МОН*******ОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүгч Т.Батсүх даргалж, тус танхимд хийсэн хуралдаанаар,

            Нэхэмжлэгч: “ ” ХХК /РД: /. Хаяг: дүүрэг, дугаар хороо, дүгээр хороолол, дүгээр байр, 7 тоот

Хариуцагч: . Сүхбаатар дүүрэг, дугаар хороо, Үндсэн хуулийн гудамж

Үл хөдлөх эд хөрөнгө үнэлсэн үнэлгээг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э., хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч О., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Л.Азжаргал нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э. шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл, шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны 2020 оны 0 дугаар сарын 2-ны өдрийн 4/ШШ2020/02 дугаар ээр “ ” ХХК-аас 72,860,06 төгрөг гаргуулж “ банк” ХХК-д олгохоор лэсэн. Тус ийн дагуу төлбөр төлөгч “ ” ХХК-иас 72,860,06 төгрөг гаргуулж, төлбөр авагч “ банк” ХХК-д олгох гүйцэтгэлийн ажиллагаа т явагдаж байна. газраас 202 оны дугаар сарын 20-ны өдрийн 4-4/2 тоот мэдэгдлээр үүргийн гүйцэтгэлд барьцаалсан аймаг, Баян чандмань сум, дугаар баг, Есөн зураа дугаар гудамж, , 60, 6, 62, 6 тоотуудад байршилтай, тус бүр 2000 м.кв талбайтай, нэгж талбарын үнэлгээг тус бүр 6,274,000 төгрөгөөр нийт 8,70,000 төгрөгөөр үнэлснийг мэдэгдсэн. “ ” ХХК-ийн зүгээс дээрх үнэлгээг дараах үндэслэлээр хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа болно. Хөрөнгийн өртгийн хандлагаар тооцоолол хийхдээ капиталжуулах зардлын өнөөгийн үнэ цэнийг огт тооцоогүй, нэгжийн норматив үнэлгээг хэт багаар буюу үл хөдлөх хөрөнгийн м.кв-ын үнийг 8,7 төгрөгөөр тооцсон байна. Нэгжийн норматив үнэлгээг хэрхэн тогтоосон болох нь тодорхойгүй. Зах зээлийн хандлагаар тооцоолол хийхдээ ажил гүйлгээний хувьд үнэлгээний гол хэмжигдэхүүнүүдийг тооцоолоогүй, үнэлгээний хэмжигдэхүүнүүдэд шаардлагатай тохируулгуудыг дутуу хийсэн. Нийт газрыг тус бүрийг яг ижилхэн тай жишиж тооцоолсон нь бодитоор үнэлсэн гэж үзэхгүй. Тухайн харьцуулан судалсан гэх үл хөдлөх эд хөрөнгийн мэдээллийн эх сурвалж нь тодорхой бус байдаг. “ ” ХХК-ийн зүгээс 202 оны дугаар сарын 7-ны өдрийн т хүргүүлсэн үнийн саналыг огт үнэлээгүй, зах зээлийн бодит үнэ ханшид нийцээгүй, хэт доогуур үнэлсэн нь нэхэмжлэгчийн эд хөрөнгийг үнэгүйдүүлж, эрх хууль ёсны ашиг сонирхлыг хохироож байна. Шүүхийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .7 “Талууд эд хөрөнгийн үнэлгээний талаарх гомдлоо энэ хуулийн .-т заасны дагуу мэдэгдсэн өдрөөс хойш 7 хоногийн дотор шүүхэд гаргаж болно” гэж заасан. Иймд Улсын бүртгэлийн *******-*******, *******-*******, *******-, *******-*******, *******-******* дугаартай аймгийн сумын дугаар баг, есөн зураа дугаар гудамжны , 60, 6, 62, 6 тоотод тус бүр 2000 м.кв талбайтай газрыг нийт 8,70,000 төгрөг гэж тогтоосон. “” ХХК-ийн 202 оны дугаар сарын 6-ны өдрийн үнэлгээг хүчингүй болгож өгнө үү.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч О. шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны 2020 оны 0 дугаар сарын 2-ний өдрийн 2 дугаар ээр “ ” ХХК-иас 72,860,06 төгрөгийг гаргуулж банк ХХК-д олгохоор лэсэн. Төлбөр төлөгч “ ” ХХК-ийн үүсгэн байгуулагч У.-т биелүүлэх тухай удаа дараа мэдэгдсэн боловч тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй тул үүргийн гүйцэтгэл хангуулахаар У.-ын өмчлөлийн аймгийн сумын дугаар баг, Есөн зураа дугаар гудамж, , 60, 6, 62, 6 тоот хаягт байрлах эрхийн улсын бүртгэлийн *******-*******, *******-*******, *******-, *******-*******, *******-******* дугаарт бүртгэлтэй тус бүр нь 2000 м.кв талбайтай газрыг битүүмжилж хураасан. Талууд, өмчлөгчид  хөрөнгийн үнэлгээг Иргэний хуулийн 77 дугаар зүйлийн 77.-т заасны дагуу харилцан тохиролцож тогтоох тухай мэдэгдлийг талуудад өгсөн боловч мэдэгдэлд дурдсан хугацаанд үнийн санал тохиролцоогүй тул тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42., дугаар зүйлийн .2-т заасныг үндэслэн шинжээчээр томилж, үнэлгээ тогтоолгоход дээрх барьцаа хөрөнгийг нийт 8,70,000 төгрөгөөр тогтоосон. Шийдвэр ажиллагаа явуулж үүргийн гүйцэтгэлд барьцаалсан          У.-ын өмчлөлийн газрыг анхны албадан дуудлага худалдаанд 202 оны дугаар сарын 2-ний өдөр оруулахад санал ирээгүй бөгөөд хоёр дахь албадан дуудлага худалдаанд оруулахаар нийтэд зарлаад байна. Шийдвэр ажиллагаа хуульд заасны дагуу явагдсан тул нэхэмжлэгч “ ” ХХК-ийн гаргасан нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.

Хавтаст хэрэгт авагдсан баримтын тухайд: Нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт, нэхэмжлэгчээс олгосон итгэмжлэл, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар, дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны 2020 оны 0 дугаар сарын 2-ний өдрийн 2 дугаар , Иргэний хэргийн давж заалдах шатны 202 оны дүгээр сарын -ны өдрийн 46 дугаартай магадлал, Монгол улсын дээд 2022 оны 4 дүгээр сарын 2-ний өдрийн 00/ХТ2022/00 дугаартай тогтоол, “ ” ХХК-ийн 202 оны дугаар сарын 27-ны өдрийн итгэмжлэл,

Хариуцагчаас: дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхээс 2022 оны 6 дугаар сарын 7-ны өдөр олгосон 4/*******Х2022/007 дугаартай хуудас. Шийдвэр ажиллагаа үүсгэх тухай 2022 оны дүгээр сарын 28-ны өдрийн 2227048 дугаартай тогтоол, 2022 оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн 2227048 дугаартай зарлан дуудах мэдэгдэл, мөн өдрийн биелүүлэх мэдэгдэл, шүүгчийн захирамж баримт бичигт ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл, гүйцэтгэгчийн тэмдэглэл, 202 оны дүгээр сарын -ний өдрийн 0008 дугаартай итгэмжлэл, 202 оны дугаар сарын -ний өдрийн эд хөрөнгө битүүмжлэх тухай тогтоол, эд хөрөнгийн жагсаалт, 202 оны дугаар сарын -ний өдрийн мөн өдрийн биелүүлэх мэдэгдэл, гүйцэтгэгчийн тэмдэглэл, 202 оны дугаар сарын 2-ны өдрийн эд хөрөнгө хураах тухай тогтоол, баримт бичигт ажиллагаа явуулсан тэмдэглэл, 202 оны дугаар сарын -ны өдрийн 4/4/4262 дугаартай мэдэгдэл, 202 оны дугаар сарын 7-ны өдрийн үнийн санал хүргүүлсэн баримт, /2247 дугаартай хүсэлт, 202 оны дугаар сарын -ний өдрийн /7 дугаартай шинжээч томилох тухай тогтоол, шинжээчийн хувийн мэдээлэл тодруулсан тэмдэглэл, шинжээч томилуулах тухай тогтоол гардуулан өгөх акт, “” ХХК-ийн хөрөнгийн үнэлгээний тайлан, 202 оны дугаар сарын 20-ны өдөр хөрөнгийн үнэлгээг мэдэгдсэн мэдэгдэл, гүйцэтгэгчийн тэмдэглэл, анхны албадан дуудлага худалдаа явуулах тухай 202 оны дугаар сарын 2-ний өдрийн 4/8 дугаартай тогтоол, дуудлага худалдаа явуулах болсныг 202 оны дугаар сарын -ний өдөр мэдэгдсэн мэдэгдэл зэрэг баримтуудыг шүүхэд гаргаж өгсөн. 

            Зохигчийн тайлбар болон хэрэгт цугларсан бичмэл нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

  ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч “ ” ХХК нь т холбогдуулан үл хөдлөх хөрөнгө үнэлсэн үнэлгээг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлийг гаргажээ.

Нэхэмжлэгч нь шаардлагын үндэслэлээ газрын томилсон шинжээч үл хөдлөх эд хөрөнгийг зах зээлийн ханшнаас доогуур үнэлсэн гэж тайлбарладаг бол хариуцагч байгууллага ажиллагаа хуулийн дагуу явагдсан гэж маргаж байна.

Шүүх дараах үндэслэлээр нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгон лэв.

дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны 2020 оны 0 дугаар сарын 2-ний өдрийн 4/ШШ2020/02 дугаар , Иргэний хэргийн давж заалдах шатны 202 оны дүгээр сарын -ны өдрийн 46 дугаар магадлал, Улсын дээд 2022 оны 4 дүгээр сарын -ний өдрийн 00/ХТ2022/00 дугаар тогтоолоор хариуцагч “ ” ХХК-иас 6,82,84 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч “ банк” ХХК-д олгож, хариуцагч У.-ын өмчлөлийн аймгийн сумын дугаар баг, Есөн зураа дугаар гудамж, , 60, 6, 62, 6 тоот хаягт байрлах эрхийн улсын бүртгэлийн *******-*******, *******-*******,                             *******-, *******-*******, *******-******* дугаарт бүртгэлтэй тус бүр нь 2000 м.кв талбайтай, гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай газраар үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулж лэсэн байна. /хх-ийн 6-/

Дурдсан ийг хариуцагч биелүүлээгүй тул нэхэмжлэгчийн хүсэлтийг үндэслэн дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүгчийн захирамжаар албадан гүйцэтгүүлэхээр лэж 4/*******Х2020/007    дугаартай хуудас олгож, НШШ**************-ын ахлах гүйцэтгэгчийн 2022 оны дүгээр сарын 28-ны өдрийн 2227048 дугаар тогтоолоор гүйцэтгэлийн ажиллагаа үүсгэжээ. /хх-ийн 2, /

газрын гүйцэтгэгчийн  202 оны дугаар сарын -ний өдрийн 2227048/0, 202 оны дугаар сарын 2-ны  өдрийн 2227048/04 дугаар тогтоолуудаар үүргийн гүйцэтгэлд барьцаалагдсан үл хөдлөх эд хөрөнгийг битүүмжилж, хураан авчээ. /хх-ийн , 4/

Үл хөдлөх эд хөрөнгийг битүүмжилсэн, хураан авсан ажиллагааг төлбөр төлөгчид тухай бүрд мэдэгдэж, гүйцэтгэгч тэмдэглэл үйлдэж байсан нь хэрэгт авагдсан баримтуудаар тогтоогдох бөгөөд ажиллагааны тухайд  нэхэмжлэгч маргаагүй болно.

            Төлбөр төлөгч нь хураагдсан эд хөрөнгүүдийн үнийг 00,000,000 /тус бүр 00,000,000/ төгрөгөөр үнэлсэн, төлбөр авагч , банк нь энэхүү үнийн дүнг хүлээн зөвшөөрөөгүй, шинжээч томилуулах тухай хүсэлтийг гаргасан байх тул төлбөр төлөгч, өмчлөгч, төлбөр авагч талуудыг хураагдсан үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийн талаар тохиролцоогүй гэж үзнэ. /хх-ийн 48, 4/

Талууд үнийн талаар тохиролцоогүй тул гүйцэтгэгчийн 202 оны дугаар сарын -ний өдрийн /7 тоот тогтоолоор үл хөдлөх эд хөрөнгийн зах зээлийн үнийг тогтоолгохоор хөрөнгийн үнэлгээний “” ХХК-ийг /шинжээч С./ томилсон нь Иргэний хуулийн 77 дугаар зүйлийн 77., Шүүхийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .2, .2.2 дахь хэсэгт заасантай нийцжээ.

Шинжээчээр томилогдсон “” ХХК-ийн 202 оны дугаар сарын 6-ны өдөр биелүүлэх байгууллагад хүлээлгэн өгсөн 2/00 дугаартай хөрөнгө үнэлсэн тайлангаас үзэхэд У.-ын өмчлөлийн үл хөдлөх эд хөрөнгийн зах зээлийн үнийг 8,70,000 төгрөг болохыг тодорхойлсон байна. /хх-ийн 4/

Нэхэмжлэгч газрын үнийг өртгийн болон зах зээлийн хандлагаар хэрхэн тооцоолсон нь тодорхой бус, харьцуулсан эх сурвалж тодорхойгүй, төлбөр төлөгчөөс өгсөн үнийн саналыг огт үнэлээгүй, иргэнийг шинжээчээр томилсон байхад хуулийн этгээдийн нэрээр дүгнэлтээ гаргасан гэх үндэслэлийг дурдан маргасан.

Хөрөнгийн үнэлгээний “”  ХХК /мэргэшсэн үнэлгээчин С./ нь үл хөдлөх эд хөрөнгийн зах зээлийн үнийг тодорхойлсон арга, аргачлал зэргийг дүгнэлтдээ тодорхой дурдаж, холбогдох баримтыг хавсарган ирүүлсэн байх бөгөөд хуульд заасны дагуу томилогдсон, тусгай зөвшөөрөл бүхий хөрөнгийн үнэлгээний мэргэжлийн  байгууллагын  гаргасан үнэлгээг зах зээлийн ханшнаас хэт доогуур гэж үзэх үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6., 6.2, 6.2. дахь хэсгүүдэд зааснаар хөрөнгийн үнэлгээний хуулийн этгээд нь тусгай зөвшөөрөлтэй байх, хоёроос доошгүй үндсэн орон тооны үнэлгээчинтэй байх бөгөөд захирал нь үнэлгээчний хугацаагүй эрх авсан байхаар заасан, мөн шинжээчээр томилогдсон С. нь хөрөнгийн үнэлгээний “” ХХК-ийн захирал  бөгөөд мэргэшсэн үнэлгээчин болно.

Шүүхийн ажиллагааны явцад томилогдсон хөндлөнгийн шинжээчийн дүгнэлт нь үл хөдлөх эд хөрөнгийг зах зээлийн үнээс хэт бага үнэлсэн гэх үндэслэл тогтоогдохгүй байх тул нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж үзэв. 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан лэх тухай хуулийн дугаар зүйлийн .2., 6, дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон ТО*******ТООХ нь:

. Иргэний хуулийн 77 дугаар зүйлийн 77., Шүүхийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .2, .2.2, дахь хэсгүүдэд заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч “ ” ХХК-ийн т холбогдуулан гаргасан У.-ын өмчлөлийн аймгийн сум, дугаар баг, Есөн зураа дугаар гудамж, , 60, 6, 62, 6 тоот хаягт байрлах эрхийн улсын бүртгэлийн                        *******-*******, *******-*******, *******-, *******-*******, *******-******* дугаарт бүртгэлтэй тус бүр нь 2000 м.кв талбайтай, гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг үнэлсэн хөрөнгийн үнэлгээний “” ХХК-ийн үнэлгээг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.  Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7..4, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан лэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6. дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын төсөвт хэвээр үлдээсүгэй.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан лэх тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч нь анхан шатны ийг гардан авснаас хойш 4 хоногийн дотор Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргаж болохыг дурдсугай.

 

 

ДАР*******АЛА*******Ч, ШҮҮ*******Ч                                             Т.БАТСҮХ