Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2023 оны 09 сарын 06 өдөр

Дугаар 182/ШШ2023/02495

 

 

 

 

 

 

 

 

          2023        09         06 

          182/ШШ2023/02495

    

 

 

                                ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Чингэлтэй дүүргийн Èðãýíèé õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ ×.Äàâààñ¿ðýí äàðãàëæ, òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä õèéñýí èðãýíèé ø¿¿õ õóðàëäààíààð:

 

Íýõýìæëýã÷: С.Эийн íýõýìæëýëòýé

 

Õàðèóöàã÷: Д.Нт õîëáîãäîõ  

 

Нэхэмжлэлийн шаардлага: 59.500.000 төгрөг гаргуулахыг õ¿ññýí èðãýíèé õýðãèéã õýëýëöýâ.

 

Ø¿¿õ õóðàëäààíä:

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Эа,

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч П.У,

Хариуцагчийн өмгөөлөгч С.Э,

Гэрч Т.Г /Цахимаар/,

Нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.Т íàð îðîëöîв.

                                                                          

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ нь:

 

1.Íýõýìæëýã÷ С.Эа нь хариуцагч Д.Нт холбогдуулан 59.500.000 төгрөг гаргуулахыг хүссэн íýõýìæëýëèéí øààðäëàãàà дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

1.1. 2018 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдөр С.Эа миний бие “Орчлон” ХХК-ийн захирал Д.Гийн хүсэлтээр 89.94 м.кв орон сууцыг барьцаалж Д.Наас 150.000.000 төгрөг зээлж авсан уг мөнгийг  ХХК-д хүлээлгэн өгсөн юм. Энэ зээлийн гэрээний төлбөрт миний бие хотхоны 1/16 дугаар байрны 2-1 тоот ЗЗ.Зм.кв 1 өрөө орон сууцыг 45.000.000 төгрөгт тооцож Д.Нт шилжүүлэн өгч байсан юм. Мөн өөрийн Хаан, Худалдаа хөгжлийн банкны дансуудаар нийт 41.500.000 төгрөг, өөрийн охин Т.Гийн Хаан банкны данснаас 18.000.000 төгрөгийг буцаан шилжүүлж байсан. Ингээд би 2018 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдрийн 150.000.000 төгрөгийг Д.Наас зээлсэн гэх үйл баримтыг Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 102/ШШ2022/00901 дугаартай шийдвэр, мөн Нийслэлийн Давж заалдах шатны шүүхийн 2022 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн магадлалаар “О” ХХК болон иргэн Д.Н нарын хороонд зээлийн гэрээ байгуулахдаа С.Эа нь зуучлагчаар оролцсон гэж үзээд С.Эа намайг хариуцагч биш гэж үзсэн юм. Дээрх шүүхийн шийдвэр магадлалд С.Эа миний Д.Наас авсан 2018 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдрийн 150.000.000 төгрөгийг хэрхэн буцаан өгсөн талаарх үйл баримтыг үнэн тогтоосон байдаг. Нэгэнт “О” ХХК болон иргэн Д.Н нарын хооронд үүсэн өр авлагын асуудлыг би хариуцахгүй болох нь шүүхийн хүчин төгөлдөр шийдвэрээр тогтоогдож байх тул Д.Нт миний буцаан төлсөн 59.500.000 төгрөгийг Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлд зааснаар Д.Наас гаргуулж олгож өгнө үү гэв.

 

2.Õàðèóöàã÷ Д.Н нь шүүхэд гаргасан болон шүүх хуралдаанд гаргасан  хариу тайлбартаа:

2.1. “О” ХХК нь С.Эа, Д.Н нарт холбогдуулан 2019 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 01/391-1 тоот гэрээг хүчин төгөлдөр бусад тооцуулан, тоотод байрлах, улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэгдсэн орон сууцны өмчлөх эрхийг “О” ХХК-ийн нэр дээр шилжүүлэн бүртгэхийг Улсын бүртгэлийн Ерөнхий газарт даалгуулах нэхэмжлэл гаргасан байна. 2017 оны 03 дугаар сарын 20-ны өдөр “О” ХХК болон С.Эа нар “Орон сууц захилагчтай байгуулах хөрөнгө оруулалтын гэрээ” байгуулан тоот хаягт байршилтай 87.1 мкв талбайтай, орон сууцны зориулалттай барилгыг бариулан С.Эад хүлээлгэн өгөх, түүний хариуд “О” ХХК-д 2017 оны 3 дугаар сарын 20-ны дотор 274.000.000 төгрөгийг төлөх үүргийг хүлээсэн хэлцэл байгуулсан. 2018 оны 04 дүгээр сарын 30-ны өдөр “О” ХХК болон Д.Н нарын хооронд “Орон сууц Захилагчтай байгуулах хөрөнгө оруулалтын гэрээ” байгуулан тоот хаягт байршилтай 87.1 мкв талбайтай, орон сууцны зориулалттай барилгыг бариулах гэрээний нэг тал Д.Н болгон өөрчлөгдсөн байна. 2019 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдөр “О” ХХК болон Д.Н нарын хооронд “Орон сууц захилагчтай байгуулах хөрөнгө оруулалтын шинэчилсэн гэрээ”-г шинэчилэн байгуулсан байна. 2019 оны 01 дүгээр сарын 31-ний өдөр тоот хаягт байршилтай 89.91 мкв талбайтай гурван өрөө орон сууцны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийн хууль ёсны өмчлөгчөөр Д.Н бүртгэгдэж дугаарт үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ олгогдсон байна. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэв.

3.Нэхэмжлэгчээс 2022 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 102/ШШ2022/00901 дугаартай Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шийдвэр, 2022 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн 210/МА2022/00988 дугаартай Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн магадлал,

хариуцагчаас 2020 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдрийн хариу тайлбар, 2021 оны 02 дугаар сарын 24-ний өдрийн 102/ШЗ2021/02509 дугаартай Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн захирамж, Д.Нын Хаан банк, Худалдаа хөгжлийн банкны дансны хуулга, 2019 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдрийн Үл хөдлөх хөрөнгө бэлэглэлийн гэрээ,

Шүүх хариуцагчийн хүсэлтийн дагуу Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн тамгын газрын архиваас 2019 оны 01 дүгээр сарын 23-ны өдрийн Өглөг, авлага хаах, барагдуулах гэрээ, “О” ХХК-ийн Хаан банкны дансны хуулга, бэлэн мөнгөний зарлагын баримт, Худалдаа хөгжлийн банкны орлогын баримт, С.Эагийн Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд гаргасан хариу тайлбар, “О” ХХК-ийн Сүхбаатар дүүргийн Цагдаагийн газарт гаргасан гомдол, 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн Зээлийн төлбөр барагдуулах тухай гэрээ, 2020 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 102/ШЗ2020/15055 дугаартай Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааны тэмдэглэл, 2021 оны 03 дугаар сарын 23-ны өдрийн Төлбөр барагдуулах тухай гэрээ, 2021 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн 1076 дугаартай Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн магадлал, 2020 оны 03 дугаар сарын 27-ны өдрийн Гэрчээс дахин мэдүүлэг авсан тухай тэмдэглэл, 2021 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн “Орчлон констракшн” ХХК-ийн хариу тайлбар зэрэг баримтуудыг бүрдүүлсэн болно.

 

¯ÍÄÝÑËÝÕ нь:

 

1.Ø¿¿õ íýõýìæëýëèéн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

2.Нэхэмжлэгч С.Эа нь хариуцагч Д.Нт холбогдуулан өөрийн Хаан банк, Худалдаа хөгжлийн банкны дансаар 41.500.000 төгрөг, өөрийн охин Т.Г дансаар 18.000.000 төгрөг, нийт 59.500.000 төгрөгийг шилжүүлэн өгсөн тул 59.500.000 төгрөгийг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг ãàðãàæýý.

 

3.Хариуцагч нь “Орчлон констракшн” ХХК нь С.Эа, Д.Н нарт холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлтэй иргэний хэрэг дээр “О” ХХК-ийн захирал Д.Г нь С.Эагаар дамжуулан зээлээ Д.Нт төлдөг байсан болох нь тогтоогдож Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх хэргийг шийдвэрлэсэн тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж маргана.

 

4.Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн 2022 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 102/ШШ2022/00901 дугаартай Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шийдвэр, 2022 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн 210/МА2022/00988 дугаартай Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн магадлал, 2020 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдрийн хариуцагчийн хариу тайлбар, 2021 оны 02 дугаар сарын 24-ний өдрийн 102/ШЗ2021/02509 дугаартай Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн захирамж, Д.Нын Хаан банк, Худалдаа хөгжлийн банкны дансны хуулга, 2019 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдрийн Үл хөдлөх хөрөнгө бэлэглэлийн гэрээ, 2019 оны 01 дүгээр сарын 23-ны өдрийн Өглөг, авлага хаах, барагдуулах гэрээ, “О” ХХК-ийн Хаан банкны дансны хуулга, бэлэн мөнгөний зарлагын баримт, Худалдаа хөгжлийн банкны орлогын баримт, С.Эагийн Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд гаргасан хариу тайлбар, “О” ХХК-ийн Сүхбаатар дүүргийн Цагдаагийн газар гаргасан гомдол, 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн Зээлийн төлбөр барагдуулах тухай гэрээ, 2020 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 102/ШЗ2020/15055 дугаартай Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааны тэмдэглэл, 2021 оны 03 дугаар сарын 23-ны өдрийн Төлбөр барагдуулах тухай гэрээ, 2021 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн 1076 дугаартай Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн магадлал, 2020 оны 03 дугаар сарын 27-ны өдрийн гэрчээс дахин мэдүүлэг авсан тэмдэглэл, 2021 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн “О” ХХК-ийн хариу тайлбар зэрэг нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

 

5.“О” ХХК нь С.Эа, Д.Н нарт холбогдуулан “О” ХХК болон Д.Нын хооронд 2019 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдөр байгуулагдсан 01/391-1 дугаартай “Орон сууц захиалагчтай байгуулах хөрөнгө оруулалтын шинэчилсэн гэрээ”-г хүчин төгөлдөр бус хэлцэл болохыг тогтоож, гэрээний дагуу шилжүүлсэн орон сууцны өмчлөх эрхийг нэхэмжлэгч “О” ХХК-д шилжүүлэн бүртгэл хийхийг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газарт даалгах, С.Эад холбогдуулан 50.000.000 төгрөг гаргуулахаар шаардаж нэхэмжлэл гаргасан.

 

Д.Н нь “О” ХХК-иас зээлийн гэрээний үүрэгт 105.000.000 төгрөг, хугацаа хэтрүүлсэн үүрэгт 173.250.000 төгрөг, нийт 278.250.000 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.

 

Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 102/ШШ2022/00901 дугаартай шийдвэрээр “О” ХХК, Д.Н нарын хооронд 2019 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдөр байгуулагдсан 01/391-1 дугаартай орон сууц захиалагчтай байгуулах хөрөнгө оруулалтын шинэчилсэн гэрээг хүчин төгөлдөр бус хэлцэл болохыг тогтоож, эрхийн улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэлтэй, тоот хаягт байрлах, 89.94 м.кв талбай бүхий 3 өрөө орон сууцны өмчлөх эрхийг нэхэмжлэгч “О” ХХК-д шилжүүлэхийг хариуцагч Д.Нт даалгаж, хариуцагч С.Эад холбогдох 50.000.000 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлээсээ “О” ХХК татгалзсаныг баталж холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаас “О” ХХК-иас зээлийн гэрээний үүрэгт 58.000.000 төгрөг гаргуулж Д.Нт олгож, 141.352.315 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэжээ.

 

Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2022 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн 210/МА2022/00988 дугаартай магадлалаар “О” ХХК-иас зээлийн гэрээний үүрэгт 105.000.000 төгрөг гаргуулж Д.Нт олгож, сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагаас үлдэх 94.352.315 төгрөгт холбогдох хэсгийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн байна.

 

Нэхэмжлэгч С.Эа нь хариуцагч Д.Нт өөрийн Хаан банк, Худалдаа хөгжлийн банкаар 8 удаагийн үйлдлээр нийт 41.500.000 төгрөг, өөрийн охин Т.Гийн Хаан банкны данснаас 18.000.000 төгрөгийг шилжүүлж өгсөн. Тиймээс 59.500.000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлага гарган нотлох баримтаар 2022 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 102/ШШ2022/00901 дугаартай Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шийдвэр, 2022 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн 210/МА2022/00988 дугаартай Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн магадлал, Д.Нын Хаан банк болон Худалдаа хөгжлийн банкны дансны хуулга зэрэг баримтыг гаргасан.

 

2022 оны 03 дугаар сарын 15-ны өдрийн 102/ШШ2022/00901 дугаартай Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шийдвэрт:

“...Д.Н нь 150.000.000 төгрөгийг “О” ХХК-д С.Эагаар дамжуулан зээлдүүлсэн гэх боловч С.Эа нь 2018 оны 04 дүгээр сарын 30-ны өдөр 99.500.000 төгрөгийг цааш “О” ХХК-д шилжүүлсэн болох нь Хаан банкан дахь нэхэмжлэгчийн эзэмшлийн  тоот дансны хуулгаар тогтоогдсон ба 45.500.000 төгрөгийг шилжүүлээгүй өөртөө авсан. С.Эа нь энэ 45.500.000 төгрөгийн төлбөрт 2019 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдөр үл хөдлөх эд хөрөнгийн бэлэглэлийн гэрээгээр тоот хаягт байрлах, 30.3 мкв талбай бүхий 45.000.000 төгрөгийн үнэ бүхий Ц.Аийн өмчлөлийн 1 өрөө орон сууцыг итгэмжлэлийн үндсэн дээр Д.Нт бэлэглэсэн гэх бэлэглэлийн гэрээ, итгэмжлэл, үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн дугаартай гэрчилгээ хэрэгт авагдсан болохыг дурдав...“ гэжээ.

 

Нэхэмжлэгч С.Эа нь “О” ХХК болон иргэн Д.Н нарын хооронд үүсэн өр авлагын асуудлыг С.Эа миний бие хариуцахгүй болох нь шүүхийн хүчин төгөлдөр шийдвэрээр тогтоогдож байх тул Д.Нт шилжүүлсэн 59.500.000 төгрөгийг төлөх үндэслэлгүй байсан хэмээн үзэж 59.500.000 төгрөгийг Д.Наас шаардсан хэдий ч Д.Нт өөрийн зүгээс 59.500.000 төгрөгийг шилжүүлсэн гэх нь бичгийн баримтаар тогтоогдоогүй болно.

 

“О” ХХК-ийн захирал П.Г нь Д.Нт С.Эагаар дамжуулан зээлийн хүү төлүүлдэг байсан болох нь Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шийдвэр, Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн магадлал, Хаан банк болон Худалдаа хөгжлийн банкны дансны хуулганы гүйлгээний утгад “...хүү, Эс, баярлалаа...” гэх зэрэг утгыг бичиж шилжүүлсэн болох нь дээрх баримтуудаар тогтоогдож байх тул нэхэмжлэгч С.Эаг Д.Нт 59.500.000 төгрөгийг төлсөн байна гэж үзэх боломжгүй юм.

 

Èéìä íýõýìæëýëèéí øààðäëàãûã á¿õýëä íü õýðýãñýõã¿é áîëãîõ íü ç¿éòýé байна.

 

6.Óëñûí тýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèéí 7 äóãààð ç¿éëèéí 7.1.1, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1-д зааснаар нэхэмжлэгч С.Эагийн óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä óðüä÷èëàí òºëñºí 455.450 òºãðºãèéã òºñâèéí îðëîãîä õýâýýð ¿ëäýýæ шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

 

Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí  115 äóãààð  ç¿éëèéí 115.2.3 äóãààð ç¿éë¿¿äýä çààñíûã óäèðäëàãà áîëãîí

 

ТОГТООХ нь:

 

1.Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1-д заасныг баримтлан хариуцагч Д.Наас 59.500.000 /тавин есөн сая таван зуун мянга/ төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэгч С.Эагийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2.Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 56 äóãààð ç¿éëèéí 56.1, Óëñûí тýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèéí 7 äóãààð ç¿éëèéí 7.1.1-ä çààñíààð óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä óðüä÷èëàí òºëñºí íýõýìæëýã÷ийн 455.450 òºãðºãèéã òºñâèéí îðëîãîä õýâýýð ¿ëäýýсүгэй.

 

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.5, 119.7-д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба уг өдрөөс 14 хоног өнгөрснөөс хойш шүүх хуралдааны оролцогч талууд 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй, шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулсан эсхүл хүргүүлснээр гомдол гаргах хугацааг тоолох бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                ×.ÄÀÂÀÀѯÐÝÍ