МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

******* аймгийн ******* сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Б.Уртнасан даргалж,

Нэхэмжлэгч *******,

Хариуцагч байгууллагын төлөөлөгч ******* нарыг оролцуулан, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.Гүнчинсүрэнгээр тэмдэглэл хөтлүүлэн тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлтэй явуулсан шүүх хуралдаанаар ******* аймгийн ******* сумын багийн тоот хаягаар оршин суудаг ******* овогт *******ийн *******гаас ирүүлсэн, ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын д холбогдох021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх тухай,021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуустал хугацаанд өвчтэй байсан болохыг тогтоож, уг хугацааг ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын ийн Монгол хэл, уран зохиолын багшаар ажилласан хугацаанд оруулан тооцуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага бүхий иргэний хэргийг хянан хэлэлцээд ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч ******* нь шүүхэд ирүүлсэн нэхэмжлэл, шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ...Миний бие ******* нь ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын д багшаар ажилладаг.021 оны намар би зүрхний ишеми өвчин, цээжний тогтвортой бах, артерийн гипертензи зэрэг, 3 үе шат өндөр эрсдэлтэй оношоор Улаанбаатар хотод нэгдсэн 3 эмнэлэгт021 оны 09 дүгээр сарын 09-10-ны өдрүүдэд дараалан судасны мэс ажилбар хийлгэсэн. Гэвч 10 сарын 01-ний өдрөөс ажилдаа орох гэсэн боловч цээжээр өвдөж, босож чадахгүйн улмаас021 оны 10 сарын 18-нд Улаанбаатар хот явж,021 оны 10 сарын0-нд Бумаа санаа зүрхний хувийн эмнэлэгт 7 хоног хэвтэн эмчлүүлж, 10 сарын7-нд гарсан. Гэтэл манай ийн сургалтын менежерүүд 10 сарын цагийн тооцоо гаргахдаа миний нэрийг огт оруулаагүй орхигдуулснаас болоод нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төлөөгүй бөгөөд сумын нийгмийн даатгалын тасагт хандахад нөхөн төлөх боломжгүй гэсэн хариу өгсөн. Одоо миний бие *******ын байгууллагад ажилласны тэтгэмжийг хуульд зааснаар авах гэтэл 10 сарын нийгмийн даатгал төлөгдөөгүй улмаас тэтгэмжээ авч чадахгүй хохирох нөхцөл байдал үүсээд байна. Иймд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 46 зүйлийн 46.1 дэх хэсэгт зааснаар Ажил олгогч нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалд заавал даатгуулж, хуульд заасан хувь хэмжээгээр сар бүр нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөх үүрэгтэй. гэж заасны дагуу миний021 оны 10 сарын нийгмийн даатгалын шимтгэлийг тооцон тус иар нөхөн төлүүлж өгнө үү. гэжээ.

Нэхэмжлэгч ******* нь нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлийн шаардлагадаа: ...Миний бие021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацаанд ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын ийн монгол хэл, уран зохиолын багшаар ажиллаж байсан байдлаа тогтоолгох хүсэлттэй байна. Учир нь дээрх хугацаанд ажиллаж байсан байдлаа тогтоолгохгүй бол 5 жилийн тэтгэмж, 36 сарын тэтгэмж авах боломжгүй болсон. Иймд дээрх хугацаанд ажиллаж байсан болохыг тогтоож өгнө үү. гэжээ.

Нэхэмжлэгч ******* нь шүүхэд гаргасан тайлбартаа: ...Нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлагын гол агуулга нь021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуустал хугацаанд өвчтэй байсан болохыг тогтоолгож, уг хугацааг ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын ийн Монгол хэл, уран зохиолын багшаар ажилласан хугацаанд оруулан тооцуулах явдал юм... гэв.

Хариуцагч ******* нь шүүхэд ирүүлсэн болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ...Тухайн үед би ийн нийгмийн ажилтнаар ажиллаж байсан бөгөөд одоо ийн захирлын үүргийг хавсран гүйцэтгэж байна. Нэхэмжлэгч нь021 оны 10 сард өвчтэй байсан ба цагийн тооцоо гаргахдаа түүнийг ажиллаагүй гэж бүртгэсэн байсан. Багш нь тасралтгүй ажиллаж байж 5 жилийн тэтгэмж авдаг, түүнчлэн өндөр насны тэтгэвэрт гарахдаа 60 сарын цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж авах эрх үүсдэг тул нэхэмжлэгчийн021 оны 10 сарын нийгмийн даатгалын шимтгэлийг хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээгээр тооцон байгууллага төлөхийг хүлээн зөвшөөрч байна... гэжээ.

Шүүх шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн болон хавтаст хэрэгт авагдсан бичмэл нотлох баримтуудыг шинжлэн судалж хэлэлцээд ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч ******* нь хариуцагч ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын д холбогдуулан021 оны 10 сарын нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх-ийг хүссэн нэхэмжлэлийг тус шүүхэд гаргасан бөгөөд021 оны 10 сард өвчтэй байсан болохыг тогтоолгож, уг хугацааг ажиллаж байсан хугацаанд оруулан тооцуулах-аар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлжээ.

Нэхэмжлэгч ******* нь017 оны 08 сарын 30-ны өдрөөс эхлэн ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын ийн Монгол хэл, уран зохиолын багшаар ажилласан болох нь:

-******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын ийн захирлын017 оны 08 сарын 30-ны өдрийн 38 тай Ажил албан тушаал өөрчлөх тухай ...*******г017 оны 08 сарын 30-ны өдрөөс эхлэн монгол хэл уран зохиолын багшаар томилон ажиллуулсугай... гэсэн тушаалын хуулбар,

-******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын хоёр ийн023 оны 05 сарын3-ны өдрийн 72 тай ******* аймгийн ******* сумын -ын ийн Монгол хэл-Уран зохиолын багш ******* овогтой ******* нь 1990 оны 09 дүгээр сарын 05-ны өдрөөс 1991 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдрийг хүртэл Байрын хүмүүжүүлэгч багш-аар, 1991 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс000 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдрийг хүртэл Бага *******ын багш-аар,000 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс017 оны 08 сарын 30-ны өдрийг хүртэл Бага *******ын сургалтын менежер-ээр,017 оны 08 сарын 30-ны өдрөөс Монгол хэл-Уран зохиол-ын багшаар тус д 33 дахь жилдээ тасралтгүй ажиллаж байгаа нь үнэн болохыг тодорхойлов. гэсэн албан бичиг,

-Гэрч ийн: ...Намайг тус д003 онд Монгол хэл, уран зохиолын багшаар ажилд ороход ******* багш нь сургалтын менежерээр ажиллаж байсан. Манай ийн Монгол хэл, бичиг, уран зохиолын нэгдэл нь 7 багштай түүний нэг нь ******* багш байгаа юм.017 онд тус ийн анги бүлгийн тоо, монгол хэлний цаг нэмэгдэж ******* багш Монгол хэл, уран зохиолын багшаар томилогдсон. Монгол хэл, бичиг, уран зохиолын хичээлийг 6-12 ангийнханд ордог. ******* багш эмчилгээгээ хийлгэж ирээд 11 дүгээр сарын эхээр ажилдаа орсон. Түүнээс хойш ******* багш нь тасралтгүй Монгол хэл, бичиг, уран зохиолын багшаар даа ажиллаж байгаа. гэсэн мэдүүлэг,

Гэрч гийн: ...2021 оны 10 сард түүнийг чөлөөтэй буюу өвчтэй байх хугацаанд би ажлыг хийж гүйцэтгэж, Монгол хэл, бичиг, уран зохиолын багшаар түр ажилласан. Түр ажиллах хугацаандаа өөрийнх нь дааж авсан анги болох 10б, болон бусад 8-10 ангиудад Монгол хэл, бичиг, уран зохиолын хичээлийг зааж байсан. ******* багш Улаанбаатар хотод эмчилгээгээ хийлгэж дуусаад 11 дүгээр сарын эхээр ажилдаа эргэн орсон. Түүнээс хойш ******* багш тасралтгүй Монгол хэл, бичиг, уран зохиолын багшаар даа ажиллаж байна. гэсэн мэдүүлгээр нотлогдож байна.

Мөн нэхэмжлэгч ******* нь021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 олны 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацаанд буюу ******* аймгийн ******* сумын ерөнхий *******ын д багшаар ажиллаж байх үедээ өвчтэй байсан болох нь хэрэгт авагдсан:

-Шастины улсын гурав төв эмнэлгийн Зүрхний шигдээсийн тасгийн эмчийн ******* 54 настай эмэгтэй Зүрхний ишеми өвчин, Цээжний тогтвортой бах, YAA III зэрэг, ТиСДЭ: ХХУС III зэрэг Timi (3-3) Артерийн гипертензи II зэрэг, III үе шат, өндөр эрсдэлтэй оношоор ШУГТЭ-ийн ЗШТ-т021 оны 09 сарын 06-аас 09 сарын 13-ны хооронд хэвтэж эмчлүүлэв. Эмчилгээний явцад биеийн байдал болон цус эргэлт харьцангуй тогтвортой, ажилбартай холбоотой хүндрэлгүй тул цаашид шинжилгээг хавсаргаж, зөвлөгөө өгч харьяа аймгийн зүрх судас эмчийн хяналтад шилжүүлэв... гэсэн тодорхойлолт,

-Титэм судсан дотуурх эмчилгээ (ТиСДЭ)-НИЙ протоколын хуулбар,

-Хэт авианы шинжилгээний хариуны хуулбар,

-Лабораторийн шинжилгээний хариуны хуулбар,

-Амбулаториор эмчлүүлэгчдийн картын хуулбар,

-, Овог *******, нэр *******, эмэгтэй, нас 54, -р д багш,021 оны 10 сарын 15-ны өдрөөс021 оны 10 сарын1-ний өдөр хүртэл чөлөөлснийг магадлав. Үндсэн онош Зүрхний архаг дутагдал, зүрхний судсанд стент тавиулсны дараах байдал021 оны 10 сар8 өдөр гэсэн бичилт бүхий эмнэлгийн магадалгааны хуулбар,

-, Овог *******, нэр *******, эмэгтэй, нас 54, -р д багш,021 оны 10 сарын8-ны өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдөр 3 хоног ажлаас чөлөөлснийг магадлав. Үндсэн онош Зүрхний архаг дутагдал, зүрхний судсанд стент тавиулсны дараах байдал021 оны 10 сар 14 өдөр гэсэн бичилт бүхий эмнэлгийн магадалгааны хуулбар,

-Нийгмийн даатгалын дэвтэр Цахим, регистрийн , эцгийн нэр *******, өөрийн нэр *******, нас 54, эм, оршин суугаа хаяг *******, *******, баг, , ажлын газрын нэр ******* II , албан тушаал Багш, ердийн өвчин, оношийн шифр I-20, ХЧТА эхэлсэн021 он 10 сар0 өдөр дууссан021 он 10 сар7 өдөр олгосон021 он 10 сар7 өдөр, эмчлүүлсэн хоног эмнэлэг 8, *******ийн ******* нь 32 жил 3 сар шимтгэл төлж ажилласан болно, боловсон хүчин , захирал ... гэсэн эмнэлгийн хуудасны хуулбар, 

-Гэрч ийн: ... ******* багш нь021 оны 09 дүгээр сард зүрхний хагалгаанд орж байсан юм. Түүнийг чөлөөтэй байх хугацаанд н.Нямсүрэн багш ажлыг нь орлож, хийж байсан. ******* багшийг бид хагалгаандаа орж, Улаанбаатар хотоос ирсний дараа гэрт нь эргэн очиж байсан юм. Эргэлтээр очиход түүний бие сайжраагүй, хүнд зүйл өргөж болохгүй гээд удалгүй 10 сард дахин чөлөө авч, Улаанбаатар хот руу эмчилгээ хийлгэхээр явсан... гэсэн мэдүүлэг,

Гэрч гийн: ...******* багш021 оны 09 дүгээр сард зүрхний хагалгаанд орсон байсан юм... гэсэн мэдүүлгээр нотлогдож байна.

Түүнчлэн нэхэмжлэгч *******гийн021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөгдөөгүй болох нь хэрэгт авагдсан:

-Нэхэмжлэгч *******гийн нэр, цагийн тооцоо тусгагдаагүй талаарх ******* аймгийн ******* сумын -ын II ийн дунд, ахлах ангийн багш нарын021 оны 10-р сард ажилласан цагийн тооцооны хуудасны хуулбар,

-Нэхэмжлэгч *******гийн 1-9, 11-12 саруудад авсан цалингийн тооцооны хүснэгт,

-******* аймгийн ******* сумын Нийгмийн даатгалын тасгийн023 оны 05 сарын2-ны өдрийн 34 тай ******* сумын ******* *******ын 12 жилийн-р д багш ажилтай *******ийн ******* //-ийн021 оны 10 сарын нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөгдөөгүй болохыг тодорхойлов. гэсэн албан бичгээр нотлогдож байна.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 60 зүйлийн 60.1 дэх хэсэгт Ажилтан ажил үүргээ гүйцэтгээгүй дараах тохиолдолд ажлын байрыг нь хэвээр хадгална гэж, 60.1.2 дахь хэсэгт донорын үүрэг гүйцэтгэх, эсхүл энэ хуулийн 80.1.4, 80.1.5, 80.1.6-д зааснаас бусад тохиолдолд эрүүл мэндийн шалтгаанаар эмнэлгийн магадалгаатай гэж тус тус хуульчилсан тул *******гийн өвчтэй байсан хугацаанд буюу021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацаанд түүний ажлын байр хэвээр хадгалагдахаар байна.

Иймээс уг хугацааг нэхэмжлэгч *******гийн ******* аймгийн ******* сумын ерөнхий *******ын ийн монгол хэл, уран зохиолын багшаар ажилласан хугацаанд оруулан тооцох нь зүйтэй юм.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 43 зүйлийн 43.2.7-д Ажилтныг нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалд албан журмаар даатгуулах, хуульд заасан хэмжээгээр шимтгэл төлөх, тайлагнах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл төлснийг баталгаажуулах гэж ажил олгогчийн үүргийг, 42 зүйлийн 42.1.6-д Нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл төлөлт, баталгаажилтад хяналт тавих, буруу, дутуу бичилт, алдааг залруулахыг шаардах гэж ажилтны эрхийг тус тус хуульчилсан.

Мөн Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн 18 зүйлд Шимтгэл төлөх үүрэг дараахь тохиолдолд дуусгавар болно:

1/даатгуулагч нас барсан, нас барсанд тооцогдсон;

2/ажил олгогч татан буугдсан, дампуурсан;

3/даатгалын гэрээний хугацаа дуусгавар болсон;

4/хөдөлмөрийн гэрээ дуусгавар болсон тохиолдолд гэж тус тус хуульчилсан.

Тодруулбал дээрх хуулийн зохицуулалтууд нь ажлын байр хэвээр хадгалагдаж байгаа, хөдөлмөрийн чадвар алдсан ажилтны нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл төлөх үүрэг дуусгавар болохгүй бөгөөд ажил олгогч хариуцан төлөх агуулга бүхий хуулийн зохицуулалтууд юм.

Нэхэмжлэгч *******гийн хувьд021 оны 10 сард өвчтэй байсан боловч нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл нийгмийн даатгалын санд төлөгдөөгүй, энэ нь түүний өөрийн буруугаас болоогүй, харин ажил олгогч ******* аймгийн ******* сумын ерөнхий *******ын тухайн хугацаанд түүний нийгмийн даатгалын шимтгэлийг хариуцан төлөх хуульд заасан үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүйгээс болжээ.

Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн 6 зүйлийн дахь хэсэгт Ажил олгогчийн буруугаас нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөгдөөгүй даатгуулагчид учирсан хохирлыг ажил олгогч бүрэн хариуцаж төлнө. гэж хуульчилсан.

Иймээс *******гийн өвчтэй байсан хугацааны буюу021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдөр дуусталх хугацааны нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг ******* аймгийн ******* сумын ерөнхий *******ын иас гаргуулан нөхөн төлүүлж, холбогдох бичилт хийхийг ******* аймгийн ******* сум дахь Нийгмийн даатгалын тасагт даалгах нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэв.

Нэхэмжлэгч ******* нь шүүхэд нэхэмжлэл гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид 70,200 төгрөг төлсөн ба 2021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуустал хугацаанд өвчтэй байсан болохыг тогтоож, уг хугацааг ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын ийн Монгол хэл, уран зохиолын багшаар ажилласан хугацаанд оруулан тооцуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагын үнэд тооцон улсын орлогод хэвээр үлдээх нь зүйтэй юм.

Харин ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын иас021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх тухай нэхэмжлэлийн үнэд 70,200 төгрөгийг гаргуулан улсын орлогод оруулах нь зүйтэй байна.

Монгол улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 зүйлийн 115.2.3, 116, 118 зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай 135 зүйлийн 135.2.14, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 60 зүйлийн 60.1.2 дахь хэсэгт заасныг баримтлан ******* овог *******ийн *******г021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацаанд өвчтэй байсныг тогтоож, уг хугацааг ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын ийн Монгол хэл, уран зохиолын багшаар ажилласан хугацаанд оруулан тооцсугай.

2. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 43 зүйлийн 43.2.7 дахь хэсэг, Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн 6 зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар *******гийн өвчтэй байсан хугацааны буюу021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэл, эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын иас гаргуулан нөхөн төлүүлсүгэй.

3. Нэхэмжлэгч *******гийн өвчтэй байсан хугацааны буюу021 оны 10 сарын 01-ний өдрөөс021 оны 10 сарын 30-ны өдрийг дуусталх хугацааны нийгмийн даатгалын шимтгэл, эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын иар төлүүлж, холбогдох дэвтрүүдэд нөхөн бичилт хийхийг ******* аймгийн ******* сумын Нийгмийн даатгалын тасагт даалгасугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 зүйлийн 7.1.2 дахь хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч *******гийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, ******* аймгийн ******* сумын ******* *******ын иас 70,200 төгрөгийг гаргуулан улсын орлого болсугай.

5. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болохыг дурдсугай.

6. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэрийг зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл түүнийг гардаж авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор ******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Б.УРТНАСАН