*******3           04           **************

**************4/ШШ*******3/0*******466

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС 

Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Хишигбаатар даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: ******* дүүрэг, ******* дүгээр хороо, ын талбай-5, өөрийн байранд байрлах, ******* банк ХХК /РД: *******/-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: дүүрэг, ******* дугаар хороо, ******* дугаар байр, ******* тоот хаягт оршин суух, эрэгтэй, ******* овогт *******ын /РД: ПЮ*******30*******76/,

Хариуцагч: Хан-Уул дүүрэг, *******0 дугаар хороо, хороолол, дугаар байр, тоот хаягт оршин суух, овогт ын /РД: БД**************90*******0/ нарт холбогдох,

Зээлийн гэрээний үүрэгт *******6,9,9 төгрөг гаргуулж, дүүрэг, *******5 дугаар хороо, хаягт байрлах, хотхон баруун талаас дахь хувийн сууц, *******40 м.кв талбайтай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг “ ” ХХК-аас шилжүүлэн авбал “******* банк” ХХК-тай барьцааны гэрээ байгуулж, ипотекийн гэрээг эрхийн улсын бүртгэлд бүртгэхийг Г., П. нарт даалгах тухай иргэний хэргийг хянан шийдвэрлэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч П., нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Г., хариуцагч болон хариуцагч П.гийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Г., түүний өмгөөлөгч У., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Э.Даваадулам нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

*******.Нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК нь хариуцагч Г., П. нарт холбогдуулан зээлийн гэрээний үүрэгт *******6,9,9 төгрөг гаргуулж, дүүрэг, *******5 дугаар хороо, хаягт байрлах, хотхон баруун талаас дахь байр, *******40 м.кв талбайтай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг “ ” ХХК-аас шилжүүлэн авбал “******* банк” ХХК-тай барьцааны гэрээ байгуулж, ипотекийн гэрээг эрхийн улсын бүртгэлд бүртгэхийг Г., П. нарт даалгах тухай  нэхэмжлэл гаргасан. Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ: “Г., П. нар нь ********************* оны ******* дугаар сарын 6-ны өдөр ЗГ3305**************5*******66 тоот зээлийн гэрээг ******* банктай байгуулж, *******54,000,000 төгрөгийн зээлийг жилийн *******,4 хувийн хүүтэй, ************** сарын хугацаатай зээлж авсан. ЗГ3305**************5*******66 тоот зээлийн гэрээний гүйцэтгэлийг хангуулах баталгаа болгож ********************* оны ******* дугаар сарын 6-ны өдөр БДГ3305**************5*******66 тоот батлан даалтын гэрээгээр “” ХХК нь батлан дааж өөрийн эд хөрөнгө, дансан дахь мөнгөн хөрөнгөөр хариуцахаар үүрэг хүлээсэн. Г., П. нарын ЗГ3305**************5*******66 тоот зээлийн гэрээний хугацаа ************** оны ******* дугаар сарын 6-ны өдөр дуусах хэдий ч зээлийн гэрээний төлбөрийг төлж барагдуулахгүй хүлээсэн үүргээ удаа дараа зөрчиж ************** оны 03 дугаар сарын -ны өдрийн байдлаар 7*******6 хоног хугацаа хэтэрч үндсэн зээлд *******54,000,000 төгрөг, хүү 6*******,554,06*******.3******* төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүүнд 354,3*******.5 төгрөг, даатгалын шимтгэлд 3*******,*******33.5 төгрөг нийт *******6,9,9.************** төгрөгийн төлбөрийн үлдэгдэлтэй байна. Зээлийн гэрээний дугаар зүйлийн .3, .6-д заасны дагуу зээлийн хугацаа дууссанаас үл хамааран зээл төлөгдөж дуусах хүртэл хүү, нэмэгдүүлсэн хүү бодно. Барилга гүйцэтгэгч компанийн хариуцлагагүй байдлаас болж аль аль талдаа хохиролтой үйл явдал гараад байгаа. Тиймээс ************** оны 03 дугаар сард нэхэмжлэл гаргасан. Зээл төлөгдөхгүй удаашралтай байдалд банк нэмж хүү нэхээгүй. Иймд ******* банк нь Г., П. нараас ЗГ3305**************5*******66 тоот зээлийн гэрээний үүрэгт *******6,9,9.************** төгрөгийг гаргуулж, дүүрэг, *******5 дугаар хороо, хаягт байрлах, хотхон баруун талаас дахь байр, *******40 м.кв талбайтай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг “ ” ХХК-аас шилжүүлэн авбал “******* банк” ХХК-тай барьцааны гэрээ байгуулж, ипотекийн гэрээг эрхийн улсын бүртгэлд бүртгэхийг Г., П. нарт даалгах тухай нэхэмжлэл гаргасан. Тус шаардлагын тухайд ирээдүйд бий болох хөрөнгийг барьцаалах тухай урьдчилсан тохиролцоо, гэрээ хэлэлцээрээр анхнаасаа л энэ харилцаа үүссэн. Энэ тухай Иргэний хуулийн *******54.4 дүгээр зүйлд заасан. Талуудын дундах гэрээний харилцаанд орох болзол нь байсан учраас энэ шаардлагыг гаргасан. Хурлын өмнө байр сууриа илэрхийлж байсан. Үүнд хариуцагч нар тус байрыг хүлээж аваад өөрийн нэр дээр шилжүүлчихвэл Шүүхийн шийдвэр яаж ч гарсан байрыг банк авснаар маргааныг байраар дуусгах боломжтой. Хариуцагч нарын татгалзлын тухайд “******* банк” ХХК нь “ ” ХХК-тай ерөнхий батлан даалтын гэрээг байгуулсан. Үүний хүрээнд банк болон “ ” ХХК-ийн хооронд харилцан тохиролцсон зүйл байдаг. Энэ бол бизнесийн хувьд тогтсон зүйл. Аль ч барилга байгууламж барьж байгаа компаниуд бүгд сонирхогч этгээдүүдэд зээл гарах боломжтой нөхцөл байдлыг танилцуулдаг. Энэ нь нэг ёсны маркетинг, борлуулалтын системийн ажиллагаа. “ ” ХХК болон банкны хооронд өөр харилцаа байгаагүй. Эцсийн дүндээ зээлийн харилцаа нь Г., П. нарын хүссэн “ ” ХХК-ийн барьж байгуулсан байр. Банк бол тэдгээрийн хүсэл сонирхлыг биелүүлэхэд дөхөм болгох үүднээс харилцсан. Үүний дараагаар зээлийн гэрээ байгуулагдаж, гэрээнд тодорхой заагдсан. Зээлийг мэдээж хэрэг “ ” ХХК-д олгох биш, Г., П. нарт олгосон. Харин гэрээний зүйл заалтад ямар тохиолдолд зээл олгосонд тооцохыг заасан байдаг. Үүнд зээлийн гэрээний мөнгийг барилга байгууламж барьж байгаа “ ” ХХК-ийн дансанд олгосноор, зээлийн гэрээ байгуулагдсанд тооцно гэж заасан. Талууд харилцан тохиролцож байгаагаас шалтгаалан хуульд зааснаар өөрөөр үйлдэл хийж болдог. Тиймээс зээлийг өөрөөр байгуулж болно. Хуульд зааснаас өөрөөр байгуулсан бол хууль зөрчсөн гэж үзэхгүй харин хуулиар хориглосон заалтыг зөрчсөн бол хууль зөрчиж байгуулсан гэрээ гэж үзнэ. Тиймээс зээлдэгчийн дансанд орсноор зээл олгосонд тооцно гэдэг нь ердийн нөхцөл. Энэ нөхцөлөөс өөрөөр тохиролцож “ ” ХХК-ийн дансанд зээл олгож байгаа нь Иргэний хуулийн 56.*******-д заасан хууль зөрчиж байгуулсан гэх хэм хэмжээнд хүрээгүй. Зээлийн гэрээнд талуудын хүсэл сонирхлын хүрээнд байгуулсан. Хариуцагч нартай байгуулсан зээлийн гэрээний .*******.5-д зээлийг ямар хэлбэрээр олгох талаар талууд харилцан тохиролцсон. Тус тохиролцооны дагуу зээлийг “” ХХК-ийн данс руу шилжүүлсэн. Иймд тус зээл олгогдсон. Түүнчлэн тус мөнгийг хүлээн авсан “” ХХК мөнгөө хэрхэн захиран зарцуулсан тал дээр банк хяналт тавих боломжгүй. “” ХХК-ийн хувьд банкны өөр нэг харилцагчийн хувьд зээлээ төлж байгаа асуудал. Өөрөөр хэлбэл банк Г., П. нартай байгуулсан зээлийн гэрээний үүргийн биелүүлсэн. Түүнээс биш хуулийн хориглосон хэмжээг зөрчсөн зүйл байгаагүй. Талууд харилцан тохиролцож гэрээ хэлцэл бэлэн болсны дараагаар хариуцагч нар байранд очиж үзэхэд байр усанд байсан гэж хэлдэг. Энэ нь нотолгооны ач холбогдолгүй. Байрыг хүлээж авсан бол илүү найдвартай байх байсан. Бид ч гэсэн байрыг хүлээж авах тухай байр сууриа илэрхийлсэн. Тиймээс асуудлын гол нь зээл миний дансанд ороогүй, “ ” ХХК-ийн дансанд орсон. Эсвэл “ ” ХХК-ийн дансанд биш захирлынх нь дансанд орсон гэдгээр нь татгалзаж байгаа биш. Байр орон сууцыг татгалзаж байгаа нь “ ” ХХК-ийн үйл ажиллагаанаас болсон. Эсвэл “ ” ХХК-ийн барьсан байр таалагдаагүйгээс болсон асуудал. Маргаантай үйл ажиллагаанаас болсноос биш байр баригдаагүй юм шиг яригдаж болохгүй. Та бид үзлэг хийхээр явсан. Байшин баригдсан уу баригдсан. Хүлээж аваагүй нь хариуцагч нарын буруу. Хариуцагч нар зээлийн гэрээнээс татгалзах биш, зээлийг төлөхгүй байх биш эсрэгээрээ ямар нэмэлт зардал гаргаж байгааг тооцоод “ ” ХХК-тай маргах ёстой. Байшингийн шинж чанарын маргааныг банкны зээлээс зайлсхийж байгаа маргаанаар шийдэж байгаа нь буруу.”  гэж тодорхойлсон.

 

. Хариуцагч Г., П. нар нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь эс зөвшөөрсөн. Хариуцагч нар татгалзлын үндэслэлийн талаараа: ”Бид нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. ********************* оны 0******* дугаар сарын *******4-ний өдөр “ ” ХХК-тай дүүрэг, *******5 дугаар хороо, Зуун наст хотхон дугаар эгнээний баруун талаасаа дахь буюу 0 тоот Канад технологийн *******40 м.кв талбайтай амины орон сууц захиалгаар барих **************/*******5 дугаартай гэрээ байгуулсан. “ ” ХХК-ийн удирдлага тухайн үед дээрх сууцны үнийг ******* банкнаас зээл авч төлөх боломжтой, бид ******* банкны ******* шарга дахь салбартай хамтран ажиллаж байгаа, батлан даалтыг нь гаргая гэсний дагуу ********************* оны ******* дугаар сарын 6-ны өдөр ******* банктай *******54,000,000 төгрөгийн ЗГ3305**************5*******66 дугаартай зээлийн гэрээ байгуулсан ба мөн өдөр “” ХХК нь ******* банктай батлан даалтын гэрээ байгуулж, “” ХХК нь дээрх зээл, зээлийн хүүг бүрэн төлөхөөр батлан даасан. Уг нь дээрх мөнгийг миний бие авч зориулалтынх нь дагуу тоот амины орон сууц барихад зарцуулах ёстой байсан боловч “” ХХК-ийн удирдлагууд шууд өөрсдийнхөө дансанд хийчих гэснээр тэдний нэр дээр ******* банкны дансанд шууд татан авсан байдаг. Байрандаа орох гэтэл байр устай газраар, усанд шахуу байсан. Үүнийг өөрсдөө нэг сарын хугацаанд засварлана гэж хэлж байсан. Гэтэл огт засварлаагүй. Би бодохдоо бидний зээлийн мөнгийг өөр зүйлд ашигласан байна гэж бодсон учраас байрнаас татгалзсан. Түүнчлэн сүүлд бидний мэдсэнээр ******* банк “” ХХК-ийн төлөгдөөгүй зээлд *******54,000,000 төгрөгийг суутган авсан байсан ба “” ХХК нь анхнаасаа ******* банкнаас авсан зээлээ төлөх зорилгоор миний нэрээр зээл гаргуулсан байх магадлалтай байдаг. Өөрөөр хэлбэл, зээлийн гэрээг би хийсэн ч ямар нэгэн мөнгө аваагүй, ямар ч зарцуулалт хийгдээгүй, зориулалтынх нь дагуу тухайн байшинд зээлсэн мөнгийг ашиглаагүй гэдэг нь тодорхой байдаг. Энэхүү нөхцөл байдлыг “” ХХК-ийн удирдлага болон ******* банкны удирдлага бүрэн мэдэж, ойлгож байсан төдийгүй ************** оны 03 дугаар сард зохион байгуулсан 3 талын уулзалтын үр дүнд тодорхой шийдэлд хүрч,  “” ХХК тухайн зээлийн үүргийг өөр дээрээ болгохыг, “******* банк” ХХК тэр талаараа албан бичгээр ханд гэсний дагуу “” ХХК нь ******* банкинд хандан ************** оны 03 дугаар сарын *******7-ны өдрийн *******/09 тоотоороо “Батлан даалтын гэрээний хүрээнд Г.ийн үүргийг манай компанид хариуцуулан шийдвэрлэж өгөөч” гэсэн агуулгатай хүсэлт гаргасныг ******* банк хүлээн авсан гэх боловч өнөөдрийг хүртэл тус асуудал шийдвэрлэгдээгүй байдаг. Өөрөөр хэлбэл зээлсэн мөнгийг би өөрийн дансаар хүлээж аваагүй, зээлийн үүрэг гүйцэтгэгч нь “ ” ХХК болж солигдсон учир зээлийн төлбөрийг хариуцахгүй, түүнчлэн, зээлийн гэрээ нь Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******.*******, 56.*******.-т заасан үндэслэлээр хүчин төгөлдөр бус буюу “******* банк” ХХК зээлийн зарцуулалтад хяналт тавих, зориулалтын дансанд гүйлгээ хийх зэрэг хууль тогтоомжоор хүлээсэн үүргээ зөрчсөн, “ ” ХХК-ийн зээлийн төлбөрийг төлөх зорилгоор Г., П. нарт мөнгө зээлдүүлэхээр дүр үзүүлж гэрээ байгуулсан. Банк, эрх бүхий хуулийн этгээдийн мөнгөн хадгаламж, мөнгөн хөрөнгийн шилжүүлэг, зээлийн үйл ажиллагааны хуулийн *******.*******-т зааснаар “Иргэний хуулийн 45*******.*******-д заасны дагуу зээлийн гэрээгээр банк, эрх бүхий хуулийн этгээд нь мөнгөн хөрөнгийг хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу тодорхой хугацаатайгаар зээлдэгчид шилжүүлэх, зээлдэгч нь зээлийн гэрээнд заасан хугацаанд уг мөнгөн хөрөнгө, зээлийн гэрээнд заасан бол хүүг буцаан төлөх үүргийг хүлээнэ” гэдэг. Мөн хуулийн *******.*******-т зааснаар зээлдэгчийн дансанд гүйлгээ хийснээр зээл олгогдсонд тооцно, 6 дугаар зүйлд заасан зээлийн ашиглалтын талаар хуулийн заалтуудыг зөрчсөн гэж үзэж байгаа тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй” гэж тайлбарлажээ.

 

3.Нэхэмжлэгч тал дараах баримтуудыг шүүхэд гаргаж өгсөн. Үүнд: “******* банк” ХХК, Г., П. нарын хооронд байгуулагдсан ********************* оны ******* дугаар сарын 6-ны өдрийн ЗГ3305**************5*******66 дугаартай зээлийн гэрээ, “******* банк” ХХК, “” ХХК нарын хооронд байгуулагдсан БДГ3305**************5*******66 дугаартай Батлан даалтын гэрээ, “******* банк” ХХК-ийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар, “******* банк” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын ************** оны 0******* дугаар сарын *******-ны өдрийн 3************** дугаартай “Эрх олгох тухай” тушаал, ************** оны 03 дугаар сарын -ны өдрийн **************/90 дугаартай Г.Оюун-Эрдэнэд олгосон итгэмжлэл, ********************* оны ******* дугаар сарын 6-ны өдрийн 3305**************5*******66 дугаартай дансны “Хүү тооцооллын хүснэгт”,  -аас А.Гантогтоход олгосон ******* оны 0******* дугаар сарын 0*******-ний өдрийн *********************0-455 дугаартай итгэмжлэл, “******* банк” ХХК-ийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар, ******* банкны гүйцэтгэх захирлын ************** оны 0******* дугаар сарын 04-ний өдрийн 734 дугаартай “Эрх олгох тухай” тушаал, ************** оны 06 дугаар сарын *******4-ний өдрийн **************/4******* дугаартай Т.Аривжихт олгосон итгэмжлэл, ******* оны 06 дугаар сарын *******-ний өдрийн **************/04-5*******/*******0 дугаартай П.д олгосон итгэмжлэл.

 

4. Хариуцагч тал дараах баримтыг шүүхэд гаргаж өгсөн. Үүнд: Хариуцагч “” ХХК-ийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар, “” ХХК-ийн ************** оны 03 дугаар сарын *******7-ны өдрийн *******/09 дугаартай “******* банкинд хүсэлт гаргах тухай” албан бичиг, ************** оны 03 дугаар сарын *******7-ны өдрийн “Уулзалтын тэмдэглэл”, ************** оны 03 дугаар сарын *******7-ны өдрийн “Бичиг баримт хүлээлгэн өгсөн баримт”, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны ************** дүгээр сарын 30-ны өдрийн **************4/ШЗ**************/*******5**************6 дугаартай “Төлбөрийн чадваргүй болсныг тогтоох тухай” захирамж, ************** оны 06 дугаар сарын 0-ны өдрийн хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх гэрээ, “Хаан банк” ХХК-ийн ******* оны 0******* дүгээр сарын *******-ны өдрийн ***********************************04 дугаартай тодорхойлолт, ******* оны 0 дугаар сарын *******-ны өдрийн 00******* дугаартай П.гаас Г.өд олгосон итгэмжлэл.

 

5. Шүүхийн журмаар дараах баримтыг нотлох баримтаар цуглуулсан.Үүнд: “” ХХК-ийн ************** оны 03 дугаар сарын *******7-ны өдрийн *******/09 дугаартай “******* банкинд хүсэлт гаргах тухай” албан бичиг, ************** оны 03 дугаар сарын *******7-ны өдрийн “Уулзалтын тэмдэглэл”, ************** оны 03 дугаар сарын *******7-ны өдрийн “Бичиг баримт хүлээлгэн өгсөн баримт”, ******* банк дахь 3305**************3073 тоот дансны “Хүү тооцооллын хүснэгт”, орон сууцны зээлийн анкет, ЗГ3305**************5*******66 дугаартай зээлийн гүйлгээ хийх шийдвэр, “” ХХК-ийн ********************* оны ******* дугаар сарын 6-ны өдрийн ******* банкинд хандан гаргасан хүсэлт, зээлдэгчийн үнэлгээ, ******* банк ХХК-ийн ************** оны 09 дүгээр сарын *******-ны өдрийн *******0/3************** дугаартай албан бичиг /хавсралт: ******* банк дахь 3305*******077, 3305*******079******* тоот дансны хуулга, Захирлын зөвлөлийн хурлаас гаргасан хувьцаа эзэмшигчдийн шийдвэр, “” ХХК-ийн **************7 оны 05 дугаар сарын *******0-ны өдрийн *******7/00******* дугаартай “Хүсэлт гаргах тухай” албан бичиг,/, ******* банк ХХК-ийн ************** оны ************** дүгээр сарын *******7-ны өдрийн **************/*******0-73, **************/*******0-7, **************/*******0-7*******, **************/*******0-70 дугаартай албан бичиг, “******* банк” ХХК-ийн ******* оны 0 дугаар сарын 5-ны өдрийн *******4/ХХ/03-479 дугаартай албан бичиг /хавсралтаар: Г., П. нарын RC00006*******4******* дугаартай орон сууцны зээлийн анкет, ЗГ3305**************5*******66 дугаартай зээлийн гүйлгээ хийх шийдвэр, “” ХХК-ийн ********************* оны ******* дугаар сарын *******-ний өдрийн, ********************* оны ******* дугаар сарын 6-ны өдрийн “******* банк, Найман шарга ТТ-д” гаргасан хүсэлт, R**************07433 дугаартай зээлийн судалгаа, санхүүгийн шинжилгээ, зээлийн танилцуулга *******,, шийдвэр, “******* банк” ХХК, “” ХХК нарын хооронд ********************* оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр байгуулагдсан ГБ-*********************/5 дугаартай “Хамтран ажиллах гэрээ”/, дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн **************9 оны *******0 дугаар сарын 5-ны өдрийн *********************/ШЗ**************9/*********************3 дугаартай “Иргэний хэрэг үүсгэх тухай” захирамж, **************9 оны *******0 дугаар сарын **************-ны өдрийн 09/35******* дугаартай Г., П. нарт холбогдуулан гаргасан “******* банк” ХХК-ийн нэхэмжлэл, “” ХХК-ийн ********************* оны 0******* дугаар сарын *******4-ний өдрийн **************/*******5 дугаартай “Амины орон сууц захиалгаар барих гэрээ”, хариуцагч П.гийн **************9 оны ************** дүгээр сарын *******-ний өдөр гаргасан хариу тайлбар, нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК-ийн хамтран хариуцагч оролцуулах тухай хүсэлт, дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны 03 дугаар сарын *******-ний өдрийн *********************/ШЗ**************/0394 дугаартай “Хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай” захирамж, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны 09 дүгээр сарын *******-ны өдрийн **************4/ШЗ**************/*******50******* дугаартай “Дампуурлын хэрэг үүсгэх тухай” захирамж, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны *******0 дугаар сарын 0*******-ний өдрийн **************4/ШЗ**************/*******64 дугаартай “Түр хэрэг гүйцэтгэгч томилох тухай” захирамж, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ************** оны *******0 дугаар сарын 0*******-ний өдрийн *******/*******07 дугаартай албан бичиг, “Ирмүүн хантайшир аудит” ХХК-ийн ************** оны *******0 дугаар сарын *******-ны өдрийн 09 дугаартай албан бичиг, “Ирмүүн хантайшир аудит” ХХК-ийн ************** оны ************** дүгээр сарын 7-ны өдрийн дугаартай “Хэрэг гүйцэтгэгчийн дүгнэлт”, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны ************** дүгээр сарын 30-ны өдрийн **************4/ШЗ**************/*******5**************6 дугаартай “Төлбөрийн чадваргүй болсныг тогтоох тухай” захирамж, ************** оны ******* дугаар сарын 07-ны өдрийн №39/6605/ дугаартай “Өдрийн сонин”, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны 0******* дүгээр сарын *******3-ны өдрийн **************4/ШЗ**************/0047 дугаартай “Нэхэмжлэгчээр оролцуулах тухай” захирамж, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны 0******* дүгээр сарын 9-ний өдрийн **************4/ШЗ**************/0**************5******* дугаартай “Нэхэмжлэгчээр оролцуулах тухай” захирамж, хариуцагч “” ХХК-ийн гаргасан дампуурсанд тооцож, татан буулгах тухай хүсэлттэй  дампуурлын хэргийн нэхэмжлэгчдийн хурлын тэмдэглэл, уулзалтын тэмдэглэл, нэхэмжлэгчдийн зөвлөл байгуулсан тэмдэглэл, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны 03 дугаар сарын *******-ний өдрийн **************4/ШЗ**************/0336 дугаартай ”Хүсэлт шийдвэрлэж, шүүх хуралдаан хойшлуулах тухай” захирамж, ************** оны ******* дугаар сарын *******4-ний өдрийн **************/9506 дугаартай “******* банк” ХХК-аас “” ХХК-д холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэл, ************** оны ******* дугаар сарын *******-ний өдрийн **************/97 дугаартай нэмэгдүүлсэн шаардлага, ********************* оны 05 дугаар сарын *******4-ний өдрийн ГБ-*********************/4******* дугаартай “Батлан даалтын ерөнхий гэрээ”, ************** оны ******* дугаар сарын *******-ний өдрийн Г.өөс “” ХХК-д холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэл, “******* банк” ХХК-ийн ******* оны 0 дугаар сарын *******7-ны өдрийн **************/04-4*******/00 дугаартай хүсэлт, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн ************** оны 03 дугаар сарын *******-ны өдрийн **************4/ШЗ**************/0479 дугаартай ”Хүсэлт шийдвэрлэж, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг түдгэлзүүлэх тухай” захирамж, “******* банк” ХХК-ийн ******* оны 04 дүгээр сарын 9-ний өдрийн *******4/хх/03-**************36 дугаартай албан бичиг /хавсралт: ********************* оны 09 дүгээр сарын *******-ны өдрийн БДГ3305**************3073- дугаартай “Батлан даалтын гэрээ”/, ******* оны 09 дүгээр сарын *******-ны өдрийн үзлэгийн тэмдэглэл.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна.

*******. Нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК хариуцагч Г., П. нарт холбогдуулан, зээлийн гэрээний үүргийн гүйцэтгэлд *******6.9.9 төгрөг гаргуулах, дүүрэг, *******5 дугаар хороо, хаягт байрлах, хотхон, баруун талаас дахь хувийн сууц, *******40 м.кв талбайтай үл хөдлөх эд хөрөнгийг өмчлөлдөө шилжүүлэн авсан тохиолдолд “******* банк” ХХК-тай барьцааны гэрээ байгуулж, ипотекийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэхийг хариуцагч нарт даалгах шаардлага гаргасан. /Хавтаст хэргийн /34-36 дугаар  тал/

*******.******* Нэхэмжлэгч тал нэхэмжлэлийн эхний шаардлагын үндэслэлээ: “ ******* банк нь зээлийн гэрээний үндсэн дээр хариуцагч нарт *******54.000.000 төгрөгийг хувийн сууц худалдан авах /захиалан бариулах/ зориулалтаар, ************** сарын хугацаатай зээлдүүлсэн, хариуцагч нар зээлийн төлбөр төлөх хуваарийг удаа дараа зөрчсөн тул гэрээг цуцалж, зээл, хүү, нэмэгдүүлсэн хүү болон даатгалын хураамжийн төлбөрийг гаргуулах үндэслэлтэй” гэж тайлбарласан.

*******. Хоёр дахь шаардлагын үндэслэлээ: “Ирээдүйд бий болох эд хөрөнгийг барьцаалж болдог бөгөөд  дүүрэг, *******5 дугаар хороо, хаягт байрлах, хотхоны баруун талаас дахь хувийн сууц, *******40 м.кв талбайтай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэн авсан тохиолдолд хариуцагч нар нь ******* банктай барьцааны гэрээ байгуулж, ипотекийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэхээр харилцан тохиролцсон.” гэж тайлбарласан.

*******.3 Нэхэмжлэгчээс шүүх хуралдаанд гаргасан: “ ... дүүрэг, *******5 дугаар хороо, хаягт байрлах, давхар шаргал өнгөтэй, *******40 мкв талбайтай, хотхон баруун талаас дахь хувийн сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээ гармагц манай банкинд барьцаалахаар харилцан тохиролцсон, энэ талаар Иргэний хуулийн *******54 дүгээр зүйлийн *******54.4-т маш тодорхой заасан байдаг. Манай компанийн хувьд ирээдүйд бий болох хөрөнгийг барьцаалах эрхтэй ... ”  гэх тайлбараас үзвэл, тодорхой болзол биелсэн нөхцөлд буюу үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэн авсан тохиолдолд тухайн хөрөнгийн хувьд нэхэмжлэгч нь ипотек эзэмших эрхтэй болохоо хариуцагч нараар хүлээн зөвшөөрүүлэх агуулга бүхий шаардлага гаргасан гэж үзэхээр байна.

. Хариуцагч нар: “Зээлсэн мөнгийг өөрийн дансаар хүлээж аваагүй, зээлийн төлбөрийг “ ” ХХК төлөхөөр тохирсон учир зээлийн төлбөрийг бид хариуцахгүй, түүнчлэн, зээлийн гэрээ нь Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******.*******, 56.*******.-т заасан үндэслэлээр хүчин төгөлдөр бус буюу “******* банк” ХХК зээлийн зарцуулалтад хяналт тавих, зориулалтын дансанд гүйлгээ хийх зэрэг хууль тогтоомжоор хүлээсэн үүргээ зөрчсөн, “ ” ХХК-ийн зээлийн төлбөрийг төлөх зорилгоор Г., П. нарт мөнгө зээлдүүлэхээр дүр үзүүлж гэрээ байгуулсан гэх үндэслэлүүд дурдаж, нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг бүхэлд нь эс зөвшөөрсөн.

3. Нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК нь хариуцагч Г., П.

нартай ********************* оны ******* дугаар сарын 6-ны өдөр бичгээр зээлийн гэрээ байгуулж, уг гэрээгээр *******54.000.000 төгрөгийн зээлийг хувийн сууц барих санхүүжилт олгох зорилгоор, ******* жилийн *******,4 %-ийн хүүтэй, ************** сарын хугацаатай хариуцагч нарт зээлдүүлжээ. /******* дүгээр хавтаст хэргийн 6-******* дугаар тал/

4. Талууд зээлийн төлбөрийг “ ” ХХК-ийн дансанд шилжүүлэхээр “Зээлийн гэрээ”-ний .*******.5-д харилцан тохиролцсон нь Иргэний хуулийн ************** дүгээр зүйлийн **************.*******-д: “Үүргийн гүйцэтгэлийг үүрэг гүйцэтгүүлэгчид, эсхүл хууль, гэрээ буюу шүүх, арбитрын шийдвэрт заасан эрх бүхий этгээдэд хүлээлгэж өгнө.” гэж заасантай нийцжээ. Улмаар үүргийн гүйцэтгэлийг хүлээж авах эрх бүхий этгээд болох “ ” ХХК-ийн гүйцэтгэх удирдлага “******* банк” ХХК-тай харилцан тохиролцож, мөнгийг хуулийн этгээдийн биш, өөрийн дансаар хүлээж авсан нь зээлдэгч Г., П. нарын эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хөндөөгүй, Иргэний хуулийн ************** дүгээр зүйлийн **************.*******-д заасныг зөрчөөгүй байна. Иймд зээлийн төлбөрийг “өөрсдийн данс”-аар хүлээж аваагүй буюу Иргэний хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.4-т зааснаар зээлийн гэрээ байгуулагдаагүй гэх хариуцагч нарын татгалзал үндэслэлгүй юм.

5. Хариуцагч нар зээлийн төлбөрийг төлөхөөс татгалзаж байгаа нэг үндэслэлээ: “ ” ХХК хариуцагч нарын өмнөөс зээлийг төлөхөөр болсон гэж тайлбарласан. Зээлдэгч буюу үүрэг гүйцэтгэгч солигдохын тулд Иргэний хуулийн ************** дүгээр зүйлийн **************.*******-д зааснаар өрийг өөр этгээд шилжүүлэн авах талаар үүрэг гүйцэтгүүлэгч /”******* банк” ХХК/ болон шинэ үүрэг гүйцэтгэгч /” ” ХХК/ нар анхны гэрээтэй ижил хэлбэрээр буюу бичгээр харилцан тохиролцсон байх шаардлагатай.

5.*******  Өр шилжүүлэн авах талаар “******* банк” ХХК болон “ ” ХХК нар бичгээр харилцан тохиролцсон болохыг хариуцагч нар нотлоогүй. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.., 3******* дугаар зүйлийн 3*******.*******-д зааснаар хариуцагч тал өөрийн татгалзаж буй үндэслэлээ нотлох үүрэгтэй байдаг ба энэ үүргээ биелүүлээгүй бол тухайн үйл баримтыг тогтоогдоогүй гэж үздэг.

6. Зээлдүүлэгч “******* банк” ХХК нь зээлдэгч Г., П. нартай харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр өөр этгээдийн данс руу хөрөнгийг шилжүүлсэн. Энэ нь зээлдэгчийн зээлийн данс руу шилжүүлэх холбогдох хууль тогтоомжийг зөрчсөн гэх хариуцагч нарын тайлбар үндэслэлгүй болох талаар 4 дэх хэсгийн дүгнэлтэд дурдсан. Иймд гэрээг Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******.*******-д зааснаар хууль зөрчсөн хэлцэл гэж үзэх боломжгүй.

6.******* Түүнчлэн, зээлдэгч зээлээ зориулалтын дагуу ашиглаагүй бол банк зээлийг буцаан шаардах эрхтэй болохоос зээлдэгчийн дотоод үйл ажиллагаанд оролцож зээлийн хөрөнгийг удирдах боломжгүй. Иймд “зээлийн зориулалтад хяналт тавих үүргээ биелүүлээгүй” гэх үндэслэлээр буюу Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******.*******-д заасан хууль зөрчсөн, хүчин төгөлдөр бус байх хэлцэл гэж талуудын хооронд байгуулагдсан зээлийн гэрээг үзэх боломжгүй байна.

 7. Зохигчдын тайлбар, талуудын хооронд байгуулагдсан зээлийн гэрээ, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад хийгдсэн үзлэгийн тэмдэглэлээс үзвэл хариуцагч нар тодорхой барилгын гүйцэтгэл хийгдсэн /баригдсан/ хувийн сууцны өмчлөх эрхийг шилжүүлэн авах зорилгоор банкнаас зээл хүссэн байна. Тодруулбал, *******.000.000 төгрөгийн үнэ бүхий хувийн сууцнаас 66.000.000 төгрөгийг “ ” ХХК-д бэлнээр төлж, *******54.000.000 төгрөгийг банкны зээлээр төлөх зорилготой байжээ.

7.******* Хувийн сууцны гүйцэтгэгч “ ” ХХК нь “******* банк” ХХК-иас зээлсэн хөрөнгөөр хувийн сууцыг барьсан байх ба уг санхүүжилтээр бий болсон сууцыг өөр этгээд /хариуцагч нар/ худалдан авахад зориулж “******* банк” ХХК зээл олгосон байна. Өөрөөр хэлбэл, “ ” ХХК хариуцагч нараас авсан *******54.000.000 төгрөгөөр өмнөх өр зээлээ дарсан явдалд нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК-ийг буруутгах боломжгүй юм.

7. Нөгөө талаас, хариуцагч нар *******54.000.000 төгрөгийг “ ” ХХК-ийн захиран зарцуулах эрхэд шилжүүлэн өгч байгаа тул тухайн хөрөнгийг шилжүүлэн авсан этгээд /” ” ХХК/ хэрхэн яаж зарцуулахаа өөрөө шийдэх учиртай. Иймд “ ” ХХК-ийн өмнөх зээлийг төлүүлэх зорилгоор “******* банк” ХХК хариуцагч нарт зээл олгосон гэж үзэх боломжгүй. Өөрөөр хэлбэл, эдгээр үндэслэлүүдээр “******* банк” ХХК зээлдэгч нарыг хууран мэхэлсэн, эсхүл Г., П. нартай зээлийн гэрээг дүр үзүүлж хийсэн гэж үзэх боломжгүй байна.

7.3 Хариуцагч нар зээлийн гэрээг Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******.*******, 56.*******.-т заасан хүчин төгөлдөр бус байх хэлцэл гэж үзэж нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрөхдөө дээрхээс өөр үндэслэл дурдаагүй, мөн өөр бусад байдлаар зээлийн гэрээг хууль зөрчсөн, эсхүл дүр үзүүлж хийсэн болохыг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.., 3******* дугаар зүйлийн 3*******.*******-д зааснаар нотлоогүй.

*******. Хариуцагч нар “******* банк” ХХК-иас *******54.000.000 төгрөгийн зээл авснаасаа хойш зээлийн төлбөрийг төлөөгүй талаар тайлбарласан тул “******* банк” ХХК нэмэлт хугацаа тогтоохгүйгээр Иргэний хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5 дугаар зүйлийн 5.*******-д зааснаар гэрээг цуцалж, зээл, зээлийн хүү, нэмэгдүүлсэн хүү болон өөрт учирсан хохирлоо буцаан шаардах эрхтэй. Талуудын хооронд байгуулагдсан зээлийн гэрээг хүчин төгөлдөр бус гэж үзэх Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******, ******* дугаар зүйлд заасан өөр бусад үндэслэл тогтоогдоогүй, гэрээний дагуу шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа мөн өнгөрөөгүй байна.

9. Нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК даатгалын шимтгэлийн төлбөрт 3*******.*******33 төгрөг гаргуулах шаардлага гаргасан. Хариуцагч нар даатгалын шимтгэл төлөх талаар зээлийн “Эргэн төлөлтийн график”-т харилцан тохиролцож гарын үсэг зурсан байхаас гадна хариуцагч нар уг шимтгэлээс **************9 оны 0******* дүгээр сарын 6-ны өдөр *******.*******33 төгрөг төлсөн байна. Иймд гэрээгээр харилцан тохиролцсон уг төлбөрийг гэрээг цуцлагдах хүртэл хугацаагаар тооцож, хариуцагч нараас гаргуулах үндэслэлтэй. 

*******0. Нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК хариуцагч нарыг зээлийн төлбөрөөс 505.997 төгрөг төлсөн талаар тайлбар гаргасан, энэ төлбөрийг нийт зээлээс хасаж тооцсон тул “******* банк” ХХК-ийн эхний шаардлагыг хангаж, Г., П. нараас зээлийн төлбөрт *******54,000,000 төгрөг, хүүгийн төлбөрт 6*******,554,06*******.3******* төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүүгийн төлбөрт 354,3*******.5 төгрөг,  даатгалын шимтгэлд 3*******,*******33.5 төгрөг, нийт *******6,9,9 төгрөгийг гаргуулан “******* банк” ХХК-д олгох нь зүйтэй.

**************. Иргэний хуулийн *******54 дүгээр зүйлийн *******54.4-т зааснаар барьцааны зүйл нь ирээдүйд бий болох хөрөнгө байж болох боловч тухайн хөрөнгө бий болж, барьцаалуулагчийн өмчлөлд шилжсэнээр барьцаагаар шаардлагаа хангуулах эрхтэй болдог. Хувийн сууц нь “барьцаалуулагч” Г., П. нарын өмчлөлд шилжээгүй байна.

**************.******* Нэхэмжлэгч нь тодорхой болзол хангагдсан үед буюу хувийн сууц Г., П. нарын өмчлөлд шилжсэн тохиолдолд ипотек эзэмших эрхтэй болохыг хариуцагч нараар хүлээн зөвшөөрүүлэх нэхэмжлэлийг Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4.*******-д заасны дагуу гаргаж болно. Гэвч энэ тохиолдолд хууль, эсхүл гэрээнд заасны дагуу хариуцагч нарт үүрэг үүссэн байх ёстой. Тодруулбал, хувийн сууцны өмчлөх эрхийг шилжүүлэн авсан тохиолдолд хариуцагч нар “******* банк” ХХК-тай барьцааны гэрээ байгуулж, улсын бүртгэлд бүртгүүлэхээр “******* банк” ХХК-ийн өмнө үүрэг хүлээсэн байх учиртай.

**************. Нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК хариуцагч Г., П. нартай дээрх агуулгаар харилцан тохиролцсон гэх боловч энэ тайлбараа Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.., 3******* дугаар зүйлийн 3*******.*******-д зааснаар нотлоогүй.

**************.3 Ийнхүү хариуцагч Г., П. нар “хувийн сууцны өмчлөх эрхийг шилжүүлэн авсан тохиолдолд “******* банк” ХХК-тай барьцааны гэрээ байгуулж, улсын бүртгэлд бүртгүүлэх” талаар тохироогүй, Иргэний хуулийн **************6 дугаар зүйлийн **************6.*******-д заасан үүрэг үүсээгүй тул нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК-ийн хоёр дахь шаардлагыг энэ үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгоно.

*******. Нэхэмжлэгч нь шүүхэд нэхэмжлэл гаргахдаа *******,309,97 /*******,39,097+70,*******0/ төгрөгийн тэмдэгтийн хураамж төлсөн нь Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.*******.*******, 70.*******., Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.*******.*******-д нийцжээ.

*******.******* Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******, 60 дугаар зүйлийн 60.*******-д зааснаар тэмдэгтийн хураамжийг нэхэмжлэл хангагдсан хувь хэмжээгээр талуудад хариуцуулдаг тул нэхэмжлэгчээс тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн *******,309,97 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч нараас *******,39,097 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгчид олгох нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************5 дугаар зүйлийн **************5.., **************6, ********************* дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

*******. Иргэний хуулийн 45******* дүгээр зүйлийн 45*******.*******, 45 дугаар зүйлийн 45.*******, 4 дугаар зүйлийн 4.*******-д заасныг баримтлан Г., П. нараас *******6.9.9 төгрөгийг гаргуулан “******* банк” ХХК-д олгосугай.

. Иргэний хуулийн **************6 дугаар зүйлийн **************6.*******-д заасан үндэслэлгүй тул дүүрэг, *******5 дугаар хороо, хаягт байрлах, хотхоны баруун талаас дахь хувийн сууц буюу *******40 м.кв талбайтай үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөх эрхийг шилжүүлэн авсан тохиолдолд “******* банк” ХХК-тай барьцааны гэрээ байгуулж, гэрээг улсын бүртгэлд бүртгэхийг Г., П. нарт даалгах тухай “******* банк” ХХК-ийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56., 60 дугаар зүйлийн 60.******* дэх хэсэг, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.*******.*******, 7.*******.-т зааснаар нэхэмжлэгчээс тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн *******,309,97 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Г., П. нараас *******,39,097 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч “******* банк” ХХК-д олгосугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн ************** дугаар зүйлийн **************.-т зааснаар шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш *******4 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд хандаж гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                 Б.ХИШИГБААТАР