбөрийн баримт, *******..*******-ний өдрийн МТ шатахуун түгээх станцын . төгрөгийн баримт, ..*******-ний өдрийн Шунхлай шатахуун түгээх станцын . төгрөгийн баримт, ..-ны өдрийн ******* эмийн сангийн .******* төгрөгийн баримт, *******ын Хаан банкны ******* тоот дансны *******..**************-*******..*******-ний өдрийг хүртэлх хуулга, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх тодорхойлолт, *******..-*******..-ны өдрийг хүртэлх эмнэлгийн магадлагаа, амбулаториор эмчлүүлэгсдийн карт зэргийг ирүүлсэн байна.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

*******. Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангах үндэслэлтэй гэж үзэв.

. Нэхэмжлэгч ******* нь оны дүгээр сарын -ны өдөр д холбогдуулж гэм хорын хохиролд *******.. төгрөгийг гаргуулахаар нэхэмжилсэн ба улмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлэн нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд: нь ******* оны дугаар сарын **************-ний өдөр тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын журам зөрчсөний улмаас зам тээврийн осол гаргасан, үүний улмаас миний эрүүл мэнд болон миний эзэмшлийн Mitsubishi Delica маркийн *******- УБХ улсын дугаартай автомашинд хохирол учирсан талаар тайлбарлаж, нэхэмжлэлийн шаардлагаа нотлох үүднээс *******..-ны өдөр Төв аймгийн Прокурорын газарт гаргасан н хүсэлт, *******..-ны өдрийн Төв аймгийн Прокурорын газрын ******* дугаартай Хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай прокурорын тогтоол, *******..*******-ны өдрийн ******* тоот шинжээчийн дүгнэлт, *******..*******-ний өдрийн мөрдөгчийн магадлагаа, ЭМ ЖЭЙ ЖЭЙ ЭМ ХХК-ийн *******..**************-ний өдрийн хохирлын үнэлгээний тайлан, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, талаас *******..-ны өдөр Төв аймгийн Прокурорын газарт гаргасан н гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч хэргийг өршөөлийн хуульд хамруулж өгөхийг хүссэн хүсэлт, Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн *******..*******-ний өдрийн бүсэлхий нурууны MRI хийлгэсэн . төгрөгийн баримт, *******..*******-ний өдрийн Сити фарм эмийн сангийн *******. төгрөгийн баримт, Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн *******..*******-ний өдрийн хамтын төлбөр .*******. төгрөгийн баримт, *******..*******-ний өдрийн Монос эмийн сангийн *******. төгрөгийн баримт, Лазер мед эмнэлгийн *******..*******-ны өдрийн шинжилгээний . төгрөгийн кассын орлогын ордер, *******..*******-ны өдрийн Мон-Арго эмийн сангийн **************. төгрөгийн төлбөрийн баримт, *******..*******-ны өдрийн Мон-Арго эмийн сангийн **************. төгрөгийн төлбөрийн баримт, *******..*******-ний өдрийн МТ шатахуун түгээх станцын . төгрөгийн баримт, ..*******-ний өдрийн Шунхлай шатахуун түгээх станцын . төгрөгийн баримт, ..-ны өдрийн ******* эмийн сангийн .******* төгрөгийн баримт, *******ын Хаан банкны ******* тоот дансны *******..**************-*******..*******-ний өдрийг хүртэлх хуулга, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх тодорхойлолт, *******..-*******..-ны өдрийг хүртэлх эмнэлгийн магадлагаа, амбулаториор эмчлүүлэгсдийн карт зэрэг баримтыг үндэслэн гаас хагалгаа шинжилгээний төлбөрт .. төгрөг, эм тариа, сувилалын төлбөр, шатахууны төлбөрт *******.. төгрөг, автомашины хохирлын үнэлгээний үлдэгдэл . төгрөг, нийт .*******. төгрөгийг гаргуулах үндэслэлтэй гэж тодорхойлж байна.

. Хариуцагч шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбартаа ...ямар ч баримтгүйгээр надаас мөнгө нэхэмжилж байгааг зөвшөөрөхгүй, би *******ын хүсэлтийн дагуу түүнийг машиныг унаж явсныхаа хувьд түүнд болон машинд учирсан хохирлыг төлөх нь зөв гэж бодохгүй байна гэх тайлбарыг гаргасан хэдий ч шүүх хуралдаанд тайлбарлахдаа ...Би *******д .. төгрөг өгсөн нь үнэн. Би тодорхой эрхэлсэн ажил байхгүй учраас .*******. төгрөгийг өгөх боломжгүй гэж тайлбарлан нэхэмжлэлийн шаардлагыг үгүйсгэж байна.

*******. Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна. Үүнд:

*******.*******. *******..*******-ний өдрийн мөрдөгчийн магадлагаагаар *******..**************-ний орой Төв аймгийн Сэргэлэн сумын Эрдэнэ-Уул гэх газар Mitsubishi Delica маркийн *******- ДУЭ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн жолооч нь Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн *******.. Харанхуй үед болон үзэгдэлт хангалтгүй нөхцөлд жолооч өөрийн үзэгдэх хүрээн дотор тээврийн хэрэгслээ зогсоох боломжтой хурдыг сонгож явна гэснийг зөрчсөний улмаас зам тээврийн осол гарсан байна гэж дүгнэжээ.

*******.. ******* оны дугаар сарын *******-ны өдрийн шүүх эмнэлгийн ******* тоот шинжээчийн дүгнэлтээр *******ын биед хүзүүний дугаар нугаламын арын нумын зөрүүтэй хугарал, зөөлөн эдийн няцрал, зүүн гарын чигчий хуруунд шарх, зүүн нүдний зовхи, хөмсөгний голд зулгаралт бүхий хүндэвтэр гэмтэл тогтоогдсон байна.

*******.. Төв аймгийн Прокурорын газрын *******..-ны өдрийн ******* дугаар хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай прокурорын тогтоолоос үзэхэд яллагдагч д холбогдох Автотээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан гэмт хэргийг Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн ******* дүгээр зүйлийн *******. дахь хэсэгт зааснаар гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн нөхцөл байдал тогтоогдсон үндэслэлээр түүнд холбогдох хэргийг өршөөн хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэсэн үйл баримт тогтоогдсон зохигчдын хэн алин нь үүнд маргахгүй байна.

. Талуудын маргааны зүйл нь нэхэмжлэгч гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн *******..*******-ний өдөр бүсэлхий нурууны MRI хийлгэсний төлбөрт хувь хүнээс *******. төгрөгийг төлсөн харин эрүүл мэндийн даатгалаас *******. төгрөг гарсан, нийт . төгрөгийг, хагалгааны төлбөрт хувь хүнээс *******..******* төгрөг төлсөн, даатгалаас .*********************.******* төгрөгийг гаргасан, нийт .*******. төгрөг болсныг нэхэмжилнэ учир нь би дахин эрүүл мэндийн даатгалаа ашиглах боломжгүй болсон гэж, хариуцагч эрүүл мэндийн даатгалаас гарсан хагалгааны төлбөр .*********************.******* төгрөг, бүсэлхий нурууны MRI хийлгэсний төлбөрт даатгалаас гарсан *******. төгрөг зэргийг төлөхгүй, зөвшөөрөхгүй гэж тус тус марган, мэтгэлцэж байна.

. Дээрх үйл баримтуудыг нэгтгэн дүгнэвэл *******..**************-ний орой Төв аймгийн Сэргэлэн сумын Эрдэнэ-Уул гэх газар Mitsubishi Delica маркийн *******- ДУЭ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн жолооч нь Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн *******.. Харанхуй үед болон үзэгдэлт хангалтгүй нөхцөлд жолооч өөрийн үзэгдэх хүрээн дотор тээврийн хэрэгслээ зогсоох боломжтой хурдыг сонгож явна гэснийг зөрчсөний улмаас зам тээврийн осол гарч уг ослын улмаас тус автомашинд зорчиж явсан *******ын биед хүндэвтэр гэмтэл учирч, мөн түүний эзэмшлийн Mitsubishi Delica маркийн *******- ДУЭ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлд хохирлын үнэлгээгээр .. төгрөгийн хохирол учирсан талаарх маргааны үйл баримтыг тогтоогдсон гэж үзсэн тул Иргэний хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.*******, дугаар зүйлийн .*******, ******* дугаар зүйлийн *******.******* дэх хэсэгт тус тус зааснаар ослын улмаас нэхэмжлэгчид учирсан гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй байна.

Гагцхүү нэхэмжлэгч гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн *******..*******-ний өдөр бүсэлхий нурууны MRI хийлгэсний төлбөрт эрүүл мэндийн даатгалаас *******. төгрөг, хагалгааны төлбөрт даатгалаас .*********************.******* төгрөгийг тус тус нэхэмжилнэ учир нь би дахин эрүүл мэндийн даатгалаа ашиглах боломжгүй болсон гэх тайлбарын тухайд Эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.******* дэх хэсэгт Гэмт хэрэг зөрчлийн улмаас эрүүл мэнд нь хохирсон даатгуулагчийн эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний зардлын төлбөрийг холбогдох хууль хяналтын байгууллага хариуцан буруутай этгээдээр эрүүл мэндийн даатгалын байгууллагад нөхөн төлүүлнэ гэж зааснаар нэхэмжлэгчийн эрүүл мэндийн даатгалын санд учирсан хохирлыг нэхэмжлэгч нэхэмжлэх эрхгүй, холбогдох хуулийн байгууллага хариуцан буруутай этгээдээс нэхэмжлэхээр хуульд заасан байх тул нэхэмжлэлийн энэ шаардлага үндэслэлгүй тул хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй байна.

Хариуцагч нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт ...би эрхэлсэн тодорхой ажилгүй учир нэхэмжилсэн төлбөрийг өгөх боломжгүй гэх тайлбараар хариуцагч өөрийн гэм буруугүй эсэхдээ маргахгүй байгаа, өөрийн гэм буруугүй гэдгийг нотолсон баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй зэргийг үндэслэн автомашины хохирлын үнэлгээний үлдэгдэл . төгрөг, хагалгааны төлбөр *******..******* төгрөг, бүсэлхий нурууны MRI хийлгэсний төлбөр *******. төгрөг, эм тарианы төлбөр /баримтаар/ . төгрөг, дансаар *******. төгрөг, шатахууны зардал *******. төгрөг, Сэмжид сувилалын төлбөр *******. төгрөг, нийт .. төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж, нэхэмжлэгчид олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас үлдэх ..******* төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгох нь үндэслэлтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

Иргэдийн төлөөлөгч ын шүүх хуралдаанд гаргасан хариуцагчаас гэм хорын хохирлыг гаргуулах зөв гэх дүгнэлтийг шүүх бүрэлдэхүүн харгалзан үзсэн болно.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн ******* дүгээр зүйлийн *******.*******, ************** дугаар зүйлийн **************.., **************, ************** дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

*******. Иргэний хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.*******, дугаар зүйлийн .*******, ******* дугаар зүйлийн *******.******* дэх хэсэгт тус тус зааснаар хариуцагч овогт гаас .. /гурван сая хоёр зуун гучин таван мянга есөн зуун ерэн хоёр/ төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч ******* овогт ******* *******д олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас ..******* /зургаан сая хоёр зуун хорин гурван мянга есөн зуун жаран нэгэн/ төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .*******.*******, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дугаар зүйлийн .*******, дугаар зүйлийн .******* дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч *******аас улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн *******.******* /нэг зуун жаран таван мянга дөрвөн зуун тавин/ төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч гаас . /жаран зургаан мянга долоон зуун хорин таван/ төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч *******д олгосугай.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн ************** дүгээр зүйлийн **************., ******* дугаар зүйлийн *******. дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба зохигчид, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш ************** хоногийн дотор Дундговь аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ З.ГАНЧИМЭГ

 

ШҮҮГЧИД УРАНЧИМЭГ

 

Г.БАТМӨНХ