Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2023 оны 01 сарын 11 өдөр

Дугаар 182/ШШ2023/00208

 

 

 

 

 

 

 

 

          2023        01         11 

      182/ШШ2023/00208

    

 

 

                                ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Чингэлтэй дүүргийн Èðãýíèé õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ ×.Äàâààñ¿ðýí äàðãàëæ, òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä õèéñýí èðãýíèé ø¿¿õ õóðàëäààíààð:

 

Íýõýìæëýã÷: “З О” ХХК-ийн íýõýìæëýëòýé

 

Õàðèóöàã÷: “Т Т” ХХК-д õîëáîãäîõ

 

Нэхэмжлэлийн шаардлага:

Шатахуун нийлүүлэх гэрээний үлдэгдэл төлбөр 220.725.371 төгрөг, алданги 110.362.685 төгрөг, нийт 331.088.056 төгрөгийг гаргуулах тухай  èðãýíèé õýðãèéã õýëýëöýâ.

 

Ø¿¿õ õóðàëäààíä:

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч  Б.Б,

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Ц,

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Д,

Гэрч Д.Ү,

Нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.А íàð îðîëöîв.

 

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ нь:

 

1.”З О” ХХК нь хариуцагч “Т Т” ХХК-д холбогдуулан гаргасан íýõýìæëýëèéí øààðäëàãàà дараах байдлаар тодорхойлж байна.Үүнд:

1.1.“З О” ХХК нь “Т Т” ХХК-тай 2019 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдөр 04/04 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ" байгуулж тус гэрээний дагуу 2019 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрөөс 2020 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн хооронд нийт 8.241.897.071.6 төгрөгийн үнэ бүхий шатахууныг нийлүүлснээс 8.021.171.700.6 төгрөгийг төлж барагдуулан үлдэгдэл 220.725.371.00 төгрөгийн төлбөрийг биднээс удаа дараа төлбөр төлөх шаардлагыг хүргүүлсээр байхад хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр төлөлгүй байсаар өнөөдрийг хүрээд байна. “З О” ХХК болон “Т Т” ХХК-ийн хооронд байгуулагдсан 04/04 дугаартай Шатахуун нийлүүлэх гэрээний 2.5.2-т “Тооцоо нийлснээс хойш 10 хоногийн дотор гүйцэтгэлийн дүнгээр захиалагчаас нийлүүлэгчид төлбөрийг төлнө” гэж, мөн гэрээний 2.5.3 дахь хэсэгт “Төлбөр төлөх хугацааг хэтрүүлсэн тохиолдолд хугацаа хэтэрсэн хоног тутамд төлөгдөөгүй үнийн дүнгийн 0.1 хувьтай тэнцэх хэмжээний алданги тооцож захиалагчаас нийлүүлэгчид төлнө” гэж тус тус заасан байдаг. “Т Т” ХХК нь Шатахуун нийлүүлэх гэрээний дагуу нийлүүлсэн шатахууны төлбөрийг 544 хоногоор хэтрүүлсэн байх тул тус гэрээний 2.5.3-т заасны дагуу хугацаа хэтэрсэн хоног тутамд гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 0.1%-тай тэнцэх хэмжээний алдангийг үндсэн төлбөрийн 50%-с хэтрэхгүй байхаар тооцоход 110.362.685.5 төгрөг, гэрээний дагуу нийлүүлсэн дизель түлшний үлдэгдлийн хамт нийт 331.088.056.5 төгрөгийг төлж барагдуулах тооцоо гарч байна. Иймд “З О“ ХХК нь “Т Т” ХХК-тай 2019 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдөр 01/10/-1 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ-ний үлдэгдэл төлбөр 220.725.371.00 төгрөг, түүний хугацаа хэтрүүлсний алданги 110.362.685.5 төгрөг, нийт 331.088.056.5 төгрөгийг “Т Т” ХХК-иас гаргуулж “З О” ХХК-д олгож өгнө үү гэв.

 

2.Õàðèóöàã÷ ø¿¿õ õóðàëäààí äýýð ãàðãàñàí òàéëáàðòàà:

З О” ХХК болон “Т Т ХХК-ийн хооронд 2019 оны 07 сарын 19-ний өдрийн 04/04 дугаартай “Шатхуун нийлүүлэх гэрээ”-г харилцан тохиролцож байгуулсан. Гэвч тус гэрээний 2.5.2-т “Тооцоо нийлснээс хойш 10 хоногийн дотор гүйцэтгэлийн дүнгээр захиалагчаас нийлүүлэгчид төлбөрийг төлнө” гэж заасан боловч тус тооцоо нийлсэн акт бичгээр үйлдэх явцад “З О” ХХК-иас тооцоо нийлүүлхэд шаардлагатай ямар нэгэн баримт бичиг ирүүлдэггүй бөгөөд жагсаалтын хүснэгтээр харилцан итгэлцэлийн үндсэн дээр тооцоо нийлдэг байсан. “Т Т” ХХК-ийн шатхууны нягтлан бодогч н.Үнэнзаяа нь тухайн үед урьдын адилаар итгэл хүлээлгэн тооцоо нийлсэн акт дээр хүлээн зөвшөөрсөн үсэг, тамга даран явуулсан байдаг. Гэвч “З О” ХХК нь одоог хүртэл манай байгуулагатай албан ёсны тооцоо нийлсэн тулгалтыг баримтын шаардлага хангасан байдлаар хийгээгүй байгаа бөгөөд итгэл эвдэн үйлдсэн энэхүү хуурамч тооцоо нийлсэн актад үндэслэн нийт 544 хоногоор шатхууны төлбөрийг хэтрүүлсэн хэмээн шатахуун нийлүүлэх гэрээний үлдэгдэл төлбөр болох 220.725.371.00 төгрөг, алданги болох 110.362.685.5 төгрөг, нийт 331.088.056.5 төгрөгийг нэхэмжилж байгаан үндэслэлгүй юм. Мөн жолооч нараас шатахуун аваагүй гэж тайлбарласан. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

3.Нэхэмжлэгчээс 2019 оны 07 дугаар сарын 19-ны өдрийн 04/04 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ”, 2019 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн 01/10/-1 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ” /нэмэлт өөрчлөлт/, 2019 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн 04/04/-2 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ” /нэмэлт өөрчлөлт/ 6 ширхэг Тооцооны үлдэгдлийн баталгаа, “Т Т” ХХК-ийн алдангийн тооцоолол, “З О” ХХК-иас “Т Т” ХХК-д Борлуулсан түлшний тооцоо, Шатахууны тооцооны жагсаалт, 2020 он Шатахууны тооцооны жагсаалт, шатахууны тооцооны дүнгийн жагсаалт,    

хариуцагчаас хариу тайлбар,  95-н жолоотой байгуулсан  “Хамтран ажиллах” гэрээ, “З О” ХХК  хаан банкны депозит дансны хуулга зэрэг нотлох баримтуудыг гаргаж өгсөн болно.      

                                                         ¯ÍÄÝÑËÝÕ нь:

 

1.Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь  үндэслэлтэй гэж  дүгнэв.

 

2.Нэхэмжлэгч “З О” ХХК нь хариуцагч “Т Т” ХХК-иас “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ”-ний үлдэгдэл төлбөр 220.725.371 төгрөг, алданги 110.362.685.5 төгрөг, нийт 331.088.056.5 төгрөг гаргуулах тухай íýõýìæëýëèéí øààðäëàãà ãàðãàæýý. 

 

3.Õàðèóöàã÷ нь нягтлан бодогч Д.Үнэнзаяа нь тухайн үед урьдын адилаар итгэл хүлээлгэн тооцоо нийлсэн акт дээр хүлээн зөвшөөрч гарын үсэг зурж, тамга даран явуулсан. Гэвч “З О” ХХК нь одоог хүртэл манай байгуулагатай албан ёсны тооцоо нийлсэн тулгалтыг баримтын шаардлага хангасан байдлаар хийгээгүй байгаа бөгөөд итгэл эвдэн үйлдсэн энэхүү хуурамч тооцоо нийлсэн актад үндэслэн 331.088.056 төгрөгийг шаардаж байх тул хүлээн зөвшөөрөхгүй, мөн манай компани нь 95 жолоочтой хамтран ажиллах гэрээтэй, тэдгээр жолооч нар шатахуун аваагүй гэж тайлбарладаг учир нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж мэтгэлцэж байна.

 

4.Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн 2019 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн 04/04 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ”, 2019 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн 01/10/-1 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ” /нэмэлт өөрчлөлт/, 2019 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн 04/04/-2 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ” /нэмэлт өөрчлөлт/, 6 ширхэг Тооцооны үлдэгдлийн баталгаа, “Т Т” ХХК-ийн алдангийн тооцоолол, “З О” ХХК-иас “Т Т” ХХК-д Борлуулсан түлшний тооцоо, Шатахууны тооцооны жагсаалт, 2020 оны Шатахууны тооцооны жагсаалт, шатахууны тооцооны дүнгийн жагсаалт, хариуцагчийн хариу тайлбар, 95-н жолоотой байгуулсан “Хамтран ажиллах” гэрээ, “З О” ХХК хаан банкны депозит дансны хуулга зэрэг нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

 

5.“Т Т” ХХК, “З О” ХХК нарын хооронд 2019 оны 07 дугаар сарын 19-ны өдөр 04/04 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ” байгуулагдаж, нийлүүлэгч “З О” ХХК нь шатахуун, дизель түлшийг захиалсан хугацаанд нь нийлүүлэх, захиалагч “Т Т” ХХК нь дизель түлшийг хүлээн авч, гэрээнд заасан үнийг хуваарийн дагуу төлөх үүргийг тус тус хүлээжээ. /хх-ийн 6-17 тал /

 

Гэрээний үргэлжлэх хугацааг талууд 2019 оны 07 дугаар сарын 19-ны өдрөөс 2019 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг дуустал үргэлжилнэ. Гэрээний хугацааг сунгах тохиолдолд талууд гэрээний хугацаа дуусахаас 1 сарын өмнө тохиролцож,шинээр эсхүл нэмэлт гэрээ байгуулахаар тохиролцсон байна.

 

Нэхэмжлэлийн үндэслэл болсон гэрээгээр “З О” ХХК нь шатахуун дизель түлшийг захиалсан хугацаанд нь нийлүүлэх, худалдан авагч “Т Т” ХХК нь дизель түлшийг хүлээн авч, гэрээнд заасан үнийг хуваарийн дагуу төлөх үүргийг тус тус хүлээсэн байх тул талуудын хооронд Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлд заасан худалдах, худалдан авах гэрээний харилцаа үүссэн гэж үзэхээр байна. 

 

2019 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ”-ний дагуу 2019 оны 07 дугаар сарын 20-ний өдрөөс 2020 оны 05 дугаар сарын 27-ны өдрийн хооронд нийт 8.241.897.071.6 төгрөгийн үнэ бүхий шатахууныг нийлүүлснээс 8.021.171.700.3 төгрөгийг төлж барагдуулан үлдэгдэл 220.725.371.00 төгрөгийн төлөөгүй байна.

 

Хариуцагч нь нягтлан бодогч Д.Ү нь тухайн үед урьдын адилаар итгэл хүлээлгэн тооцоо нийлсэн акт дээр хүлээн зөвшөөрч гарын үсэг зурж, тамга дарсан. Жолооч нар шатахуун аваагүй гэж тайлбарладаг тул 220.725.371 төгрөгийн үлдэгдэлийг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэх боловч дараах баримтуудаар үгүйсгэгдэж байна. Үүнд 2021 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2021 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийг дуустал хугацааны “Тооцооны үлдэгдлийн баталгаа”  гэх баримтад нэхэмжлэгч байгууллагын нягтлан бодогч О.Д, хариуцагч байгууллагын нягтлан бодогч Д.Ү гэж гарын үсгээ зурж баталгаажуулсан байна. “Шатахууны тооцооны дүнгийн жагсаалт” гэх баримт “Т Т” ХХК-ийн нягтлан бодогч Д.Ү, Г.А, нярав Т.А, “З О” ХХК-ийн нягтлан бодогч О.Д гэж гарын үсгээ зурж баталгаажуулжээ.

 

Хариуцагч “Т Т” ХХК нь  дээрх гэрээний дагуу нийлүүлсэн шатахууны төлбөрөөс 220.725.371 төгрөгийг гэрээгээр тохирсон хугацаанд төлөх үүргээ биелүүлээгүй байх тул нэхэмжлэгч “З О” ХХК нь Иргэний хуулийн 232 дугаар зүйлийн 232.3, 232.6 дахь заалт болон гэрээний 2.5.3-д зааснаар алданги шаардах эрхтэй байна.

 

2019 оны 07 дугаар сарын 17-ны өдрийн 04/04 дугаартай “Шатахуун нийлүүлэх гэрээ”-ний 2 дугаар зүйлийн 2.5.2-д “Тооцоо нийлснээс хойш 10 хоногийн дотор гүйцэтгэлийн дүнгээр захиалагчаас нийлүүлэгчид төлбөрийг төлнө” гэж,

2 дугаар зүйлийн 2.5.3-д “Төлбөр төлөх хугацааг хэтрүүлсэн тохиолдолд хугацаа хэтэрсэн хоног тутамд төлөгдөөгүй үнийн дүнгээс 0,1 хувьтай тэнцэх хэмжээны алданги тооцож захиалагчаас нийлүүлэгчид төлнө” гэж тус тус  заажээ.

 

Хариуцагч “Т Т” ХХК-ийн гэрээний дагуу нийлүүлсэн шатахууны төлбөрөөс 220.725.371 төгрөгийг төлөөгүй байх тул алданги гаргуулан шийдвэрлэх нь зүйтэй.

 

Иймд хариуцагч “Т Т” ХХК-иас худалдан авсан шатахууны үлдэгдэл төлбөр 220.725.371 төгрөг, алдангид 110.362.685.5 төгрөг нийт 331.088.056 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч “З О” ХХК-д олгож шийдвэрлэв.

 

6.Нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1.813.400 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 1.813.400 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгож шийдвэрлэх зүйтэй байна.

 

Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 115 äóãààð  ç¿éëèéí 115.2.1 äóãààð ç¿éë¿¿äýä çààñíûã óäèðäëàãà áîëãîí

 

ТОГТООХ нь:

 

1.Иргэний хуулийн 243 дүгээр зүйлийн 243.1, 232 дугаар зүйлийн 232.6-д заасныг баримтлан хариуцагч “Т Т” ХХК-иас худалдан авсан шатахууны үлдэгдэл төлбөр 220.725.371 төгрөг, алдангид 110.362.685 төгрөг нийт 331.088.056 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч “З О” ХХК-д îëãîñóãàé.

 

2.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1.813.400 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч “Т Т” ХХК-иас улсын тэмдэгтийн хураамжид 1.813.400 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч “З О” ХХК-д олгосугай.

 

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.5, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба уг өдрөөс 14 хоног өнгөрснөөс хойш шүүх хуралдааны оролцогч талууд 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй, шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулсан эсхүл хүргүүлснээр гомдол гаргах хугацааг тоолох бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                    ×.ÄÀÂÀÀѯÐÝÍ