МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН өмнөөс

 

 

Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ц.Амаргэрэл даргалж,

шүүх хуралдааны тэмдэглэлийг нарийн бичгийн дарга Б.Номин хөтөлж, улсын яллагч А.Эрдэнэдэлгэр, хохирогчийн өмгөөлөт Г.,

шүүгдэгч Г.******* нарыг тус тус оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “Б” танхимд нээлттэй явуулсан хуралдаанаар Сэлэнгэ аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.*******0 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч ******* овогт *******ын *******д холбогдох эрүүгийн 25**************00*********************0*******29 дугаартай, **************6/2025/0*******62/Э индекстэй хэргийг 2025 оны 07 дугаар сарын 08-ны өдөр хүлээн авч, энэ өдөр хянан хэлэлцэв.

             Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

          Монгол Улсын иргэн, *******996 оны 08 дугаар сарын *******8-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн ******* суманд төрсөн, 29 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, механик, инженер мэргэжилтэй, хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, ам бүл 4, эхнэр, 2 хүүхдийн хамт, Сэлэнгэ аймаг, ******* сум, ******* дугаар баг, ******* ы Харваачдын *******- *******4 тоотод оршин суух хаягтай, урьд Сонгинохайрхан дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 09 дүгээр сарын 28-ны өдрийн *******205 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн **************.6 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар 450,000 төгрөгөөр торгох ял шийтгүүлж байсан, хэрэг хариуцах чадвартай, ******* овогт *******ын *******, (РД:МД9608*******8**************);

            Холбогдсон хэргийн талаар:

            Шүүгдэгч Г.******* нь 2025 оны 0******* дугаар сарын 0*******-ний өдрийн *******8 цагийн үед Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын ******* дугаар баг, ******* оос 4 зам орох үедээ -52 СБА улсын дугаартай Тоёота приус 4*******” маркийн тээврийн хэрэгслийг жолоодож замын хөдөлгөөнд оролцохдоо Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн **************.*******-т заасан эсрэг урсгал хөдөлгөөнтэй хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэт түрүүлэх буюу саадыг тойрон гарахаас бусад тохиолдолд эсрэг урсгал сөрөхийг хориглоно. Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн **************.6-д заасан суурин газрын гаднах замд замд болон 5.*******, 5.5 тэмдэг тавигдсан замд тээврийн хэрэгсэл зорчих хэсгийн баруун гар талын захад аль болох ойр явах бөгөөд баруун гар талын зөвшөөрөгдсөн эгнээ чөлөөтэй байхад /зүүн гар тийш буюу буцаж эргэхийн тулд/ байр эзлэхээс бусад тохиолдолд түүний зүүн гар талын аль ч эгнээгээр явахыг хориглоно. Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн *******2.*******-т заасан жолооч хөдөлгөөнд аюул саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй үед зогсоох арга хэмжээ авна гэж заасныг тус тус зөрчиж эсрэг урсгалд зорчиж явсан -*******7 ДАН улсын дугаартай "Тоёота приус *******0” загварын тээврийн хэрэгсэлтэй мөргөлдсөний улмаас -*******7 ДАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлд зорчиж явсан насанд хүрээгүй зорчигч Б.ын биед зүүн шаант ясны дээд гадаргуу яс дайрсан зөрүү багатай хугарал бүхий хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.

                                                                                ТОДОРХОЙЛОХ нь:

                 Нэг. Гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай эсэх талаар.

             Шүүх хэргийн бодит байдлыг тогтоох зарчмын дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******.7 дугаар зүйлийн *******-д зааснаар талуудын мэтгэлцээн дээр шинжлэн судалсан нотлох баримтын хүрээнд шүүгдэгч Г.******* нь 2025 оны 0******* дугаар сарын 0*******-ний өдрийн *******8 цагийн үед Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын ******* дугаар баг, ******* оос 4 зам орох үедээ -52 СБА улсын дугаартай “Тоёота приус 4*******" маркийн тээврийн хэрэгслийг жолоодож замын хөдөлгөөнд оролцохдоо Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн **************.*******-т заасан эсрэг урсгал хөдөлгөөнтэй хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу саадыг тойрон гарахаас бусад тохиолдолд эсрэг урсгал сөрөхийг хориглоно. Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн **************.6-д заасан суурин газрын гаднах замд замд болон 5.*******, 5.5 тэмдэг тавигдсан замд тээврийн хэрэгсэл зорчих хэсгийн баруун гар талын захад аль болох ойр явах бөгөөд баруун гар талын зөвшөөрөгдсөн эгнээ чөлөөтэй байхад /зүүн гар тийш буюу буцаж эргэхийн тулд/ байр эзлэхээс бусад тохиолдолд түүний зүүн гар талын аль ч эгнээгээр явахыг хориглоно.Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн *******2.*******-т заасан жолооч хөдөлгөөнд аюул саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй үед зогсоох арга хэмжээ авна гэж заасныг тус тус зөрчиж эсрэг урсгалд зорчиж явсан -*******7 ДАН улсын дугаартай “Тоёота приус *******0” загварын тээврийн хэрэгсэлтэй мөргөлдсөний улмаас -*******7 ДАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлд зорчиж явсан насанд хүрээгүй зорчигч Б.ын биед зүүн шаант ясны дээд гадаргуу яс дайрсан зөрүү багатай хугарал бүхий хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан гэмт хэргийг дахин үйлдсэн үйл баримт тогтоогдож, уг гэмт хэрэгт шүүгдэгч Г.******* гэм буруутай болох нь нотлогдон тогтоогдлоо гэж шүүх дүгнэв.

Энэхүү үйл баримт нь шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдаж хэлэлцэгдсэн доорх нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдсон болно. Үүнд:

              *******.Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Г.******* мэдүүлэгтээ: “...Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна. Хохирогчид 4,46*******,000 төгрөгийг төлөх дутуу байгаа юм. Одоогоор машины эвдрэлд үнэлгээгээр тогтоогдсон *******6,7*******0,000 төгрөгнөөс *******6,000,000 төгрөгийг нөхөн төлсөн, 7*******0,000 төгрөгийн үлдэгдэл, 2,2**************,*******88 төгрөг эрүүл мэндийн төлбөрт 2,96*******,*******88 төгрөг, өмгөөлөгчийн зардал *******,500,000 төгрөгийг оролцуулаад нэхэмжилж байгаа байх. ...Орон нутгийн замд буруу өгч байгаа юм. ...” гэжээ^*******,

2. Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчийн өмгөөлөгч Г.гийн зүгээс: “Сэтгэцэд учирсан хохирол нэхэмжпэхгүй гэсэн юм. Одоогоор машины эвдрэлд үнэлгээгээр тогтоогдсон *******6,7*******0,000 төгрөгнөөс *******6,000,000 төгрөгийг нөхөн төлсөн,үлдэгдэл, 2,2**************,*******88 төгрөг эрүүл мэндийн төлбөрт 2,96*******,*******88төгрөг, өмгөөлөгчийн зардал *******,500,000 төгрөгийг оролцуулаад нэхэмжилж байна” гэжээ.
3. Насанд хүрээгүй гэрч Б.ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...Би тухайн өдөр ээж, төрсөн дүү нарын хамт ээжийн төрсөн ахын гэрт нь очиж золголт хийх гээд “Тоёота приус *******0” маркийн тэвээрийн хэрэгсэлтэй *******8 цагийн орчимд ******* оос гараад Цагаан төмөр замын гарам өнгөрөөд явж байсан. Тэгтэл нэг машин 4 замын чиглэлээс ирж явсан тухайн тээврийн хэрэгсэл нь зам голлоод явж байсан. Тухайн үед манай машиныг миний сууж явсан талаас мөргөсөн би тухайн үед санаж байна түүнээс цааш юу болсоныг мэдэхгүй байна. Хэсэг хугацааны дараа нүдээ нээгээд харсан машин замын хажууд байсан машинаас буух гэтэл миний сууж явсан талын онгойхгүй байсан жолооч талын ар манай ээж намайг гаргаж авсан. Тэгээд хэсэг байж байсан чинь эмнэлгийн машин ирсэн би тухайн үед алхах гэсэн алхаж чадахгүй толгойноос цус гараад байсан. Тэгээд намайг ******* ы эрүүл мэндийн газраас эмч нар ирээдд авч яваад үзлэг хийгээд яаралтай аймгийн төв орж үзүүл хөлөндөө хугаралтай байх магадлалтай гээд нэгдсэн эмнэлэгт ирээд толгойндоо 2 оёдол тавиулаад толгой хэсгээс нь шилний хагархай авахуулсан. Тэгээд оройдоо Улаанбаатар хот орж гэмтлийн эмнэлэгт очоод эмнэлэгт хэвтэж хөлөндөө эмчилгээ хийлгэж, гипс тавиулсан. Эмнэлгийн зүгээс зүүн өвдөгний үе хугаралтай өсөлтийн цэг дайрсан байна гэдэг онош тавьсан. Сарын дараа давтан үзүүлээд зүрүү гараагүй бол хагалгаанд орох үгүй шийднэ гэсэн тэгээд гэмтлийн эмнэлгээс гарсан. Тухайн эмнэлэгт 6 хоног хэвтэж эмчлүүлсэн” гэх мэдүүлэг²;
4. Хохирогчийн  хууль ёсны төлөөлөгч У.ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн: “...Би 2025 оны 0******* дугаар сарын 0*******-ний өдөр *******8 цагийн орчим өөрийн төрсөн ах Баярсайханы гэрт очиж золгох зорилгоор ******* оос Ерөө сумын чиглэлд -*******7 ДАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлтэйгээр өөрийн хоёр хүүгээ машиндаа суулгаад хөдөлсөн юм. Ингээд Цагаан уруудаад явж байтал 4 зам талаас машин ирж байсан бөгөөд тухайн машин зам голлох маягтай яваад байсан. Тэгэхээр нь би дотроо тэр машины явж байгаа хэсэг шороон замтай, нүх, чулуу гээд эвдрэл ихтэй болохоор замын гайгүй хэсгээр нь явж байна л гэж бодоод бид хоёр өөд өөдөөсөө явсан. Тэгсэн тэр машин эхэндээ өөрийн эгнээ рүү ороод явж байснаа яг зөрөх үед гэнэт миний урсгал руу орж ирээд машиныг маань мөргөөд замын хажуу руу гаргачихсан. Уг нь би тухайн үед өөрийн урсгалаараа нилээн баруун хэсэг рүү шахаад замын хөдөлгөөнд оролцож явсан юм. Тэгээд би замын хажуу руу ороод хамгийн түрүүнд машинаасаа буугаад хоёр хүүхдээ машинаас буулгах арга хэмжээ аваад дараа нь ******* ы Эрүүл мэндийн төв рүү дуудлага өгсөн. Тэр үед манай дунд хүү биед зүүн талын ташаа бөөр хэсэг хөөрсөн, зүүн талын шанаа хавдаж хөхөрсөн гэмтэл учирсан байсан. Харин том хүү ын биед толгойн зүүн хэсгээс цус гарч байсан, мөн хөлөө хөдөлгөж чадахгүйбайсан. Үүний дараа намайг мөргөсөн машиныг жолоодож явсан залууд яаж яваад байгаа юм, галзуу, солиотой, согтуу юм уу ч гэж хэлсэн. Тэгсэн надад эгч ээ хүүхэд чинь зүгээр үү, эмнэлэг дуудсан уу? гэж хэлсэн. Үүний дараа тэр залуу хүмүүстэй утсаар ярихдаа би нойрмоглоод орчихсон, над руу байна байна битгий залгаад бай, би зүгээр гэж миний дэргэд хэлж байсан. Ингээд байж байтал эмнэлэг, цагдаа ирээд эмнэлэг хоёр хүүхдийн маань аваад явсан. Тухайн үед үзэгдэх орчих чөлөөтэй гадаа, гэгээтэй, цас орж, шуурсан зүйл байхгүй гадаа хэвийн байсан. Осол болсон гэх газрын зам бол хэвийн эвдрэлгүй байсан. Миний барьж явсан машин бол миний нэр дээр зээлтэй, “Бэрс финанс” ББСБ-ын нэр дээр бүртгэлтэй байдаг. Тээврийн хэрэгслийн зүүн тал бол урд талын хамарнаасаа эхлээд хойд гупер хүртлээ гэмтэлтэй тэр чигээр нь хамаад аваад явчихсан. Миний хувьд эд хөрөнгө, эрүүл мэнд, ажил төрлөөрөө хохирч гомдолтой байна. Нөхөр маань ч ажил төрөлдөө явахгүй байж байгаад сүүлд явсан. Банк бус санхүүгийн байгууллагаас тээврийн хэрэгслийн төлөлтийг нэхэж байгаа, сэтгэл зүйн хувьд ч хүндрэлтэй хэцүү байна" гэх мэдүүлэг^*******,

б.Иргэний хариуцагч Д.*******ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад яллагдагчаар өгсөн: “...-52 СБА улсын дугаартай “Тоёота приус 4*******” загварын тээврийн хэрэгсэл нь миний дээр бүртгэлтэй. 2022 оны намар анх худалдаж авч байсан. Тухайн тээврийн хэрэгсэл миний нэр дээр байдаг боловч эхнэр Чулуунцэцэг, хүү Г.*******, хүү Г. нар хэрэгцээндээ ашигладаг. Миний хувьд Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутагт байрладаг Цагаан хан нэртэй газарт “Буян Өлзий Хур Транс" ХХК-д жолоочоор ажилладаг болохоор байнга ******* д байдаггүй юм. Хохирлын хэмжээг тогтоосон шинжээчийн дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрч байна” гэх мэдүүлэг⁴;

б.Сэлэнгэ аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн 2025 оны 0******* дугаар сарын *******5- ны өдрийн *******2******* дугаартай шинжээчийн дүгнэлтэд: “ ...*******.У.ийн биед зүүн өвдөг, зүүн шилбэнд цус хуралт, зүүн өвдөгт зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. 2.Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн тус бүр нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой байна. З.Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой шинэ гэмтэл байна. 4.Эрүүл мэндийг сарниулахгүй тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын 2.7.*******-т зааснаар хохирлын зэрэг тогтоогдохгүй. б.Ерөнхий хөдөлмөрийн чадваррыг алдагдуулахгүй’’ гэх шинжээчийн дүгнэлт⁵, б.Яаралтай тусламжийн хуудас⁶, 7.Дүрс оношилгооны ОХБ-ийн багцын нэхэмжлэлийг хянах маягт⁷, 8.Сэлэнгэ аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн 2025 оны 0******* дугаар сарын *******7-ны өдрийн *******22 дугаартай дүгнэлтэд: “...Б.ийн биед гэмтэл тогтоогдсонгүй” гэх шинжээчийн дүгнэлт⁸, Э.******* ы эмчийн үзлэгийн тэмдэглэл⁹,

Ю.Сэлэнгэ аймгийн Шүүх шинжилгээний хэлтсийн 2025 оны 0******* дугаар сарын *******9-ны өдрийн *******2******* дугаартай дүгнэлтэд: “...Б.ын биед зүүн шаант ясны дээд гадаргуу үе дайрсан зөрүү багатай хугарал гэмтэл тогтоогдлоо. 2.Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой байна. З.Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой шинэ гэмтэл байна. 4.Эрүүл мэндийг удаан хугацаанд сарниулар тул хүний эрүүл мэндэд учирсан хохирлын зэрэг тогтоох журмын *******.2.*******-т зааснаар хохирлын хүндэвтэр зэрэг тогтоогдпоо. 5.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар тогтонги алдалтанд нөлөөлөх эсэх нь эмчилгээ эдгэрэлтэс хамаарна” гэх шинжээчийн дүгнэлт^*******0,

1. Ашид билгүүн” ХХК-ийн 2025 оны 0******* дугаар сарын *******6-ны өдрийн №*******0*******0 дугаартай Автомашин техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээний тайланд: “...Тоёота приус *******0” маркийн, *******7 ДАН автомашинд учирсан нийт хохирлын үнэлгээгээр тогтоосон дүн *******6,7*******0,000 төгрөг”гэх дүгнэлт^{**************};    
2. “Ашид билгүүн” ХХК-ийн 2025 оны 0******* дугаар сарын *******6-ны өдрийн №*******6*******4 дугаартай Автомашин техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээний тайланд: “...Тоёота приус 4*******, маркийн, -52 СБА улсын дугаартай” маркийн автомашинд учирсан нийт хохирлын үнэлгээгээр тогтоосон дүн *******5,680,000 төгрөг”гэх дүгнэлт^*******2;
3. Шинжээч Ч.Жамбалнямбуугийн 2025 оны 04 дүгээр сарын *******7-ны өдрийн 2025/02 дугаартай дүгнэлтэд: *******.”*******ам тээврийн осол^п гэж замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуулийн *******.*******.6-д заасныг “Зам тээврийн осол“ гэж зам дээр тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнөөс үүдэн хүний амь нас эрүүл мэнд хохирох, тээврийн хэрэгсэл болон зам, замын байгууламж эвдэрч гэмтэх, ачаа болон бусад эд хөрөнгийн хохирол учрахыг хэлнэ” гэж заажээ.

Иймд Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын ******* дугаар баг, ******* ы замд 2025 оны 0******* дугаар сарын 0*******-ний өдөр -52 СБА улсын дугаартай, “Тоёота приус 4*******” загварын тээврийн хэрэгсэл, “Тоёота *******0” загварын -*******7ДАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлтэй мөргөлдсөн үйлдэл зам тээврийн осол мөн. 2.Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, хохирогч, гэрч нарын мэдүүлэг зэргээр замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчсөн эсэхийг тогтоох боломжтой байна. *******.52 СБА улсын, Тоёота приус 4******* загварын тээврийн хэрэгслийн жолооч Г.******* нь Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн **************.*******-д заасан эгнээний тоог зорчих хэсэг дээрх тэмдэглэл болон 5.*******0а, 5.*******06,5.************** а, 5.**************6 тэмдгээр тодорхойлно. Хэрэв эдгээр тэмдэг, тэмдэглэл байхгүй бол жолооч харааны баримжаагаар тухайн зорчих хэсгийн өргөн,автомашины өргөний хэмжээ, хажуугийн аюулгүйн зайг харгалзан эгнээний тоог тодорхойлох бөгөөд тухайн зорчих хэсэг эсрэг хөдөлгөөнтэй бол түүний өргөний зүүн гар тал дахь тэн хагасыг эсрэг хөдөлгөөнд зориулагдсанд тооцно. Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн **************.*******-д заасан “эсрэг хөдөлгөөнтэй хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу саадыг тойрон гарахаас бусад тохиолдолд эсрэг урсгал сөрөхийг хориглоно”, Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн **************.6-д заасан “Суурин газрын гаднах замд болон 5.*******, 5.5 тэмдэг тавигдсан замд тээврийн хэрэгсэл зорчих хэсгийн баруун гар талын захад аль болох ойр явах бөгөөд баруун гар талын зөвшөөрөгдсөн эгнээ чөлөөтэй байхад /зүүн гар тийш буюу буцаж эргэхийн тулд байр эзлэхээс бусад тохиолдолд/ түүний зүүн гар талын аль ч эгнээгээр явахыг хориглоно”, Монгол Улсын замын хөдөлгөний дүрмийн *******2.*******-т заасан “Жолооч хөдөлгөөнд саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж, зайлшгүй үед зогсоох арга хэмжээ авна. Эдгээр зүйл заалтуудыг зөрчсөний улмаас уг зам тэврийн осол гарсан байна”

4.Энэхүү зам тээврийн осол нь 52 СБА улсын дугаартай, “Тоёота приус 4*******" загварын тээврийн хэрэгслийн жолооч Г.*******ын буруутай үйлдпийн улмаас гарсан болох нь хавтаст хэрэгт цугларсан ослын газарт хийсэн хэмжилтүүд, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, гэрч, оролцогч нарын мэдүүлэг зэрэг бичмэл баримтуудаар тогтоогдож байна” гэх шинжээчийн дүгнэлт^{**************}, *******4.Согтуурал шалгасан тэмдэглэл^********, *******5.Тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний хуулбар^*******5, *******6.Жолоочийн лавлагаа^ь, *******7.Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тухай тэмдэглэл^*******7, *******8.*******ам тэвэрийн ослын газарт

үзлэг хийсэн тэмдэглэл^*******8, *******9.Тээврийн хэрэгслийн цахим гэрчилгээний лавлагаа^*******9, 20.Яаралтай тусламжийн хуудас²⁰, 2*******.Дүрс оношилгооны ОХБ-ийн багцын нэхэмжлэлийг хянах маягт^2*******, 22.Эмчийн тодорхойлолт²²зэрэг бичгийн нотлох болно.

Мөрдөгч дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, хуульд заасан шаардлагыг хангасан байх бөгөөд энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгож шүүх үнэлэв.

Хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас нотлох чадвараа алдах болон шүүхээс тогтоосон үйл баримтыг үгүйсгэх нотлох баримт байхгүй, шүүгдэгч хэргийн үйл баримт, гэм буруу, зүйлчлэлийн талаар маргаагүй болохыг дурьдах нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Г.*******ын гэмт үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.*******0 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт заасан “Тээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан” гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг бүрэн хангаж байх бөгөөд шүүхээс яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн бүрдэл хангагдсан, нотолбол зохих асуудлыг бүрэн нотолсон, прокурорын зүйлчлэл хэргийн бодит байдалтай тохирсон гэж үзлээ.

Хоёр. Гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршгийн талаар.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн *******, 2 дахь хэсэгт: “Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд, мөн хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршигт тус тус тооцно” гэж хуульчилсан байна.

Шүүгдэгч Г.******* нь хохирогчийн автомашины эвдрэлд үнэлгээгээр тогтоогдсон *******6,7*******0,000 төгрөгийг нөхөн төлсөн, насанд хүрээгүй хохирогчийн эрүүл мэндийн зардалд 2,2**************,*******88 төгрөг, өмгөөлөгчийн зардал *******,500,000 төгрөг, нийт

6. төгрөгийг шүүгдэпн Г.******* нь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч У.т нөхөн төлснийг дурьдах нь зүйтэй.

Эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн *******2.******* дүгээр зүйлийн *******2.*******.******* дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.*******ын үйлдсэн гэмт хэргийн улмаас эрүүл мэнд нь хохирсон даатгуулагч, насанд хүрээгүй хохирогч Б.ын эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний зардлын төлбөр нийт 544,684 төгрөгийг шүүгдэгч нь Төрийн сангийн *******000020080 дугаартай дансанд төлснийг дурьдвал зохино.

Гурав. Шүүгдэгчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаар.

Шүүх шүүгдэгч Г.*******д эрүүгийн хариуцлага буюу ял шийтгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагын хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

 

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага оногдуулахад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тус тус тогтоогдохгүй байна.

Улсын яллагчаас эрүүгийн хариуцлагын саналдаа: “Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.*******0 дугаар зүйлийн ******* дэх дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэт Г.*******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ******* /нэг/ жилийн хугацаагаар хасаж, *******,000,000 төгрөгөөр торгох ялыг *******0 сарын хугацаагаар хэсэгчлэн төлүүлэх” саналыг гаргажээ.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.*******0 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.*******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ******* /нэг/ жилийн хугацаагаар хасаж, 2,700,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулан шийтгэж, түүний хөрөнгө, цалин хөлс болон бусад орлого олох боломжийг харгалзан түүнд оногдуулсан торгох ялыг *******0 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэсэн.

Шүүгдэгч нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг анхааруулж, торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгах нь зүйтэй.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн ******* дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.*******д оногдуулсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ******* жилийн хугацаагаар хасах ялыг торгох ял оногдуулсан үеэс эхлэн тоолох нь хуульд нийцнэ.

Шүүгдэгч Г.*******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрх хассан талаархи мэдээллийг Улсын нэгдсэн бүртгэлд оруулахыг Сэлэнгэ аймгийн Замын цагдаагийн тасагт мэдэгдэж, хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгавал зохино.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******6.2 дугаар зүйлийн *******, 2, 4, *******6.6, *******6.7, *******6.8 дугаар зүйлийн *******, 4, *******6.*******0, *******6.**************, *******7.******* дүгээр зүйлийн *******, 2 дахь хэсэгт тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

*******.Шүүгдэгч ******* овогт *******ын *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.*******0 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэпг заасан “Тээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсний улмаас хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учруулсан" гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.*******0 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.*******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ******* /нэг/ жилийн хугацаагаар хасаж, 2700 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 2,700,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, шийтгэсүгэй.

З.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.******* дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгчийн хөрөнгө, цалин хөлс болон бусад орлого олох боломжийг харгалзан түүнд оногдуулсан торгох ялыг *******0 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоосугай.

4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.******* дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг анхааруулж, торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

 

б.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн ******* дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.*******д оногдуулсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг ******* жилийн хугацаагаар хасах ялыг торгох ял оногдуулсан үеэс эхлэн тоолсугай.

7. Шүүгдэгч       Г.*******ын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрх хассан талаархи мэдээллийг Улсын нэгдсэн бүртгэлд оруулахыг Сэлэнгэ аймгийн Замын цагдаагийн тасагт мэдэгдэж, хяналт тавихыг Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.
8. Шүүгдэгч       Г.******* нь хохирогчийн автомашины эвдрэлд үнэлгээгээр тогтоогдсон *******6,7*******0,000 төгрөгийг нөхөн төлсөн, насанд хүрээгүй хохирогчийн эрүүл мэндийн зардалд 2,2**************,*******88 төгрөг, өмгөөлөгчийн зардал *******,500,000 төгрөг, нийт

1. төгрөгийг шүүгдэгч Г.******* нь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч У.т нөхөн төлснийг дурьдсугай.

8.Эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн *******2.******* дүгээр зүйлийн *******2.*******.******* дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Г.*******ын үйлдсэн гэмт хэргийн улмаас эрүүл мэнд нь хохирсон даатгуулагч, насанд хүрээгүй хохирогч Б.ын эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний зардлын төлбөр нийт 544,684 төгрөгийг шүүгдэгч нь Төрийн сангийн *******000020080 дугаартай дансанд төлснийг дурьдсугай.

Э.Шүүгдэгч нь энэ гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, тэрээр энэ шийтгэх тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэн ирүүлсэн хөрөнгөгүй болохыг тус тус дурьдсугай.

Ю.Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр хэрэглэсүгэй.

И.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******6.*******0 дугаар зүйлийн 4, *******6.************** дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэрийг уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурьдаж, шийдвэрийг уншиж сонсгосноос хойш *******5 хоногийн дотор шийдвэрийн агуулгыг бүрэн эхээр, бичгээр үйлдэж улсын яллагч, шүүгдэгч нарт гардуулахыг шүүпнийн туслахад даалгасугай.

*******2.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******8.2 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, оролцогч шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл тогтоолыг гардан авсан буюу энэ хуулийн **************.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш *******4 хоногийн дотор Сэлэнгэ аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол, эсэргүүцэл гаргаж болохыг дурьдсугай.