Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Хэнтий аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүх
Шүүгч	Х.Отгонжаргал
Хэргийн индекс	156/2023/00043/И
Дугаар	156/шш2023/00092
Огноо	2023-02-13
Маргааны төрөл	Худалдах-худалдан авах болон арилжааны гэрээ,

Холбоотой шийдвэрүүд

Хэнтий аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2023 оны 02 сарын 13 өдөр

Дугаар 156/шш2023/00092

156/ШШ2023/00092

МОНГОЛ*******УЛСЫН*******НЭРИЙН*******ӨМНӨӨС

156/2023/00043/И

Хэнтий*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүх*******хуралдааныг*******шүүгч*******Х.Отгонжаргал*******даргалж,*******тус*******шүүхийн*******танхимд*******нээлттэй*******хиийсэн*******хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч:*******ХТХ*******ХХК,

Хариуцагч:*******Ө*******сумын*******Засаг*******дарга,*******

Хариуцагч:*******Ө*******сумын*******Засаг*******даргын*******Тамгын*******газрын*******дарга,

Нэхэмжлэлийн*******шаардлага:*******Гэрээний*******үүрэгт*******45*******000*******000*******төгрөг*******гаргуулах*******тухай*******шаардлагатай*******иргэний*******хэргийг*******хянан*******хэлэлцэв.

Шүүх*******хуралдаанд*******оролцогчид:

Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч:*******Д.Г,

Хариуцагчийн*******төлөөлөгч:*******Б.Э,

Хариуцагчийн*******төлөөлөгч:*******Л.Б,*******

Шүүх*******хуралдааны*******нарийн*******бичгийн*******дарга*******Э.Түвшинзаяа*******нар*******оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:

1.*******Нэхэмжлэгч*******ХТХ*******ХХК*******нь*******шүүхэд*******гаргасан*******нэхэмжлэл*******болон*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******ХТХ"*******ХХК,*******Ө*******сумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газар*******харилцан*******тохиролцож*******2021*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******25-ны*******өдрийн*******UPI-04/2021*******дугаар*******гэрээгээр*******Хэнтий*******аймаг,*******Ө*******суманд*******баригдах*******"Нутгийн*******удирдлагын*******ордон"-ы*******барилгын*******ажлын*******зураг*******төсөл*******боловсруулах*******ажлыг*******2021*******оны*******5*******дугаар*******сарын*******25-ний*******өдрөөс*******эхэлж*******7*******дугаар*******сарын*******01-ний*******өдөр*******боловсруулж*******Дуусгахаар*******/хяналтын*******байгууллагуудын*******хугацаа*******тооцоогүй/*******гэрээ*******байгуулж*******үүний*******дагуу*******"ХТХ"*******ХХК*******нь*******гэрээний*******үүргээ*******100*******хувь*******биелүүлж*******2021*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******11-ний*******өдрийн*******2021/159*******дугаар*******албан*******бичгээр*******батлагдсан*******иж*******бүрэн*******ажлын*******зураг,*******төсвийг*******хүргүүлж*******гүйцэтгэлийн*******төлбөр*******болох*******45,000,000*******сая*******/дөчин*******таван*******сая/*******төгрөгийг*******гэрээний*******2*******дугаар*******зүйлийн*******2.3-т*******зааснаар*******төлж*******барагдуулахыг*******хүссэн*******боловч*******өнөөдрийг*******хүртэл*******ажил*******гүйцэтгэсэн*******төлбөр*******төлөгдөөгүй*******байна.*******"ХТХ"*******ХХК-аас*******гэрээний*******үүргээ*******биелүүлэх*******ажлын*******хөлс*******телех*******тухай*******2022*******оны*******3*******дугаар*******сарын*******15-ний*******өдрийн*******2022/055,*******2022*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******11-ний*******өдрийн*******197/2022*******дугаар*******албан*******бичгүүдээр*******удаа*******дараа*******шаардсан*******боловч*******барилгын*******төсөв*******батлагдах*******хүртэл*******олгох*******боломжгүй*******гэсэн*******хариу*******ирүүлж*******байна.*******Иймд*******"ХТХ"*******ХХК,*******Ө*******сумын*******Засаг*******дарга,*******түүний*******тамгын*******газартай*******байгуулсан*******гэрээний*******2*******дугаар*******зүйлийн*******2.3;*******4*******дүгээр*******зүйлийн*******112.4.2-т*******зааснаар*******Ө*******сумын*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газраас*******45,000,000*******/дөчин*******таван*******сая/*******төгрөгийг*******шүүхийн*******шийдвэрээр*******албадан*******гаргуулж*******манай*******компанийг*******хохиролгүй*******болгож*******өгнө*******үү*******гэжээ.*******

2.*******Хариуцагчийн*******төлөөлөгч*******Б.Э*******нь*******шүүхэд*******ирүүлсэн*******тайлбартаа:*******Би*******тайлбар*******гаргая.*******Ө*******сумын*******ЗДТГазрын*******барилга*******нь*******1976*******онд*******баригдсан*******бөгөөд*******хана*******туурга*******нь*******цуурч,*******нуралт*******өгөхүйц*******нөхцөл*******байдал*******үүссэн,*******дээвэр*******нь*******бороо*******гоожсоны*******улмаас*******11*******өрөөнд*******хөгц*******мөөгөнцөр*******үүссэн,*******цонхнууд*******гадагш*******цүлхийлт*******өгч*******хагарсан*******тул*******тус*******барилгыг*******цаашид*******ашиглах*******боломжгүй*******гэсэн*******Хэнтий*******аймгийн*******мэргэжлийн*******хяналтын*******газрын*******улсын*******байцаагчийн*******2021*******оны*******06*******дугаар*******сарын*******30-ны*******өдрийн*******22-06-020/59*******дугаартай*******дүгнэлт*******гарсан.*******Иймээс*******сумын*******Засаг*******даргын*******зүгээс*******Хэнтий*******аймгаас*******сонгогдсон*******УИХ-ын*******гишүүд*******болон*******аймгийн*******Засаг*******даргад*******удаа*******дараа*******санал*******тавьсаны*******дагуу*******Нутгийн*******удирдлагын*******ордон"-ны*******зураг*******төсвөө*******яаралтай*******хийлгэчихвэл*******2022*******оны*******улсын*******төсөвт*******шинэ*******барилгын*******хөрөнгийг*******шийдвэрлүүлж*******өгье*******гэсэн*******тул*******Ө*******сумын*******Засаг*******дарга,*******ЗДТГ*******нь*******2021*******оны*******06*******дугаар*******сарын*******02-ны*******өдөр*******ХТХ*******ХХК-тай*******UPI-04/2021*******дугаартай*******гэрээ*******байгуулж,*******тус*******сумын*******нутгийн*******удирдлагын*******ордны*******зураг*******төсвийн*******ажлыг*******гүйцэтгүүлсэн*******боловч*******улсын*******эдийн*******засаг*******хямарсан*******тул*******конторын*******барилгыг*******төсөвт*******суулгахгүй*******гэх*******шалтгаанаар*******батлагдаагүй.*******2023*******онд*******мөн*******шалтгаанаар*******хасагдсан*******байна.*******Гэрээний*******2.2-т*******Барилгын*******болон*******зураг*******төсвийн*******үнийг*******улсын*******тесевт*******тусгаж,*******гүйцэтгэгч*******сонгон*******шалгарсан*******үед*******ажлын*******эхний*******шатны*******санхүүжилтын*******гүйцэтгэлд*******зураг*******төслийн*******үнийг*******100*******хувь*******оруулан*******зураг*******төсөл*******зохиогчид*******олгох*******үүрэг*******хүлээнэ*******гэж*******заасны*******дагуу*******улсын*******төсөвт*******найдвартай*******суугдах*******учир,*******эхний*******санхүүжилтээс*******олгогдоно*******гэж*******бүрэн*******итгэж,*******гэрээ*******байгуулж*******ажлаа*******гүйцэтгүүлсэн.*******Мөн*******гэрээний*******2.3-т*******Барилгын*******болон*******зураг*******төсвийн*******үнэ*******улсын*******төсөвт*******тусгагдаагүй*******тохиолдолд*******зураг*******төсвийн*******үнийг*******захиалагч*******хариуцан*******төлбөрийг*******телж*******барагдуулна*******гэж*******заасан*******боловч*******зураг*******төслийн*******үнийг*******сумын*******төсөв*******болон*******ОНХСангийн*******хөрөнгөөр*******хийгдэх*******ажлын*******жагсаалтад*******оруулах*******шийдвэрлүүлэх*******хууль,*******эрх*******зүйн*******үндэслэлгүй*******болоод*******байна.*******Манай*******талаас*******2024*******оны*******орон*******нутгийн*******төсөвт*******тусгаж*******45*******000*******000*******төгрөгийг*******төлье*******гэсэн*******эвлэрэх*******саналыг*******хүргүүлсэн*******болов*******нэхэмжлэгч*******тал*******зөвшөөрөөгүй.*******Энэ*******хийлгэсэн*******ажил*******нь*******Тамгын*******газрын*******хэмжээнд*******шийдэх*******асуудал*******байсан*******бол*******бид*******бүхэн*******болгохыг*******бодно.*******Гэвч*******хэдэн*******тэрбумаар*******яригддаг*******мөнгөн*******өртөгтэй*******ажил*******учраас*******сумаас*******шийдэх*******ямар*******ч*******боломжгүй*******байгаа*******юм.*******Тэгээд*******л*******энэ*******асуудал*******хойшлоод*******байна.*******Тэрнээс*******биш*******бид*******нар*******гэрээний*******нөхцлийг*******санаатайгаар*******зөрчсөн*******зүйл*******байхгүй*******гэв.*******

Хариуцагчийн*******төлөөлөгч*******Л.Б*******нь*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******Өмнө*******нь*******улсын*******төсөв,*******хөрөнгөөр*******ажил*******хийхдээ*******зураг*******төсөл*******нь*******хийгдсэн*******ажлыг*******баталдаг*******байсан.*******Төрийн*******хэмнэлтийн*******тухай*******хуулиар*******улсын*******төсөв*******батлагдсаны*******дараа*******зураг*******төсөл*******хийгддэг*******болсон.*******Энэ*******нь*******асуудал*******болоод*******байгаа*******юм.*******Тэгэхээр*******бид*******нар*******2024*******онд*******УИХ-ийн*******гишүүдэд*******хандаж*******байгаад*******энэ*******ажлаа*******батлуулъя*******гэсэн*******бодолтой*******байна.*******Орон*******нутгийн*******хөгжлийн*******санд*******тусгахын*******тулд*******иргэдээсээ*******санал*******авсан*******байх*******шаардлагатай*******байдаг.*******Одоо*******06*******сард*******2024*******оны*******Орон*******нутгийн*******хөгжлийн*******сангийн*******саналыг*******авна.*******Ийм*******хоёр*******боломж*******байгаа*******юм.*******Төсвийн*******давсан*******орлогоос*******гэхээр*******манайд*******самарын*******байгалийн*******нөөц*******ашигласны*******татвар*******гэж*******самарын*******43,000,000*******төгрөг*******орж*******ирэх*******юм.*******Энэ*******самарын*******орлогыг*******эргүүлээд*******85*******хувийг*******нь*******байгаль*******орчинд*******зарцуулна.*******Зориулалтын*******бусаар*******зарцуулж*******болохгүй*******гээд*******аймгийн*******Санхүү,*******төрийн*******сангийн*******хэлтсээс*******хэлсэн*******учраас*******самарын*******мөнгөнөөс*******энэ*******асуудлыг*******шийдвэрлэх*******боломжгүй*******болсон.*******Энэ*******талаар*******эвлэрлийн*******гэрээн*******дээрээ*******тусгасан*******боловч*******нэхэмжлэгч*******тал*******зөвшөөрөөгүй*******гэв.*******

3.*******Нэхэмжлэгчээс*******дараах*******бичгийн*******нотлох*******баримтуудыг*******хэрэгт*******ирүүлсэн*******байна.*******Үүнд:*******2021*******оны*******05*******дугаар*******сарын*******25-ны*******өдрийн*******UPI-04/2021*******дугаартай*******Зураг,*******төсөл*******зохиох*******боловсруулах*******гэрээний*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар*******/хм-ийн*******7-9-р*******тал/,*******зураг*******төслийн*******баримт*******бичгийн*******бүрдүүлэх,*******боловсруулах,*******хүлээлцэх*******хуваарийн*******хуулбар*******/хм-ийн*******10-р*******тал/,*******ХТХгийн*******2021*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******11-ний*******өдрийн*******2021/159*******дугаартай*******албан*******бичгийн*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар*******/хм-ийн*******11-р*******тал/,*******ХТХ*******ХХК-ийн*******2022*******оны*******03*******дугаар*******сарын*******16-ны*******өдрийн*******2022/055*******дугаартай*******албан*******бичгийн*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар*******/хм-ийн*******12-р*******тал/,*******ХТХ*******ХХК-ийн*******2022*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******11-ний*******өдрийн*******197/2022*******дугаартай*******албан*******бичгийн*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар*******/хм-ийн*******13-р*******тал/,*******Ө*******сумын*******2022*******оны*******03*******дугаар*******сарын*******24-ний*******өдрийн*******1/82*******дугаартай*******албан*******бичгийн*******нотариатаар*******гэрчлүүлсэн*******хуулбар*******/хм-ийн*******14-р*******тал/,*******Ө*******сумын*******2022*******оны*******11*******дүгээр*******сарын*******07-ны*******өдрийн*******1/298*******дугаартай*******албан*******бичгийн*******хуулбар*******/хм-ийн*******15-р*******тал/*******зэрэг*******болно.

4.*******Хариуцагчаас*******дараах*******бичгийн*******нотлох*******баримтыг*******ирүүлсэн.*******Үүнд:*******Хариуцагчийн*******хариу*******тайлбар*******/хм-ийн*******30-31-р*******тал/,*******2021*******оны*******06*******дугаар*******сарын*******02-ны*******өдрийн*******UPI-04/2021*******дугаартай*******Зураг,*******төсөл*******зохиох*******боловсруулах*******гэрээний*******занондсан*******хувь*******/хм-ийн*******32-34-р*******тал/,*******зураг*******төслийн*******баримт*******бичгийн*******бүрдүүлэх,*******боловсруулах,*******хүлээлцэх*******хуваарийн*******хуулбар*******/хм-ийн*******35-р*******тал/*******зэрэг*******болно.

Шүүх*******хуралдаанаар*******хэлэлцэгдсэн*******болон*******хавтаст*******хэрэгт*******цугларсан*******нотлох*******баримтуудыг*******хэрэгт*******хамааралтай,*******ач*******холбогдолтой*******талаас*******нь*******шинжлэн*******судлаад

ҮНДЭСЛЭХ*******нь:

Нэхэмжлэгч*******ХТХ*******ХХК*******нь*******хариуцагч*******Ө*******сумын*******Засаг*******дарга,*******Ө*******сумын*******Засаг*******даргын*******Тамгын*******газарт*******холбогдуулан*******гэрээний*******үүрэгт*******45*******000*******000*******төгрөг*******гаргуулах*******нэхэмжлэлийг*******шүүхэд*******гаргасан*******байна.

Шүүхээс*******нэхэмжлэгч,*******хариуцагч*******нарын*******тайлбар*******болон*******хэрэгт*******цугларсан*******баримтыг*******тал*******бүрээс*******нь*******шинжлэн*******судлаад*******нэхэмжлэлийг*******дараах*******үндэслэлээр*******хангаж*******шийдвэрлэлээ.*******Үүнд:

1.Нэхэмжлэгч*******ХТХ*******ХХК,*******хариуцагч*******Ө*******сумын*******Засаг*******дарга,*******Ө*******сумын*******Засаг*******даргын*******Тамгын*******газар*******нарын*******хооронд*******2021*******оны*******05*******сарын*******25-ны*******өдрийн*******UPI-04/2021*******дугаартай*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээ*******байгуулагджээ.*******

2.Гэрээгээр*******захиалагч*******Ө*******сумын*******Засаг*******дарга,*******Засаг*******даргын*******тамгын*******газар,*******гүйцэтгэгч*******ХТХ*******ХХК*******нар*******нь*******Ө*******суманд*******баригдах*******Нутгийн*******удирдлагын*******ордны*******барилгын*******зураг*******төсөл*******боловсруулах*******ажлыг*******2021*******оны*******05*******сарын*******25-ны*******өдрөөс*******2021*******оны*******07*******сарын*******01-ний*******өдрийн*******хооронд*******хийж*******гүйцэтгүүлэхээр,*******захиалагч*******нь*******ажлын*******хөлсөнд*******45*******000*******000*******төгрөгийг*******төлөхөөр*******харилцан*******тохиролцсон*******байна.*******Энэ*******нь*******Иргэний*******хуулийн*******343*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээ*******талуудын*******хооронд*******байгуулагдсан*******байна.

Иргэний*******хуулийн*******343*******дугаар*******зүйлийн*******343.1-д*******Ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээгээр*******ажил*******гүйцэтгэгч*******нь*******захиалагчийн*******буюу*******өөрийн*******материалаар*******гэрээнд*******заасан*******ажил*******гүйцэтгэх,*******захиалагч*******нь*******уг*******ажлын*******үр*******дүнг*******хүлээн*******авч,*******хэлэлцэн*******тохирсон*******хөлс*******төлөх*******үүргийг*******тус*******тус*******хүлээнэ*******гэж*******заасан*******ба*******гүйцэтгэгч*******тал*******гэрээгээр*******хүлээсэн*******үүргээ*******зохих*******ёсоор*******биелүүлж*******2021*******оны*******10*******сарын*******11-ний*******өдөр*******захиалагчид*******хүлээлгэн*******өгсөн*******гэх*******ба*******гүйцэтгэсэн*******ажлын*******үр*******дүн,*******гүйцэтгэлтэй*******хариуцагч*******тал*******маргадаггүй*******болно.*******

Хариуцагч*******тал*******нь*******төрийн*******байгууллага*******ба*******энэ*******ажлыг*******хийлгэсэн*******ба*******төлбөрийг*******төлөх*******үүрэгтэй*******боловч*******төсөвт*******мөнгөн*******хөрөнгө*******нь*******суугаагүй*******учир*******төлөх*******боломж*******олдохгүй*******байна*******гэж*******тайлбарладаг.*******Гэсэн*******хэдий*******боловч*******нэгэнт*******нэхэмжлэгч*******хийж*******гүйцэтгэсэн*******ажлын*******хөлсөө*******хариуцагчаас*******шаардах*******эрхтэй*******байх*******ба*******гэрээгээр*******хүлээсэн*******үүргээ*******хариуцагч*******тал*******биелүүлэх*******үүрэгтэй.*******Өөрөөр*******хэлбэл*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээгээр*******тохирсон*******ажлыг*******гүйцэтгэгч*******гүйцэтгэсэн*******болох*******нь*******тогтоогдож*******байх*******тул*******захиалагч*******тал*******болох*******Ө*******сумын*******Засаг*******дарга,*******Ө*******сумын*******Засаг*******даргын*******Тамгын*******газар*******нь*******зураг*******төслийн*******үнийг*******төлөх*******үүрэгтэй*******байна.

Иймд*******нэхэмжлэгчийн*******нэхэмжлэлийн*******шаардлага*******болох*******45*******000*******000*******төгрөг*******гаргуулах*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******хангаж*******шийдвэрлэлээ.

Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******57*******дугаар*******зүйлийн*******57.1-д*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийг*******урьдчилан*******нэхэмжлэгчээр*******төлүүлнэ*******гэж,*******мөн*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.1-д*******нэхэмжлэл*******хангагдсан*******тохиолдолд*******хариуцагчаар,*******нэхэмжлэлийг*******хэрэгсэхгүй*******болгосон*******тохиолдолд*******нэхэмжлэгчээр*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийг*******төлүүлнэ*******гэж*******тус*******тус*******хуульчилсан*******ба*******нэхэмжлэлийг*******хангаж*******шийдвэрлэсэн*******тул*******нэхэмжлэгчийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжид*******төлсөн*******382*******950*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээж*******хариуцагчаас*******382*******950*******төгрөгийг*******гаргуулж*******нэхэмжлэгчид*******олгох*******нь*******зүйтэй*******байна.

Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******82*******дугаар*******зүйлийн*******82.1.1,*******115*******дугаар*******зүйлийн*******115.1,*******115.2.1,*******116,*******118*******дугаар*******зүйлүүдэд*******заасныг*******удирдлага*******болгон*******ТОГТООХ*******нь:

1.*******Иргэний*******хуулийн*******343*******дугаар*******зүйлийн*******343.1,*******343.2-д*******зааснаар*******хариуцагч*******Ө*******сумын*******Засаг*******дарга,*******Ө*******сумын*******Засаг*******даргын*******Тамгын*******газраас*******45*******000*******000*******төгрөгийг*******гаргуулж*******нэхэмжлэгч*******ХТХ*******ХХК-нд*******олгосугай.*******

2.*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянашийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.1,*******57*******дугаар*******зүйлийн*******57.1-д*******зааснаар*******нэхэмжлэгчийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжид*******төлсөн*******382*******950*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээж,*******хариуцагч*******нараас*******382*******950*******төгрөгийг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгчид*******олгосугай.

3.*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******119*******дүгээр*******зүйлийн*******119.2,*******120*******дугаар*******зүйлийн*******120.1,*******120.2-т*******зааснаар*******энэ*******шийдвэр*******нь*******танилцуулан*******сонсгосноор*******хүчинтэй*******болох*******бөгөөд*******зохигчид*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч,*******өмгөөлөгч*******нар*******нь*******анхан*******шатны*******шийдвэрийг*******эс*******зөвшөөрвөл*******гардан*******авснаас*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******Хэнтий*******аймаг*******дахь*******эрүү,*******иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхэд*******давж*******заалдах*******гомдол*******гаргах*******эрхтэй*******болохыг*******дурьдсугай.

ДАРГАЛАГЧ,*******ШҮҮГЧ*******Х.ОТГОНЖАРГАЛ