МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН өмнөөс

 

 

Сэлэнгэ аймаг дахь ******* дундын анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ц.Амаргэрэл даргалж,

шүүх хуралдааны тэмдэглэлийг нарийн бичгийн дарга Б.Сарантуяа хөтөлж,

улсын яллагч Б.Урангоо,

шүүгдэгч Б.Сэлэнгэ нарыг тус тус оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “Б” танхимд нээлттэй явуулсан хуралдаанаар Сэлэнгэ аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.*******0 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч ******* овогт *******ы Сэлэнгэд холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай, ******* индекстэй хэргийг хялбаршуулсан журмаар 0 оны 08 дугаар сарын *******-ны өдөр хүлээн авч, энэ өдөр хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, *******993 оны *******0 дугаар сарын -ны өдөр Орхон аймагт төрсөн,3******* настай, эмэгтэй, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, Сэлэнгэ аймгийн ******* *******ын ******* ******* *******т , ам бүл , настай , Сэлэнгэ аймаг, ******* *******, дугаар байрны 0 тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай, ******* овогт *******ы Сэлэнгэ (РД:ФД93*******009);

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч Г.Сэлэнгэ нь жолоодох эрхээ хасуулсан байх үедээ буюу 0 оны 06 дугаар сарын *******-ний өдөр Сэлэнгэ аймгийн Шаамар *******ын Дэлгэрхаан ******* ******* багийн нутаг дэвсгэрт “Тоёота марк-” загварын 8- улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ жолоодож замын хөдөлгөөнд оролцсон гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэг. Гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай эсэх талаар.

Шүүх хэргийн бодит байдлыг тогтоох зарчмын дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******.7 дугаар зүйлийн 3-д зааснаар талуудын мэтгэлцээн дээр шинжлэн судалсан нотлох баримтын хүрээнд шүүгдэгч Г.Сэлэнгэ нь жолоодох эрхээ хасуулсан байх үедээ буюу 0 оны 06 дугаар сарын *******-ний өдөр Сэлэнгэ аймгийн Шаамар *******ын Дэлгэрхаан ******* ******* багийн нутаг дэвсгэрт ‘Тоёота марк-" загварын 8- улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ бую 3.0******* хувийн согтолтын зэрэгтэйгээр жолоодож замын хөдөлгөөнд оролцсон гэмт хэрэг үйлдсэн үйл баримт тогтоогдож, уг гэмт хэрэгт шүүгдэгч Г.Сэлэнгэ гэм буруутай болох нь нотлогдон тогтоогдлоо гэж шүүх дүгнэв.

Энэхүү үйл баримт нь шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдаж хэлэлцэгдсэн доорх нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдсон болно. Үүнд:

1. Шүүхийн         хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Г.Сэлэнгэ мэдүүлэгтээ: "...багын найз маань Цагааннуурт байдаг тул төрсөн өдөрт очсон юм, тэгсэн найз маань нөхөртэйгээ хардаад байхаар нь машинаа бариад гараад явсан юм” гэжээ^*******,
2. Гэрч    Г.Эрдэнэсайханы мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...Би 0 оны 06 дугаар сарын *******7-ны өдөр цагдаагийн газрын даргын батлагдсан хуваарь томилгооны дагуу Сэлэнгэ аймгийн Шаамар *******ын Дэлгэрхаан ******* ******* багийн нутагт замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр үүрэг гүйцэтгэж байх хугацаандаа 8- УНЕ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг зогсоон шалгахад тухайн тээврийн хэрэгслийг жолоодож явсан жолооч Г.Сэлэнгэ нь илтэд архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байдалтай харагдсан. Иймд тухайн иргэн Шаамар *******ыг дайраад Шаамар 6 салдаг орж явахад намайг цагдаа зогсоож шалгаад согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байгаа гэдгийг маань мэдсэн тул Шаамар *******ын Цагдаагийн хэсэгт аваачиж согтуурал хэмжих багажаар шалгахад 3.0******* хувийн согтолт илэрсэн тул машиныг нь маань саатуулсан байгаа юм. Би энэ оны 0 дугаар сарын *******-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн ******* *******ын нутагт архи согтууралах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ өөрийн 8- УНЕ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож яваад ******* *******ын цагдаад баригдаж 06 сарын эхээр шүүхээр орж жолоодох эрхээ нэг жилийн хугацаанд хасуулсан байсан юм. Би ******* *******ын ******* ******* *******т 0******* оноос одоог хүртэл *******0 дахь жилдээ аар ажиллаж байна. Би Улаанбаатар хотод оршин суух бүртгэлтэй боловч ******* *******ын ******* ******* баг, -0 тоотод оршин суудаг. Хүү маань одоо 8 настай би өөрийн хийсэн буруутай үйлдлээ сайн дурын үндсэн дээр хүлээн зөвшөөрч байна” гэх мэдүүлэг;
3. Шүүгдэгч       Г.Сэлэнгэ мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад яллагдагчаар өгсөн: “...Би 0 оны 06 дугаар сарын *******3-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур ******* руу найзуудын амарч зугаалах зорилгоор өөрийн эзэмшлийн 8- УНЕ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлтэйгээр явсан. Цагааннуур *******анд очоод найзынхаа гэрт ороод ‘‘Ооск)г 0*******ееГ’ нэртэй жимстэй пивоноос 8 шилийг уусан. Маргааш өдөр нь би буцаад ******* ******* руу явсан бөгөөд Сэлэнгэ аймгийн Зүүнбүрэн *******аар дэлгүүр энэ тэр хайж нилээн явж байгаад Шаамар *******ыг дайраад Шаамар 6 салдаг орж явахад намайг цагдаа зогсоож шалгаад согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн гэдгийг маань мэдсэн тул Шаамар *******ын цагдаагийн хэсэгт аваачиж согтуурал хэмжих багажаар шалгахад 3.0******* хувийн согтолт илэрсэн тул машиныг маань саатуулсан. Би энэ оны 0 дугаар сарын *******-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Аптанбулаг *******ын нутагт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ өөрийн 8- УНЕ улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодож яваад Аптанбулаг *******ын цагдаад баригдаж 06 дугаар сарын эхээр шүүхээр орж жолоодох эрхээ нэг жилийн хугацаанд хасуулсан байсан юм” гэх мэдүүлэг³; .Гэрэл зураг, .Тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний хуулбар, б.Хувийн баталгаа⁶, 7.Урьд зөрчлийн шийтгэл хүлээсэн эсэхийг шалгах хуудас , 8.Шийтгэврийн хуулбар⁸, Э.Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас⁹, Ю.Жолоочийн лавлагаа, мэдээлэл^*******0, И.Төрсний бүртгэлийн лавлагаа^{**************}, *******.Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх тодорхойлолт^*******зэрэг бичгийн нотлох баримт болно.

Мөрдөгч дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, хуульд заасан шаардлагыг хангасан байх бөгөөд энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгож шүүх үнэлэв.

Хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас нотлох чадвараа алдах болон шүүхээс тогтоосон үйл баримтыг үгүйсгэх нотлох баримт байхгүй, шүүгдэгч хэргийн үйл баримт, гэм буруу, зүйлчлэлийн талаар маргаагүй, хялбаршуулсан журмаар ял тохирч орж ирсэн болохыг дурьдах нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Г.Сэлэнгийн гэмт үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.*******0 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан “Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан, мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон" гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг бүрэн хангаж байх бөгөөд шүүхээс яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн бүрдэл хангагдсан, нотолбол зохих асуудлыг бүрэн нотолсон, прокурорын зүйлчлэл хэргийн бодит байдалтай тохирсон гэж үзлээ.

Хоёр. Гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршгийн талаар.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн . дугаар зүйлийн *******, дахь хэсэгт: “Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд, мөн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршигт тус тус тооцно” гэж хуульчилсан байна.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.*******0 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь хохирол, хор уршиг шаардахгүй, хэлбэрийн бүрэлдэхүүнтэй хэрэг бөгөөд тухайн гэмт хэргийн улмаас бусдад бодит хохирол учраагүй байна.

Гурав. Шүүгдэгчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Шүүхээс шүүгдэгч Г.Сэлэнгэд эрүүгийн хариуцлага буюу ял шийтгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагын хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6., 6.6 дугаар зүйлд заасан хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тус тус тогтоогдохгүй байна.

 

Шүүхээс шүүгдэгч нь бага насны буюу настай хүүхдийн амьдардаг, өрх толгойлсон эх тул хувийн байдлыг харгалзан торгуулийн ял оногдуулах прокурорын саналыг хүлээн авч, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.*******0 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.Сэлэнгийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг жилийн хугацаагаар хасаж, 3,000,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, 6 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэсэн.

Шүүгдэгч нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу *******,000 төгрөгийг ******* хоногоор тооцон, хорих ялаар солихыг мэдэгдэж, торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгах нь зүйтэй.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид оногдуулсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг жилийн хугацаагаар хасах нэмэгдэл ялыгторгуулийн ял оногдуулсан үеэс эхлэн тоолохоор тогтоов.

Шүүгдэгч ******* овогт *******ы Сэлэнгэ (РД:ФД93*******009)-тай “ЕГ ангилалын **************763******* дугаартай тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хассан талаархи мэдээллийг Улсын нэгдсэн бүртгэлд оруулахыг Сэлэнгэ аймгийн Замын цагдаагийн тасагт мэдэгдэж, хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгах нь хуульд нийцнэ.

Шүүгдэгч Г.Сэлэнгэ нь энэ гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, тэрээр энэ шийтгэх тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэн ирүүлсэн хөрөнгөгүй болохыгтус тусдурьдвал зохино.

Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр хэрэглэх нь зүйтэй.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******7. ******* зүйлийн , 36. дугаар зүйлийн *******, . . 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлийн *******, , 36.*******0, 36.*******3, 37.******* ******* зүйлийн *******_: дахь хэсэгт тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

*******.Шүүгдэгч ******* овогт *******ы Сэлэнгэд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.*******0 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт заасан “Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүн согтуурсан. мансуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.*******0 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.Сэлэнгийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг жилийн хугацаагаар хасаж, 3000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 3,000.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, шийтгэсүгэй.

З.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгчийн хөрөнгө, цалин хөлс болон бусад орлого олох боломжийг харгалзан түүнд оногдуулсан торгох ялыг 6 /зургаан/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоосугай.

.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын ******* нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг ног хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг шүүгдэгч Г.Сэлэнгэд анхааруулсугай.

б.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.Сэлэнгэд оногдуулсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг жилийн хугацаагаар хасах ялыг торгуулийн ял оногдуулсан үеэс эхлэн тоолсугай.

1. Шүүгдэгч       ******* овогт *******ы Сэлэнгэ (РД:ФД93*******009)-тай ^иВ" ангилалын **************763******* дугаартай тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хассан талаархи мэдээллийг Улсын нэгдсэн бүртгэлд оруулахыг Сэлэнгэ аймгийн Замын цагдаагийн тасагт мэдэгдэж, хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.
2. Шүүгдэгч       Г.Сэлэнгэ нь энэ гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, тэрээр энэ шийтгэх тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэн ирүүлсэн хөрөнгөгүй болохыг тус тус дурьдсугай.
3. Шийтгэх         тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр хэрэглэсүгэй.

Э.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.*******0 дугаар зүйлийн , 36.*******3 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэрийг уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурьдаж, шийдвэрийг уншиж сонсгосноос хойш ******* хоногийн дотор шийдвэрийн агуулгыг бүрэн эхээр, бичгээр үйлдэж улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч нарт гардуулахыг шүүпчийн туслахад даалгасугай.

Ю.Шийтгэх тогтоолыг гардаж авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш ******* хоногийн дотор зөвхөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдөэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн үндэслэлээр оролцопч нар Сэлэнгэ аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол, эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурьдсугай.