2023           02           06                                        128/ШШ2023/0126

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

          Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Адъяасүрэн даргалж тус шүүхийн шүүх хуралдааны 4 дүгээр танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч:  Н******* к******* м******* ХХК /РД:/,

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч: Н.Н*******,

Хариуцагч: А м*******мал, г т г Г, у у к х

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч: М.Б*******,

А м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгосон бүртгэлийг үндэслэн хугацаа сунгуах хүсэлтийг шийдвэрлэхээс татгалзсан татгалзлыг хүчингүй болгуж, хугацаа сунгах өргөдлийг зохих журмын дагуу хүлээн авч шийдвэрлэхийг хариуцагчид даалгах шаардлага бүхий захиргааны хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Т.Цэвэлмаа, нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Л.Г*******, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Н*******, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.Б******* нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

          1.Нэхэмжлэгч Н******* к******* м******* нь А м*******мал, г т г Г, у у К хт холбогдуан “А м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгосон бүртгэлийг үндэслэн хугацаа сунгуах хүсэлтийг шийдвэрлэхээс татгалзсан татгалзлыг хүчингүй болгуж, хугацаа сунгах өргөдлийг зохих журмын дагуу хүлээн авч шийдвэрлэхийг хариуцагчид даалгах”-аар маргасан.  

           2.А м*******малын г К хэлтсийн даргын 2016 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн 109 дүгээр шийдвэрээр Н******* к******* м******* ХХК-д Төв аймгийн ******* сумын ******* нэртэй газар 3790.38 га талбайд а м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрөл олгож, мөн даргын 2019 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдрийн 78 дугаар шийдвэрээр тус а м*******малын хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр байх хугацааг 2019 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрөөс 2022 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийг дуустал 3 жилийн хугацаагаар сунгасан бөгөөд 2022 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдөр дуусгавар болсон байна.

          3.Тус шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 5 дугаар сарын 20-ны өдрийн 4420 дугаар захирамжаар Н******* к******* м******* ХХК-ийн гаргасан “А м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлийг хүндэтгэн үзэх ш*******гааны маас хугацаандаа гаргаж чадаагүй эрх зүйн харилцаа байсан болохыг тогтоолгож, хүлээн зөвшөөрүүлэх” шаардлага бүхий нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн авахаас татгалзсан.

          4.Нэхэмжлэгчээс нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлдээ:

          “Тус компани нь К хэлтсийн даргын 2017 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн 109 дүгээр шийдвэрийн дагуу Төв аймгийн ******* сумын нутагт а м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийг 2016 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдөр анх авсан. Бид ХV-******* тоот тусгай зөвшөөрлийг эзэмшиж байх хугацаандаа тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн хуиар хүлээсэн үүргээ бүрэн биелүүлж ажиллаж ирсэн.

          Манай компани 2016-2021 оны хооронд уг тусгай зөвшөөрлийн талбайд нийт 102,474,353.46 төгрөгийн хөрөнгө ору******* оруж, г хайгу судалгааны ажил хийсэн болно. А м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгах өргөдөл гаргах хугацаа 2022 оны 01 дүгээр сарын 04-ний өдөр байсан боловч бид өөрсдийн хүсэл зоригоос үл ш*******гаалах нөхцөл байдал, хүндэтгэн үзэх ш*******гааны маас тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгуах өргөдлөө хугацаанд нь гаргаж чадаагүй болно.

          Учир нь тус манай компани тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлөө хуьд заасан хугацаанд гаргахын тд А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1-т заасан өргөдлийн бүрдүүлбэрийг хангахаар хуьд заасан. Бид А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1.3, 40 дүгээр зүйлд заасны дагуу байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг шинэчлэн батлуах, өмнөх жилийн Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн тайланг хянуахаар Төв аймгийн ******* суманд хүргүүлсэн боловч сумын байгаль орчны асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Б.Ж******* нь Төрийн албаны зөвлөлийн тогтоолоор ажлаасаа чөлөөлөгдсөн байсан т Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг батлах албан туша*******ан байхгүйн маас манай төлөвлөгөө, тайлан одоог хүртэл батлагдаагүй байна.

          Сумын байгаль орчны байцаагч ажлаасаа чөлөөлөгдсөн, түүний үүргийг орлон гүйцэтгэх албан туша*******ан байхгүй байсан т манай компаниас ш*******гаалахгүй нөхцөл байдлаас болж тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгуах хуьд заасан өргөдлийн бүрдүүлбэрийг хангаж хугацаанд нь өргөдлөө гаргаж чадахгүй нөхцөл байдалд бид орсон.

          Түүнчлэн Н******* к******* м******* ХХК-ийн Л.Г******* 2021 оны 12 дугаар сарын сүүлээр Корона вируст халдвар авч маар өвчин хүндэрч 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөс тусгаарл*******ад орж, хэвтэн эмчлүүлж, биеийн байдал дээрдэхгүй байсаар 2022 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эмнэлгээс гарсан. Гүйцэтгэх захирал цар тахал өвчний маас үүрэгт ажлаа гүйцэтгэх боломжгүй, тусгаарл*******ад эмчлэгдэж байсан т компанийг итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх эрх бүхий этгээд байхгүй байсан. Дээрх үйл явдлуудаас болж манай компани а м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгуах өргөдөл гаргах хугацааг өөрийн хүсэл зоригоос үл ш*******гаалах нөхцөл байдал, хүндэтгэн үзэх ш*******гааны маас хэтрүүлсэн.

          Манай компаниас дээрх нөхцөл байдлаар тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгохгүй байх эрх зүйн харилцаа байсан талаараа тайлбарлан А м*******мал, г т г Г, у у К хт хандан 2022 оны 02 дугаар сарын 24-ний өдрийн 01/12 тоот албан бичгээр тусгай Зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах тухай өргөдлөө гаргаж, уг өргөдлийг шийдвэрлэхэд Захиргааны ерөнхий хуьд заасан сонсох ажиллагаа явуж өгөөч гэж хүссэн. Сонсох ажиллагаагаар манай компани тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлөө хугацаанд нь гаргаж чадаагүй ш*******гаан, нөхцөл байдлын талаар баримтуудаа гарган өгөх, тайлбарлах зорилготой байсан.

          Гэвч А м*******мал, г т г Г, у у К х манай өргөдлийг шийдвэрлэх сонсох ажиллагаа хийгээгүй бөгөөд А м*******мал, г т г Г, у у К хэлтсийн 2022 оны 3 дугаар сарын 04-ний өдрийн 8/1279 тоот албан бичгээр "тусгай зөвшөөрөл дуусгавар болсон байх т манай хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүй" гэсэн хариу өгсөн нь хуь зүйн үндэслэлгүй байсан.          

          Бид А м*******мал, г т г Г, у у К хэлтсийн 2022 оны 3 дугаар сарын 04-ний өдрийн 8/1279 тоот албан бичгээр өгсөн хариуг хүлээн аваад эс зөвшөөрч 2022 оны 3 дугаар сарын 22-ны өдрийн 01/13 тоот албан бичгээр А м*******мал, г т г даргад гомдол гаргасан.

          А м*******мал, г т г дарга манай компанийн гаргасан гомдолд 2022 оны 4 дүгээр сарын 05-ны өдрийн 1/1809 тоот албан бичгээр "А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1-т "...Хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас 1 сарын өмнө түүнийг эзэмшигч нь хугацааг сунгуах тухай өргөдлийг төрийн захиргааны байгулагад гаргана..." заасны дагуу а м*******малын хайгуын XV-******* дугаартай тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгах өргөдлийг 2021 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрөөс өмнө гаргаагүй байх т мөн хуийн 53 дугаар зүйлийн 53.1.1-д заасны дагуу дуусгавар болсон байна. Иймд танай гомдлыг хүлээн авч шийдвэрлэх хуь зүйн үндэслэлгүй байна" гэсэн хариу өгсөн нь хуь бус бөгөөд ойлгомжгүй хариу болжээ.

          Учир нь манай компанийн тусгай зөвшөөрлийн ээлжит 7 дахь жилийн төлбөрөө хуийн хугацаанд буюу 2022 оны 02 дугаар сард төлсөн. Гэтэл А м*******мал г т г дарга манай компанийн тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдөл гаргах хугацааг 2021 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдөр гэж үзэж, өргөдөл гаргах хугацааг 1 /жил гаруй хугацаагаар хэтрүүлсэн мэтээр тайлбарлаж, манай компанийн гомдлыг /хүлээн авах боломжгүй гэж шийдвэрлэсэн нь хуь зүйн үндэслэлгүй хариу байгаа бөгөөд А м*******мал г т г зүгээс манай гаргасан гомдлын талаар бодит байдлыг шалган тогтоох ажиллагааг хийгээгүй болохыг нотолж байна.

          Түүнчлэн А м*******мал г т газраас манай XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгосон гэх боловч хэдэн сарын хэдний өдрийн ямар шийдвэрээр дуусгавар болгосон нь тодорхойгүй байгаа болно. Нөгөө талаар манай компани тусгай зөвшөөрлийн 7 дахь жилийн төлбөрөө хуийн хугацаанд төлсөн байхад тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгох ёсгүй байсан гэж үзэж байна.  

        Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч аж ахуйн нэгж тусгай зөвшөөрлийн ээлжит жилийн төлбөрөө төлсөн, тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлөө гаргасан байхад манай компанийн XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгосон бүртгэл нь хуь бус байх т уг бүртгэлийг хүчингүй болгож өгнө үү.

          Манай компани а м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлөө Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө, тайланг хүлээлгэж өгөөгүй, батлуаагүй нь хүндэтгэн үзэх ш*******гааны маас хугацаанд нь гаргах боломжгүй байсан нөхцөл байдлыг захиргааны байгулага хянан үзэлгүйгээр "...тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлийг хүлээн авч шийдвэрлэх боломжгүй байна" гэсэн хариу өгч байгаа нь манай компанийн төрийн байгулагад өргөдөл гомдол гаргах, шийдвэрлүүлэх эрх, тусгай зөвшөөрөл эзэмших эрх, хуь ёсны ашиг сонирхлыг зөрчиж байна.

          Тус компани нь Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө, тайланг хүлээлгэж өгөөгүй, батлуаагүй нь хүндэтгэн үзэх ш*******гаан бүхий эрх зүйн харилцаа байсан болохыг тогтоосон нөхцөлд а м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлөө захиргааны байгулагад гаргаж, шийдвэрлүүлэх боломжтой болж, тусгай зөвшөөрлөө үргэлжлүүлэн эзэмших эрх маань үүсэж, сэргэх юм. А м*******мал г т г Г, у у К хэлтсийн манай компанийн гаргасан тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах тухай өргөдлийг шийдвэрлэхээс татгалзсан нь Захиргааны ерөнхий хуийн 4 дүгээр зүйлийн 4.2.5, 4.2.6, 25, 26, 27 дугаар зүйлийг зөрчсөн.  

          Хугацаа сунгуах өргөдлөө Н******* к******* м******* ХХК-ийн А м*******мал г т газрын Г, у у К хт гаргасан өргөдлийг хуьд заасан журмын дагуу шийдвэрлэхийг хариуцагчид даалгаснаар манай компанийн төрийн захиргааны байгулагад гаргасан өргөдлөө шийдвэрлүүлэх, цаашид тусгай зөвшөөрлийн хугацаагаа сунгуах, тусгай зөвшөөрөл эзэмших эрх сэргэх юм.

          Иймд А м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгосон бүртгэлийг хүчингүй болгуж, Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө, тайланг хүлээлгэж өгөөгүй, батлуаагүй нь хүндэтгэн үзэх ш*******гаа бүхий эрх зүйн харилцаа байсан болохыг тогтоолгож, А м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийн сунг*******ын өргөдлийг зохих журмын дагуу хүлээн авч шийдвэрлэхийг хариуцагчид даалгуж өгнө үү.” гэжээ.

          4.Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч болон итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

А м*******мал, г т г даргын 2016 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн 109 дүгээр шийдвэрээр а м*******малын хайгуын XV19619 дугаар тусгай зөвшөөрлийг гурван жилийн хугацаатай эзэмших эрх авсан. Энэ тусгай зөвшөөрлийг авснаас хойш тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч 2019 онд тусгай зөвшөөрлийн хугацааг нэг удаа сунгусан. Тусгай зөвшөөрлийг 2016-2021 онд эзэмшиж байх хоорондоо нийт 102.474.353 төгрөгийн зардлыг тусгай зөвшөөрлийг эзэмших тусгай зөвшөөрлийн төлбөр, хайгуын ажил, тусгай зөвшөөрлийн бусад холбоотой хураамжуудыг төлж, тухайн тусгай зөвшөөрлийг авахад хөрөнгө ору******* хийж, үйл ажиллагаа явусан.

А м*******малын хайгуын тусгай зөвшөөрлийг хоёр дахь удаагаа сунгах хугацаа 2022 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдөр байсан. Ингээд энэ сунгах өдөр болохоос өмнө А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1 дэх хэсэгт заасан дөрвөн төрлийн баримт бичгийн бүрдлийг хангах хуийн шаардлага тавигдсан. Энэ хуийн шаардлагын дагуу 2021 онд Н******* к******* м******* ХХК-иас а м*******малын хайгуын тусгай зөвшөөрлийн талбайд байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө шинэчлэн батлуах шаардлагатай байсан.

Энэ байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг бид нар Төв аймгийн ******* сумын Засаг даргад хүргүүлээд, хянуах арга хэмжээ авсан. Гэтэл Төв аймгийн ******* сумын байгаль орчны байцаагч нь Төрийн албаны зөвлөлийн түр томилохтой холбоотойгоор чөлөөлөгдсөн юм байна. Ингээд байгаль орчны байцаагч байхгүй учраас танай менежментийн төлөвлөгөөг шинэчилж батлах боломжгүй байна гэдэг хариуг удаа дараа Төв аймгийн ******* сумаас өгч байсан. Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө шинэчлэн батлагдаагүйтэй холбоотойгоор А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1 дэх хэсэгт дөрвөн төрлийн бичиг баримт бүрдүүлнэ. Эндээс өмнөх жилүүдийн хайгуын ажлын төлөвлөгөө, тайлангуудаа өгч байсан эсэхийг А м*******мал, г т газраас тодорхойлолт авч өгдөг. Үйлчилгээний хураамж төлдөг. Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө шинэчлэн батлудаг, тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээний эх хувийг өгдөг. Тэгэхээр энэ дөрвөн төрлийн баримтаас байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө шинэчлэн батлуах боломжгүй нөхцөл байдал үүссэн. Тухайн үед А м*******мал, г т газар ковидын үеийн дэглэмд шилжсэн үйл ажиллагаа явуж байсан. Дотогшоо орохгүй, цонхоороо бичиг баримт хүлээж авч байсан.

Н******* к******* м******* ХХК-ийн захирал Л.Г******* тухайн үед бөөрний үрэвсэл нь хүндрээд ковид туссан гэдэг ш*******гаанаар нэг сар ажлаа хийж чадаагүй байсан. Ингээд тусгай зөвшөөрлийн сунг*******ын өргөдлийг хуьд заасан хугацаанд энэ нөхцөл байдлуудаас болоод гаргаж чадаагүй. Энэ нөхцөл байдлаа Л.Г******* захирал ковидын эмчилгээ дуусаад тухайн үед цагаан сар таарч байсан, цагаан сар өнгөрөөгөөд 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн орчимд А м*******мал, г т газарт очиж биечлэн узаад К хэлтсийн даргад нөхцөл байдлаа тайлбарлаад, манайх байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө шинэчлэн батлуах гэтэл орон нутгаас баталж өгөхгүй, ийм бичиг өгч байна гээд байгаль орчны байцаагч байхгүй гэсэн бичгээ үзүүлээд А м*******мал, г т г зүгээс энэ амаар ярьж байгаа юмнуудаа бичгээр өг, нөхцөл байдлуудаа нотолсон баримтуудаа өг гэсэн.

Үүний дагуу ******* сумаас дахиад энэ дээрээ танайх байгаль орчны байцаагч байхгүй гэдгээ тодорхойлж өгнө үү, үүнийг батлах боломжтой юм уу, боломжгүй юм уу, үүнийгээ тодруж өгнө үү гэсний дагуу ******* сумаас 2022 оны 3 дугаар сарын 24-ний өдөр байгаль орчны байцаагч байхгүй т батлах боломжгүй гэж А м*******мал, г т газарт бичиг аваад тэр нотолсон баримт болон бусад баримтуудаа хавсаргаад тусгай зөвшөөрлийн 7 дахь жилийн төлбөр, тусгай зөвшөөрлийн сунг*******ын өргөдлийн хураамжуудыг төлөөд байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөнөөс бусад шаардлага хангасан баримтуудыг А м*******мал, г т газарт бичгээр хүсэлтээ гаргасан.

Бичгээр хүсэлт гаргасны дараа холбогдох мэргэжилтэнтэй нь Л.Г******* захирал бид хоёр очиж узаад бид нар энэ нөхцөл байдлуудаа хэлээд тайлбарлая, ийм нөхцөл байдлууд үүссэн, манайд ийм хүндэтгэн үзэх ш*******гаан байна, орон нутагтай шүү дэхэд хэцүү, ойлголцол үүсэхгүй асуудал үүслээ, хэрэв өөр хүн томилогдвол батлагдах юм байна, нөхцөл байдлаа тайлбарлая, сонсох ажиллагаа хийлгэе гэсэн. Гэтэл А м*******мал, г т газраас узсаны дараа өргөдөлд сонсох ажиллагаа хийгээгүйгээр шууд тусгай зөвшөөрлийг А м*******малын тухай хуийн дагуу дуусгавар болгосон учраас танай энэ сунгах өргөдлийг хүлээж авах боломжгүй гэсэн хариу өгсөн. Үүний дагуу дээд шатны албан туша*******ан А м*******мал, г т г даргад гомдол, хүсэлтээ гаргасан. Гэтэл А м*******мал, г т г даргаас манай өргөдлийг хянаж үзээгүйгээр танай тусгай зөвшөөрөл чинь 2021 онд дууссан байна, тэгэхээр хүлээж авах боломжгүй гээд өөр агугатай хариу өгсөн. Бодит байдал дээр 2021 онд дуусгавар болоогүй, 2022 онд дуусгавар болсон.            

 2022 оны 02 дугаар сараас хойш дуусгавар болох асуудал шийдэгдэж байх ёстой. Тийм учраас бид энэ асуудлыг шүүхэд хандаж шийдвэрлүүлэхээр нэхэмжлэл гаргасан. А м*******мал, г т газраас манай хүндэтгэн үзэх ш*******гаан байгаа нөхцөл байдал, орон нутгийн захиргааны байгулагын байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг шинэчилж баталж өгөөгүйтэй холбоотойгоор нөхцөл байдлуудыг хянаж үзэлгүйгээр тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн тусгай зөвшөөрлийг энэ нөхцөл байдлаа тайлбарлая гээд байхад бид нар тусгай зөвшөөрлийн сунг*******ын өргөдлөө хянан шийдвэрлүүлье гэдэг хүсэлтийг амаар болон бичгээр удаа дараа гаргаад байхад тухайн асуудлыг авч хэлэлцэлгүйгээр тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгосон нь хуь бус байна. Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн хуиар олгогдсон эрхийг зөрчиж байна.

А м*******малын тухай хуьд тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгох зохицу******* нь тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч тухайн тусгай зөвшөөрлийг үргэлжлүүлэн эзэмших сонирхолгүй байгаагаа илэрхийлж байна гэж үзэж дуусгавар болгох агугаар хуь тогтоогчийн хүсэл зориг явж байгаа. Гэтэл тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч аж ахуйн нэгж үргэлжлүүлэн эзэмших хүсэл зориг байна, бид нар үргэлжлүүлэн эзэмших гэсэн боловч орон нутгаас А м*******малын тухай хуийн 40 дүгээр зүйлд заасны дагуу байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө баталж өгөхгүй байгаа учраас өргөдлийн бүрдүүлбэр хангахгүй байна гэдэг нөхцөл байдлаа хэлээд байхад захиргааны байгулагаас хүсэл зоригийг нь харгалзан үзэж тэр нөхцөл байдлыг тогтоолгүйгээр дуусгавар болгосон нь хуь бус, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн эрхийг зөрчиж байна гэж үзэж байна. Ийм учраас шүүхээс тусгай зөвшөөрлийн өргөдлөө хугацаандаа гаргаж чадаагүй тэр тусмаа байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг орон нутгаас баталж өгөхгүй байсантай холбоотойгоор хугацаандаа гаргаж чадаагүй хүндэтгэн үзэх ш*******гаантай байсан болохыг тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгосон захиргааны байгулагын бүртгэлийг хүчингүй болгож, өргөдлийг хүлээж авч зохих журмын дагуу шийдвэрлэхийг хариуцагчид даалгаж өгнө үү.” гэв.

          5.Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүхэд гаргасан тайлбартаа:

          “Төв аймгийн ******* сумын нутаг ******* нэртэй газар 3790,38 гектар талбайд а м*******малын хайгуын XV-******* дугаар тусгай зөвшөөрлийг 2016 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн К хэлтсийн даргын /хуучин нэрээр/ 109 шийдвэрээр анх 2016 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдөр олгосон.  2019 оны 02 дугаар сарын 14- ний өдрийн 78 дугаар шийдвэрээр XV-******* дугаар а м*******малын хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр байх хугацааг 2019 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрөөс тооцож 2022 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийг дуустал 3 жилийн хугацаагаар сунгасан. Н******* к******* м******* ХХК нь а м*******малын хайгуын XB-******* тоот тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлийг хуийн хугацаанд буюу 2022 оны 01 дүгээр сарын 04-ний өдрөөс өмнө төрийн захиргааны байгулагад ирүүлээгүй т А м*******малын тухай хуийн 53 дугаар зүйлийн 53.1.1 дэх хэсэгт зааснаар тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр байх хугацаа дууссан байна.

          А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлд "Хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас 1 сарын өмнө түүнийг эзэмшигч нь хугацаа сунгуах тухай өргөдлийг төрийн захиргааны байгулагад гаргана" гэж заасны дагуу тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлийг хуийн шаардлага ханган тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас 1 сарын өмнө ирүүлэхээр хуьчилсан бөгөөд сунгуах өргөдлийг ирүүлэхдээ а м*******малын тухай хуийн 22.1.1 хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хубар", 22.1.2 "үйлчилгээний хөлс, тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийг жил бүр төлсөн, түүнчлэн хайгуын ажлын зардлын доод хэмжээнээс багагүй хэмжээний ажил гүйцэтгэсэн тухай баримт", 22.1.3 "байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг энэ хуийн 40 дүгээр зүйлд заасны дагуу шинэчлэн батлусан баримт", 22.1.4 "хайгуын тухайн үе шатны ажлыг гүйцэтгэсэн тухай тайлан, түүнийг хүлээлгэн өгсөн баримт зэргийг тус тус хавсаргахыг шаарддаг. Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлд заасны дагуу тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгах өргөдлөө төрийн захиргааны байгулагад ирүүлэх бөгөөд өргөдөл нь хуийн шаардлага хангаж байвал тус хуийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1.5 дахь хэсэгт " энэ хуьд заасан нөхцөл, шаардлагыг хангасан тохиолдолд цацраг идэвхт а м*******малаас бусад төрлийн а м*******малын хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хугацааг 3 жилийн хугацаагаар 3 удаа сунгуах..." гэж заасны дагуу 3 жилийн хугацаагаар сунгасан Г, у у к хэлтсийн даргын шийдвэр гарч, тус хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.2 дахь хэсэгт “...Төрийн захиргааны байгулага энэ хуийн 22.1-д заасан өргөдлийг хүлээн авснаас хойш ажлын 10 өдөрт багтааж тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь мөн хуийн 7.2, 31 дүгээр зүйлд заасан нөхцөл, шаардлагыг хангасан эсэхийг хянаж, зөрчилгүй бол тусгай зөвшөөрлийн хугацааг Энэ хуийн 21.1.5 дахь хэсэгт заасан хугацаагаар сунгаж энэ тухай тусгай зөвшөөрлийн бүртгэлд тэмдэглэнэ..." гэж заасны дагуу тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээний хавср******* болон к системд бүртгэл хөтөлж тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчид мэдэгддэг.

          А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1 дэх хэсэгт заасан хугацаанд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгуах өргөдлөө төрийн захиргааны байгулагад ирүүлээгүй бол мөн хуийн 53 дугаар зүйлийн 53.1.1 дэх хэсэгт тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр байх хугацаа дууссан..." гэж заасны дагуу тусгай зөвшөөрлийн хугацааг дуусгавар болсныг г, у у к системд бүртгэдэг бөгөөд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчид мэдэгдэхийг А м*******малын тухай хуиар зохицуаагүй, мөн Г, у у к даргын шийдвэр, бусад эрх зүйн акт гардаггүй болно. Н******* к******* м******* ХХК-ийн 2022 оны 02 дугаар сарын 24-ний өдрийн 01/12 дугаар албан бичгийг манай байгулагад ирүүлсний дагуу Г, у у к хэлтсийн даргын 2022 оны 3 дугаар сарын 04-ний өдрийн 8/1279 дугаартай албан бичгээр "...хүсэлтийг шийдвэрлэх боломжгүй..." хариу хүргүүлсэн нь хуь зүйн үндэслэлтэй байна.” гэжээ.

          6.Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

          “Нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлага нь хуийн үндэслэлгүй. Нэхэмжлэгч нь төрийн захиргааны байгулагад хуийн хугацаанд тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах өргөдлөө гаргаагүй гэдэг нь хэрэгт авагдсан баримтууд болон үйл баримтуудаар тогтоогдож байна. Нэхэмжлэгчийн төрийн захиргааны байгулагад гаргасан 02 дугаар сарын 24-ний өдрийн, 03 дугаар сарын албан бичгүүдэд төрийн захиргааны байгулага хуьд заасан үндэслэлийн дагуу хуь зүйн үндэслэлтэй хариу өгсөн.

          Нэхэмжлэгчийн гаргасан хүсэлт нь хуьд нийцээгүй хүсэлт байсан. Тэгэхээр нэхэмжлэгч төрийн захиргааны байгулагыг хуь зүйн үндэслэлгүй шийдвэр гаргасан гэсэн үндэслэл бүхий тайлбарыг шүүх хуралдаанд нэг удаа ч дурдсангүй. А м*******малын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч тусгайлсан эрх эдэлж, үүрэг хүлээж байгаа, үүргээ биелүүлээгүй нь төрийн захиргааны байгулагыг буруутгах үндэслэл болохгүй юм. Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү.” гэв.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

          1.Нэхэмжлэгч Н******* к******* м******* ХХК-ийн Төв аймгийн ******* сумын ******* нэртэй газар 3790.38 гектар талбай бүхий XV-******* дугаар а м*******малын хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр хугацааг дуусгавар болгосон бүртгэлийг хэргийн нөхцөл байдлыг тодруж дахин шинээр акт гаргах хүртэл 3 сарын хугацаатай түдгэлзүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

           2.Нэхэмжлэгч нь дараах үндэслэлээр маргаж байна.

           2.1.Төв аймгийн ******* сумын Засаг даргад Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг хүргүүлсэн. Байгаль орчны байцаагч нь Төрийн албаны зөвлөлийн түр томилохтой холбоотойгоор чөлөөлөгдсөн, байхгүй учраас Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг шинэчилж батлах боломжгүй байна гэдэг хариуг Төв аймгийн ******* сумаас өгч байсан.

          2.2.А м*******мал, г т газраас манай хүндэтгэн үзэх ш*******гаан байгаа нөхцөл байдал, орон нутгийн захиргааны байгулагын байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг шинэчилж баталж өгөөгүйтэй холбоотойгоор нөхцөл байдлуудыг хянаж үзэлгүйгээр тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн тусгай зөвшөөрлийг цуцалсан нь буруу.

          3.Н******* к******* м******* ХХК-ийн тусгай зөвшөөрлийн хугацаа /1-р хавтасны 51 дэх тал/ нь 2022 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийг хүртэл хүчинтэй т 2022 оны 01 дүгээр сарын 04-ний өдрөөс өмнө хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах хүсэлтээ гаргах ёстой атал энэ өдрөөс өмнө хугацаа сунгуах хүсэлтээ 2022 оны 01 дүгээр сарын 04-ний өдрөөс өмнө гаргаагүй т тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр байх хугацаа 2022 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдөр дуусгавар болсон гэж хариуцагч маргаж байна.

          4.Маргаан бүхий хайгуын тусгай зөвшөөрлийг сунгах хугацаа 2022 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдөр байсан бөгөөд нэхэмжлэгчээс А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1 дэх хэсэгт заасан дөрвөн төрлийн баримт бичгийн бүрдлийг хангах хуийн шаардлагын дагуу хайгуын тусгай зөвшөөрлийн талбайд байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө шинэчлэн батлуаагүй байсан гэдэгтэй нэхэмжлэгч, хариуцагч маргаагүй.

        5. Н******* к******* м******* ХХК-ийн захирал Л.Г******* 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрөөс 2022 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдрийн хүртэл сувгарцарын завсрын эдийн архаг үрэвсэл өвчний маас, 2022 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрөөс 2022 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдрийг хүртэл Covid-19 халдварын маас эмчлүүлсэн. /1-р хавтасны 23-27 дахь тал/

6.Н******* к******* м******* ХХК-иас А м*******мал, г т г Г, у у к хт 2022 оны 02 дугаар сарын 24-ний өдөр,  А м*******мал, г т г даргад 2022 оны 3 дугаар сарын 22-ны өдөр гаргасан хүсэлтэд гүйцэтгэх захирал Л.Г******* өвчний учир эмчлүүлсэн талаар дурдсан байна./1-р хавтасны 142, 151 дахь тал/

7.Дээрх хүсэлтийг гаргахдаа захирал Л.Г******* өөрийн өвчтэй байсан болон орон нутгаас ш*******гаалан Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө батлагдаагүй талаар  дурдсан боловч хариуцагч уг нөхцөл байдлыг харгалзан үзэж судлахгүйгээр А м*******малын тухай хуийн дагуу дуусгавар болгосон учраас танай энэ сунгах өргөдлийг хүлээж авах боломжгүй гэсэн хариу өгсөн нь нэхэмжлэгчийн эрх, хуь ёсны ашиг сонирхлыг хөнджээ.

9.Н******* к******* м******* ХХК-ийн Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөө батлагдаагүй ш*******гааныг Төв аймгийн ******* сумын Засаг даргын 2022 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 01/24 дүгээр /1-р хавтасны 169 дэх тал/ албан бичгээр А м*******мал, г т газарт “Н******* к******* м******* ХХК-ийн XV-******* дугаар хайгуын тусгай зөвшөөрөлтэй талбайд 2021 онд хэрэгжүүлсэн байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөний биелэлтийн тайланд тус сумын Байгаль орчны асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Б.Ж******* ажлаас чөлөөлөгдсөн т хянаж баталгаажуах боломжгүй” гэж,

          10.Мөн сумын Засаг даргын 2022 оны 02 дугаар сарын 24-ний өдрийн А/52 дугаар /1-р хавтасны 149 дэх тал/  албан бичгээр “2022 онд хэрэгжүүлсэн Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөнд тус сумын Байгаль орчны асуудал хариуцсан мэргэжилтэн ажлаас чөлөөлөгдсөн т баталгаажуах боломжгүй”, мөн өдрийн А/54 дүгээр /1-р хавтасны 170 дахь тал/ албан бичгээр “2022 онд хэрэгжүүлсэн байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөтэй 2 дугаар багийн ард иргэд танилцаж багийн Иргэдийн нийтийн хуралдаанаар шийдвэрлэх т батлах боломжгүй” гэж тус тус мэдэгджээ.

          11.Төв аймгийн ******* сумын Засаг даргын Тамгын г даргын 2022 оны 01 дүгээр сарын 03-ны өдрийн Б/02 дугаар /2-р хавтасны 5 дахь тал/ тушаалаар сумын Засаг даргын Тамгын г Байгаль орчны асуудал хариуцсан мэргэжилтний албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэж байсан Б.Ж*******г 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөс ажлаас чөлөөлж, мөн даргын 2022 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн Б/04 дүгээр /2-р хавтасны 6 дахь тал/ тушаалаар сумын Засаг даргын Тамгын г Байгаль орчны асуудал хариуцсан мэргэжилтний албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгчээр Ц.Болормааг томилогдсон бөгөөд сумын Засаг дарга тус компанийн 2021 онд хэрэгжүүлсэн байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг баталсан байна. /хавср******* баримт/

          12.А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1-д “Хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас 1 сарын өмнө түүнийг эзэмшигч нь хугацааг сунгуах тухай өргөдлийг төрийн захиргааны байгулагад гаргаж, түүнд дараахь баримт бичгийг хавсаргана:”, 22.1.3-д “байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг энэ хуийн 40 дүгээр зүйлд заасны дагуу шинэчлэн батлусан баримт;”,  40 дүгээр зүйлийн 40.1-д “Хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгуахдаа тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг шинэчлэн боловсруж хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас өмнө сум, дүүргийн Засаг даргад батлуахаар хүргүүлнэ.”, гэж заасан байна.

            13.Нэхэмжлэгч нь тусгай зөвшөөрлөө сунгуах хүсэл зоригоо илэрхийлсээр байтал, хариуцагчаас А м*******малын тухай хуийн 22.1-д заасан хугацаанд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч тусгай зөвшөөрлийн хугацааг сунгуах өргөдлөө төрийн захиргааны байгулагад ирүүлээгүй бол мөн хуийн 53.1.”Хайгуын болон ашигл*******ын тусгай зөвшөөрөл дараахь тохиолдолд дуусгавар болно:” 53.1.1.”тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр байх хугацаа дууссан;” гэх зохицу*******ын дагуу шийдвэрлэсэн нь буруу.

Харин мөн хуийн 22.4.”Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь энэ хуийн 7.2, 31 дүгээр зүйлд заасан нөхцөл, шаардлагыг хангаагүй бол төрийн захиргааны байгулага хугацаа сунгахаас татгалзаж энэ тухай өргөдөл гаргасан этгээдэд бичгээр мэдэгдэж тусгай зөвшөөрлийн бүртгэлд тэмдэглэнэ.” гэсэн за*******ын дагуу шийдвэрлэж хариу өгөхийг нэхэмжлэгчийн гомдолд тодорхой дурдсан байна.

          14.Тодрубал, хариуцагчаас Н******* к******* м******* ХХК нь тусгай зөвшөөрлийн хугацаа сунгуах хүсэлтээ хуьд заасан хугацаанд гаргаагүй нь хүндэтгэн үзэх ш*******гаантай байсан талаар дээр дурдсан нөхцөл байдал болон Байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөг батлусан зэргийг харгалзан, маргаан бүхий тусгай зөвшөөрлийг сэргээх боломжтой эсэхийг судалж шийдвэрлэх шаардлагатай гэж үзлээ.

           15.Иймээс нэхэмжлэгч Н******* к******* м******* ХХК-ийн Төв аймгийн ******* сумын ******* нэртэй газар 3790.38 гектар талбай бүхий XV-******* дугаар а м*******малын хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр хугацааг дуусгавар болгосон бүртгэлийн нөхцөл байдлыг тодруж дахин шинээр акт гаргах хүртэл 3 сарын хугацаатай түдгэлзүүлж шийдвэрлэв.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.11-д заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1.А м*******малын тухай хуийн 22 дугаар зүйлийн 22.1, 40 дүгээр зүйлийн 40.1-д заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч Н******* к******* м******* ХХК-ийн Төв аймгийн ******* сумын ******* нэртэй газар 3790.38 гектар талбай бүхий XV-******* дугаар а м*******малын хайгуын тусгай зөвшөөрлийн хүчин төгөлдөр хугацааг дуусгавар болгосон бүртгэлийг нөхцөл байдлыг тодруж дахин шинээр акт гаргах хүртэл 3 сарын хугацаатай түдгэлзүүлсүгэй.

2.Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуийн 107 дугаар зүйлийн 107.6-д зааснаар хариуцагчаас дахин шинэ акт гаргаагүй тохиолдолд хугацааг дуусгавар болгосон бүртгэл хүчингүй болох бөгөөд 3 сарын хугацаа нь энэхүү шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс эхлэн тоологдохыг дурдсугай.

3.Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуийн 48 дугаар зүйлийн 48.1-д заасны дагуу нэхэмжлэгчээс сын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 төгрөгийг сын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70200 төгрөгийг гаргуан нэхэмжлэгчид олгосугай.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуийн 114 дүгээр 114.1-т зааснаар хэргийн оролцогчид, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах журмаар гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                              Б.АДЪЯАСҮРЭН