2023        04         10

182/ШШ2023/01154

 

 

                                ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Чингэлтэй дүүргийн Èðãýíèé õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ ×.Äàâààñ¿ðýí äàðãàëæ, òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä õèéñýí èðãýíèé ø¿¿õ õóðàëäààíààð:

 

Íýõýìæëýã÷: Н.Сын íýõýìæëýëòýé

 

Õàðèóöàã÷: О.Тд õîëáîãäîõ

 

Нэхэмжлэлийн шаардлага:

6.500.000 төгрөгийг гаргуулах тухай  èðãýíèé õýðãèéã õýëýëöýâ.

 

Ø¿¿õ õóðàëäààíä:

Нэхэмжлэгч Н.С,

Хариуцагч Б.Э,

Нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.А íàð îðîëöîв.

 

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ нь:

 

1.Н.С нь хариуцагч О.Тд холбогдуулан гаргасан íýõýìæëýëèéí øààðäëàãàà дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

Н.С миний бие нь 2022 оны 09 дүгээр сарын 16-ны өдөр 1000 машины зах Авто худалдааны төвөөс О.Т худалдаачинаас Lexus RX-450 маркийн мөнгөлөг саарал автомашиныг 65.500.000 төгрөгөөр худалдаж авсан. Тухайн машиныг үзэж сонирхож байх үед  худалдаачин тухайн машины мотр кроп батерейд баталгаа өгнө гэсэн. Баталгааг бичгээр өгөхүү  гэхэд өөрийн “Япон машины худалдаа” гэсэн пейж хуудас руу худалдаж авч байгаа машиндаа улсын дугаар зүүгээд зургийн дараад пейж рүү илгээхэд баталгаажина гэсэн Энэ дагуу худалдаж аваад дугаараа зүүгээд зургийг илгээсэн.  Машиныг худалдаж аваад маргааш өдөр нь унаад явахад дуугараад эхэлсэн. О.Тд  утсаар хэлсэн. Таван богд авто сервис өөр 2-3 газарт үзлэг оношлогоо хийлгэсэн. Бүгд кроп нь болохгүй болсон байна солиулах шаардлагатай гэсэн. Ингээд 2022 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдөр О.Тгийн 93115011 дугаарт утас руу ярьж мэдэгдсэн. Тухайн өдрөө биеэр очиж уулзсан.  Машиныг янзлуулж өгч чадахгүй гэсэн. Тухайн зарах үедээ 6 сарын баталгаа өгсөн биз дээ  одоо энэ машины кроп нь эвдэрхий байна янзлуулаад өг гэхэд чадахгүй гэсэн. Кропыг эвдэрлийг янзлуулахад 6.500.000 төгрөгийг зарцуулсан.  Иймд 6.500.000 төгрөгийг гаргуулж өгнө гэсэн нэхэмжлэл гаргасан байсан. Нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж О.Тгээс автомашины хойд хэвтээ тэнцүүлэгч, хойд босоо тэнцүүлэгч нарыг солиулахад гаргах зардал 2.450.000 төгрөг, нийт 8.950.000 төгрөг  гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан. Үүнээсээ 2.450.000 төгрөг гаргуулах  øààðäëàãààñàà òàòãàëзаж байна гэв..

 

2.Õàðèóöàã÷  нь шүүхэд болон ø¿¿õ õóðàëäààí äýýð ãàðãàñàí òàéëáàðòàà:

Н.С нь 2022 оны 09 дүгээр сарын 16-нь өдөр О.Тгээс Lexus RX-450  маркийн авто машиныг худалдан авахаар үзэж, харж байгаад болно гээд авсан. Хариуцагчийн зүгээс тухайн үедээ мотор кропт ямар нэгэн баталгаа өгөөгүй ба энэ талаараа ч хэлсэн. Нэхэмжлэгч ч үүнийг нь хүлээн зөвшөөрсөн байдаг. Машиныг худалдаж авсны дараа нэхэмжлэгч нь хариуцагч О.Тд тосоо сольж байна гэж хэд хэдэн удаа залгаж хэлсэн. Зүгээр явж байсан машины тосыг яагаад 2-3 удаа солиулах болсон талаар О.Т мэдэхгүй байгаа. Улмаар 2022 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр машиныхаа кропыг сольж байгаа тул мөнгийг нь төл гэж байнга холбогдох болсон. Талуудын хувьд анхнаасаа мотор кропт ямар нэгэн баталгаа өгөөгүй тул мотор кроп солиулсан төлбөрийг хариуцах ямар нэгэн үндэслэлгүй. Иргэний хуулийн 248 дугаар зүйлийн 248.2-т “Худалдан авагч эд хөрөнгийг хүлээн авсныг гэрчлэх тодорхой үйлдэл хийсэн бол түүнийг эд хөрөнгө хүлээн авсанд тооцно” гэж заасан байх тул нэхэмжлэгчийн хувьд эд хөрөнгийг хүлээн авснаас хойших эвдрэл гэмтлийг өөрөө хариуцах үүрэгтэй. Нэхэмжлэгчийн зүгээс хариуцагчийг эд хөрөнгийн доголдолтой буюу эвдрэлтэй машин өөрт нь зарсан гэж тайлбарладаг ч Иргэний хуулийн 251 дүгээр зүйлд зааснаар худалдсан эд хөрөнгийг худалдах үед доголдолтой байсан гэх баримтыг хэрэгт өгөөгүй.  Мөн Иргэний хуулийн 255 дугаар зүйлийн 255.1-т “эд хөрөнгө хүлээж авах үедээ уг эд хөрөнгийн доголдлын талаар мэдсэн буюу мэдэх боломжтой байхад түүнийг хүлээн авсан” бол худалдан авагч шаардлага гаргах эрхээ алдана гэж заасны дагуу нэхэмжлэгч нь шаардах эрхээ алдсан гэж үзэж байна. Тийм учир нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

3.Нэхэмжлэгчээс Япон автомашин худалдаа авто зураг,  2022 оны 10 дугаар сарын 18-ний өдрийн нэхэмжлэх, 2022 оны 10 дугаар сарын 10-ний өдрийн шилжүүлгийн мэдээлэл, Автотээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ,  2022 оны 09 сарын 21-ний өдрийн 2 хуудас зарлагын баримт, 2022 оны 12 сарын 29-ны өдрийн Орлогын баримт,

хариуцагчаас  2022 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн хариу тайлбар зэрэг нотлох баримтуудыг гаргаж өгсөн болно.      

                                               

                                                         ¯ÍÄÝÑËÝÕ нь:

 

1.Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь  үндэслэлтэй гэж  дүгнэв.

 

2.Нэхэмжлэгч Н.С нь хариуцагч О.Тгээс 2022 оны 09 дүгээр сарын 10-ны өдөр Lexus RX-450  маркийн автомашиныг худалдаж авсан. Автомашины кропыг солиулсны үнэ 6.500.000 төгрөг, автомашины хойд хэвтээ тэнцүүлэгч, хойд босоо тэнцүүлэгч нарыг солиулахад гаргах зардал 2.450.000 төгрөг, нийт 8.950.000 төгрөг  гаргуулах тухай íýõýìæëýëèéí øààðäëàãà ãàðãàæýý.

 

3.Íýõýìæëýã÷ Н.С íü ø¿¿õ õóðàëäààí äýýð О.Тгээс автомашины хойд хэвтээ тэнцүүлэгч, хойд босоо тэнцүүлэгч нарыг солиулахад гаргах зардал 2.450.000 төгрөгийг ãàðãóóëàõ øààðäëàãààñàà òàòãàëçñàí òóë óã òàòãàëçëûã áàòàëæ, õîëáîãäîõ õýðãèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîâ.

 

4.Õàðèóöàã÷ нь анхнаасаа автомашины мотор кропт ямар нэгэн баталгаа өгөөгүй тул мотор, кроп солиулсан төлбөрийг хариуцах ямар нэгэн үндэслэлгүй  тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж  мэтгэлцэж байна.

 

5.Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн Япон автомашин худалдаа авто зураг,  2022 оны 10 дугаар сарын 18-ний өдрийн нэхэмжлэх, 2022 оны 10 дугаар сарын 10-ний өдрийн шилжүүлгийн мэдээлэл, Автотээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ,  2022 оны 09 сарын 21-ний өдрийн 2 хуудас зарлагын баримт, 2022 оны 12 сарын 29-ны өдрийн орлогын баримт, хариу тайлбар зэрэг нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

 

Íýõýìæëýã÷ íü Èðãýíèé õóóëèéí 243 äóãààð ç¿éëèéí 243.1, 254 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 254.6-ä çààñíààð øààðäàõ ýðõòýé ãýæ ¿çëýý.

 

6.Íýõýìæëýã÷ Н.С нь õàðèóöàã÷ О.Тгээс 2022 îíû 09 ñàðûí 16-íû ºäºð Lexus RX-450  маркийн . улсын дугаартай суудлын мөнгөлөг саарал өнгийн автомашиныг 65.500.000 òºãðºãººð õóäàëäàí àâñàí áîëîõ íü çîõèã÷èéí òàéëáàð, õýðýãò àâàãäñàí íîòëîõ áàðèìòààð íîòëîãäîæ áàéíà. /õàâòàñ õýðãèéí 5-10/

 

Òàëóóäûí õîîðîíä ¿¿ññýí äýýðõ õàðèëöàà íü õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ ãýðýýíèé ¿íäñýí øèíæèéã àãóóëñàí áàéõ áºãººä ãýðýýã áè÷ãèéí õýëáýðýýð áàéãóóëëààã¿é áîëîâ÷ ãýðýýíèé òàëóóä õàðèëöàí òîõèðîëöñîíû äàãóó ìºíãº, ýä õºðºíãèéã øèëæ¿¿ëýí ºãñíººð õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ ãýðýý áàéãóóëàãäñàí ãýæ ¿çýõýýð áàéíà. Ýíý íü Èðãýíèé õóóëèéí 196 äóãààð ç¿éëèéí 196.1.1-ä çààñàí ýä õºðºí㺠øèëæ¿¿ëñíýýð ãýðýý áàéãóóëàãäàõààð õóóëüä çààñàí áîë ãýðýýíèé ãîë íºõöºëèéí òàëààð òàëóóä òîõèðîëöîæ, òóõàéí ýä õºðºíãèéã øèëæ¿¿ëñíýýð ãýðýý áàéãóóëàãäñàíä òîîöîãääîã çîõèöóóëàëòàä õàìààðíà.

 

Äýýðõ ¿éëäëýýð òàëóóäûí õîîðîíä õóóëüä çààñàí øààðäëàãûã õàíãàñàí õ¿÷èí òºãºëäºð õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ ãýðýý áàéãóóëàãäñàí áàéíà. Òàëóóä ãýðýý áîëîí 65.500.000 òºãðºã  øèëæ¿¿ëñýí òóõàéä ìàðãààã¿é áîëíî.

  

Äýýðõ ãýðýýãýýð õàðèóöàã÷ О.Т íü …áèåò áàéäëûí äîãîëäîëã¿é, ýðõèéí çºð÷èëã¿é õºðºíãº, ò¿¿íòýé õîëáîîòîé áàðèìò áè÷ãèéã õóäàëäàí àâàã÷èéí ºì÷ëºëä… íèéë¿¿ëýõ ¿¿ðãèéã õ¿ëýýñýí.

 

Õàðèóöàã÷ О.Т íü ãýðýýíèé äàãóó Lexus RX-450 маркийн . улсын дугаартай суудлын мөнгөлөг саарал өнгийн автомашиныг íýõýìæëýã÷èä өгсөн áîëîâ÷ автомашин нь äîãîëäîëòîé áàéñàí áîëîõ íü çîõèã÷èéí òàéëáàð, íýõýìæëýã÷ íü 2022 îíû 10 ñàðûí 12-íû ºäºð автомашины кроп àæèëëàõã¿é áàéна, солиулах шаардлагатай талаар ìýäýãäñýí, õàðèóöàã÷ О.Т янзлуулж чадахгүй, машины кропнд анхнаасаа баталгаа өгөөгүй гэх тайлбарыг гаргасан íü çîõèã÷èéí òàéëáàð òîãòîîãäîæ áàéíà.

 

Õàðèóöàã÷ О.Т íü эвдрэл гэмтэлгүй автомашиныг хүлээлгэн өгсөн, машины кроп нь дээр анхнаасаа баталгаа өгөөгүй ãýæ ìàðãàí òàéëáàðëàñàí áîëîâ÷ ººðèéí òàéëáàð, òàòãàëçëàà нотолсон баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй, íýõýìæëýã÷ íü  автомашины кроп, бусад зүйл нь ýâäðýëòýé, äîãîëäîëòîé áîëîõûã íü  2022 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдөр õàðèóöàã÷èä õýëæ байсан ãýæ òàéëáàðëàñàí, О.Т íü эвдрэл гэмтэлгүй автомашиныг хүлээлгэн өгсөн гэх баримтгүй, автомашины баттериаг солиулхад 650.000 төгрөгийг өгсөн ãýõ òàéëáàðààñ ¿çýõýä õàðèóöàã÷ äîãîëäîëòîé ýä õºðºí㺠íèéë¿¿ëñýí áîëîõîî õ¿ëýýí çºâøººðñºí ãýæ ¿çýõýýð áàéíà.

 

Õàðèóöàã÷ О.Т íü äîãîëäîëòîй автомашиныг íèéë¿¿ëñýí ò¿¿íèé äîãîëäëûã àðèëãàõ òàëààð àðãà õýìæýý àâààã¿é íýõýìæëýã÷ Н.С нь автомашины кропны ¿íý ó÷èðñàí õîõèðëîî ãàðãóóëíà ãýæ ìàðãàñàí íü ¿íäýñëýëòýé. 

 

Иргэний хуулийн 254 дүгээр зүйлийн 254.6-д “...Худалдагч эд хөрөнгйн баталгаат хугацаа тогтоосон бол энэ хугацааны дотор, баталгаат хугацаа тогтоогоогүй бол тухайн эд хөрөнгийг өмчлөх эрхийг шилжүүлэн авснаас хойш зургаан сарын дотор доголдлыг илрүүлсэн худалдан авагч энэ хуулийн 254.1-д заасан шаардлагыг аль нэгийг гаргах эрхтэй...” гэж заажээ.  

 

Нэхэмжлэгч Н.С нь 2022 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Lexus RX-450  маркийн автомашины кропыг 6.500.000 төгрөгөөр солиулсан болох нь зохигчийн тайлбар, 2022 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийн нэхэмжлэх, хаан банкны шилжүүлгийн баримт тогтоогдсон./хавтас хэргийн 8-9 тал/     

              

Èéìýýñ Lexus RX-450 маркийн автомашины кропны ¿íý 6.500.000 òºãðºãèéã õàðèóöàã÷ О.Тгээс ãàðãóóëàí íýõýìæëýã÷ Н.Ст îëãîх íü ç¿éòýé байна.         

 

7.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.2, 60 дугаар зүйлийн 60.1-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 173.100 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 118.650 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгож шийдвэрлэх  зүйтэй байна.

Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 115 äóãààð  ç¿éëèéí 115.2.1 äóãààð ç¿éë¿¿äýä çààñíûã óäèðäëàãà áîëãîí

 

ТОГТООХ нь:

 

1.Èðãýíèé õóóëèéí 243 äóãààð ç¿éëèéí 243.1, 254 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 254.6-д заасныг баримтлан хариуцагч О.Тгээс Lexus RX-450 маркийн автомашины кропны ¿íý 6.500.000 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч Н.Ст олгосугай.

 

2.Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 106 äóãààð ç¿éëèéí 106.5-ä çààñíààð О.Тгээс автомашины хойд хэвтээ тэнцүүлэгч, хойд босоо тэнцүүлэгч нарыг солиулахад гаргах зардал 2.450.000 òºãðºã ãàðãóóëàõ íýõýìæëýëèéí øààðäëàãààñàà Н.С òàòãàëçñíûã áàòàëæ, õîëáîãäîõ õýðãèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîñóãàé.

 

3.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 173.100 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч О.Тгээс  улсын тэмдэгтийн хураамжид 118.650 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч Н.Ст олгосугай.

 

4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.5, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба уг өдрөөс 14 хоног өнгөрснөөс хойш шүүх хуралдааны оролцогч талууд 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй, шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулсан эсхүл хүргүүлснээр гомдол гаргах хугацааг тоолох бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                           ×.ÄÀÂÀÀѯÐÝÍ