МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Баянхонгор аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Ч.Баярцэнгэл даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,  Нэхэмжлэгч:  Баянхонгор аймаг сум ******* дугаар багт оршин суух, ******* регистрийн дугаартай, ******* овогт *******гийн *******,

 Хариуцагч: Баянхонгор аймгийн сумын  ******* дугаар багт оршин суух,  ВЭ7406**************77 регистрийн дугаартай, ******* овогт *******д холбогдох

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Баянхонгор аймгийн сумын ******* дугаар баг ******* нэртэй газарт байрлах эзэмшлийн өвөлжөөний зориулалттай газрыг чөлөөлүүлэхийг хүссэн нэхэмжлэлийг *******0************** оны 1******* дугаар сарын *******7-ны өдөр хүлээн авч, иргэний хэрэг үүсгэн хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдааны оролцогчид: Нэхэмжлэгч С.*******, Хариуцагчийн төлөөлөгч:, Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга: Р.Цогдэлгэр нар оролцов. ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Нэхэмжлэгч С.******* нь д холбогдуулан Баянхонгор аймгийн сумын ******* дугаар баг ******* нэртэй газарт байрлах эзэмшлийн өвөлжөөний зориулалттай газрыг чөлөөлүүлэх тухай нэхэмжлэл гаргасан. Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд: 1.1. Миний бие нь сумын ******* дугаар багийн Ихэрийн хоолой гэх газрын дээр 1985 оноос одоог хүртэл өвөлжиж 60 жилийн хугацаатай гэрчилгээ авч, татвар төлж ирсэн. Гэтэл овогтой гэдэг хүн өөрийн гэсэн ийн эхэнд өвөлжөөтэй байтал манай эзэмшлийн өвөлжөөн дээр 1 км хүрэхгүй газар өвөлжөө барьж эзэмших гэхэд нь *******0*******1 оны 09 сарын эхээр сумын даргад өргөдөл өгсөн юм. Тэгээд сумын ЗДТГ аас болон засаг дарга, газрын даамал, хэсгийн төлөөлөгч нар энд өвөлжөө бариулахгүй гэж мэдэгдэх хуудас өгч сумын Засаг даргын захирамж гарч тухайн газарт өвөлжүүлэхгүй гэсэн боловч түүнийг үл тоомсорлон бууж өвөлжсөн. Улмаар манай малыг хөөж тууж, хүүхдүүдийг айлган сүрдүүлж заналхийлж байгаа тул өвөлжөөний газрыг чөлөөлж өгнө үү ..гэжээ.

1.*******. Нэхэмжлэгч С.******* шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:  Манайх 1985 оноос хойш энэ газар нутаглаад хэдэн малаа маллаж байна. Өвөлжөөний өвөрт байх ганц өвөр газарт нь гийнх дур мэдэн буусан. *******016 оны 11 сард цулгай газар дээр *******0 гаран хоног нутаглаад ямаа нь хээл хаяад буцаад нүүж байсан. гынх ийн Их гэх том өвөлжөөтэй боловч манай өвөлжөөнөөс хойш 1км хүрэхгүй газарт нэмэлт өвөлжөө гаргаж намайг дээрэлхэж байна. сумын газрын даамал бол хариуцагч талд ажилладаг хүн. Сумын засаг даргын захирамж гарсаар байхад энэ айл огт нүүдэггүй. Ийм учраас шүүхэд өргөдөл гаргасан. өвөлжөөний газрыг мкв нь манай өвөлжөөний мкв тай давхацсан зүйл байхгүй ч малын бэлчээр ойрхон учир мал бэлчээрлэх газаргүй болоод байна. Энэ талаар газрын тухай хууль тогтоомжид тодорхой зааж өвөлжөө хаваржааны газар эзэмшүүлэхдээ малын бэлчээр нутгийг харгалзан олгохоор заасан байгаа. Өвөлжөөний газар эзэмших эрхийг сумын засаг даргаас хүчингүй болгосон шийдвэр гаргасаар байхад энэ хүмүүс үл ойшоож тухайн өвөлөөндөө малаа өвөлжүүлж хэрүүл маргаан үүсгэж байгаа тул шүүхэд хандсан. Та бүхэн үнэн зөвөөр нь шийдвэрлэж өгнө үү..гэв.

*******. Хариуцагч нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж тайлбар гарган маргаж байна. *******.1. Хариуцагчийн төлөөлөгч Д.Эрдэнэулуун шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:  Би сумын ийн ******* дугаар багийн нутаг ******* гэх өвөлжөөг хамтран эзэмшигч гийн хамт *******006 оны 0******* сарын *******7-ны өдөр 60 жилийн хугацаатай эзэмшихээр үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээг авсан. Энэ өвөлжөөг манайх үхэр адуугаа отрын байдлаар хотлуулах зэргээр эзэмшиж байсан. Гэтэл сумын Засаг дарга *******0*******1 оны 11 сарын 15-ны өдөр манай газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг цуцалсан захирамж гаргасан байсан. Энэ захирамжийг бид эс зөвшөөрч аймгийн Засаг дарга Д.Мөнхсайханд өргөдөл гаргасан. Засаг дарга Баянхонгор аймгийн ГХБХБГ-т бидний өргөдлийг шилжүүлсэн байсан. Баянхонгор аймгийн ГХБХБГ аас сумын Засаг даргад хариу мэдэгдсэн бичигт.. эзэмшил газрын эрхийг сумын Засаг даргын *******0*******1 оны 11 сарын 15-ны өдрийн а/148 дугаар захирамжаар цуцлахдаа Газрын тухай хуулийн 40 дүгээр зүйл, газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгохдоо эрх, ашиг нь зөрчигдөж байгаа иргэнтэй Захиргааны Ерөнхий хуулийн *******7 дугаар зүйлд заасан сонсох ажиллагаа явуулаагүй.. гэж дурджээ. Сумын засаг дарга нь Захиргааны Ерөнхий хуульд заасан заалтуудыг зөрчсөн, засаг дарга захирамж гаргахын өмнө энэ асуудлын талаар танилцуулаагүй, бидний санал бодлыг ерөөсөө сонсоогүй, нөгөө талаар миний өвөлжөөг булаацалдаж байгаа С.******* нь малаа айлд тавьчихсан, аймгийн төвд амьдардаг, харин *******ын гэдэг залуу манай өвөлжөөнөөс хол өвөлждөг юм. Энэ өвөлжөөний хамтран эзэмшигч Ихэрийн хоолойн шар онь гэх өвөлжөөн дээр *******0*******0 оноос хойш өвөлжиж байгаа бөгөөд 5 хүүхэдтэй амьдрал ахуйн хувьд хүнд айл байдаг. Засаг дарга захирамж гаргахдаа тухайн өвөлжөөн дээр хоёр жил өвөлжөөгүй гэсэн байсан. Энэ нь тухайн өвөлжөө өвс ногоогүй, газрын гарц муу байсан учраас тус сумын 3 дугаар багт отор хийж явсан хүндэтгэн үзэх шалтгаантай байсан төдийгүй манайх үхэр адуугаа байнгын хотлуулах байршуулах зэргээр эзэмшиж байсан учраас энэ байдлыг судлаагүй сумын засаг дарга буруу шийдвэр гаргасанд гомдолтой байна. Мөн энэ өвөлжөөний хамтран эзэмшигч нь байтал энэ хүний газар эзэмших эрхийг ноцтой зөрчсөн захирамж гаргасан..гэжээ.

Шүүх хуралдаанаар зохигчдоос гаргаж ирүүлсэн С.*******, , нарын иргэний үнэмлэх, 0073398 дугаартай газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ, сумын Засаг даргын *******0*******1 оны 09 сарын *******1-ний өдрийн 1/190 дугаар албан бичиг, сумын Засаг даргын *******0*******1 оны 11 сарын 15-ны өдрийн А/148 дугаартай Өвөлжөөний газрын газар эзэмших эрхийн гэрээг цуцлах тухай захирамж, дугаартай нарын газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ, Баянхонгор аймгийн ГХБХБГ-ын даргын *******0************** оны 1 сарын 13-ны өдрийн *******5 дугаар албан бичиг, зохигчдын тайлбар зэрэг бичмэл нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад  ҮНДЭСЛЭХ нь:  Нэхэмжлэгч  С.******* нь д холбогдуулан Баянхонгор аймгийн сумын ******* дугаар баг ******* нэртэй газарт байрлах эзэмшлийн өвөлжөөний зориулалттай газрыг чөлөөлүүлэхийг хүсэн шаарджээ. 1. Шүүх хэрэгт хуульд заасан журмаар цугларсан нотлох баримт, зохигчдын шүүхэд гаргасан тайлбаруудыг үндэслэн нэхэмжлэгч С.*******ын нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь үндэслэлтэй гэж үзэв.  *******. Нэхэмжлэгч нь дараах үндэслэлээр шаардах эрхээ тодорхойлж байна. Үүнд: *******.1.  сумын Засаг даргын *******005 оны 04 сарын 10-ны өдрийн 007398 дугаар газар эзэмших эрхийн гэрчилгээгээр тус сумын Ихэр гэх газарт байх өвөлжөөний зориулалттай *******500 м^******* газрыг 60 жилийн хугацаагаар эзэмшиж байна. Гэтэл сумын засаг даргын *******006 оны 0******* сарын *******7-ны өдрийн дугаар гэрчилгээгээр ******* гэх газартд өвөлжөөний зориулалтаар газар эзэмших гэрчилгээ олгосон нь манай малын бэлчээрийн газартай давхацсан байсан. Улмаар өвөлжөөний газар эзэмших эрхийг сумын засаг даргын *******0*******1 оны 11 сарын 15-ны өдрийн А/148 дугаар захирамжаар түүний газар эзэмших эрхийг цуцалж шийдвэрлэсэн байна. нар нь сумын засаг даргын шийдвэрийг үл ойшоож, өвөлжөөний газраа эзэмшсээр байгаа тул уг газрыг чөлөөлүүлэх шаардлагатай гэжээ. 3. Хариуцагч , түүний төлөөлөгч нар нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй, сумын засаг даргын *******0*******1 оны 11 сарын 15-ны өдрийн А/148 дугаар захирамж нь бидний эрхийг ноцтой зөрчсөн, хууль бус шийдвэр тул биелүүлэх шаардлагагүй гэж маргажээ.  4. Хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.  4.1. Газрын тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.*******-т Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага газартай холбогдон үүссэн маргааны талаар энэ хуулийн 60.1.1, 60.1.*******, 60.1.З-т заасан байгууллага, албан тушаалтны гаргасан шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл уг маргааныг тэдгээрийн дээд шатны албан тушаалтан, байгууллага, эсхүл шүүхээр шийдвэрлүүлнэ.., Иргэний хуулийн 9******* дугаар зүйлийн 9*******.1-д Шударга эзэмшигчийн эд хөрөнгө түүний эзэмшилд нь байгаа боловч эзэмших, ашиглах эрхээ хэрэгжүүлэхэд хэн нэгэн этгээд саад болж байвал уг саадыг арилгуулахаар өмчлөгчийн нэгэн адил шаардах эрхтэй..гэж тус тус заасныг баримтлан нэхэмжлэгч нь газар эзэмших эрхээ хэрэгжүүлэх зорилгоор хариуцагчаас газар чөлөөлөхийг хүсэн шаардах эрхтэй гэж үзнэ.  4.*******. Баянхонгор аймгийн сумын засаг даргын *******005 оны 04 сарын 10-ны өдрийн 0073398 дугаар газар эзэмших эрхийн гэрчилгээгээр С.*******т сумын ******* дугаар баг Ихэр гэх газарт *******500 м^******* өвөлжөөний газрыг 60 жилийн хугацаагаар эзэмшүүлэхээр гэрчилгээ олгосон, газар эзэмших эрх хүчин төгөлдөр байна.  4.3. Харин сумын Засаг даргын *******006 оны 0******* сарын *******7-ны өдрийн 007346 дугаар газар эзэмших эрхийн гэрчилгээгээрд /хамтран эзэмшигч / сумын ******* дугаар баг ******* гэх газарт өвөлжөөний зориулалттай *******500 м^******* газрыг 60 жилийн хугацаагаар эзэмшүүлэхээр гэрчилгээ олгосон ч мөн сумын Засаг даргын *******0*******1 оны 11 сарын 15-ны өдрийн А/148 дугаар захирамжаар ... ******* дугаар багийн нутаг Ихрийн хоолойн Шар онь гэх газарт байрлалтай өвөлжөөний зориулалттай газар эзэмших гэрээг цуцалсан шийдвэр гарчээ. 4.4. Хариуцагч, түүний төлөөлөгчийн тайлбараар маргаан бүхий газарт хариуцагч нар нь өвөлжөө барьсан, ойр орчимд малаа оторлуулж, бэлчээрлүүлж байгаа тухайгаа тайлбарлаж, ******* айлын өвөлжөөний газрын талбайн хэмжээ давхацсан зүйл байхгүй ч малын бэлчээр ойртсоноос маргаан гарч байгаа тухай хүсэл зоригоо илэрхийлж байна. 4.5. Түүнчлэн хариуцагч, түүний төлөөлөгч нь сумын Засаг даргын *******0*******1 оны 11 сарын 15-ны өдрийн А/148 дугаар захирамжаар ... ******* дугаар багийн нутаг Ихрийн хоолойн Шар онь гэх газарт байрлалтай өвөлжөөний зориулалттай газар эзэмших гэрээг цуцалсан шийдвэр гарсан болохыг хүлээн зөвшөөрч байгаа ч уг шийдвэрийг хүчин төгөлдөр гэж үзэхгүй байгаа тул дээд шатны засаг даргад гомдол гаргасан гэдгээ тайлбарлаж байгаа, Засаг даргын шийдвэр үйл ажиллагаатай холбогдолтой гомдол хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь тус иргэний хэргийг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хамааралгүй гэж үзнэ.

5. Дээрх үйл баримтаар хариуцагч нь нь сумын ******* дугаар багийн нутаг Ихрийн хоолойн Шар онь гэх газарт зохих зөвшөөрөлгүйгээр, хууль бусаар өвөлжөөний газар эзэмшиж байна гэж шүүх дүгнэлээ.

6. Иймд Баянхонгор аймаг, сумын ******* дугаар баг ******* гэх газарт өвөлжөөний зориулалттай *******500 м^******* газрыг чөлөөлөхийг хариуцагч д даалгаж шийдвэрлэв. 

7.  Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1-д Шүүхийн зардлыг нэхэмжлэл бүрэн хангагдсан тохиолдолд хариуцагчаар, нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон тохиолдолд нэхэмжлэгчээр нөхөн төлүүлнэ...гэснээр нэхэмжлэгч С.*******ын улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,*******00 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч гоос улсын тэмдэгтийн хураамж 70,*******00 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч С.*******т олгож шийдвэрлэв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.*******.1, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон  ТОГТООХ нь:

1. Газрын тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1, 60 дугаар зүйлийн 60.*******, 61 дүгээр зүйлийн 61.1, Иргэний хуулийн 9******* дугаар зүйлийн 9*******.1-д тус тус заасныг баримтлан Баянхонгор аймаг, сумын ******* дугаар баг ******* гэх газарт өвөлжөөний зориулалттай *******500 м^******* газрыг чөлөөлөхийг хариуцагч д даалгасугай.

*******. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1-д заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч С.*******ын улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,*******00 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч гоос улсын тэмдэгтийн хураамж 70,*******00 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч С.*******т олгосугай.  3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.*******, 119.4-т зааснаар энэ шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд талууд мөн хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.3-т заасан 14 хоногийн хугацаа өнгөрмөгц 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авахыг мэдэгдсүгэй.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1*******0 дугаар зүйлийн 1*******0.*******-т зааснаар зохигч  шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Баянхонгор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ   Ч.БАЯРЦЭНГЭЛ