Баян-Өлгий аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн  шүүх хуралдааныг шүүгч П.Доржбал даргалж,

нарийн бичгийн дарга Ц.Саранцэцэг,

орчуулагч Т.Маншүк,

улсын яллагч Б.Ботакөз,

шүүгдэгч С.Муратхан нарыг оролцуулан шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулж, Баян-Өлгий аймгийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн С.Муратханд холбогдох 1713000110007 дугаартай эрүүгийн хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

1. Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, яс үндэс казах, Шеруши хурман овгийн Солтанбайн Муратхан, 1960 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдөр төрсөн, 56 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, малчин, Баян-Өлгий аймгийн Баяннуур сумын 02 дугаар багт оршин суудаг, РД:БВ60122318.

            Шүүгдэгч С.Муратханы холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч С.Муратхан нь Баян-Өлгий аймгийн Баяннуур сумын 02 дугаар багт оршин суух иргэн О.Нурболатын гэрт 2017 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдөр 16 цагийн үед тус сумын иргэн З.Даулетхантай “өвөлжөөнд зуссан” гэх асуудлаар хэрэлдэж маргалдан, улмаар З.Даулетханыг зодож, түлхэн унагааж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

- Шүүгдэгч С.Муратхан шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “... 2017 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдөр З.Даулетханы сууж байгаа газраас 2 км зайтай газар нүүж очсон. Би Нурболатын гэрт гөлүүр хийгээд сууж байхад З.Даулетхан ирсэн. Би З.Даулетхантай мэндлэхэд урдаас  мэндлээгүй. Тэрээр надад элдэв үг хэлж намайг хэл амаар доромжилсон. Би  сууж байхад З.Даулетхан ирж миний ам тус газар 2 удаа цохисон. Би тэр үед түүнийг “яах гээд байгаа юм бэ” гэж түлхэх үед гэрийн хана мөргөж нүүр амаа гэмтээсэн байна. Бид нас чацуу. Би З.Даулетханаас уучлалт гуйж, бид хоёр хоорондоо сайн дураараа эвлэрсэн” гэв.

- Хохирогч З.Даулетханы мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “... 2017 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдөр Улаанбэлчээр гэх газар зусланд хонь хариулаад 16 цагийн үед гэрт буцаж явах замд манай хүргэн болох Нурболат гэх хүний гэрт ирж Нурболатаас морины тах авах гэж ирэхэд тэр гэрт С.Муратхан гэх хүн сууж байсан юм. Муратхан нь манай өвөлжөөнд зусаж байсан ба би тэгээд С.Муратханд “Чи яагаад манай өвөлжөөнд зусаж байгаа юм бэ?, мөн зусланд ах болох Шайзхан /хоч нэр нь Шашуран/-ыг яагаад хамт нүүлгэж ирсэн юм бэ” гэж хэлэхэд С.Муратхан өөдөөс “Чи юу гээд байгаа юм бэ, танай өвөлжөөнд зуссан ч яадгийн” гэж хэлсэн. Тэгээд би ингэж болохгүй энд манай мал өвөлждөг гэсэн юм. Тэр үед С.Муратхан намайг хэл амаар доромжлон хэрүүл маргаан гаргаж миний толгой болон нүд тус газар цохисон болно. Тухайн үед С.Муратхан нь эрүүл байсан ба миний өвөлжөөнд урд өмнө нь зусдаг байсан ба энэ жил хажуудаа бусад айлыг хамт нүүлгэж ирсэн болохоор нь би тэгэж хэлсэн юм. ... бид хоёр хоорондоо сайн дураараа эвлэрсэн ба хэргийг хурдан хугацаанд шийдэж өгөхийг хүсэж байна. Одоо надад ямар нэгэн гомдол саналгүй болно” гэх мэдүүлэг,

- Гэрч О.Нурболатын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “... 2017 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдөр би гэрийн гадаа сууж байхад хөрш айлын хүн болох С.Муратхан ирсэн. Бид хоёр гэрийн гадаа юм яриад сууж байхад хонио хариулаад гэр лүүгээ буцаж явж байсан З.Даулетхан бид хоёрын хажууд гэрийн гадаа ирсэн юм. Тэгээд би тэднийг гэрт оруулаад цай хийж байхад Даулетхан Муратханыг тохойгоороо нэг цохисон ба тэр үед бие биенээ заамдаж ноцолдож эхэлсэн. Би тэр үед салгаж байхад С.Муратхан З.Даулетханыг түлхэхэд З.Даулетхан нүүр тус газраар гэрийн хана мөргөж унаад тус газар нь шалбаран хөхөрсөн байсан” гэх мэдүүлэг,

            - Баян-Өлгий аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 6 дугаар сарын 30-ны өдрийн 227 дугаартай дүгнэлт шинжээчийн дүгнэлт болон  хохирогч З.Даулетханы биед үзлэг хийсэн эмчийн 2017 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн тодорхойлолт, гомдол мэдээллийг зөрчлөөр хүлээж авч шалгасан материал зэрэг болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжилсэн дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, энэ хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэллээ.

Шүүгдэгч С.Муратхан нь Баян-Өлгий аймгийн Баяннуур сумын 2 дугаар багт оршин суух иргэн О.Нурболатын гэрт 2017 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдөр 16 цагийн үед тус сумын иргэн З.Даулетхантай “өвөлжөөнд зуссан” гэх асуудлаар хэрэлдэж маргалдан, улмаар З.Даулетханыг зодож, түлхэн унагааж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд болон хэрэгт авагдсан бусад бичгийн нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн, бодитой шинжлэн судалсан дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна. Үүнд: Хохирогч З.Даулетханы мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн “... 2017 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдөр Улаанбэлчээр гэх газар зусланд хонь хариулаад 16 цагийн үед гэрт буцаж явах замд манай хүргэн болох Нурболат гэх хүний гэрт ирж Нурболатаас морины тах авах гэж ирэхэд тэр гэрт С.Муратхан гэх хүн сууж байсан юм. ...Тэгээд би ингэж болохгүй энд манай мал өвөлждөг гэсэн юм. Тэр үед С.Муратхан намайг хэл амаар доромжлон хэрүүл маргаан гаргаж миний толгой болон нүд тус газар цохисон болно...” гэж мэдүүлсэн ба С.Муратханы дээрх цохилтын улмаас хохирогч З.Даулетханы эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан нь Баян-Өлгий аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2017 оны 6 дугаар сарын 30-ны өдрийн 227 дугаартай: 1. Иргэн З.Даулетийн баруун талын нүдний дээд доод зовхи нүдний алимны салстыг хамарсан улаан ягаан өнгийн цус хуралттай, баруун талын хацарны төвгөрд зулгарсан зулгаралттай, доод уруулын дотор талд язарсан шарх зэрэг гэмтэл учирсан байна. 2. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. 3. Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна...” гэх дүгнэлтээр нотлогдож байна. Мөн шүүгдэгч С.Муратханы мөрдөн байцаалт болон шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт үйлдсэн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг, гэрчийн мэдүүлэг давхар нотлогдож байна.

  Иймд шүүгдэгч С.Муратханыг “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож хуульд заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

Баян-Өлгийн аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч С.Муратханд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хуулийн зүйл, хэсэг тохирч байна гэж үзлээ.

Шүүгдэгч С.Муратханийн үйлдсэн уг гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлд заасан хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх зарим гэмт хэрэгт хамаарч байх бөгөөд шүүгдэгч нь мөрдөн байцаалтын шатанд гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн бөгөөд хохирогч З.Даулетхан нь уг хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэхэд татгалзах зүйлгүй тухайгаа бичгээр гаргасан байна. Энэ нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан хялбаршуулсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх тусгай журмыг зөрчөөгүй хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа хуульд заасан журмын дагуу явагдсан байна гэж шүүх дүгнэлээ.

Дээрх гэмт хэргийн улмаас хохирогч З.Даулетханд 50000 төгрөгийн хохирол учирсныг шүүгдэгч С.Муратхан нь бүрэн төлж барагдуулсан байна.

 Энэ хэрэгт битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг дурдаж, хэрэгт бичгийн баримтаар хураагдан ирсэн  шүүгдэгч С.Муратханы №В00906538 дугаартай эрүүл мэндийн даатгалын гэрчилгээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болмогц шүүгдэгчид буцаан олгох нь зүйтэй байна.

Шүүх шүүгдэгч С.Муратханы гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, хохирогчтой эвлэрсэн, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал зэргийг харгалзан ялаас чөлөөлж  шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж дүгнэлээ.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1, 5, 9, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          

ТОГТООХ нь :

1. Шүүгдэгч Шеруши хурман овгийн Солтанбайн Муратханыг “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай. 
2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх зааснаар шүүгдэгч С.Муратханыг ялаас чөлөөлсүгэй.
3. Энэ хэрэгт битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг тус тус дурдсугай.
4. Шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч С.Муратханд өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
5. Энэ хэрэгт бичгийн баримтаар хураагдан ирсэн шүүгдэгч С.Муратханы №В00906538 дугаартай эрүүл мэндийн даатгалын гэрчилгээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болмогц шүүгдэгчид буцаан олгосугай. 
6. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4, 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авсанаас хойш, эсхүл энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Баян-Өлгий аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, прокурор, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

 

             ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                   П.ДОРЖБАЛ