2023        09         25

182/ШШ2023/02660

 

 

                               ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Чингэлтэй дүүргийн Èðãýíèé õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ ×.Äàâààñ¿ðýí äàðãàëæ, òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû òàíõèìä õèéñýí èðãýíèé ø¿¿õ õóðàëäààíààð:

 

Нэхэмжлэгч: Б.Эын нэхэмжлэлтэй,

 

Хариуцагч: Ц.Бд холбогдох

 

Çýýëèéí ãýðýýíèé ¿¿ðýãò 15.610.000 òºãðºã ãàðãóóëàõ тухай èðãýíèé õýðãèéã õýëýëöýâ.

 

Ø¿¿õ õóðàëäààíä:

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.У,

Хариуцагчийн өмгөөлөгч Т.Ц,

Нàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Б.А íàð îðîëöîв.                                                                                   

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ нь:

 

1.Íýõýìæëýã÷ Б.Э нь хариуцагч Ц.Бад холбогдуулан 15.610.000 төгрөг гаргуулахын хүссэн íýõýìæëýëèéí øààðäëàãàäàà дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

1.1. Нэхэмжлэгч Б.Э нь хариуцагч Ц.Бад 2018 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдөр 3.000.000 төгрөг, 2019 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдөр 1.700.000 төгрөг, 2019 оны 06 дугаар сарын 17-ны өдөр 4.500.000 төгрөг, 2020 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдөр 200.000 төгрөг, 2020 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр 5.000.000 төгрөг, 2021 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр 120.000 төгрөгөөр, 2.800.000 төгрөг нийт 17.320.000 төгрөг зээлдүүлжээ. Харин хариуцагч нь 2020 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдөр 450.000 төгрөг, 2021 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдөр 260.000 төгрөг, 2020 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдөр 1.000.000 төгрөг нийт 1.710.000 төгрөг буцаан төлсөн. Түүнчлэн Иргэний хуулийн мөн Иргэний хуулийн 282 дугаар зүйлийн 282.4 дэх хэсэгт “...Мөнгө буюу эд хөрөнгийг зээлдэгчид шилжүүлэн өгснөөр зээлийн гэрээг байгуулсанд тооцно...” гэж, мөн Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлийн 281.1 дэх хэсэгт “....Зээлийн гэрээгээр зээлдүүлэгч нь зээлдэгчийн өмчлөлд мөнгө буюу төрлийн шинжээр тодорхойлогдох бусад эд хөрөнгө шилжүүлэх, зээлдэгч нь шилжүүлэн авсан эд хөрөнгөтэй ижил төрөл, тоо, чанар, хэмжээний эд хөрөнгө буюу мөнгийг тохирсон хугацаанд буцаан өгөх үүргийг тус тус хүлээнэ...” гэж тус тус зааснаар хариуцагч зээлийн гэрээний үүрэгт үлдэгдэл төлбөр болох 15.610.000 төгрөгийг төлөх үүрэгтэй байна. Иймд хариуцагчаас зээлийн гэрээний үүрэгт 15.610.000 төгрөг гаргуулж өгнө үү гэв.

2.Хариуцагчийн өмгөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 

2.1. Ц.Бын хувьд Б.Эгийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй. Нийтдээ 6 удаагийн дансны хуулгаар мөнгө авсан буюу талуудын хооронд 6 удаагийн зээлийн гэрээний харилцаа үүссэн. Үунийг Ц.Бын зүгээс зээлийн гэрээг аман байдлаар хийсэн боловч зээлийг төлөх хугацааг тодорхой яриагүй учраас 2021 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдрийг хүртэл цувуулж төлж барагдуулсан. Мөн 2021 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр 120.000 төгрөг болон 2.800.000 төгрөгийг тус бүр зээлсэн гэх боловч 2.800.000 төгрөгийг зээлийн дансны хуулгаас харвал “Баараа” буюу Ц.Бын төрсөн ах болох Ц.Цт хариуцагчийн дансаар дамжуулж өгч байгаа үйл баримт байдаг. Тэгэхээр 2.800.000 төгрөгийн тухайд зохигчдын хооронд зээлийн гэрээний харилцаа үүссэн гэж үзэх үндэслэлгүй. Мөн 5.000.000 төгрөгийг машин гэдэг утга агуулгатай шилжүүлсэн байдаг. Тиймээс энэ зээл биш гэдгийг шүүх анхаарах хэрэгтэй. Бусад төлбөрүүдийн тухайд бүгдийг нь Ц.Б хэсэгчлэн төлж барагдуулсан. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

         

3. Нэхэмжлэгчээс 8 хуудас Б.Эгийн хаан банкны “депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга”,

Хариуцагчаас 56 хуудас Ц.Бийн хаан банкны “депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга” зэрэг баримтуудыг шүүхэд гаргаж өгсөн.

 

¯ÍÄÝÑËÝÕ нь:

 

1.Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж үзлээ.

 

2.Нэхэмжлэгч Б.Э íü Ц.Б 2018 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдөр 3.000.000 төгрөг, 2019 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдөр 1.700.000 төгрөг, 2019 оны 06 дугаар сарын 17-ны өдөр 4.500.000 төгрөг, 2020 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдөр 200.000 төгрөг, 2020 оны 12 дугаар сарын 22-нд 5.000.000 төгрөг, 2021 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр 120.000 төгрөг, 2.800.000 төгрөг, нийт 17.320.000 төгрөг гаргуулах òóõàé íýõýìæëýëèéí øààðäëàãà ãàðãàæýý.

 

3.Õàðèóöàã÷ нь нэхэмжлэгчийн нэхэмжилж буй 5.000.000 төгрөгийг машины үнэнд шилжүүлсэн, 2.800.000 төгрөгийг Баараа буюу Цт өгсөн. Нийт 15.980.000 төгрөгийг төлсөн тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж маргана.

4.Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн 8 хуудас Б.Эгийн хаан банкны “депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга”, 56 хуудас Ц.Бийн хаан банкны “депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга” зэрэг нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

 

5.Нэхэмжлэгч нь дээрх 17.320.000 төгрөгийг дансаар шилжүүлсэн гэж тайлбарлан өөрийн дансны хуулгыг нотлох баримтаар ирүүлсэн. Уг дансны хуулгаас үзхэд 2018 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдөр 3.000.000 төгрөг, 2019 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдөр 1.700.000 төгрөг, 2019 оны 06 дугаар сарын 17-ны өдөр 4.500.000 төгрөг, 2020 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдөр 200.000 төгрөг, 2020 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр 5.000.000 төгрөг, 2021 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр 120.000 төгрөг, 2021 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр 2.800.000 төгрөг, нийт 17.320.000 төгрөгийг Ц.Бын дансруу шилжүүлснээс 2020 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр 5.000.000 төгрөгийг Улбаа машин гэх агуулгатай шилжүүлсэн. Мөн нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь Б.Э Ц.Б хоёрын хооронд машин заруулах асуудал байдаг байсан гэх тайлбарыг гаргаж байх тул Б.Эг 2020 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдөр 5.000.000 төгрөгийг Ц.Б зээлдүүлсэн гэж үзэх боломжгүй юм. Тйимээс Б.Эг 12.320.000 төгрөгийг Ц.Бад зээлдүүлсэн байна гэж үзэх үндэслэлтэй  байна.

 

Èðãýíèé õóóëèéí 281 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 281.1-ä çààñíààð çýýëèéí ãýðýýãýýð çýýëä¿¿ëýã÷ Б.Э íü ìºí㺠áóþó òºðëèéí øèíæýýð òîäîðõîéëîãäîõ ýä õºðºíãèéã çýýëäýã÷ Ц.Бын ºì÷ëºëä øèëæ¿¿ëýõ, çýýëäýã÷ Ц.Б нь ìºí㺠áóþó òºðëèéí øèíæýýð òîäîðõîéëîãäîõ ýä õºðºíãèéã çýýëä¿¿ëýã÷èä áóöààí ºãºõ ¿¿ðãèéã òóñ òóñ õ¿ëýýñýí áºãººä çýýëèéí ãýðýýã òàëóóä áàéãóóëñàí áàéíà ãýæ ø¿¿õ ¿çýâ.

 

Нэхэмжлэгч Б.Э нь 1.710.000 òºãðºãèéã Ц.Б буцаан өгсөн. Хариуцагч Ц.Б нь нэхэмжлэгч Б.Эд 15.980.000 төгрөгийн зээлийг төлсөн гэж тайлбарласан.

 

Хариуцагч нь нэхэмжлэгчид 5.380.000 төгрөгийг төлсөн болох нь Ц.Бын хаан банкны данснаас 2019 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр 400.000 төгрөг, 2020 оны 2 дугаар сарын 15-ны өдөр 1.000.000 төгрөг, 2020 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдөр 1.000.000 төгрөг, 2020 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдөр 450.000 төгрөг, 2020 оны 11 сарын 16-ны өдөр 450.000 төгрөг, 2021 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдөр 260.000 төгрөг, 2021 оны 06 дугаар сарын 25-ны өдөр 1.500.000 төгрөг, 2021 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдөр 20.000 төгрөг 2021 оны 11 сарын 06-ны өдөр 40.000 төгрөг, нийт 5.380.000 төгрөгийг Б.Эгийн дансруу шилжүүлсэн нь Ц.Бийн хаан банкны “депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга”-аар тогтоогдож байна. Харин 2021 оны 06 дугаар сарын 03-ны өдөр 10.600.000 төгрөгийг машин үнэ гэж шилжүүлсэн байх тул түүнийг 10.600.000 төгрөгийн зээлийг төлсөн байна гэж үзэх боломжүй юм.

 

Тиймээс үндсэн зээл болох 12.320.000 төгрөгөөс хариуцагчийн төлсөн төлбөр 5.380.000 төгрөгийг хасаж тооцоход зээлийн үлдэгдэл 6.940.000 төгрөгийг хариуцагч Ц.Баас гаргуулж, нэхэмжлэгч Б.Эд олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас 8.670.000 төгрөг гаргуулах тухай шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй.

 

Хариуцагч нь 2021 оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр 2.800.000 төгрөгийн зээлийг аваагүй, “баараа” гэх агуулгатай шилжүүлсэн. Уг 2.800.000 төгрөгийг Баараа буюу Ц.Цт өгсөн гэх боловч Ц.Ц өгсөн гэх баримт буюу түүнийгээ нотолсон баримтыг ирүүлээгүй болно.

 

6.Нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 236.000 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Ц.Баас 125.990 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч Б.Эд олгох нь зүйтэй.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 73 дугаар зүйлийн 73.2, 115 дугаар зүйлийн 115.2.2 дугаар зүйлүүдийг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1.Иргэний хуулийн 281 дүгээр зүйлийн 281.1, 282 дугаар зүйлийн 282.3-д зааснаар хариуцагч Ц.Баас 6.940.000 /зургаан сая есөн зуун дөчин мянган/ төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч Б.Эд олгож, íýõýìæëýëèéí øààðäëàãààñ 8.670.000 òºãðºãèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîñóãàé.

 

2.Èðãýíèé õýðýã ø¿¿õýä õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëèéí 57 äóãààð ç¿éëèéí 57.1, Óëñûí Òýìäýãòèéí õóðààìæèéí òóõàé õóóëèéí 7 äóãààð ç¿éëèéí 7.1-ä çààñíààð óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä óðüä÷èëàí òºëñºí íýõýìæëýã÷ Б.Эгийн 236.000 òºãðºãèéã òºñâèéí îðëîãîä õýâýýð ¿ëäýýæ, õàðèóöàã÷ Ц.Баас óëñûí òýìäýãòèéí õóðààìæèä 125.990 òºãðºãèéã ãàðãóóëàí íýõýìæëýã÷ Б.Эд îëãîсугай.

 

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.5, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох ба уг өдрөөс 14 хоног өнгөрснөөс хойш шүүх хуралдааны оролцогч талууд 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй, шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулсан эсхүл хүргүүлснээр гомдол гаргах хугацааг тоолох бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                   ×.ÄÀÂÀÀѯÐÝÍ